lle Jaar. i\' 57. Prijs per nummer 5 centiemen. 10 September 1911
Weekblad voor het Arrondissement Aalst.
De Marokko kwestie.
Mathilde van Molenbeek
De duurte der Levensmiddelen
en den opstand der Huismoeders.
ANNONCEN
Rechterlijke i £r. per regel.
Reklamen 20 centiemen per regel.
Annoncen dikwijls herhaald 10 cent. per regel.
Andere annoncen worden opgenomen met
akkoord
Alle briefwisselingen of strijdpenning moe
ten elke week vóór Woensdag avond om 8 ure,
ingezonden worden.
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE
Maanstraat, 18, AALST.
Ongeieekende brieven worden niet opgenomen'.
Berichten over werkstakingen en grieven moeten
door de Vakvereenigingen gestempeld zijn.
ABONNEMENTSPRIJS
3 maanden ?r. 0.6
6» ..,.12,
Ecu jaar 2 00
Ruiten Belgib
Een jaar 5.00
Men abonneert zich op alle postbureelen.
De oorzaken van het geschil. Het misda
dig werk der kapitalisten bende
DREIGENDE OORLOG.
In geen tijd wordt meer door millioenen
do kuituurvijandigheid van het kapitalis
tisch stelsel, als oorzaak van den oorlog
zoo goed als van het oorlogsgevaar, zoo diep
gevoeld als thans.
En in geen tijd wordt méér gevoeld, hoe
geweldig het belang van misschien een paar
honderd groot kapitalisten, die in Europa
regeeringen naar hun pijpen laten dansen
en alles aan hun wil onderwerpen, vloekt
met het algemeen belang. Het bolang.name-
lijk van de millioenen arbeiders die den
vrede willen.
In den Marokkaanschen bodem schijnt
veel metaal te zitten. En om dit eruit te kun
nen halen en om zijn kapitalisten daarvan
de vette winsten te kunnen bezorgen, heeft
Frankrijk eenige maanden geleden liet mis
dadig avontuur in Marokko begonnen. En
om voor zijn eigen groot -kapitalisten een
ander deel van dien buit in den grond van
Marokko bij voorbaat te kunnen doen be
machtigen, is Duitschland op zijne beurt do
waanzinnige machtsvertooning voor Agadir
begonnen, die de jaloerscbheid van Enge
land weer heeft gaande gemaakt en ons nu
aan den rand van een Europeeschen oorlog
heeft gebracht.
En nooit is deze kliek, die het lot van vol
ken in handen heeft, zóó brutaal voor haar
doel uitgekomen, als tegenwoordig.
Vroeger vond men het nog noodig, om bij
het. maken van een oorlog zooiets te pas te
brengen als hoogcre kultuurbelangen
ten einde dergelijke misdadige en waanzin
nige avonturen althans een schijn te geven
van om iets te gaan, dat een hooger betee
ken is heeft.
Maar in onzen tijd geneert de bende zich
geenszins meer om er rond voor uit te ko
men, waar het haar om te doen is en waar
voor zij de volken poogt tegen elkander op
te hitsen.
Enkele dagen geleden bevatte de Frank
furter Zeituug een artikel, door haar over
genomen uil het'centraal orgaan van dc
Duitsclie Ijzergieterij en Walswerkondcr
nemers en groote Metaalindustrieelen ge
titeld Marokko en de I.Tzerindustrie
I11 dat artikel wordt met statistische ge
gevens over liet verbruik van ijzer aange
toond dat er weldra aan dat materiaal ge
brek zal zijn. De hoop is dus ook op Marokko
gevestigd, dat, naar men zegt, zeer veel
daarvan moet bevatten.
Het artikel sluit daarop met deze kenmer
kende aansporing, die gegeven wordt nadat
Duitschland zich reeds in de Marokko-
kwestie gemengd had.
Open deur in Marokko; vrije deelneming
aan de daar liggende en veel belovende ijzer
mijnen zooveel mogelijk politieke en ekono-
mische vastlegging van den Duitschen in
vloed in Marokko, dat door zijn havens,
NOVELLE
door ELI ZE BAART.
3e Vervolg.
IV.
Acht jaren waren voorbijgegaan.
Lionel de Lomonde was naar verre landen
gereisd om te trachten zijn verleden te ver
geten en Mathilde van Molenbeek te ont
vluchten, die bij lief had met al de groot
heid van zijn ziel.
Hij had gedacht, gewerkt, gereisd... maar
hij was weergekeerd, met de herinnering
aan hèar... en in zijn hart verwenschte hij
'tuur waarop hij zijn leven, zijn toekomst,
zijn geluk had verbonden aan een vrouw,
die hem nooit zou begrijpen of waardeeren
Mathilde van Molenbeek had intusschen
haar studies geëindigd en was, als assistent
aan 't krankzinnigengesticht geplaatst.
Haar liefde voor de Lomonde had haar
kracht gegeven op haar nieuwen levens
weg niettegenstaande ze wist dat zijn
huwelijk tusschen haar en hem altijd als
een onoverwinnelijke hinderpaal staan zou.
Vele lange jaren hadden ze elkander niet
gezien, en nu bracht het toeval hen bij
doorzijn rijkdom aan bodemschatten, door
zijn klimaat en door zijn vruchtbaarheid als
een van de meest waardevolle landen moet
worden aangemerkt, die nog op openslui
ting voor de beschaving staan te wachten
Men spreekt, gaat het groot-onderne
mersorgaan voort, van allerhande kompen-
saties. Wij kunnen ons geenerlei kompensa-
tie voorstellen, die de Duitsclie industrie
voor liet loslaten van het Marokkaansche
ijzererts schadeloos zouden kunnen stellen.
Het gaat om de behartiging van onze
gewichtigste ideëelo en materieele belangen.
De ijzerindustrie, waarop voor het grootste
deel de tegen woordige welstand van Duitsch
land zoowel als zijn politieke macht berus
ten, gelooft dan ook aan de regeering zoo
goed als aan het Duitsclie volk dien eenen
eisch te mogen stellen dat zij in dezen han
del niet een zweem van zwakkelijke toege
vendheid aan den dag laten treden. Zij moe
ten en zullen het bereiken, dat onze ekono-
mische aanspraken op Marokko in hun gan-
schen omvang behartigd zullen worden.
Men ziet hieruit duidelijk, waar het voor
de Duitsclie groot-kapitalistöir bp dit oogen-
blik 0111 gaat. IJzer moeten zij hebben en
ijzer zullen zij hebben.
Wij hebben hier dus één van de oorzaken
van de misdadige woelingen van de interna
tionale bende van groot-kapitalisten en im
perialisten duidelijk voor ons.
Wie het tot dusverre nog niet wist, kan
het nu weten de vrede, het welzijn, liet ge
luk en de welvaart van millioenen mannen
en vrouwen, jongelingen en mannen in den
bloei van hun leven, worden enkel in de
waagschaal gesteld, omdat de groot-indus
trie gebrek beeft, of binnen eenige jaren
gebrek heeft, of binnen eenige jaren gebrek
zal kunnen krijgen aan ijzer.
Wie onder deze verhoudingen de oogen
voor de ontzettende kuituurvijandigheid en
de gemeenschapgevaarlijkheid van het ka
pitalisme nog niet open gaan, die is wel
stekeblind en bovendien ongeneeslijk.
Gelukkig zijn dat niet de millioenen arbei
ders, die zich opmaken om de macht aan de
handen van dat handjevol kapitalistische
111 i sd a d i gers ontru k ken
E11 dit is ten slotte voor ons liet heugelijke
dat de misdadige woelingen van de interna
tionale bende der vrede-verstoorders ople
vert.
DREIGENDE OORLOG.
DE HOUDING DER SOCIALISTEN.
De oorlog tusschen Frankrijken Duitsch
land dreigt dus los te breken, en mogelijk
zullen er weer onnoemeiijke menschen-
levens worden geofferd om de kapitalisii-
sche belangen te dienen.
De Socialisten internationaal verbonden,
die met energie.tegen den oorlog werken,
hebben verleden Zondag in Frankrijk te
Parijs en in Duitschland te Berlijn samen
geweest, waar er groote meetings tegen
den oorlog zijn gehouden en waar er met
algemeene werkstaking wordt gedreigd,
indien den oorlog toch moest uitbreken.
Immers voor een stukje grond, dat dien- I
stig kan zijn voor de kapitalisten, zou men
de werkersjongens tegen elkander opstaan,
zou men 0111 te meest moorden, en zien wie
den overwinnaar en ook den roóver is.
Waarom vechten de hoofden dat niet uit?
Waarom kunnen de keizer van Duitschland,
de koningen van Engeland en Spanie samen
met den voorzitter van de Fransen© Repu
bliek dit geschil onder elkander niet veref
fenen
Als eenen van dezen er zijn hoofd hij ver
liest, zullen zijne kinderen er geen boter
ham moeten voor missen.
Maar 't zouden de werkerskinderen zijn,
die hun vel zouden moeten ten pande stel
len, in 't belang van 't kapitalisme.
Neen, zeggen de socialisten, de werklie
den zijn broeders, eender van welk land zij
zijn, en broeders dooden elkander niet.
Het leven is duur, het verduurt van dag
tot dag de huismoeders beschikken over
een te gering inkomen, den tekort vergroot,
de lasten worden ondragelijk, de woede
stijgt en zij barst los tegen dezen die hei
dichtst hij hun zijn, tegen de boeren die
melk, boter en eieren leveren.
De oorzaken worden niet opgezocht, zij
komen niet in aanmerking bij de vrouwen.
Zij willen niet weten, dat een boer dage
lijks nu voor minstens één frank minder
melk per koe hoeft dan vroeger dat de
boter voortkomende van de melk, veel
schaarscher, dus minder opbrengend is
dat de boeren door de langdurige droogte
geen voedsel voor de beesten nebben, en
dus veel geld hoeven uit te geven en dat de
groote handelaars gebruik makende van de
menigvuldige vraag en verkoop van lijn
koek, zemelen, pulp en andere voedings
middelen voor ae beesten, de prijzen onge
nadig verlioogen.
De boeren hebben dus minder 'ontvangst
en grootero uitgaven en daar dezen het ook
reeds lastig genoeg hebben, zoo voelen zij
zich verplicht hunne waar duurder le ver-
koopen.
Dit alles Avordt door de huismoeders niet
overwogen, en zij koelen hunne woede,
tegen dezen die evenals zij, de slachtoffers
zijn.
Nogthans begrijpen wij heel gemakkelijk
de opstanden die overal plaats*grijpen ten
gevolge der duurte der levensmiddelen,
maar wij betreuren dat die opstanden ge
richt zijn, tegen de boeren, die menschen,
die evenals zij. lijden door die buitengewone
toestanden.
Het is nu toch den verkeerden weg.
De werkmenschen die reeds vroeger te
kort hadden, blijven hetzelfde loon winnen,
moeten zich minder levensmiddelen aan
schaffen, door de stijgende prijzen, en hun
tekort, hunne armoede, hunne ellende ver
groot gedurig.
j De boeren hadden het vroeger reeds
schrap, kwamen niet toe, hadden magerpn
kosl, moesten hunne beste vruchten verkoo-
pen om lasten en pachten te kunnen betalen
en nu ondanks de duurte, zal hunnen ont
vangst nog veel kleiner zijn dan vorige
jaren, dus ook voor hen sloelit.eren toe
stand.
Maar de rijke menschen, die hosschon.
land en pachthoeven verhuren, die eisclien
de huurgelden en bekommeren zich niet, om
het mislukken der vruchten.
Het gouvernement, onze katholieke minis
ters die de inkomrechten op de levensmid
delen zouden kunnen afschaffen, dus de
grenzen mogen wijd open zetten voor vee
en andere voedingsmiddelen, de grondlas
ten en contributie zouden kunnen vermin
deren, die gebaren van krommen haas
Als er overstroomingen plaats grijpen, en
de boeren hierdoor hunne vruchten groote
schade hebben geleden of verwoest zijn ge
worden, dan worden er hulpgelden ge
vraagd, en nu dat de vruchten niet zijn ver
nield, maar niet kunnen wassen door de
langdurige droogte, nu spreekt men daar
niet van.
Wij bekennen volgaarne dat er op dit ge
bied weinig is te verwachten van wegc
katholieke regeerders, maar dit strekt hun
niet toteere, en het bewijst zonneklaar, dat,
moesten wij eene democratische regeering
hebben er in zulke benarde tijden veel goeds
zou kunnen gedaan worden, èn voor ooer,
èn voor werkman.
Het is dus niet een strijd van werkman
tegen boer, die er dient, gestreden te wor
den, maar boer en werkman dienden samen
op te rukken om ons parlement, te zuiveren
van die kapitalisten mannén, die enkel zor
gen voor hunne eigene klasse en vierkant
de hotten geven, aan werklieden en boeren.
Een schandebilan
Wij knippen uit het verslag van M.Cnudde
voorgedragen op het 5r congres van den
algomeenen onderwijzersbond te Charleroi,
het volgende, welke onzesdunkens in al de
gemeenten van '1 land zouden moeten aan
geplakt worden zij maken hot schande
bilan uit van 27 jaar klerikale (lees onder
wijs vijandige) regeering. Ziehier Vermin
dering der jaarwedde van 331<> onderwijzers
en onderwijzeressen in beschikbaarheid-
stelling van 1047 id. afschaffing van 228
bewaarscholen 877 lagere scholen en 1070
scholen voor volwassenen afschaffing van
de EENIGE gemeenteschool in 200 gemeen
ten afschaffing (ten profljte der klooster
scholen) van de plaats van naai meesteres in
200 eenige gemeentescholen gemeente
scholen, ja zelfs voor jongens, aan 442 non
nen toevertrouwd aanstelling van 2032 niet
gediplomeerde onderwijzers in aangeno-
mene en ondersteunde scholen een gedeelte
van '1 gemeente- of aangenomen lageronder-
wijs aan 11,000 broeders en nonnen overge
laten
in mijne liefde voor je vinden... Je kent me,
je weet datje persoon heilig voor mij is en
heb je dan nog geen betere woorden voor
hem, die lijdt als jij.
Lionel, luister, Mathilde van Molen
heek hoeft je lief gehad trots alles wat haar
van je scheidde
O kind, ik dank je. die woorden drin
gen als een engelenzang in mijn ziel
Lomonde, ik hel) je immers gezegd,
dat Mathilde van Molenbeek sinds lang ge
storven is.
O God, vergeef liaar die woorden
Mathilde pijnig me niet langer Zoo er één
vrouw bestaat, die eerlijk wezen mag, dan
hen |ij het. Veins niet, voor veinzen sta je
te hoog, en zijn doordringende oogen
zagen zoo ernstig in do hare, dat ze hew niet
langer bedriegen kon.
Neen, ik wil niet veinzen of bedrie
gen, al eischt de geheele wereld mei haar
heirleger van vormen, dat ook Ik heb nooit,
gelogen, ik w il liet ook 1111 niet doen. Wil je,
waarheid hooren... hier is ze dan... Lionel...
ook 1111 nog is je liefde de ho<»p van mijn
bestaan
Nooit had hij haar meer li»'f gehad dan nu
haar hoofd tegen zijn borst rustte en haaf
gestalte op zijn arm leunde.
Wordt voortgezet.
elkaar.
Lionel de Lomonde waarom ben je
hier gekomen, was Mathilde's eerste
vraag.
Zoo stonden beiden na een tijdverloop
van acht jaar tegenover elkaar.
Beiden zwegen.
Beiden herinnerden zich misschien liet
oogenblik toen ze elkaar voor 't laatst had
den gezien, het oogenblik toen ze geschei
den werden. Hij had sedert, met bitter
berouw overeen dwaze stap uit zijne jeugd,
rondgezworven, en zij had zich 111 do ruwe
ontembare golven van een verbolgen
levenszee geworpen, met een toekomst
waarin iedereen liefde en hulp van haar
zou vragen, zonder dat ze ooit liefde zou
ontvangen.
Acht jaren waren voorbij gegaan, hij was
voor haar nog altijd het beeld van zedelijke
schoonheid en kracht, de trouwe opofferen
de mcnschenvriend, die in zijne liefde voor
allen, de geïdealiseerde liefdevoor die ééne
wilde weergeven
En zij stond voor hem als een herboren
mensch, volmaakter en schooner, dan hij
haar ooit had durven droomen En toch...
moesten beiden gescheiden blijven.
Lionel de Lomonde waarom ben je hier
gekomen
Deze woorden hadden hem doen duize
len Was dat haar groet, 11a zooveel jaren.
Was hij daarvoor uit verre landen terugge
komen in zijn vaderland, dat hij voor altijd
vaarwel had gezegd
Onwillekeurig had hij haar hand in de
zijne genomen en haar met, zijn groote vra
gende oogen aangezien, alsof hij tot in het
diepsi van haar ziel wilde lezen.
Mathilde heb je geen betere, hartelij
ker woorden voor mij
Stil ik moet een vreemde voor je
zijn, de Mathilde van vroeger is sinds Jang
gestorven.
Gestorven O, neon zeg dat niet, je
bent te jong voor zoo'n besluit.
Tc jong? Wie zegt je dar ik jong ben
Ik heb twee levens geleefd in die korte
jaren Lionel, ik vraag je nogmaals
waarom ben je hier gekomen Ik steunde
op de belofte die je deed. om voor altijd je
geboorteland ie verlaten.
Zijn hand klemde zich vasicr 0111 de hare,
terwijl hij antwoordde
Ik heb je verwijt verdiend. Ik heb mijn
belofte gebroken, maar ik kon niet anders.
Ik heb geworsteld en gestreden als jij, maar
mijn verlangen naar één enkele handdruk,
naar een enkel woord aan liefde was mach
tiger dan mijn wil.
Mathilde, wat de wereld ook moge be
weren... ik kan geen schande, geen misdaad
