Socialistisch weekblad voor liet Arrondissement Aalst.
DE WONINGNOOD.
20e Jaar N0 16.
Prijs per nummer 15 centiemen.
18 November 1923.
Annoncen
Zijn wij vijandig aan het bezit
zijoer eigen woning.
Uil Meire.
RECHT EN VRIJHEID
Rechterlijke annoncen 4 fr. per regel op l'-1 en
2' bladzyde, 2 fr. op 3" en 4" bladzijde.
Retclamen volgens overeenkomst.
A*TTë' briefwisselingen moeten elke week vóór
Woensdag avond, 8 ure, ingezonden worden.
Ongeteekende brieven .worden niet opgenomen.
Berichten over werkstakingen en grieven moe
ten door de Vakbonden goedgekeurd zijn.
UITGEEFSTER SAM. MAATSCHAPPIJ
'HET RECHT
Lokaal HAND IN HAND», Molendries, Aalst.
BEHEERDER-AFGEVAARDIGDE
JAN BEKAERT.
Posteheekrekening N' 85686 Telefoon Nr 128
REDACTIE ADMINISTRATIE
Lokaal Hand in Hand», Molendries, 11, AALST
ABONNEMENTSPRIJS
3 maanden fr. 2,20
0 4,00
1 jaar 7i50
BUITEN BELGIE.
jaar fr, 15,00
Men abonneert zich op alle postbureolen.
De Algemeene Raad der partij
heeft ernstig den woningnood be
sproken en het besluit genomen
hebbend eene beweging te schep
pen om van de regeering te beko
men dat zij de werking der Natio
nale Maatschappij voor goedkoope
werkmanswoningen aanvuurt in
plaats van ze te belemmeren zoo
als thars gedaan wordt, gaat de
katholieke pers er op los en liegt
ze maar door om den goeden in
druk weg te nemen dat het besluit
der partij onvermijdelijk bij onze
werklieden moest maken.
Hetgeen waarmede ze vooral
schermt, 't is dat Vandervelde
tegen het bezit van een eigen huis
bij de werklieden zou opgekomen
hebben. Ziet ge. zegt Het Nieuws
van den Dag dat in het schelden
weer de kroon spant, hoe de socia
listen tegen alles zijn dat de werk
man vrijer en gelukkiger maken
kan.
En dat zegt men van ons die een
strijd voeren welke op niets anders
is gericht dan op de verovering van
meer vrijheid, meer onafhankelijk
heid, een zekerder en beter be
staan, dus meer geluk voor de
werklieden. En dat wordt gezegd
door lieden die het ons in onzen
strijd voor meer vrijheid en geluk
ten behoeve der werkende klasse
zoo lastig mogelijk trachten .te
maken..
Om hare leugens te doen slik
ken., kleedt de katholieke pers
deze aldus in de socialisten zijn
tegen Jallen eigendom, en zoo is
het natuurlijk, dat zij cr tegen op
komen dat een werkman in het be
zit geraakt van een eigen huisje.
Wij zijn, 't is waar, voor het ge
meenschappelijk bezit der produc
tiemiddelen. maar wij weten een
.onderscheid te maken tusschen
den eigendom door eigen farbeid
verkregen en voor eigen gebruik,
en den eigendom door uitbuiting
verkregen en dienende om de uit
buiting te bestendigen.
Zoo hebben wij er absoluut
niets tegen dat een werkman zich
een eigen huis aanschaft, en we
nemen aan, dat het bezit van een
net huisje voorden werkman éene
bron is van genoegen en innerlijke
voldoening.
Ten andere is het onze strijd
niet, die het getal der werklieden,
welke eigenaar geworden zijn van
een huis, ferm heeft doen stijgen,
omdat er voor den werkman wei
nig ot geen kans bestond ooit ge
noeg te kunnen sparen om een
huis te koopen vóór dat wij er in
gelukten door onze machtige wer
kersorganisaties en hetjj onweer
staanbaar opdringen onzer eischen
den werker een beter leven te ver
schaffen en hem tegen allerlei
ongelukken of tegenslagen te ver
zekeren
Maar heeft de partij er ooit
tegen opgekomen dat de werklie
den een huis koopen als ze daar
toe hi staat zijn, wij willen niet zoo-
als de katholieken de werklieden
aanraden zich thans een huis aan
te sch^fen, al moet dit gebeuren
ten koste van groote opofferingen,
van bestendige zorg en kommer,en
al bestaat er gevaar dat het aange
kochte huis zijn waarde niet blijft
behouden of dat loondalingen het
in de toekomst onmogelijk maken
te voldoen aan de na te komen ver?
plichtingen.
En wat wij ook zeggen, 't is dat
het toekennen eener premie aan de
werklieden die v ior zich een huis
laten bouwen, de woningnood niet
zal oplossen. Inderdaad, trots de
groote reklame die de katholieke
pers er voor maakt, zijn de staats-
premien voor de 10,000 eerste
bouwers eener goedkoope werkers
woning nog lang niet toegekend.
De vraag is minder dan het aan-
bod.
't Is dus het premiestelsel niet
dat zal verhelpen aan het gebrek
in het land van 150,000 a 200,000
woningen.
En nochtaris sturen de katholie
ken er zichtbaar op aan om nog
slechts het premiestelsel te behou
den, want ze aanzien het bouwen
van werkmanshuizen door tus-
schenko'mst der openbare^bestu-
ren, om dan deze huizen te verhu
ren, als uit den booze.
Wie dan, dient er de belangen
der werklieden en wil hen gelukkig
zien
De katholieken
Zij die de armste werklieden, de
eerste slachtoffers van den woning
nood, hun plan willen laten trek
ken
Maar getuigt zulke houding
tegenover werklieden, wier lasten
zoo groot of zelfs grooter zijn dan
hunne inkomsten, integendeel niet
van eene misdadige onverschillig
heid of harteloosheid
Wat, de zonder dak gezette
werkersgezinnen, die niet eenige
duizende franken hebben kunnen
aan den kant leggen, of de zeker
heid missen eiken dag genoeg te
kunnen uitsparen om in den loop
van eenige jaren de groote kosten
van een huis te kunnen afkorten,
moeten maar aan hun lot overge
laten worden
Met al hunne gehechtheid voor
den persoonlijken eigendom zou
den de katholieken die dakloozc
gezinnen zonder woning laten.
Wij willen dat de ontbrekende
huizen voor die onvermogende
werkersgezinnen door de breede
tusschenkomst der openbare be
sturen worden gezet, opdat het
schandaal ophoude dat menschen
die eerlijk en werkzaam zijn, op
straat worden gegooid en in stal
len en kelders eene schuilplaats
moeten zoeken.
En, wanneer wij ons op het
standpunt der vrijheid stellen, zijn
de werkmenschen, die een huis be
wonen van de maatschappij van
goedkoope werkmanswoningen,
minder vrij, dan dat ze een met
hypotheek verzwaard eigen huis
zouden bewonen
WIJ mogen zeggen dat wij in
de woningkwestie het echte wer-
kerSbelang inzien.
Dit is ook zoo klaarblijkend dat
de werklieden dit moeten beken
nen en dat de katholieke leugens
op hen geen vat zullen hebben.
Onzen rouwstoet w as perfokt. De
fanfare Hand aan Hand van Aalst,
speelde rouwmarchen en een defti-
gen groep, mannen en vrouwen
volgden de kroon, die door den
Bond der Socialistische Oud-Strij
ders onzer gemeente gedragen wierd
naar liet monument der gesneuvel
den en opgeëischten.
Wij geven hieronder de rede aan
het monument uitgesproken door
onzen volksvertegenwoordiger Al l'r.
Nichols en dio blootshoofd door de
talrijke aanwezigen wierd aan
hoord f
Geachte Omstaanders,
Heden 11° November, is de ver
jaardag van het einde van den wree-
den en langen oorlog 1914-1918.
Onze partijgenooten van Meire
herdenken dien heuglijken dag en
toen me gevraagd wierd, aan die
herdenking deel te nemen, nam ik
mot de moeste bereidwilligheid aan.
Immers, hot is voor ons stedelin
gen steeds een genoegen, te besta-
tigen dat ook op den buiten de ge
dachten zich ontwikkelen, liet be
wustzijn wortel schiet en de zucht
naar verbetering en meer welstand
van dag tot dag veld wint.
Onze vrienden van Meire, berden
ken, dien onvergetelijken verjaar
dag van 11" November, omdat liet
dien dag was, dat het broedermoor
den ophield, dat den gruwelijken
oorlog een einde nam, en zij, even
als wij dachten, dat het ook den
laatsten oorlog zou zijn geweest.
Zij brengen bloemen en kronen,
aan'.hunne gevallene broeders der
gemeente, aan de oud strfjders en
opgeëischten, die het met hun leven
hebben betaald.
Zij treuren om die verdwenen
makkers, om die brave parochianen,
als zoovele millioenen andere men
schen, als slachtoffer gevallen van
het militarisme, van het imperia
lisme, van het kapitalisme.
Zij komen hier aan dit herden-
kings monument, om aan hunne ge
vallene makkers te zeggen, dat zij
hun dood zullen wreken, door mede
te helpen, aan het bewaren van den
vrede.
Hoe dat
Door hot hunne bij te brengen,om
het alvernielend en verslindend mi
litarisme te vernietigen, want we
zijn er allen van overtuigd, dat wil
de wereld in vrede leven, de legers
moeten verdwijnen.
Vrede op aarde alle menschen
zijn broeders, dat is 't wat steeds
door de Socialisten is verkondigd
geworden, 'en hierom hebben we den
haat van de militaristen en van de
kapitalisten op den hals gehaald.
Wfj hebben die leer van by
ons ontstaan steeds verkondigd 011
we wierden door do bevolking niet
begrepen.
En wanneer ik daar straks zei, dat
ik met een waar genoegen heb aan
genomen, hier op die plaats heden
het woord te voeren, dan is hel om
dat ook het volk van Meire onzen
strijd in den beginne niet heeft be
grepen, en ons niet heeft gevolgd.
En 'k herinner het me nog zeer
goed. alhoewel liet 20 a 25 jaaris
geleden, dat we in groep besloten
hadden, eoa propagandatocht naar
Meire te doen, en den dag zelf onzer
komst, was er op den stoel der waar
heid gepredikt menschen, sluit
deuren en vensters, heden komen de
duivels naar liet dorp
En den raad van hunnen herder,
wa? door velen gevolgd immers
't was gezegd van op den stoel der
waarheid en 't moest dus wel waar
heid zfjn
De duivels kwamen naar 't dorp
wij menschen, die naar hier tpgen
om de leer van Christus te verkon'-
den Vrede op aarde, aan alle men
schen van goeden wil
En we zijn blijven komen naar
Meire; we gaven den moed niet op,
en den oorlog met al zijne gruwe
lijke gevolgen moest^uitbreken, om
het volk van Meire ook de oogen te
doen openen.
Eindelijk heeft ook het volk van
Meire begrepen, dat liet Socialisme
geroepen is, om redding te brengen
aan kleine boeren, kleine burgers
en werklieden en het heeft de broe
derhand gereikt, aan die duivels
van vroeger, aan dezen die ze vroe
ger misschien ook van hun dorp
hebben verjaagd.
En toen ik op 1° November, op het
kerkhof te Aalst, herinnerde wat
onze afgestorvene makkers, op hun
propagandatochten, op den buiten
hebben te verduren gehad, dan
dacht ik ook aan onze hedendaag-
sche-vrienden van Meire, die op dit
gebied ook niet waren ten achteren
gebleven.
Iledoch stappen wy er over verge
ten we, wat vroeger is gebeurd, en
rukken we gezamentlyk op tegen-
don algemeenon vijand het
kapitalisme.
Ja, wezen we eendrachtig, blijven
we dicht aaneengesloten, om te be
letten, dat er nog oorlogen komen.
Hier rusten velen uwer brave
makkers, die ge beweent, en hoe-
vele ouders, broeders en zustors,
weduwen en weezen zyn er niet hier
in deze gemeente zelf, die dagelijks
nog treuren om hun gevallen zoon,
broeder, echtgenoot of vader
Het was hun steun, het was den
broodwinner. Het monster van het
militarisme heeft hem hun ontno
men en het kapitalisme, broeder
van het militarisme, zou moeten in
't onderhoud van al die overleven
den voorzien.
Zeg ouders, zeg weduwen en wee
zen, wordt er genoegzaam aan u ge
dacht
Neen, de staatskas is ledig, het
land heeft milliarden schuld en den
steun is onvoldoende.
Hoevele invalieden telt niet uwe
gemeente? Hoevelen zullen er niet
nog een te vroegtydigen dood ster
ven, ten gevolge hunne opgedane
kwaal
Bij de millioenen slachtoffers die
den oorlog heeft gevergd, zien we
dagelijks dit getal nog verhoogen,
doordat er zooveel ongelukkigen
zijn teruggekeerd, door opeisching
uitgemergeld, of door in de loop
grachten opgedane kwalen of ver
giftigd van stikgassen.
De gansche wereld,gzoo overwin
naars als overwonnenen zijn geruï
neerd en toch zyn er nog, die den
ken nieuwe oorlogen te ontketenen,
want van jaar tot jaar wordt er in
alle landen meer gewapend, meer
geld besteed aan 't militarisme.
't Is tegen die soort van menschen
dat we ons moeten stellen, en hier
om is het noodig dat het kleine volk
van de gansche wereld moet ver
broederen, de broederhand elkan
der reiken, om zulks te beletten,
want 't is in den oorlog, dat dë wer
kende klas, het ovorgrootste getal
offers telkenmale heeft te brengen.
Dat moet heden de beteekenis zijn
van het bezoek aan onze gevallene
broeders bij hunne laatsterustplaats,
waar we den plechtigen eed zwcc-
ren, dat we uit aller krachten zullen
werken en strijden, om de bloed ba
den, bet broedermoorden te verijde
len.
Een tweeden plicht hebben we te
vervullen en dien is te zorgen, dat
het herstel van* ons land zoohaast
mogeljjk geschiedde.
Het werkende volk helpt daar
manhaftig aan mede, door zyn naar
stig zwoegen en onverpoosd wer
ken.
Het is ook den plicht van het ka
pitalisme er aan mede toj helpen,
door hunne kapitalen, die we noo
dig hebben, ora de gemaakte schul
den te betalen, om 's lands staatskas
in evenwicht te brengen.
Maar dit moetrgaan langs poliiie-
ken weg zulks moet gebeuren door
't stemmen eener wet, de hefting op
't kapitaal gebiedende.
En zoolang de kapitalisten de
meesters zyn in 'tland, ook zoolang
zal dit niet gebeuren, want het
spreekwoord is maar al te waar dat
zegtwolven eten elkander niet op.
Daar hebben de kleinen voor te
zorgen, dat is hun werk, in tijd van
'kiezing.
Z'hebben voor plicht te zorgen,
dat er moer welstand .kome voor Jiet.
werkende volk, want als Ihot waar
is. dat hun toeslund is verbeterd,
dank aan het gedurig werkeu en
propagandeeren, van do Socialis
tische party, zoo is het ook waar
dat hij nog meer kan verbeteren
wanneer liet volk wil.
Maar terwijl wij voor beternis
strijden, benijdt, de kapitalisten
klasse van nu af onzen toestand,
herstelt de reactie zich, om ons te
rug te brengen naar den toestand
van vóór den oorlog.
Zy heeft het gemunt op ons ver
overd algemeen stemrechtop den
bestaanden urigen werkdag, op
het kosteloos pensioen onzer ouder
lingen.
De werklieden genieten nu een
woinig familieleven ze zyn aan de
stembus de gelyken van een rijken
voor den ouden dag is de grootste
armoede geweerd en dit alles is be
nijdenswaardig voor de kapitalis
ten.
Wij moeten terug naar bet vroe
gere slavenjuk, zeggendie heeren.
Hierop antwoordt do werkende
klas in koorraakt aan wie
durft.
Dank *aan den onophoudenden
strijd der socialisten, hebben we die
rechten veroverd dank aan onze
eendracht zullen wij ze niet alleen
lijk behouden, maar uitbreiden. En
nu we zien dat de buitenbevolking
mede marcheert, mede ievert voor
een beter bestaan, nu gaan wo go-
rust de toekomst te gemoet.
Aan U overledene makkers van
Meire, die het geluk niet hebt go-
had de uitslagen van onzen strijd te
kennen, aan u'zoggen we, dat we de
taak op ons hebben genomen, recht
te doen geschieden voor uwoouders,
voor uwe weduwon en weesjes, en
dat we aan het kapitalisme dat zul
len ontrukken, wat zo ons goed
schiks weigert.j
Onzen strijd voor werelds welzijn
gaat voort, inet moer hardnekkig
heid dan ooit, omdat we weten.dat
hij eene goed ingerichte samenle
ving, er welstand is voor allen, om
dat we. overtuigd zyn, dat er niets
op deze wereld bestaat, of dat het
de vrucht is van den aibeid, en den
arbeider dus eerst en vooral recht
beeft op een deftig bestaan.
Verdwenen makkers, we gaan
weg, we verlaten u slachtoffers van
den oorlog we vergeten u nooit, in
uw aandenken zullen we steeds
moed putten, om strijd te voeren
tegen de moordenaarsbende, en uit
al onze kracbien zullen we steeds
roepen
Oorlog aan den oorlog.
Vrede aan alle menschen van goe
den wil.
Weg het. militarisme en het kapi
talisme, oorzaak van alle onheilen.
Leve de wereldvrede.
