1 le Jaar. Nr 48. Prijs per nummer 5 centiemen. 26 November 1911.
Weekblad voor hel Arrondissement Aalst
KE V ANC HE!
Vergaderingen.
Voor het Welzijn
van den Werkman
Oooden uit hel graf halen
De Revue Aroekedckoe,
Recht en
ANNONCEN
Rechterlijke i fr. per regel.
Rbklamen 20 centiemen per regel.
Vnnoncen dikwijls herhaald 10 cent. per regel.
Andere annoncen worden opgenomen met
«kkoord
Alle briefwisselingen of strijdpennmg moe
ien elke week vóór Woensdag avond om 8 ure,
ingezonden worden.
REDAKT1E EN ADMINISTRATIE
Maanstraat, 18, AALST.
Ongeteekende brieven worden niet opgenomen.
Berichten over werkstakingen en grieven moeten
door de Vakvereenigingen gestempeld zijn.
ABONNEMENTSPRIJS
3 maanden tr. o 6
6 1 2-.
Een jaar 2
Buiten België
E^njaar 5 oo
Men abonneert zich op alle postbureelen.
•uwwerkers Heden Zondag, om
i c 's morgens, verplichtende vergade-
g. in het lokaal Hand aan Hand.
ZIEKENBOND MOYSON.
Algemeene en verplichtende drie maan-
luksche vergadering heden Zondag 26
November 1911, om 3 uren stipt namid
dag, in 't lokaal Hand aan Hand, op boet
v n 10 centiemen.
stuurvergadering om 21/2 ure zeer
stipt.
Dat is het etiquet liet uithangbord, dat
tegenwoordig zóó graag aangenomen wordt,
door alle partijen, door alle politieke groe
pen.
Allen loopen over van werkmansliefde,
allen nemen den schijn aan, zich bezig te
houden met de belangen van het werkende
volk.
En zulks is niet minst het geval, met de
burgerspartijën, de burgerpartijen die het
kapitaal vertegenwoordigen.
Zulks komt natuurlijk onwaarschijnlijk
voor, maar het moet ons in alle geval niet
erg verwond eren, want hetetiquetVOOR
HET WELZIJN VAN DEN WERKMAN
hebben die burgerspartijën maar aange
nomen, sedert het werkende volk op poli
tiek gebied eene macht is, sedert bet, stuk
stemrecht is veroverd geworden.
Vóór hetontstaan der socialistische partij,
vóór de opstanden van 1886 in het Walen
land was er niet de minste spraak don werk
man rechten te schenken, noch iets in zijn
voordcel te doen.
Over de belangen van den werkman wierd
er vóór dit tijdstip in het Parlement niet ge
sproken, er zetelden overigens enkel verte
genwoordigers der cijns- der lastenbetalers.
Het is maar nadat den werkman zijn
woordje te zeggen had, dat men zich om
hem is beginnen te bekommeren. Met op
rechte genegenheid meent ge Neen, maar
om zand in zijn oogen te werpen, om zijne
aandacht van zijne ware verdedigers af te
trekken, om hem zijn stem te ontfutselen,
om hem zijn macht te ontnemen.
Herinneren wij ons, hoe de beide burgers
partijën zich lievig hebben verzet tegen het
stuk stemrecht van den werkman, hoe duur
wij het hebben moeten betalen, hoeveel
menschenlevens erzyn voor geofferd, hoe
veel jaren en jaren gevang er is voor geboet
geworden.
De werkman zag zich uitgebuit in fabriek
en werkhuis. Hij won te lage loonen, werkte
een te langen werkdag, was niet voldoende
Episode uit de dagen der Commune
naar het Fransch
ran LEON CLADEL.
1® Vervolg.
Diegenen onder hun, die te zwaar gewond
waren om er aan deel te nemen, werden in
de grafkelders gedragen welke zich in het
bereik des blokhuis bevonden, terwijl die
genen aan dewelke hunne betrekkelijke
wonden toelieten een geweer af te vuren
zich in de graven plaatsten of achter de
borstweringen, welke de toegangen dezer
armzalige, in de laatste nacht haastig opge
richte vesting verdedigden de drie-en-
negentig onverschrokken mannen eindelijk
schaarden zich zwijgend rond hunnen hoofd
man, en met vasten blik en trotsch verheven
hoofd, verwachtte zij, op hunne geweren
gesteund, onbevreesd de vijand, Fran-
schen, helaas als zij en even als zij prole
tariërs
Halt Wie daar klonk het op een
maal.
Men antwoordde echter niet op dezen
roep maar een Parijzer klaroen schetterde
m de door de opkomende zon opgeklaarde
lucht. Op dit alarm signal ijlde de legioens
overste naar de plaats waar de trompet zich
gevoed en gekleed. Alleen staande was hij
onmachtig daaraan verandering te doen
brengen, en de werklieden vormden vak
vereenigingen, bestuurden die zelf, beheer
den die op eigen hand, en geen rijkaard
mocht er zijn snuiter insteken.
Het spreekt vanzelf, dat die vakvereeni
gingen strijd voerden tegen de werkgevers,
t zij om hun loon te vrijwaren of te verhoo-
gen, de werkeloosheid te bestrijden en de
uitbuiting te besnoeiën.
De rijke menschen hadden geen vrij spel
meer, met hunne werklieden hunne veree-
nigingen waren te machtig en hunne over
winningen te schoon.
Ze verklaarden zich tegen die vakvereeni-
ging, zij bekampten ze uit al hunne macht,
de leiders waren gelukzoekers, die leefden
op het zweet der werklieden, enz.
En toen ze zagen, dat ondanks hunne
tegenwerking de werkerssyndikaten langs
om meer bloeiden, langs* 0111 machtiger
wierd en, dan namen zij den schijn aan, do
vakvereenigingen te willen herkennen en
stichtten er zelf.
Met dit zelfde etiquet voor het welzijn
van den werkman, waren liberalen en
katholieken daar, om hunne volgelingen
te verplichten hun waar syndikaat te ver
laten.
Hunne syndicaten eischten kleinere bij
dragen, besteedden hun geld meest aan
braakcrisis- en werkeloozenfondsen, een
waar strijd karakter missen zij, en als de
inkomsten niet toereikend zijn 0111 de uitga
ven aan werkeloosheid te dekken, dan wor
den er omhalingen ge laan bij de rijke men
schen feesten ingericht, om de kas aan te
vullen.
Ge ziet van hier als rijke menschen gelden
storten om vakvereenigingen in 't leven te
houden, dat zulks maar opëóne voorwaarde
kan gebeuren, en die is dat die vakveree
nigingen voor doel hebben door hunne
kleine bijdragen en hooge voordeelen, de
werklieden van de ware strijdvereenigingen
af te trekken, om hunne macht te knakken
en de belangen der rijke menschen niet te
dwarsboomen.
Het ware al te zot te denken, dat de rijke
menschen gelden zullen geven aan vakver
eenigingen, gelden die voor doel zouden
moeten hebben, het loon van den werkman
te verlioogen, dus de winsten der rijke men
schen te verlagen
En toch worden die bonden door libera
len en katholieken gesticht, met het etiquet
voor het welzijn van den werkman.
Wanneer de werklieden het gedacht op
vatten, bij middel van samenwerking brood
te bakken, hunne kruidenierswaren samen
te koopen, aldus goedkoop brood en andere
levensbehoeften, onvervalscht te bekomen,
en van de overblijvende winsten een deel
gebruikten, om vermaakkringen te stichten
en aan politiek mede te doen, om langs*wct-
telijken weg meer rechten, meer gelijkheid
en betere werkerstoestanden te uekomen,
dan klonk het bij de liberalen en katho
lieken, dat de socialisten zulks deden, om
de kleine burgerij te benadeeligcn en in den
j grond te booren.
j Maar de liefde voor de klein burgerij van
wege de rijke menschen was maar schijn, i
want zij zijn begonnen ook weldra mede te i
doen aan coöperatie.
Zij zagen dat de werklieden dank hunne
coöperatie, over geld beschikten, vergader-
j zalen hadden, waar ze vrij over hunne be-
1 langen konden handelen en als ze dan in
j strijd waren met hunne hoeren, van dit
geld, van dit kapitaal namen, om den strijd
vol te houden en naar de overwinning te
i leiden.
1 De kapitalisten weten het maar al te goed,
dat de werklieden dank hunne coöperatie,
meermaals hun loon hebben doen verlioo
gen, en van daar het besluit der nijveraars,
ook coöperatieven te stichten.
Voor het welzijn van den Werkman, was
weeral eens het etiquet, en nu kwam de
klein burgerij niet meer in aanmerking, zij
wierd van zelf geslachtofferd, door dezen,
die zich vroeger als hare verdedigers wilden
doen doorgaan.
De liberalen volgden op do katholieken en
zoo kwam het, dat er hier te Aalst, op dit
oogenblik niet min dan vijf coöperatieven
bestaan
Dat katholieke en liberalo nijveraars en
fabrikanten, die coöperatieven stichten met
het doel de werklieden te bovoordeeligen,
zal eiken klaarzienden mensch in een scha-
terlaeh doen uitbarsten immers z'hebben
I het armtierig lot van den werkman in han
den, zij buiten hein uit, in de uiterste moge
lijkheid, zij winnen geld mei de vleet, hunne
winsten zijn schromelijk, die ze verwezent-
lijken op den rug van'het volk, en z'hebben
1 enkel maar een gedeelte van de winsten te
offeren, en zij kunnen hunne werklieden
hun dagloon verhoogen en hun werkdag
verkorten.
Maar z'hebben een ander doel. De coöpe
ratief der werklieden is een doorn in hunnen
voet, de coöperatief dor socialisten is den
vijand, die moet vernietigd worden, omdat
zij de instrijd zijnde werklieden te goed
I ter zijde staat.
Voor het welzijn van den Werdman is hun
j etiquet, hun uithangbord, maar het ware
doel is: den werkman meer om meer, vaster
0111 vaster onder den hiel te houden, door
hem zijn waren en goeden steun te ontne
men, door zijne eigene coöperatie, eene doo-
dende concurrentie aan te doen, door hot
werkvolk te dwingen, en het zijne vrijheid
te ontnemen.
Bij de katholieken wordt de vrijheid van
den huisvader aan banden gelegd, bij de
liberalen de vrijheid in den zak gestoken,
de klein burgerij'mag omkomen van gebrek,
zij moet dienen als offer van het geel en
blauw kapitalisme, omdat de werkende klas
hare macht moet worden ontnomen, omdat
do fabrikanten, de nijveraars niet willen,
dat liet volk over de middelen beschikt
0111 zijne rechten te eisclien, om de uitbui
ting te kort wieken.
WERKLIEDEN 1
Mistrouwtal die inrichtingen,door kapita
listen gesticht,al hadden zij duizendmaal Lot
oiiquet voor het welzijn van den werk
man.
Stellen wij ons goed, om de vrijheid van
den werkman te doen eerbiedigen.
De vrijheid is te duurbaar, om ze onge
straft te laten aanranden.
had laten hooren, en bevond zich daar
tegenover eene vrouw, welke twee schild
wachten naar het blokhuis leidden.
Gij, riep hij uit, haar dadelijk herken
nende, gij
Half naakt, gansch buiten adem, de blau
we oogen vonkelend, bet gezicht wit als
was, het rosse welige haar over hare bor
sten èn schouders golvende, hield zij wan
kelend stil, en terwijl zij de kleine last,
die zij in een wollen onderrok gewikkeld op
de armen droeg, zacht aan de borst drukte,
zegde zij eindelijk
Ja, ik ben het, Cardoc, ik kom om met u
te sterven.
Cardoc, wiens wenkbrauwen niet eens
fronsten, maar wiens samengeperste lippen
eene inwendige beweging verrieden, sloot
ze zwijgend in zijne armen, en deze beide
geliefden, deze beide echtgenooten hielden
zich hartstochtelijk aan elkander gesloten,
en doorleefden in dezen enkelen minuut al
hun verzwonden geluk....
Drij maanden voor den oorlog was hij
lokomotiefstoker en versleet zijn leven met
over de afschaffing des loonsysteems, laat
ste vorm der slavernij te droomen, en over
do bevrijding der slaven na te denken, ter
wijl hij schuppen vol zwart voeder in het
kokend monster wierp, dat hem dan bij dag,
dan bij nacht van Parijs naar Bordeaux of
van Bordeaux naar Parijs voerde.
Hij dit harde bedrijf van stoker, dat nog
gevaarlijker is dan dat van zeeman en daar
bij zoo afmattend, dat diegenen, die het uit
oefenen, voor hunnen lijd sterven, onder
vond Cardoc aan zich zeiven hoe zwaar de
last is die op hen drukt, die hot toeval op de
laagste maatschappelijke ladder gesteld
heeft.
En deze man, die niets het zijne noemen
kon, deze loonslaaf, die oenen kiel droeg
en barvoets liep, deze denkende plebejer, in
wiens borst een edel hart klopte, had mede
lijden met zijne broeders, die, zwakker dan
hij, wien do natuur eene buitengewone
geest- en lichaamskracht had geschonken,
door het noodlot dat wil zeggen door
de gebrekkige maatschappelijke inrichtin
gen gedoemd waren duizende levensge
varen te doorstaan en zelf martelaar, wijd
de hij zich aan de zaak der martelaren en
zwoer vroeger ol later hun bevrijder te wor
den of met hen te bezwijken. Het schoen al-
I thans dat den oogenblik gekomen was om
1 met den onderdruk te breken. Men boorde
stuk voor stuk het versleten maal schap
pelijk gebouw ten gronde vallen. De werk
lieden van Parijs gaven het sein voor de
arbeiders der gansclie wereld, terwijl zij
luidop de volle opbrengst van hunnen ar
beid, alsmede het recht op onafhankelijk
heid eischten. Welaan, ik moet mijne
broeders in hun streven bijstaan mogelijks
De bladen der christene democraten ol
te Daensisten spieken wekelijks met lof
over hunne afgestorvene voormannen als
De Backer, Priester Daens en anderen.
Dat is hun recht. Maar waarom als zij
zich het recht toeeigenen met lol te spre
ken over hunne afgestorvene leiders/waar
om is het dan de tegenstrevera niet geoor
loofd, hunne politieke stemmingen te be-
oordeelen
Als wij zulks doen, dan verwijten ze
ons dooden te lasteren 1 Hoe gemeen, hoe
slecht zijn die mannen toch
Nu in zijn Werkman schrijft Petrus
Daens het volgende
Sedert Priester Daens door een dwaas
Socialismus verraderlijk bélecdigd werd
in ons eigen lokaal, enz.
Hoe is M. Daens niet beschaamd
Wij hebben in hun eigen lokaal enkel
gezegd, wat hij zelf Petrus Daens heeft
geschreven in zijn boek over het leven van
Priester Daens, en hierom hebben wij nu
Priester Daens veriade)ijk b -leedigd
Als dien mensch het i 1 het hoofd niet
heeft, dan kennen wij er 1.iets van.
LAATSTE OPVOERING.
beleeft heden hare derde cn laatste opvoe
ring. Wie zich eens ferm wil vermaken,
zijne lachspieren in werking brengen,moet
er naar toe.
Begin om G uren. Plaatsen aan 30 en
3o centiemen.
zij 11 er morgen geene parias 1meer
E11 Cardoc, aan Bordeaux voor altijd
vaarwel gezegd hebbende, steeg voor de
laatste maal opzijn lokomolief.
Het was een klare zomerdag, de sporen
glinsterden in de zon en strekten zich als
vurige ijzeren slangen ononderbroken tot
aan de hoofdstad uit. De trein van rook en
bliksems omgeven, scheen vleugelen tchob-
j hen. Angoulóme, Poitiers, Tours, Blois, Or-
leans, Elampes, snelde hij ras voorbij. Nog
eene baanstreek wastedoorloopen. O nooit
had Cardoc zoo erg de gebiedende noodza
kelijkheid gevoeld 0111 terug te koeren naar
zijne geboortestad, wier duizende torens
zich in de verte reeds op het blauwe azuur
afteckonden. llij maakte de heilige vreugde
welke men gevoelt, als men na tienjarige
afwezigheid op zijne geboorteplaats terug
komt en met lachend gemoed stookte hij
maar door... Eensklaps ziet hij in liet mid
den der overgroote van menschen verlatene
vlakte, die de zon verlicht en die de expres-
trein in volle snelheid doorklieft* ziet hij
met zijne scherpe, welgeoefende en onfeil
bare oogen, drie of vier honderd meters
voor zich, eene mensehelijke gedaante voor
zich, eene mensehelijke gedaante dwars
over de sporen liggen.
Wordi voortgezet.
(1) Paria wil zeggen arme, verstoottlirg.