GEZONDHEIDSLEER.
Biknopte inhoud dor vijfde las
door E. Da Man.
Uit Geeraardsbergen.
Aan de leden der vakbonden
De leden die werkeloos gesteld worden,
ofwel voor een bepaald getal dagen naar
huis worden gestuurd door werSgebrek,
moeten van af het begin van 't werkverlet
•f werkeloosheid inken doen, bij den schrij
ver van den vakbond in het lokaal, en een
briefje vragen aan hunnen patroon om
recht te hebben op het bureel van 't Hulp
fonds te mogen teekenen. Ieder dag dat er
niet geteekend wordt, wordt door het Hulp
fonds der stad niet vergoed.
De leden die werkelooze kaarten in hun
bezit hebben, moeten by het eindigen van
iedere maand, de kontrooikaarten die zij by
de bedienden van het Hulpfonds ontvangen
hadden, naar het lokaal brengen.
Dat.ieder lid hiervan goed rekening boude
•n stipt volge.
DE DU1TSCHE VAKBEWEGING.
De Duitsche vakbeweging heeft van eerst
af zeer sterk onder den invloed van de socia
listische propaganda gestaan. Zij kan als de
praktisch volmaaktste toepassing der socia
listische beginselen op syndikaal gebied be
schouwd worden, en geldt derhalve althans
in de landen, waar zij tot voorbeeld genomen
werd (Oostenrijk, Hongarië, Denemarken,
Zweden, Noorwegen, Duitsch-Zwitseriand,
Holland, België enz.) als de moderne vak
beweging
Onder het regiem van het koalitieverbod
ontstonden er onaanzienlijke kiemen van
vakbeweging bij de boekdrukkers (hierna
«en kort tijdperk van gemeenschappelijke
organisatie met de patroons), tabakbewer
kers enz., ten gevolge van de revoiution-
naire agitatie van 1848. De beweging werd
«venwel door de overheden onderdrukt.
De opheftlngvan het koalitieverbod in Sak
sen ;n 1861, in den Noordduilschen Bond
in 1869, vermeerderde de vakbeweging.
Reeds eenige jaren voorafhad de vakbe
weging eene zekere macht verkregen. Zij
was evenwel nog niet veel meer dan een
aanhangsel der politieke beweging, en daar
er tot in 1875 verschillende socialistische
partijen bestonden, was ook de vakbewe
ging verdeeld. Zii werd over 't algemeen
slechts als eene rekrutenschool voor de soci-
aaldernokratie beschouwd (vergelijking met
de eerste onder den politieken invloed der
sociaal-demokratie gestichtte vakorganisa
ties] in België, Frankrijk, enz.). Bemerkens-
waardig is, dat de centralistische organisa
tievorm van eerstaf in Duitschland voor-
heerschte. Men streefde er zelfs een tijd lang
naar, al de arbeiders zonder onderscheid
in een nationale bond (Arbeiterschafisver
band van von Schweitzer met 33 Arbeiter-
schaften of beroepsafdelingen) te vereeni
gen. Overwegende rol van de handwerks
gezellen in de oude Duitsche vakbeweging.
De Fransch-Duitsche oorlog van 1870-71
sloeg de beweging neer het Arbeiter-
schaftsverband telde in 1869 35,200 leden
in 1871 4,200 leden.
Nadien heropbloeien. In 1875 komt als ge
volg der socialistische eenheid ophot Ivon-
gres van Gotha (versmelting der Lassalle-
anen en der Eisenaehers) ook do vakbewe
ging tot eenheid inde volgende jaren even
wei geen vooruitgang Nyverheidskrisis,
politiek terrorisme der hoerschende klassen
m het tijdperk dor aanslagen.
In 1878 treedt de Socialistenwet in voege.
De meeste vakorganisaties worden ontbon
den, liet voortbestaan der vakbeweging in
haar vroegere vorm wordt onmogelijk. Al
leen plaatselyko bonden zonder politieke
kleur zijn nog gedeeltelijk mogelijk. Maar
de propaganda draagt toch hare vruchten
In 1890, na de ophelllng van de Socialisten
wet en de stichting der General kommis-
sion der Gewerkschaften (Syndikale Kom
missie), sluiten zich 62 bonden met 277 000
leden bij deze aan.
In de eerste jaren na de stichting der
- Generalkommission) twee groote strijd-
vragon Centrale of plaatselijke organisaties
en aansluiting of niet-aansluiting bij de
sociaaldemokratische party.
De richting ten voordeele van centralisa
tie en niet-aansluiting zegepraalt. De ande
ren (do lokalisten) scheuren zich af, geraken
later in anarchosocialistisch vaarwater en
worden op het Partijkongres van Mannheim
1906 uit de partij gestooten, voor zoover zij
zich niet bij de centrale bonden aansluiten.
Zy hebben heden geene ernstige beteekenis
meer.
Sinds 1890 hebben geene groote verande
ringen in organisatie-vorm en geest der
Duitsche centrale bonden plaats gegrepen.
Hunne ontwikkeling
1891
1892
1893
1894
1895
1806
1897
1898
1899
1900
1901
1902
1903
1904
1905
1906
1907
1908
1909
1910
Bonden
62
56
51
54
53
51
•57
64
66
60
57
53
Leden
277,659
237,094
223,530
246,494
*9,175
329,230
412,359
493,742
580,473
680,427
677,510
733,206
887,698
1,052,108
1,344,803
1,689,709
1,805,506
1,831,731
1,832,667
2,017,298
2) De Kartells (plaatselijke federaties)
en Arbeiders-sekretariaten.
3) De Generalkommission en hare
onderafdeelingen, de-driejaailyksche alge-
moene kongrossen.
erhoudiug der vakbeweging tot de par
tij Berust op strenge verdeeling dor funK-
ties. Administratieve zelfstandigheid, maar
eenheid der werking.
De - Personalunion Dezelfde personen
in en aan het hoofd van de twee bewegin
gen De politieke fui syndikale beweging.
Georganiseerde samenwerking in zaken,
die gemeenschappelijke belangen der twee
bewegingen betreffen, b. v. arbeiders-wet
geving, jeugdorganisatie, massenstaking,
dokumentatie, landarbeidersorgaiiisatie, in
ternationale betrekkingen enz.
Grondslagen der Duitsche vakbewegings
methode
1) De vakorganisatie staat op het stand
punt van den klassenstrijd van het geheele
proletariaat, zooveel mogelijk naar nijver
heden, zonder onderscheid tusschen ge
schoolde en ongeschoolde arbeiders.
2) De vakorganisatie erkent de sociaal-
demokratie als de politieke vertegenwoor
diging van het proletariaat. Haar geest is
socialistisch, internationalistisch en revolu-
tionnair. Een harer hoofddoelen is de op
voeding hal-er leden De kostelooze week
bladen der vakbonden, voordrachten, biblio
theken, scholen enz.
3) De vakbeweging is centralistisch als
gevolg van haar socialistisch klassenstand-
punt.
4) Veelvuldige ondersteuning (maar enkel
voor strijddoeieinden daarom ook hooge
bijdragen.
Groote Tombola in De Roode Leeuw
De partijgenooten en vrienden welke ver-i
leden jaar deel genomen hebben aan den
rryskamp met de Kaart, worden bericht,
dat hun op HEDEN ZONDAG 24 DECEMBER
1911,om 6 1/2 uren 's avonds stipt,een koste
looze Tombola wordt aangeboden.
Deze verwittiging dient als uitnoodiging.
BEKNOPTE MIDDELEN
WELKE MEN BIJ ONGELUKKEN OF
KLEINE ONTSTELTENISSEN KAN AAN
WENDEN TERWIJL MEN DE KOMST
DES GENEESHEERS AFWACHT;
Do lucht speelt voorzeker de voornaamste
rol in de gezondheid van den menscli. Ook
zullen wij enkel over deze eenige woorden
reppen, want men kan bij een nauwkeurig
overdenken dor andore geboden, hunne toe
passing gemakkelijk vinden.
Gewoonu is eene tweede natuur, zegt het
spreekwoord daarom moet men de kinde
ren van jongs af gewoon maken eene koele,
zuivere en onbedorvene lucht in te ademen
zij is noodzakelijker dan het voedsel.
Daarom zal men alle oorzaken van lucht
bederving vermijden de bijzonderste zijn
de ademhaling van menschen en dieren de
verrotting on ontbinding van meststoffen,
doode lichamen en plantaardige zelfstandig
heden de verbranding en de uitwasemiiTg
van bloemen.
Daarom moet men de slaapkamers dage
lijks openzetten en de woningen en stallen
niet te eng maken.
De meststapels niet rond, noch voor het
huis plaatsen, zooals het gewoonlijk by de
landbouwers gebeurt.
De doode lichamen van menschen of die
ren, niet langer dan het noodig is boven
laten liggen in dit geval kan men vruch-
tigo kalk, bakkers- of bluschkolen, renne of
houtzagelingen rond het lichaam leggen.
(Men kan ook deze middelen aanwenden tot
het bewaren van versch vleesch of andere
stikstofhoudendo voedsels, en zelfs indien
deze reeds oen smaakje hadden, kan men
bij het begin der zieding er eenige ge
spoelde bluschholen bijleggen en de reuk en
de slechte smaak zullen geheel verdwenen
zijn). Maar het bijzonderste middel, zelfs
om de lichamen verscheidene dagen,
zonder reuk of luchtbederving te kunnen be
waren, is het herhaald bevochtigen met
wijngeest, (alkooi)en vooral met het lichaam
in een lijnwaad te winden.dat met phenisch-
zuur (acide phénique) natgemaakt is en dat
nu en dan, eens met datzelfde vocht be
sproeid wordt.
van verlies,maar het spreekt van de vrijheid
van den werkman,die niet wordt eerbiedigd
door zekere liberale fabrikanten, leden van
de Liberale Associatie, dus leden van de
liberale partij, die de vrijheid voorstaat en
ze dan ook moet vrijwaren en verdedigen,
daar waar zij kan.
En wat doet de liberale partij
Onderzoekt ze of wel waarlijk de vrijheid
van den werkman wordt gekrenkt door hare
leden, en is zij bereid het mogelijke te doen
om hare leden de vrijheid te doen eerbiedi
gen, en ze als een heilig pand te doen aan
zien, zooals de partij voorschrijft
Neen, de feiten van dwang door ons aan
gehaald en door hare leden gepleegd, komen
niet eens in aanmerking, want wij beweren
maar BEWIJZEN NIET, zegt de Volks
gazet
Maar zeg eens. lieeren liberalen, wat hebt
gij gedaan, om die bewijzen in handen te
krijgen Waar is uw onderzoek
Niets van dit alles, niet waar Loochenen
ontkennen, de waarheid, de echtheid van die
feiten zijn u onverschillig, omdat ze ge
pleegd worden door uwe liberale vrienden
leden uwer partij.
Wij hebben u gewezen op de Werkbeurs,
die in den Blauwen Bazar is gesticht, en
waar men zich een briefje moet gaan aan
schaffen om in zekere liberale fabrieken
werk te kunnen bekomen.
Geen woord van afkeuring hierover en
nogtlians DIT bewys kondet ge u gemakke
lijk aanschaffen, want enkel passeeren
voorbij den Blauwen Bazar, en ge zoudt
een briefje hebben zien hangen, waarop
er werkvolk wordt gevraagd, ZICH AAN TE
BIEDEN IN DEN BLAUWEN BAZAR,
Het staat dus vast. De liberale partij wil
niet onderzoeken, of hare leden de vrijheid
van den werkman met de voeten treden zij
keurt hareleden niet af, die de vrijheid van
den werkman ontnemen, de vrijheid van de
liberalen bestaat dus op papier, maar is fei
telijk nul.
anti-klerikalon hand in hand gaan, om ons
volk van het klerikale juk te verlossen.
Wel bedankt, hoeren liberalen.
Terwijl heel het land hoopt, dat de liberale
party, de vrijheid van den werkman steeds
hoog acht en ze zal doen eerbiedigen, zouden
wij die heoren liberalen te Aalst, vrij spel
moeten laten, en de vrijheid met de voeten
laten treden?
Welnu Mijnheeren, wij zeggen wordt
de vrijheid geschonden of aan banden ge
legd door de klerikalen, ze vinden ons op
hunnen wegwordt die vrijheid geknakt
door de liberalen, zij komen ons even eens
tegen, en niets ter wereld zal ons beletten,
hieromtrent vrij en vrank ons gedacht te
zeggen.
Over 't profijt der werklieden en den klei
nen per cent, spreken we toekomende week.
Grondslagen der organisatie der Duitsche
vakbonden
1) De centrale bonden, d» plaatselijke af
delingen, de gouwen.
Eindelijk hebben we de - Volksgazet, aan
't praten gekregen, overden Blauwen Bazar,
over de vrijheid van den werkman die door
zekere liberale patroons niet geëerbiedigd
wordt, en wij mogen nu gerust zeggen d°at
de - Volksgazetwy zouden moeten zeg
gen de liberale partij, want daar liet ar
tikel niet is ondertoekond, is de liberale
partij van Aalst verantwoordelijk voor dit
schrijven instemt met de daden en werk
zaamheden van de liberale lieeren, eige
naars van den Blauwen Bazar.
Wij zeggen en herhalen, dat het de socia
listische partij in geenen deele aangaat, dat
andere partijen ook coöperatieven stichten
dat is hun recht en mag hun door niemand
betwist worden, en schrijver van bedoeld
artikel heeft dus ongelijk, wanneer hij zegt:
dat wij de liberale partij willen verantwoor
delijk stellen, voor het verlies dat de socia
listische bakkorü in haar klandizie zou kun
nen ondergaan.
De socialistische partij, staat daar ver
boven, en ons schrijven aan de lieeren libe
ralen, en ons openbaar protest spreekt niet
Schrijver zegt, dat de - Volksgazet zelf
standig bestaat on ganscli vrij is van alle
banden of verplichtingen.
Heel wel Mijnheeren, maar zulks is eene
reden te meer, opdat de - Volksgazet or
gaan der liberale partij,dezen zou afkeuren,
die tegen do liberale princiepen handelen.
De «Volksgazet, doet het wel, ais het
katholieken betreft, waarom zwijgt zo nu,
of: verdedigt ze, de liberalen die er zicli aan
yergrypen
- Lia ge denkt te mogen besluiten, dat we
onwaarheid hebben geschreven, wanneer
we zoggen, dat de liberale partij de vrijheid
van den werkman met de voeten treedt, om
dat VandeVeide, Anseele.Destrée, Bertrand
en anderen niet de liberale partij samen
spannen om 't klerikaal ministerie te doen
tuimelen.
Die vrienden handelen ter goede trouw.
Z'hebben samen gewerkt om de vrij tic id van
den huisvader te doen eerbiedigen, inzake
schoolwets-ontwerp Schollaert, maar als die
vrienden zullen voelen dat de liberale partij,
de vrijheid van den huisvader maar gedeel
telijk voorstaat, en maar gedeeltelijk wil
doen eerbiedigen zoouls te Aalst dan
zullen ze wel eens nadenken.
Schrijver zou ook wat meer eerlijkheid
mogen aan den dag leggen, wanneer hij
spreekt over 't Vellenfabriek van M. Le-
vècque.
Zekerlijk is het waar, dat men daar liet
werkvolkden schrik op het lijf heeft gewor
pen, maar zulks was niet op 't bevel
van M. Levècque. Wij hebben M. Levécque
van de feiten kennis gegeven, en dezen als
ECHTEN liberaal, iieeft ons de verzekering
gegeven, dat zijn volk over zijne volledige
vrijheid beschikt.
Het zijn niet de Heeren-Administrateurs
die gewoonlijk hun toevlucht nemen tot
dwang, neen, ze gebruiken hiertoe hunne
meestergasten, die komen met de comple-
I inenten van M. den Bestuurder, zooals hot
ging in 't Vellenfabriek, zooals liet gaat in
do fabrieken Filature et Teinturerie, La
Couverture, liet Maisfabriek Leclercq cn
zooals men meende te beginnen op 't fabriek
Torley, waar men ons ook toeliot af te kon
digen, dat liet werkvolk volledig vrij was.
Wel er waren liberalen die de bróodvoer-
dors van den Blauwen Bazar rond zonden
bij de werklieden der Filature et Filteries
Réunies, met de complementen der lieeren
van 't fabriek.
Welnu de lieeren van 't fabriek hebben,
om hier tegen te protesteeren, en om hunne
liberale meesters, haantjes vooruit, te be
letten, liet werkvolk te dwingen, het vol
gende bericht in het fabriek doen aanplak-
De werklieden worden nogmaals ver-
- wittigd, dat liet hun ganscli vrij staat zicli
van brood of andere benoodiglieden te
voorzien, hoegenaamd waar liet hun goed
dunkt.
«Zij mogen ten volle gerustzijn, dat er
hun, tengevolge het uitoefenen dier vrij-
beid, niet het minste leed zal geschieden.
Ziedaar eene netto en correcte handel
wijze. Waarom wordt zulks niet gedaan in
de liberale fabrieken, bestuurd en beheerd
doorleden der Liberale Associatie van Aalst?
Heel waarschijnlijk, omdat die lieeren
de volledige vrijheid van den werkman wil
len waarborgen
Do werkman moet over zijne VOLLEDIGE
VRIJHEID BESCHIKKEN, en wij hebbmi
gehoopt, zulks met de liberalen te kunnen
bewerkstelligen.
Thans blijkt zulks maar gedeeltelijk waar
te zijn, en daarover zal ook de socialistische
partij, haar woordje hebben te zeggen.
Schrijver vindt ook, dat wo in de huidige
omstandigheden beter werk te verrichten
hebben, dan de liberale partij aan le randen
wanneer men heel het land door ziet, datallé
Aan onze Partijgenooten.
Zondag laatst werd er eene algemeene be-
stuurvergadering gehouden.
Onder ander werd daar ook nogmaals de
verkoop van Recht en Vrijheid besDro-
ken. y
Algemeen was liet gevoelen dat het hoogst
noodzakelij k is van deze verkoop eens ernstig
aan te pakken, ten einde liet blad eens voor
altijd te doen doordringen bij onze kamera
den.
Besiotenwerd van hedenaf GezelPrudence
Vastiels als vorkooper aan te stellen (Gezel
Guvelier zal hem vervangen als broodvoer
der).
Met medehulp onzer bestuurleden van
verschillende groepen zal onze gezel het
huisbezoek inrichten en zorgen voor eene
regelmatigo bestelling van 't blad.
KAMERADEN,
Gij kent Recht en Vrijheid 'tis het
eenigste socialistisch blad van ons arron
dissement.
Het moet kop bieden aan een ganscli regi
ment vijandelijke gazetten (in Geeraards-
bergen alleen aan 3 dompersbladen).
Het blad is er noodig om de gemeene las
ter sommiger persridders te weerleggen.
Het blad is er noodig om voornamenlijk
uw ellendige toestand bloot te leggen.
Het blad is er noodig om voor wat meer
ontwikkeling te zorgen en om uw strijd naar
lotsverbetering kenbaar te maken.
Leest dus liet blad.
Helpt dus, uwegeburen en vrienden over
tuigen, lezer te worden van Recht en Vrii-
heid J
Regelmatige briefwisselingen zullen over
deGeeraardsbergsche toestanden handelen.
Recht en Vrijheid wordt verkocht aan
3 centiemen.
Aan den Burgersbond.
EINDELIJK.
Eindelijk krijg ik toch het antwoord op
mijn schrijven aan de Vrije gedomesti-
keerde katholieke Burgersbond mij be
loofd door De Vaandrig van 5 November
laatst.
Men moet bekennen dat het nog al lang
heeft geduurd om het epistel op te stellen.
Herhalen wy kort waarvan sprake is.
Op 20, 27 en 28 October deelde ons Midden-
Comiteit een strooibriefje uit, de uitslagen
meldend der bijgevoegde kiezingen van
22 October, en daar juist de ifóögènaamde
vrije gedomestikeerde katholieke Burgers
bond eene feestvergadering hield, zoo werd
in bedoeld vlugschrift tusschen haakjes ge
vraagd, of't misschien was om den uitsfag
der bijgevoegde kiezing te vieren dat eene
FEESTvergadering gehouden word.
Begin November kwam er in 't Gouvernc-
mentshotel te Oudenaarde (waar ik tijdelijk
rentenierde) een der bedoelde circulairkes
per post, aan l adres Pol De Mev, vrije ge
domestikeerde socialist. Binnen" in was ei-
geschreven dat de feestvergadering plaats
had, om het in collegiatum gaan van den ge
domestikeerde clown Pol De Mey te vieren.
In Vooruit schreef ik, de benaming
van vrij gedomestikeerde katholieke bur
gersbond goedkeurend en de reden ervan
opgevend.
Waarop De Vaandrig my antwoord be
loofde.
Het antwoord nu zelf in «Ons Belang»
(Nummer 2 van December 1911) orgaan van
den katholieken Burgersbond van Geeraards-
bergen, verschijnende als 'i past.
Bedoeld antwoord beweerd om te begin
nen, dat ons artikeltje nog zelf het kleed
der waarschijnlijkheid niet heeft, ook dat
het circulairke in kwestie niet van het be
stuur des Burgersbonds kwam.
Waarom die verzekering noodig is be
grijp ik niet goed, aangezien ik in mijn
schrijven in Vooruit wel zegde, de ge
dienstige correspondent te kennen en ook
geen rekening te houden van dit persoonlijk
feit, doch enkel ie willen kenbaar maken
waarom ik de benaming door ons M. C ge
geven, goedkeurde.
Het antwoord beweert dat myne bewijs
voering op onvaste grond gebouwd is en
als bewijsvoering houdt hetbestuurdestand-
regelen ter beschikking.
Deze slandregeling dateert, zoo 't schijnt
van bij de stichting van don bond in 1894 en
zegt duidelijk dat de bond KATHOLIEK
was. Ik ga zulks niet loochenen voor de
goede reden dat ik liet niet weet, doch ik ben
zoo vrij aan liet bestuur te vragen, hoeveel
leden den Burgersbond in 1908 bijv. telde
en hoeveel in vroegere jaren i
Of is het onzin te beweren dat er voor
1909 geen sprake was van do fameuze bond
en er enkel veel bombast werd gemaakt van
liet oogenblïk dat de gemeentekiezingen van
1911 de geesten begonnen bezig te Êouden.
