Ue Jaar. Nr 51. Prijs per nummer 3 centiemen. 17 December 1911.
Weekblad voor het Arrondissement Aalst.
Wraakroepende feiten.
REVANCHE!
Vergaderingen.
Nieuwjaarsdeel.
ANNONCEN
Rechterlijke i fr. per regel.
Reklamen 20 centiemen per regel.
Annoncen dikwijls herhaald 10 cent. per regel.
Andere annoncen worden opgenomen met
akkoord
Alle briefwisselingen of strijdpenning moe
ten elke week vóór Woensdag avond om 8 ure,
ingezonden worden.
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE
Maanstraat, 18, AALST.
Ongeteekende brieven worden niet opgenomen.
Berichten over werkstakingen en grieven moeten
door de Vakvereenigingen gestempeld zijn.
ABONNEMENTSPRIJS
3 maanden tr. 0.60
6 1.20
Een jaar 2 00
3uiten Belgis
Een jaar 5,00
Men abonneert zich op alle postbureelen.
ESPADRILLEN MAKERS. Heden
Zondag, om 10 uren 's morgens, vergade
ring in het lokaal Hand aan Hand.
Bespreking van het reglement voor het
stichten van eenen centralen bond
VOERLIEDEN en MAGAZIJNIERS.
Heden Zondag, om 4 uren, openbare
vergadering, in het lokaal Hand aan
Hand.
BOUWWERKERS. - Zondag toe
komende, om 10 uren 's morgens, bij P.
Nichels, Groote Markt, openbare verga
dering, bespreking der loonsbeweging.
Bouwwerkers, allen naar deze vergade
ring.
De klanten onzer winkels worden
vriendelijk verzocht hunne souchen
van aankoop in te brengen in den
loop dezer week, ten einde het be
drag hunner aankoopen te kunnen
vaststellen, en hunnen percent (hun
nen nieuwjaar) te kunnen uitbetalen.
Wij denken dat de klanten zulks
onmiddelijkzullen willen doen, daar
dit uitrekenen nog al veel tijd vergt.
Deze week konden wij in de bladen le
zen, op welke wijze sommige stielen hier
in ons land totaal ondermijnd worden
door de kloosters.
Het lijdt geenen twijfel dat al wie tegen
deze schandelijke toestanden durft opko
men, natuurlijk menschen zijn die zich
tegen den godsdienst verklaren, vernieti
gers zijn van het geloof en van het huis
gezin
Maar hetgeen wij hieronder neerschrij
ven zal zoowel den geloovige als den on-
geloovige doen inzien, dat de concurren
tie, welke gevoerd wordt door de kloos
ters, voor ons allen zeer nadeelig, ja zelfs
een groot gevaar is, en het meer en meer
zal worden.
In vele kloosters worden honderden
jonge meisjes aan het bewerken van lin
nengoed en bordursel gebezigd voor reke
ning van groote magazijnen der hoofdstad.
Een klooster uit Vlaanderen vervaar
digd manshemden aan 2,40 fr het dozijn,
Episode uit de dagen der Commune
naar het Fransch
van LEON CL A DEL.
4" Vervolg.
Men zegt, ik weet niet of het waar is, dat
do mensch in zijne wieg bijna hetzelfde ge
zicht heeft gelijk als hij oud van jaren wordt,
en dat een opmerkzame blik op den nieuw
geborenen voldoet, om de type te ontdekken
die hij als grijsaard hebben zal.
Het lieflijk gezichtje van zijn zoontje aan
schouwende, herinnerde zich de aanvoer
der der Communalisten plotselings de in
drukwekkende trekken van zijnen moeder
lijken grootvader, die hij,toenmaals ook nog
een kind, op eenen zomermorgen, op de
Place de la Grève (1) had zien sterven.
De oude strenge Puritaner (2) eindigde
zijn leven op 't schavot omdat hij zijne over.
tuiging trouw bleef, die ook het geloof was
van den abt Grégoire, wanneer hij met meer
andere conventionneelen die eveneens on
boetvaardig stierven, de volgende woorden
sprak De koningen zijn in de maalschap-
(1) De gerechtsplaats van Parijs.
(2) De Puritanen was de naam eener Engelsche gods-
dienstsecte uit de xvii® eeuw, die als de democratie van
het christendom kan doorgaan.
dus aan 20 centiemen 't stuk, waarvoor
aan de vrije arbeidster 35 centiemen moet
betaald worden.
Een ander klooster maakt 12 voorscho
ten voor 1,80 fr., werk dat te Brussel
4,2ofr. betaald wordt.
Borduurwerk wordt geleverd aan den
helft van den prijs die de vrijë arbeiders
vergen.
En men moet zich niet inbeelden dat er
hier spraak is van uitzonderingen.
Bijna in alle steden van ons land en ook
op den buiten bestaan kloosterscholen die
handel drijven in het groot
Onder voorwendsel de kinderen een
ambacht te leeren zijn die scholen echte
werkhuizen, waar jaarlijks voor millioe-
nen arbeid geleverd wordt.
In sommige streken hebben de klooster
scholen om zoo te zeggen gansche takken
van de plaatselijke nijverheid ondermijnd.
Te Dinant bijvoorbeeld vonden vroeger
honderden vrouwen een behoorlijk bestaan
in het wasschen en strijken van linnen.
De kloosters hebben door hunne con
currentie voor de vrije arbeiders die bron
van gewin gedempt
In 1857 verscheen onder de hoofding
De Doode Hand en de Liefdadigheid
een zeer merkwaardig boekdeel, waarin
door den heer Frère-Orban wetenswaar
dige statistieken werden medegedeeld be
trekkelijk het werk in de kloosterscholen.
Op dit tijdstip werd het lager onder
wijs geregeld door de wet van 1842 en een
groot getal gemeenten hadden kongrega-
nistische scholen aangenomen, welke dus
door den Staat eene toelage werden uitge
keerd langzamerhand werden bij die
aangenomen scholen, waar het onderricht
gebrekkig, om niet te zeggen nul was, vak-
lessen gevoegd.
Maar in plaats dat die beroepsleergan
gen slechts eene bijvoeging zouden ge
weest zijn aan het verstandelijk onderricht
der kinderen, werden zij weldra de hoofd
zaak.
Zij ontaardden weldra in echte han
delsinrichtingen, op touw gezet om geld,
veel geld te slaan uit den afmattenden
arbeid van jonge meisjes.
Het spreekt van zelf dat het onderricht
door dien toestand van zaken gevoelig
lijden moest. Na drie jaren schoolgaan
konden de kinderen ternauwernood lezen,
pelijke orde wat de verscheurende dieren in
de natuur zijn men moet ze uitroeien (3)
Is dit uw kind, Cardoc, deze kleine
Hij gelijkt aan mijnen grootvader.
Leonie, welke den diepen eerbied van
haren man voor den gestrafte kende, beefde
van hoogmoed bij dit korte antwoord, en
richtte zich stralend van vreugde te midden
der sombere en bleeke gefedereerden op.
Daarop trad plotseling een oude witbaar-
dige nationale garde, die op vele plaatsen
gewond was, uit de rangen, boog zich over
den nieuwgeborenen, en vroeg met buiten
gewone waardigheid
Burger bevelhebber, hoe heet uw kind?
Het heeft nog geen naam, murmelde
Leonie in nadenken verzonken.
Als het met de toelating zijns vaders en
zijner moeder is, tegen wien ik spreek, zou
den wij het hier even kunnen doopen.
Wie wil peter zijn
Wij allen.
Het zij zoo
Hierop volgde een diep stilzwijgen, en de
oude gefedereerden, wie door een machtigen
genius scheen begeesterd,aanschouwde eerst
zijne wapenbroeders, die even als hij tot der
dood waren gewijd, en deelde hen met een
enkele blik zijne gedachten mede. Een blik-
(3) Deze woord-n werden door den abt Grégoire in de
laatste zitting der Fransche Nationale Conventie op 21
September 1792 uitgesproken.
een beetje schrijven en rekenen. De meis
jes hadden geen begrip var. breien, mazen
of eenig huiswerk, zij konden slechts
kantwerken.
In West-Vlaanderen alleen worden er
in 124 kloosterscholen 11,154 meisjes aan
kantwerk gebezigd. In Oost-Vlaanderen
11,610 leerlingen, verdeeld over 123 kloos
tergestichten.
Het valt nu niet te betwijfelen of die uit
buiting van jonge krachten eene ferme
winst heeft opgebracht aan de geestelijke
orden. Het onderhoud van de 247 kant-
scholen in de twee Vlaanderen beliep per
jaar op ongeveer 157 duizend franken,ge
deeltelijk onder den vorm van toelage be
taald door het gouvernement, terwijl de
jaarhjksche voortbrengst van het kantwerk
mocht geschat worden op 5 millioen 500
duizend frank.
Natuurlijk ontvingen de kinderen een
spotloon voor hunnen arbeid zoo betaal
den zeer brave nonnekens aan hare kleine
werksters i5 tot 20 centiemen daags voor
8 tot g uren arbeid.
In andere kantscholen was men minder
royaal, wanneer men de meisjes van 11 tot
12 jaar 1.80 tot 1,50 fr. per maand voor
8 uren dagelijks werk betaalde.
Er werden ook kloosterwerkhuizen
aangetroffen waar de leerlingen twee jaar
gratis moesten arbeiden, en dan later tot
een gewin van 1 tot 2 centiemen kwamen
per uur.
En zulke wraakroepende uitbating werd
bestempeld met den naam van christelijke
liefdadigheid
Het zou verkeerd zijn te denken, dat
zulks op onze dagen veel verbeterd is. De
klooster-exploitatie gaat nog altijd haren
gang.
Volgens een door P. Verhaegen gedaan
onderzoek in 1886, werden er ten dien tijde
niet minder dan 41,000 jonge meisjes en
kinderen in de kloosterscholen gebezigd.
Het ergste van al is dat deze werkhuizen,
onder voorwendsel dat zij scholen zijn,
ontsnappen aan de wet van 13 December
1889 op den vrouwen- Jen kinderarbeid.
Meisjes van 10, 11 en 12 jaar, die door de
wet niet toegelaten worden in private
werkplaatsen, werken in de kloosters 8 tot
10 uren daags. De heer Verhaegen, die
een overtuigde katholiek is en dus van
geene overdrijving mag verdacht worden,
heeft vastgesteld dat in eene kostschool,
semstraal ontstak de duistere oogen dozer
mannen. Zij hadden begrepen, dat een wan
hopige hun nieuwe hoop gaf, een overwon
nene de zege, een stervende hel leven. En
vielen zij ook onder de Versailleeschekogels,
zoo zegden zij tot elkander met wilde
vreugd zij zouden toch niet gansch ster
ven, een kind zou hun overleven en dit
kind, do zoon van hunnen bevelhebber of
beter van hunnen broeder, wilden zij, de
met schimj) beladene helden,door een woord
de noodlottige erver van hunne onsterfelijke
toorn maken,en tevens tot levend zinnebeeld
van bun nagelaten roem.
Haasten wij ons vrienden, zegde Car
doc, 't is tijd.
Zacht logde men liet kind met zijne win
den in een nat ionaal-garden tuniek die ron
dom aan de punten der bajbnnetten werd
vastgehecht, 011 honderd armen en honderd
geweeren hieven liet ten hemel. Dooreen
zacht windje uit elkander gedreven,smolten
de wolken, die sinds twee dagen den lucht
kring verduisterd hadden, in de verwarmde
lucht weg. Op den vetten grond van het
kerkhof,die gansch den nacht door een stort
regen doorweekt was geworden, lachte nu
de klare meizon, de marmeren grafsteenen
blonken in het gouden morgenlicht en het
jonge groen der treurboomen en wilgen, die
de breede gangen tusschen de graven be
grensden, was met regendruppelen beladen,
op 533 meisjes, er 9 van 1 tot 2 centiemen
per uur, 50 minder dan 5 centiemen, 205
minder dan 0,10 centiemen, 269 minder
dan 0,15 centiemen en 6 slechts een hoo-
gerloon ontvangen.
Voegen wij erbij dat vele kloosters er
zich niet alleen bij bepalen bij het handel
drijven in kant-, borduur-en naaiwerk.
De nonnen houden er ook vvasscherijën en
strijkerijën op na, zij leveren melk, boter
en eieren, en doen in groenten en aller
hande dingen meer.
Het is dus niet te verwonderen dat
sommige takken der nijverheid hard te
lijden hebben onder oogpunt van loon en
hoeveelheid werk, door de concurrentie
welke hen aangedaan wordt door die
kloosterfabrieken.
Onvermijdelijk moet dat voor gevolg
hebben, dat door de opeenstapeling der
piodukten erge krisissen zich kunnen voor
doen. die de noeste werkers altijd on
barmhartig treffen en hen in de armoede
dompelden.
Wij durven wedden, dat wij door dit
schrijven, voor de zooveelste maal, vol
gens onze vijanden, al de paters en non
nen willen wegjagen die er te vinden zijn.
Maar niets of niemand zal die boven
aangehaalde feiten loochenen, omdat zij in
werkelijkheid bestaan.
En wie weet, moest er een onderzoek
gedaan worden in talrijke geestelijke ge
stichten, waar wij tot hiertoe geene de
minste inlichting van bezitten, op gebied
van nijverheidsondernemingen, zouden er
niet nog schrikkelijker feiten aan den dag
komen.
Het is dus hoogst diingend noodigdat
er hand aan het werk geslagen wordt om
die treurige toestanden te doen ophouden,
zoodoende medehei pende aan een onzer
heiligste rechten, recht op leven en bestaan
voor onze klasse.
Werkets, vereenigt u in de socialistische
vakbonden. MALPAS.
OP HET OOGEN BLIK
der stetnming over de dagorde Vandorvelde
over de handelingen, of beter gezegd de
mishandelingen in Congo, was M. Daens,
die zich als anti-gouvernementeel uitgeeft,
verdwenen.
Hij verborg zich achter een der pilaren
der zittingzaal.
Wal moedige baas
die do een na do andere zwaar ten gronde
viel. rit dc ingewanden der mot lijken ver
zadigde en friscli niet liet bloed der edelen
gedrenkte kleiaarde.st *.cg een bijtende dump
op. die zich met de balsemende geur van het
gras vermengde.
En het was een schouwspel, eenig in zijn
soort, deze ter dood veroordeelden,deze ster
venden, vol leven, op de plaats dor dooden
het leven van don nieuwgeborenen aan do
toekomstige wedervergelding te wijden.
Goed, zeer goed was de naam gekozen, die
zij aan liet kind gaven, om in liem den baat
te bestendigen, die zij als patriotten voor de
vijanden huns vaderlands,als republikeinen,
als socialisten, voor de tyrannen voelden.
Hij heet REVANCHE (4)
En dezen kreet weerklonk gelijktijdig uit
aller borst.
Uw doopkind zal leven en ik zal leven
0111 hem te zeggen hoe zijn vader, hoe zijne
peters hun leven eindigden. Sterft I Iltj sal
leven, ik styeer het U, ik, Leonie
Een geweerschot knalde, dan nog een, en
de kanonnen
Te wapen Do Versailleezen
7.ij zijn tien minuten te laat gekomen,
zegde Cardoc vaarwel Leonie
En nu vooruit, burgers LEVE DE REPU
BLIEK
EINDE.
(4) Revanche wil zeggen Wraak
