Om eens goed Ie lachen.
19,85 FB.
BIJ DE LI BEPALEN.
BRIEFWISSELINGEN,
HEDEN ZONDAG
viert de fanfare Hand aan Hand, haar jaar
lijks muziekfeest.
Te dier gelegenheid uitstap der fanfare.
Bijeenkomst heden rnorgend, om 10 uren,
in Hand'aan Hand.
Om 1 uur, puik Banket.
Morgen Maandag om 7 1/2 ure, nieuwen
uitstap. Bijeenkomst in 't lokaal Van Wam-
bekekaai.
Waarlijk als men de bokkensprongen na
gaat van den leider der katholieke bonden
van Aalst, in zake de staking Marchant,
waarbij deze chef zijne MACHT, KENNIS,
VERNUFT en WERKDADIGHEID toonde,
door de werklieden naar eene verpletteren
de nederlaag te voeren, moet men ondanks
het treurig feit, willen of niet hartelijk
lachen, vooral, omdat het ventje in zijne
dwaze kuren zich aanstelt, om aan anderen
de les te spellen.
Met verlof, beste Professor, moet ik u
doen opmerken, dat gij nog niet uitmaakte
of de wevers ja of neen besloten hadden
in hunne vergadering, 15 per honderd loon-
opslag te vragen, alsook dat ge zorgvuldig
den mond toe houdt, op de feiten die wij de
leiders der katholieke bonden aanwreven,
dat zij niet werkten zooals het behoorde, zij
die de leiding der staking in handen had
den, om de werklieden tot eenen goeden
uitslag in dezen strijd te brengen.
Dat er menschen in den ambras kunnen
zitten, gelooven wij best nu met onze dom-
perkens, die met deze staking al de noten
op hunnen ZANG HADDEN, in een woord,
de gansche leiding in handen hielden, de
meeste, do overgroote meerderheid der
werklieden van Marchant, lid waren van
hunnen vakbond. De cheffen hadden nu de
gelegenheid te toonen, dat zij BETER en
MEER in 't voordeel der werklieden bij sta
king konden werken, dan de Socialistische
bonden.
Hier in Aalst zijn wij dikwijls getuige ge
weest van menigvuldige stakingen, waar
soms meer dan 1000 werklieden in betrokken
waren, stakingen die maanden en maanden
duurden, doch waarvan de leiding zoo niet
GEHEEL dan toch in GROOTE DEELEN in
handen was der socialistische bonden. In al
deze strijden zijn de werklieden met fier
heid en de overwinning aan hunne zijde uit
den kamp gekomen, dit ondanks de tegen
werking der domperssyndicaten in den strijd
van Borreman en De Viscose.
De staking Marchant is de eerste strijd
die wij in de textielnijverheid van 't Aalster-
sche boeken, die geleid wierd door de chef
fen der katholieke bonden van Aalst, M AR
'T IS OOK DE EERSTE STRIJD DIE MET
ZULKE VERPLETTERENDE NEDERLAAG
VOOR DE WERKERS KOMT TE EINDI
GEN. Zouden de leiders derkristene vak
bonden dit kunnen loochenen
Onze bonden kunnen niets voor de werk
lieden, zoo schreeuwen de domperscheffen,
doch de uitslagen dèr strijden door onze
bonden gevoerd, zijn overwinningen voor
de werkers geweest.
Integendeel, ondanks do leiders der dom
persbonden onafgebroken blageuren, over
hunne machtige en sterke bonden, die hier
bij nog gesteund worden door rijke geld
schieters, hebben de sterke, machtige
bonden der dompers bij hun eerste proef
stuk, waar slechts enkele tientallen van
werklieden in betrokken waren, de stakers
tot eene volledige verplettering gevoerd
Wij kunnen het gelooven, beste maat, dat
die eksteroog aan de cheffen der kristene
bonden onaangenaamheden bijbrengt, voor
al, omdat do werklieden en de socialisten
dat gaan uitbellen en laten hooren, daar
waar zij kunnen, dat de werklieden in den
strijd Marchant wel gediend zijn met uwe
leiding.
O ja hadden de socialisten over de
schoone werking der cheffen van de dom
pers gezwegen in deze staking, zij hadden
ook het mondje dicht gehouden van wat de
socialisten in dezen strijd misdaan hebben,
hó Pierken
Wat denkt ge daaryan werklieden Do
dompers die de socialislen hunne slechte
daden zouden verzwijgen lacht er niet
mede zulle, zoo staat het in hunne manifes
ten en bladen
Deze week vroeg Pieter aan Juf, is 't waar
dat Gij bij M. Moens 19,85 fr. per week
wint
Wie zegt dit, antwoordde Jef, wij winnen
slechts 17,28 fr. of 2,57 FR. PER WEEK
MINDER
Pieter. Dan liegt het blad der katholieke
vakhonden, die dat schreef.
-lef. Wie dat schreef, vertelde eene
groote paardenleugen Pakt vast, Pierken.
Wij lezen in De Volksgazet van verle
den Zondag, dat eenige liberale damen van
Aalst het denkbeeld hebben opgevat, het
werk der schoolsoep in te richten voorde
noodlijdendste kinderen der stadsscholen.
Zulks kan enkel toegejuicht worden
maar veel liever zagen we, de schoolsoep
ingericht door de stad voor alle schoolgaan
de kinderen, want in Brussel de stacF van
weelde, pracht en rijkdom, heeft het onder
zoek bewezen dat er 20 0/0 kinderen ter
school gaan die 's morgens'niet hebben ge-
ëten Hier in Aalst kan dit getal nog
grooter zijn.
De schoolsoep ingericht door de stad,ware
een recht voor de kinderen de schoolsoep
ingericht door liefdadige damen, zij wezen
liberaal of katholiek, zal als een* aalmoes
aanzien worden.
Zulks hegreop ook M. Gustaaf Leveau die
in zijne toespraak op het banket der Oude
Garde het initiatief uier Damen toejuichte,
maar er ook tezelfdertijd op wees, dat het
moet eindigen met aalmoesen te moeten ge
ven, dat een werkman doorzijn arbeid recht
op leven had, dat hy voor zijn arbeid een
goed loon moest worden beiaaid, en dat dé
liberale patroons hierin het voorbeeld zou
den moeten geven.
Zulks kon natuurlijk niet in den smaak
vallen der aanwezige fabrikanten en 't was
M. Isidore Leclercq die recht stond om te
protesteeren en de aanwezigen wilde doen
gelooven, dat HIJ GOEDE DAGLOONEN
BETAALDE
Liegt, liegt maar, leeren de jezuiten, er
zal toch altijd iets van overblijven, en zoo
doet ook M. isidoor. Zou hij misschien zijne
studiën gedaan hebben bij de jezuiten
Maar de werklieden die voor M. Isidoor
werken, die zijn er het slechtst aan toe. Hij
boft dat zij goede loonen worden betaald,
maarzij steken bi ttei weinig in hunnen zak.
Of noemt M. Isidoor het goede loonen, als
hij huisvaders betaald tegen 22 centiemen
per uur, zooals liet 'tgoval is in zijne sargie-
weverij
En in zijn maïsfabriek, waarbij do werk-
menschen 12 uren laat tobben, 12 uren laat
paardenwerk verrichten, om ze dan naar
huis te zenden met 2,75 fr. per dag, is het
op die goede loonen dat hij boft.
Mogelijk kosten zijne cigaren hem dage
lijks meer.
Ja, men moet maar durven, niét waar
M. Isidoor.
M. Leveau weet het dat de werk menschen
hun loon te klein is hij weet dat de fabri
kanten groote winsten verwczontlijken, en
als hij aan de liberale fabrikanten vraagt,
om het voorbeeld te geven en goede loonen
aan 't werkvolk Ie betalen, dan weet M. Le
veau dat zo zulks gemakkelijk kunnen.
M. Leveau is aandeelhouder in de Filature
et Teinturerie, Keizerlijkeplaats, waar M.
Odilon Van der Schueren, Voorzitter is van
den beheerraad en M. Josef Singelyn, admi
nistrateur.
Daar in dit fabriek hebben ze volgens hun
laatst gekenden bilan (1909) eene winst ver
wezenlijkt van 238,919,45 fr. zegge twee
honderd acht-en-dertig duizend negen hon
derd negentien franken en 45centiemen, met
een kapitaal van 1,050,000 fr. of eene winst
van 22 1/2 per honderd franken.
In dit fabrieK werken er hoogstens 300
werkmenschen, voor het grootste gedeelte
vrouwen en kinderen, en wanneer we die
winst uitrekenen per kop, dan bestatigen
wij dat die heeren liberalen, DAGELIJKS
ACHTER IEDER WERKMAN, VROUW EN-
KIND, 2,50 FR. WINNEN.
Ja, M. Leveau heeft gelijk, wanneer hij
zegt, dat de liberale patroons het voorbeeld
zouden moeten §;even en goede dagloonen
betalen, want indien in dit fabriek het loon
van den arbeider, van de vrouwen en kinde
ren dagelijks met 1 frank per dag wierd
verhoogd, welk een welstand zou zulks niet
vertegenwoordigen voor die werkmenschen,
en de heeren wonnen dagelijks nog 1,50 fr.
per dag en per kop.
De andere fabrikanten waren zedelijk ver
plicht, die heeren te volgen, en Aalst wierd
eene stad van welstand voor het arbeidende
volk, en welstand bij het arbeidende volk
beteekent, welstand voor de klein en nering
doende burgerij.
En 't zijn die soort van heeren, die de
werkmenschen kleine loonen betalen, en
hooge winsten verwezentlijken, die eene
coöperatief stichten en onbeschaamd genoeg
zijn, om te zeggen, dat het is voor het
WELZIJN VAN DEN WERKMAN
Het zijn do Damen van DIE heeren, die
uit medelijden voor het werkvolk, uit mede
lijden voor die arme kinderen, wien zij in
armoede dompelen, de schoolsoep gaan in
richten, hun medelijdend hart gaan toonen
Dat die Damen aan hunne Heeren uitbui
ters zeggen, zooals M. Leveau het hun heeft
gezegd, dat zij het voorbeeld zouden moeten
geven aan de andere patroons, dat zy goede
dagloonen zouden moeten betalen, en wij
vragen hun niet te veeleen half franksken
per dag opslag aan hunne werklieden, en
het wordt onnoodig de schoolsoep in te rich
ten, want hunne werklieden zullen in de
gelegenheid zijn,hunne kinderenhun buikje
te laten vullen.
Als die Damen het niet doen om te pron
ken, als zij het niet doen om hunne zooge
zegde liefdadigheid ten toon te spreiden,
dan zullen zij handelen zooals wij hen voor
raad geven, en dan zullen zij een beter werk
verricht hebben, dan ze nu met hunne
schoolsoep zullen doen.
Aalst, den 12 Juni 1911.
M. P. DE NEEF, uitgever van Recht
en Vrijheid Sint Vincentiusstraat, 9, T/S,
In zijn nummers van 14 Mei, 21 Mei, 28
Mei en 11 Juni 1911, hield Reclu en Vrij
heid zich voor de zooveelste maal onledig
met de zaken der fabriek Roos, Geerinckx
en De Naeyer, die toch zoo loodzwaar op de
maag van sommige socialen wegen.
We hebbon op die valsche redeneeringen,
dien Hauwen praat en dien schimp niet
vroeger geantwoord, omdat we die schrij
vers wilden eenigzins laten uitpraten. We
bestatigen nu dat ze omtrent moeten uitge
praat zijn, aangezien ze steeds het zelfde
deuntje herhalen. Daarom nemen we nu
onze "beurt en eischen de inlassching van
ons volgende antwoord, in uw eerstkomend
nummer, volgens de wet op de drukpers.
We zullen stap voor stap de verschillige
artikels volgen, ten einde niets onbeant
woord te laten
Recht en Vrijheid beweert zich te heb
ben onthouden een woordje te reppen in de
beweging die is ontstaan in ons fabriek op
den Tragel, om wat meer loon. '•Rechten
Vrijheid zou zich onthouden hebben, om
dat ons werkvolk bij de dompers vereenigd
is, en omdat men dit blad niet zou kunnen
beschuldigen stokken in de wielen te ste
ken, zooals de dompers de socialen maar al
te dikwijls beschuldigen. Zoo schrijft «Recht
en Vrijheid
Inderdaad zal men moeten bekennen dat
die gazet nu toch eens wijs heeft gehandeld
door zich te onthouden, want algemeen is
het gekend dat hare tussclienkomst maar al
te dikwijls gediend heeftom stokken in de
wielen der wcrkersbelangen te steken. 'tEn
zal overigens niemand verwonderen de
werkersbelangen dwarsboomen is immers
een der bijzonderste punten van het pro
gramma der socialen. Recht en Vrijheid
heeft het dikwijls bekend en geschreven dat
in rustige tijden de werklieden er niet eens
aan denken den rooden haring te laten bra
den. Als de wielen goed loonen, dan laten
de werklieden de socialen ook loopen met
het hair van hui ten en dan vergeten ze
maar al te gemakkelijk den wegnaar de
roode bazars, waar men geld klopt uit alles.
In de roode bazars moet men alles belalen
tot do meetingen toe. De belhamels maken
er een stieltje van, hunne kwakzalverij aan
den man te brengen tegen klinkende paar-
denoogen, en de menschen die er gaan naar
luisteren, moeten ze instaan tegen 20 of
dertig centiemen per snul. Terzelver tijd
wordt er dan ook fel gezopen op de gezond
heid van het toekomstige aardsch paradijs,
terwijl de gelukkige brouwer en de bier
agent zich warm db handen wrijven.
Ziedaar waarom er stokken moeten ge
stoken worden inde wielen der arbeiders.
Men heeft het sedert lang verklaard de
maatschappelijke wonden der arbeiders
moeten bloeden en blijven bloeden, anders
luisteren de werklieden naar de belhamels
niet langer
Nu zoo het schijnt uit-Recht en Vrijheid»
zijn onze werklieden bij de dompers veree
nigd. Bijgevolg viel er bij onze werklieden,
door de socialen niets in te oogsten ze kon
den er geen gold uitkloppen geen geld
dan ook niets te fretten en zoo komt hot
dat de socialen geen stokken in de wielen
wilden steken en zich onthielden een woord
je te reppen, 't Is typiek en permentig
Er is dus op ons fabriek van den Tragel
voor de daglooners opslag gevraagd door de
christene vakvereenigingen en ook opslag
bekomen. Hoe groot is dien bekomen op
slag Rechten Vrijheid schrijft EEN
CENTIEM PER UUR
Wij antwoorden aan diegazetGE LIEGT
EN GE LIEGT WETENS EN WILLENS,
want de christene vakvereenigingen heb
ben den bekomen opslag bekend gemaakt,
en uwe schrijvers hebben die bekendmaking
gelezen. Ze weten dus zeer wel dat ze de
waarheid grootelijks te kort blijven. De
christene vakvereenigingen schreven als
volgt - Zooals men ziet eene schoone ver-
betering Verleden week één centiem per
uur, MET EEN PREMIE VAN MINSTENS
DERTIG CENTIEMEN VOOR DE DUI-
VELSKAMER EN NU NOG TWEE UREN
MINDER WERK, MET BEHOUD VAN
HETZELFDE LOON, ALS VERLEDEN
WEEK WERD TOEGESTAAN.Zeschrij-
vcnverder: «VRIEND DE GREVE BEWEES
- ER ZONNEKLAAR DAT DE WEVERS
(DIT MOET ZIJN) DE DAGLOONERS
MEER HADDEN BEKOMEN, DAN ZE
ZELF VERWACHTTEN...
Ziedaar dus hoe groot die opslag inder
daad is we zullen er dadelijk bijvoegen, ten
einde de zaken nog nauwer te bepalen, dat
den opslag, aan de daglooners toegestaan,
beloopt tot de ronde som van omtrent VIJF
TIEN DUIZEND FRANKEN'sjaars. VIJF
TIEN DUIZEND franken Dat is wat anders
dan één centiem per uur niet waar
Dat de socialen niet te vreden zijn als de
dompers iets bekomen dat laat zich goed
begrijpen. De oprechte reden ervan ligt in
de kwestie van de WINKELPOLITIEK. De
winkelpolitiekers moeten dan ook de uit
slagen, door de dompers bekomen in een
slecht, daglichtstellen en ze belachelijk ma
ken. De winkelpolitiekers gebaren niette
kunnen begrijpen dat do dompers zich kon
den te vreaen stellen, toen M. Geerinckx
hun zegde WIJ KUNNEN VOOR HET
OOGEXBLIK NIET MEER GEVEN. De win
kelpolitiekers verzwijgen zeer zorgvuldig
dat M. Geerinckx ook zegde WE ZULLEN
BINNEN MAANDEN ALLES INGERICHT
HEBBEN DERWIJZE DAT DE WERK
MENSCHEN IN KWESTIE, ZULLEN KUN
NEN MERKELIJK MEER VERDIENEN.
Ziedaar de eerlijkheid van Recht en
Vrijheid En om te bewijzen dat we maar
altijd kunnen meer geven zonder omzien,
schrijft Recht en Vrijheid verder, dat
we in negen jaren tijd, met een kapitaal van
3 millioen, de bagatel van vier millioen,
HONDERD ZES EN TACHTIG DUIZEND, DRIE HON
DERD ACHT EN VEERTIG FRANKEN hebben ge-
wonnen.
We bedanken Recht en Vrijheid om
het heftig reklaam, dat die gazet maakt
voor onze maatschappij. Dat zal zeker en
vast onze aktien merkelijk in de beurs doen
klimmen, en bij aldien dat ReclU en Vrij
heid gelezen wordt door rijke proletariërs,
die rijke koeponknippers, die in de zooge
zegde werkliedenpartij den scepterzwaaien,
dan zullen die rijke koeponknippers onge
twijfeld oen felle jachtmanen oponze aktien
en ze gretig binnenpalmen.
Indien we kunnen aannemen dat de win
kelpolitiekers de menschen bedriegen
't is hunnen stiel willen we toch ons zoo
schromelijk niet laten overschatten, en we
zullen daarom de zaken in hunne wezent-
lijkheid herstellen.
Van het totaal winsten door Recht en
Vrijheid geschat op 4,18G,348 fr. valt er af
te trekken eene som van 516,125 fr. voor be
taalde patentrechten en bezoldiging der be
heerders en commissarissen en verleende
toelagen aan onze bedienden. Zoo dalen de
winsten van vier millioen op de som van
3,670,223 franken. Nu stelt zich de vraag
Is het een nijveraar toegelaten zijn gestort
kapitaal te amortisseeren of te dooden On
betwistbaar JA. De SOCIALEN DOEN HET OOK,
zpoals we kunnen bestatigen in de enkele
bilans, die ze durven openbaar maken
want in de meeste roode coöperatieven blij
ven de winsten zorgvuldig verdoken. Mogen
die kapitaaldoodingen aanzien worden als
winsten NEEN, aangezien ze dienon om
de sleet en de minderwaarde der gebouwen
en mekanieken te vergoeden. Dat is ZOO
WAAR, dat er geene hoegenaamde belastin
gen verschuldigd zijn op de amortissemen-
ten of kapitaaldoodingen. De Staat zelf aan
ziet die doodingen niet als winst. Dat is
zonneklaar.
We moeten dus ook onzeamortissementen
aftrekken van de zoogezegde winsten. Op
de negen jaren beloopen onze amoriisse-
menten tot de som van 1,317,512 fr. Die som
afgetrokken van de 3,670,223 fr. brengt onze
oprechte en zuivere winsten op negen jaar
tot het cyfer VAN TWEE MILLIOEN DRIE
HONDERD TWEE EN VIJFTIG DUIZEND
ZEVEN HONDERD EN ELF FRANKEN, of
gemiddeld op één jaar TWEE HONDERD
EEN EN ZESTIG DUIZEND, VIER HON
DERD EN TWAALF FRANKEN, of ACHT
FRANKEN EN TWEE EN ZEVENTIG CEN
TIEMEN PER HONDERD. Ziedaar de waar
heid. En die waarheid kenden uwe schrij
vers zoo goed als wij. Ze hebben die
waarheid moedwillig verdraaid
Wie zal ernstig betwisten dat 8 per cent
een rechtvaardige winst is voor eene nijver
heidsonderneming Wie zal zulk een winst
durven woekerachtigen schromelijk heeten?
Het is onbetwistbaar dat men zeer gemak
kelijk geld kan uitzetten aan Vier en half
en aan Vijf per cent in hypotheken, renten
en obligatie», die niet het minste gevaar van
verlies oploopen. Een nijverheidsonderne
ming is altijd gevaarlijk. Mag ze dan ook
geen grooteren intrest opbrengen
De socialen houden zich met 8 per cent
niet tevreden in hunne coöperaties dat zul
len we bewijzen. Nu dat de rijke sociale
koeponknippers de waarheid weten over
onze maatschappij, zullen ze op onze aktiën
niet afkomen, zo zullen liever hun kapitaal
behouden in de roode bazars, waar ze woe
keren op de levensmiddelen der werklieden.
Recht en Vrijheid beweert ook dat
onze winsten gedaan werden met 785 werk
menschen. DAT IS NOGMAALS EEN LEU
GEN. We zeggen een leugen, omdat de
schrijvers van die gazet zeer wel weten dat
zulks niet waar is. Die schrijvers houden er
aan moedwillig onze winsten te verdubbelen
en langs den anderen kant onze werklieden
schier op den helft te brengen. Zoo geraken
die schrijvers gemakkelijk tot de valsche
besluiten die zo moedwillig zoeken en leu
genachtig staven.
De waarheid is nogmaals dat we niet 785
werklieden hebben,n>aar wel ruim TWAALF
HONDERD. Als men nu uitrekent hoeveel
we winnen per dag en per werkman, dan is
het niet 2 fr. 50 maar TWEE EN ZEVENTIG
CENTIEMEN
ZIJN HET DE WCRKLIPDLN DIE ONZE
WINSTEN VOORTBRENGEN? Neen. Het
groot werk wordt door de machienen en
mekanieken gedaan, en de opbrengst van
dat werk worat in twee doelen verdeeldéén
deelhetgrootstedeelkomt ten goede aan
de werklieden, onder vorm van dagloon,
omdat de werklieden de machienen en me
kanieken oppassen, en een ander deel het
kleinstekomt ten goede aan den nijveraar,
die de nijverheid bestuurt (iets wat gemeen
lijk zeer lastig is) die met zijn geld de ge
bouwen en machienen aankocht en zoo zijn
geld bloot stelde en de kans liep alles te ver
liezen.
Om de werklieden te vleien, schrijven de
socialen alles aan de werklieden toe. De be
stuurders der fabrieken de gebouwen, dei
machienen en mekanieken tellen voor Zéro-
en zo worden buitengecijferd. De waarheid
is dat beide do werkers en de werkgevers
hunne waarde en liunno verdiensten heb
ben en dat beiden moeten beloond worden,
volgens waarde en verdiensten.
Het kan dus niet dommer of dwazer dan
de winsten eener nijverheid uitrekenen,per
dag en per werkman. Maar het is van aen
kant der socialen geen domheid of geen
dwaasheid zulke berekening te maken,
HET IS BEDROG. Met die bedriegelijke re
keningen op te maken willen ze oenvoudig
de menschen verbitteren en ze naar hunnen
kant lokken, ten bate van hun winkelpo-
litiek.
Dio dwaasheid en de domheid dier bereke
ningen aan te toonen door voorbeelden is
gemakkelijk.
1) Een meisje past een onzer spinmolen»
op van 450 spillen, en wint volgens Recht
en Vrijheid 2,50 fr. daags. Volgens die ga
zet winnen wij op dit meisje ook 2,50 fr. per
dag. HET WERK VAN ONZEN SPINMOLEN
DAT TELT VOOR ZERO die spinmolen
moet gratis werken, ter eere van den koning
van Pruisen, of ter eere van de winkelpoli
tiekers.
Alle redelijke menschen zullen zeggen dat
nochtans die spinmolen die veel geld kost
en het eigenlijke werk doet toch ook
iets mag opbrengen en iets verdienen. Zal
liet overdreven zijn als die spinmolen van
450 spillen veertien meters lang zijnde
zooveel wint als het meisje, het zij 2,50 fr,
daags? Op dien voet, zou een spinnerij van
30,000 spillen (zooals er vele zijn) met om
trent 70 spinmolens, die eene oppervlakte
van 18 aren of 1800 vierkante meters besla
gen, op een jaar met zulk een groot mate
rieel omtrent VIJFTIG DUIZEND FRANKEN
WINNEN. Is dat woeker? Is dat schandaal?
NEEN, dit is veel TE WEINIG.
