Socialistisch weekblad voor het Arrondissement Aalst.
Zijn wij op schooloorlog belust
Aan onze Propagandisten
Vanwaar die verandering
Het groote Wee der
Mijn Hoekje.
20 Jaar .\T° 37.
Prijs per nummer I5 centiemen.
16 September 1923.
An non een
Moyersoen
saboteert de Nationale
Maatschappij van
goedkoope Woningen.
ntmawssra:
RECHT EV VRIJHEID
Rechterlijke annoncen 4 fr. per regel op l6 en
2° bladzijde, 2 fr. op 3e en 4e bladzijde.
KvdkTamen volgens overeenkomst.
Afie brlfi^wï^Belir.gen moeten elke week vóór
Woensdag avond, 8 ure, ingezonden worden.
Ongetèekende brieven worden niet opgenomen.
Berichten over -werkstakingen en grieven moe
ten door de Vakbonden goedgekeurd zijn.
UITGEEFSTER SAM. MAATSCHAPPIJ
MET RECHT
Lokaal IIAND IN HAND», Molendries, Aalst.
BEHEERDER-AFGEVAARDIGDE
JAN BEKAERT.
Posteheckrekehing Nr 85686 Telefoon N' 128
REDACTIE ADMINISTRATIE
Lokaal Hand in Hand», Molendries, 11, AALST
ABONNEMENTSPRIJS
3 maanden fr. 2,20
6 4,00
1 jaar 7,50
BUITEN BELG IE.
jaar fr. 15,00
Men abonneert zich op alle postbureelen.
s
't Is genoeg dat we deofficieele
school aanprijzen om ons door de
katholieken te doen beschuldigen
dat wij den schooloorlog doen ont
branden ter vernietiging van het
katholiek onderwijs.
Wij mogen over het katholiek vrij
onderwijs niets aanmerken, wij mo
gen er niets tegen inbrengen, of het
heet dat wij onzen godsdiensthaat
laten spreken en ons door alle mid
delen van de katholieke vrije schoei
willen ontmaken, maar zij, de katho
lieken, vinden er geen erg in door
leugens de ofïlcieele school te be
kampen, van haar te zeggen dat het
eene goddelooze, eene slechte school
is.
Hun haat tegen de officieele school
kunnen de katholieken niet verdui
ken. In alles wat ze doen en zeggen
straalt hunne vijandigheid tegen de
officieele school door, en dit wel in
zulke mate. dat, moesten wy ons het
tiende deel veroorloven tegen de
katholieke school va hetgeen de
katholieken tegen «Ie officieele
school durven doen, zij in langen
tijd niet zouden uitgeschreeuwd ge
raken over onze hatelijke handel
wijze tegenover hunne scholen.
Zijn er geen priesters die liegen
dat ze uit de officieele school zijn
verjaagd geworden, die liegen dat
de officieele school eene school is
waaruit God en zijn gebod verban
nen zijn? Zijn er geen katholieke
onderwijzers wien er een verwijt
van gemaakt werd dat ze hunne kin
deren lieten naar de officieele school
gaan, waar zij les gaven Zijn er
geen katholieke onderwijzers die
door de katholieken als vijanden
worden bejegend omdat zo de vrij
zinnige stadsoverheid niet willen
tegenwerken, de officieele school,
waarin ze werkzaam zyn, niet wil
len helpen ondermijnen Ja, en van
den anderen kant zijn er katholieke
onderwijzers uit officieele scholen,
die zich wel tegen de scholen, waar
in zij onderwijzen, laten opmaken,
die propaganda maken voor de vrije
scholen waarheen zij zelf hunne kin
deren sturen.
Worden ook niet regelmatig in
veel plaatsen huisbezoeken inge
richt, door katholieke propagandis
ten en geestelijken, om de katho
lieke vrije scholen bevolkt te krijgen,
en is bet al niet dikwijls gebeurd,
dat, waar schoone woorden en be
loften niet hielpen, met vervolging,
met broodroof en buitenzetting be
dreigd wierd om de ouders, die in
een of ar.dor opzicht van hen afhan
kelijk waren, te doen besluiten
hunne kinderen aan katholieke on
derwijsgestichten toe te vertrou
wen
Dat de katholieken dus laten van
met leugens de officieele school aan
te vallen en laten van drukking uit
te oefenen in 't voordeel hunner
vrije scholen, vooraleer ons te be
schuldigen uit haat tegen hunne
scholen den schooloorlog te willen
voeren.
Dat wij de officieele school verkie
zen, is waar. Wij hebben daar voor
eerst redenen voor, en ten tweede
dat is ons onbetwistbaar recht. En
als wij do voorkeur, die wij aan de
officieele school ge^en, uitdrukkon
of onze partijgenooton aanraden
hunne kinderen naar do officieele
school te sturen, dan kan ons daar
om toch niet aangewreven worden
dat wij een hateiijkon schooloorlog
voeren.
Wy handelen beter dan de katho
lieken, want wijl zij zich bedienen
van.leugens en van geweld tegen de
officieele school, maken wij alleen
propaganda voorde officieele school
door bewijsvoering en overreding.
Nochtans hebben wy moer redens
om van de katholieke scholen niet
te willen dan dat de katholieken er
hebben om vijandig te staan tegen
over de officieele scholen, want ter
wijl de katholieke scholen, scholen
zijn eoner politieke party, waarin
alle niet katholieke meemegen wor
den afgekeurd en deniet katholieken
worden aangevallen,zijn deofficieele
scholen, openbare scholen, door en
voor iedereen.
't Is dus onwaar dat de officieele
scholen anti-godsdienstige of anti
katholieke scholen zouden zijn. De
katholieke partij mag er evenmin
als eene andere partij aangevallen
worden, en de kinderen van katho
lieken kunnen er, onder het toezicht
d er gees tel ij k h eidgo d sd i en s t-o n d er-
richt krijgen, evenals de kinderen
van niet-geloovigen van 't volgen
dier lessen kunnen ontslagen wor
den.
Wat mag dan de katholieken die
vijandigheid, dien haat ingeven, die
ze tegen do officieele school koeste
ren
Niet dat deofficieele school enne
anti katholieke, anti godsdienstige
school is. Wat dan Omdat aan de
officieele school de voorkeur gege
ven wordt door katholieke ouders en
bijgevolg aldus aan de katholieke
school concurrentie wordt gedaan
In dit geval pleit zulks voor deoffi
cieele school, die wel degelijk moet
zijn en volstrekt niet goddeloos, daar
katholieke ouders haar boven de
katholieke school verkiezen. Tndien
er geen katholieken hunne kinderen
naar de officieele school sturen,
waarom lathti de katholieken er
zich dan mede in, welk belang vin
den z'er dan in, de school te bekam
pen, waar slechts de kinderen hun
ner tegenstrevers zouden heen gaan?
Och kom, de officieele school staat
de katholieken juist in den weg
omdat alle denkwijzen er moeten
geëerbiedigd worden, omdat zij
partijschol<en willen. Ec waar
ze kunnen, beletten zij dat er offi
cieele scholen komen, ten einde
hunne scholen eene bevoorrechte
positie te laten innemen, want waar
geen officieele school is, zijn de
ouders wel verplicht hunne kinde
ren. aan katholiekeonderwijs inrich
tingen toe te vertrouwen, zelfs als
ze hunne kinderen veel liever naar
de officieele school zouden zonden.
Als wij dus propaganda maken
voor de officieele school, doon wy
dit krachtens hot recht dat ons niet
kan ontzegd worden, te trachten de
voorkeur te doen geven aan eene
school waar noch de socialisten,
noch de socialistische gedachten
worden aangevallen of belasterd, en
als er beschuldigingen uit te bren
gen zijn van onverdraagzaam te
wezen en de vrijheid van den huis
vader te miskennen, dan moeten
deze niet tot ons maar tot de katho
lieken worden gericht.
't Is beslist, op aandringen van
Minister Moyersoen komt de Maat
schappij voor goedkoope woningen
niet meer tusschen voor het bouwen
van huizen in Brussel, Luik, Ant
werpen en Gent.
De groote centra kunnen zelf hun
plan trekken.
Vóór enkele weken nog zei de
Koning te Anderiecht, dat de ge
meenten met den Staat hand aan
hand moesten gaan voor het oplos
sen van de woningkmis.
Nu is dat voor altyd uit,'tis de
reactionaire politiek van Moyersoen,
de man van Woesie, welke zegeviert,
voor de kleine burgers en voor de
werklieden der groote «yverheids-
steden geeft de Staat geen cent
meer, 't is in andere weorden het
lam slagen van het grootste pogen
«lier steden.
En welk oogenblik kiest de minis
ter
Op het oogenblik dat duizenden
op destraat worden geworpen, want
;ie zes maanden door de wet voor
zien zijn voorbij.
Binnen enkele dagen beleeft België
«ie treurigste dagen van uitzetting
en nijpenden woningennood, en dan
komt Moyersoen nog verklaren
IJiet meer bouwen
Wel heeft minister Masson in de
Kamer aan de socialisten geant
woord, dat dit niet geschieden zou.
Doch de waarheid is heel anders:
'us bij duizenden dat de vrede
rechters uitzettingen hebben bevo
len na 1 September, ge leest wel
goed, bij duizenden
De bureelon voor logiost, de secre
tariaten der gemeentelijk instellin
gen voor woningen worden letterlijk
belegerd door de familievaders, die
met hun gezin de straat op wordei
geworpen en 't is natuurlijk in de
groote steden, dat de gevallen van
uitzetting de meerderheid zijn.
En dat wordt alles geduld door
een liberalen minister van justitie,
in de band gewerkt door zijn kleri-
kalen collega Moyersoen.
Schoon regiem
Maar zullen de duizenden slacht
offers zich nu wel alles laten wel
gevallen
Ik geloof het niet.
KAMERADEN,
De tijd vliegt snel,'t jaar 1923
loopt ten einde. Sneller dan wij het
zouden tvenschen gaan wij naar
1935-
Weet gij wat 1925 voor ons be-
teekent In de maand Mei van dit
jaar grijpen de kiezingen voor Ka
mer en Senaat plaats. 1925 zal
voor de Belgische Werklieden
partij een belangrijk jaar zijn.
In dit jaar zullengde Belgische
arbeiders bewijzen of zij nog lan
ger de ijzeren vuist van «en katho
liek liberaal gouvernement willen
gevoelen.
Al wie werkt, 't zij met de hand
of met den geest, zal in 1925 posi
tie moeten nemen, ofwel, eene
kathol ieke-liberale meerderheid
met hare voor de arbeiders nood
lottige politiek, ofwel eene zuivere
demokratische regeering, met haar
heilzame gevolgen voor den wer
kenden stand.
De keus kan niet twijfelachtig
zijn.
De arbeiders willen demokra-
tisch bestuurd worden.
De katholicke-liberale regeering
heeft kwaad genoeg gesticht. Zij
moet de plaats ruimen voor eene
gezonde, breede demokratische
regeering.
Propagandisten, denkt aan
16 Mei 1925
Uwe eenigste bekommering, van
op heden moet en zal zijn
De kiezing van 1925 zal een
schitterende overwinning zijn voor
de Sec. Partij cn een welverdien
de nederlaag voor de vijanden der
arbeiders
Toen Wauters minister was van
Nijverheid en ATbeid, gaf zijn de
partement nooit genoeg uit voor de
kristen leiders.
In elke vergadering, in elke mee
ting. in hun blaadjes en overal waar
de gelegenheid zich voordeed, don
derden ze op Wauters, en eischten
telkens meer en meer.
Nu dat hun boezemvriend Moyer
soen de plaats van Wauters heeft
ingenomen, verklaarden ze dat de
Staat in een benarden geldelyken
toestand verkeert en men geen
nieuwe uitgaven mag eischen. De
schapen moeten op stal gehouden
worden.
Watcomcdianteo.Zespelen hunne
rol als ondervindingrijke artisten.
Om die brave en goedzakkige
kristen arbeiders zeem aan den
baard te strijken, zijn zij hun maar
waard.
Maar wij zijn overtuigd dat het
gezond verstand der kristen arbei
ders toch zeker eens of morgen tot
zijn recht zal komen.
Dan zullen de wolven'huilen
ONTWIKKELING.
Niets is beter in staat om den
arme uit zijn behoeftigen toestand
te verheften en den ongelukkige uit
zijn ellende om den bedrukte zijn
last te doen vergeten en den zieke
zijn lijden, dan boeken.'
Maar, boeken zijn kostelijk...
Het blad van de Centrale voor Ar
beidersopvoeding Ontwikke
ling - stelt op zichzelf een boek
daar, Het geott iedere maand poli
tieke, syndikale, wetenschappelijke,
letterkundige en tooneelstudies,
aan een prijs die allen kunnen beta
len, 0,30 fr. het nummer, prachtig
geïllustreerd.
Men abonneert zich op do Centrale
voor Arbeidersopvoeding, Volks
huis, Brussel. (3,50 fr. 's jaars).
Herhaaldelijk treft de myn diege
nen die haar aderen doorwoelen
op de dagelyksche ongevallen vol
gen de rampen nu overstrooming,
dan instortingen grauwvuur; en ala
onbekende wezens verdwijnen de
mijnwerkers in de duisternis van
den zwarten ondergrond.
Waren zij gevallen in de loopgra
ven van den grooten oorlog die zoo
veel vernietigde, prijkten hun namen
in gouden letters op oen marmeren
plaat den nakomelingen ter herden
king.
'Hun laatste zucht lieten zij in de
schans, zij werkten om voort te
brengen; misschien verschijnen hun
namen, verminkt als zij zei ven, in
een dagblad dat men wegwerpt, na
de lezing.
Niets bewijst klaarder de onge
rechtigheid van'smenschen oordeel.
Verre van uns te denken, dat geld
den rouw kan minderen. Maar wan
neer stoffelijke moeilijkheden zich
bij do smarten te voegen door de
verdwijning vam het wezen dat het
buisliouden voedde, wordt do ont
reddering der overlevende onbe
schrijfelijk.
Onder de slachtoffers van de laat
ste rampen waren er verscheidene
in La Prévoyance Sociale
verzekerd. Dat was een kommer te
min voor do weduwen en weezen.
Moge hun voorbeeld diegenen tot
vooruitzicht aansporen die er tot
hiertoe geen getoond hebben.
Mijnheer, 'k ben eene weduwe
met vijf kinderen en mijn oudsten
is soldaat. Hy is in Duitschland
en nu bericht hij mij, dat hn vier
maanden langer dienst moet doen.
ik had er op gerekend, dat hij bin
nen enkele weken, t huis zou zijn
geweesthy mocht gaan werken
by zyne tehuiskomst en hy was
dus den verwachten steun van
t gezin. Kunt Ge me niet behulp
zaam zynKunt Ge hem niet op
zyn gestelden tyd doen naar huis
komen Ik bid, ik smeek u er om
Mynheer.
Zoo sprak die arme weduwe,
tot onzen volksvertegenwoordiger,
die haar ongelukkiglyk moest zeg
gen, dat hy dacht, dat het ge-
schryf, al het geloop, een slag in
't water zal zyn.
En het lammeteeren ging voort.
Haar zoon. had haar verteld,dat
hy in Duitschland minstens vyf-
maal zooveel dienst te doen had,
dan de soldaten in België dat het
eten onvoldoende was, en dat de
wacht optrekken, altyd gevaar
opleverde voor hun leven dat de
soldaten die in België hun dienst
mochten verrichten, op hun ge
stelden tijd naai' huis mochten
komen, dat dezen dus veel min
dienst te verrichten hadden en
nog daarby het voordeel hadden
niet langer te moeten dienen, enz.
Hoevelen zullen er in hetzelfde
geval niet zyn, vriend lezer of
lezeres Hoe zal ons b^iuw-geel
gouvernement niet vervloekt wor
den van al die jongens, van al die
vaders en moeders, van al de ver
loofden '1
Maar hoevelen zullen er ook
onder hen niet zyn, die voorde
beulen hunner kinderen hebben
gestemd
Inderdaad,'t zyn de socialisten
alleen, die de bezetting van het
Rhui gebied hebben bekampt
'tzyn de socialisten alleen die al
het mogelyke hebben gedaan om
de zes maanden diensttyd te doen
aannemen, en door liberalen en
katholieken niet zyn gevolgd.
't Is dank aan die beide burgers-
partyen, dat den diensttyd is ver
lengd en dat er vier maanden lan
ger za! geklopt worden, zoolang
de Rhurbezetting duurt.
Het is dus niet genoeg, dat die
bezetting ons d'oogen kost uit den
kop en niets opbrengt, het brengt
het leven onzer soldaten in ge
vaar en het legt hen vier maanden
meer d'enst op.
't Is jammer, dat den goeden het
metden kwaden moet en bekoopen,
maar zonder dit, zouden we ge
neigd zyn te zeggen het is wel
verdiend.
Wat zeker is, is, dat er velen
nu hunne vroegere stem zullarf
beklagen en voorzeker het vast
besluit zullen nemen, niet meer te
herbeginnen, maar in t vervolg te
stemmen voor de Sooiaiistisché
party, daarvan is overtuigd
Friederik.
