Socialistisch weekblad voor het Arrondissement Aalst. Woningcrisis. De Internationale 20u Jaar Prijs per Hummer '15 centiemen. 30 December 1023. Annoncen Rdevoering uitgesproken door Gezel Alfred NC HELS, in de Kamer van Volksvertegen woordigers, op Woensdag 1-9 December 1923 MIJNHEEREN Parlijgenooten. RECHT EN VRIJHEID «hteriyke annoncen 4 Ir. per regel op 1» en bladzijde, 2 fr. op 2" en 4e bladzijde, e.klamen volgens overeenkomst, l'lè brielv issrln.gen moeten elke week voor Woensdag avond, 8 ure, ingezonden worden, jngeleekende brieven-worden niet opgenomun. Berichten over werkstakingen en grieven moe ten door de Vakbonden goedgekeurd z«n. UITGEEFSTER SAM. MAATSCHAPPIJ -HET RECHT- Lokaal HAND IN HAND-, Molendries, Aalst. BEHEERDER-AFGEVAARDIGDE JAN BEKAERT. Postcheckrekening N' 8568S Telefoon N' 128 REDACTIE ADMINISTRATIE Lokaal Hand in Hand-, Molendries, 11, AALST ABONNEMENTSPRIJS 8 maanden 6 1 jaar jaar fr. 2,20 4,00 7,60 BUITEN BELGIE. fr. 16,00 Men abonneert zich op alle postbureelen. Gezel Nichels. - "Wanneer ik een oogslag werp op den heerschen- i den woningnood in mijne eigene stad, dan mag ik gerust zeggen dat ik een oogslag heb geworpen op den woningnood in gansch België. Dat hij nijpend en onrustwekkend is, wordt 'door niemand ontkend, maar of de heer minister wel op de hoogte is hoe en op welke wijze zijne eigene stadsgenooten, de Aalste- naars wonen, kan ik niet verzeke ren, en hierom wil ik eenige cijfers aan halen. Hoe ons volk woont Te Aalst zijn de huizen niet ge bouwd om meer dan een gezin te herbergen. Wij waren vóór den oor log zoo gelukkig dat ieder gezin een huis betrok. Hoe is het nu Een onderzoek gedaan in Maart 1922 gaf ons den volgenden uitslag 904 woningen waren betrokken met 2 gezinnen 09 met .0 17 met 4 5 rnet 5 1 met 0 en 1 rnetTgezinnen. Die cijfers zeggen ons dat we, om in den tóestand van vóór den oorlog t.e geraken, we alsdan een. tekort hadden van 1,124 huizen. Bewoonden eene enkele kamer 151 gezinnen zonder kinderen; 117 met, i kind 17 met 2 kinderen 5 met 3 kinderen. Waren op twee kamers gevestigd 276 gezinnen zonder kinderen 249 met,. 1 kind 23 met. 2 kinderen 5 met 4 kinderen 1 met 0 kinderen 1 met 7 kinderen 1 met 8 kinderen. Wij hebben to Aalst sedert don wapenstilstand 2,300 huwelijken, en er zijn sedertdien nog geen 300 nifu we woningen gebouwd. Twee duizend gezinnen meer, dan er nieuwe huizen zijn voltrokken. Wat zegt ons zulks? Dat de wo ningnood op schrikbarende wijze toeneemt, dat de jacht voor het. be machtigen eener woning gedurig stijgt, en wanneer er om de een of andere reden- een huisje of een ka mer te huren is, er opbod gebeurt in den huurprijs om ze te bemachtigen. Dit jaar zijn er-te Aalst, sedert het stemmen van denieuwehuishuurwet reeds 210 vonnissen tot uitdrijving uitgesproken. Al die huisgezinnen wisten niet waar naar toe Woningen waren er niet te huren. De stad moet ze her bergen, een onderkomen verschaffen. En toen de heer minister ons giste ren in zijn rede zegde dat al de von nissen niet uitgevoerd worden, aldus willende doen "uitschijnen dat de uit drijvingen van famiiiën niet talrijk zijn, dan ben ik me beginnen af te vragon of al degenen die modehel pen om het schandaal van uitdrij ving te beletten, wel den goeden weg bewandelen. T>> Aalst alleen zeg ik dat er reeds 210 vonnissen zijn geveld de uitdrij ving loelatende. Moeten zij hierom uitgezet worden Alhoewel het overgroot getal» om niet te zeggen allen, niet weten waar henen, toch zeggen wij Jien dat hun zaak, hun toestand in niets verbeterd doorben en hunne meubels de straat te laten opzetten, want dat de kosten van 't beteekenen van 't vonnis, van de uitzetting zelf, ten laste zijn van de uitgedrevenen, En meestal moeten de vonnissen niet uitgevoerd worden, omdat de menschen verhuizen vóór den dag dat de uitzetting moest plaats heb ben. Hoe men het familieleven vernietigd Hebben zij een woning gevonden Wel neen Zij nemen intrek, de man hier, do vrouw daar, de kinderen el ders, en het gezin is in stukken ge scheurd, het familieleven gansch Vernietigd. Dit lot staat ook uw vroegoren nachtwaker te wachten man en vrouw, beidon meer dan 80 jaar oud, hebben een vonnis tegen hen, de uitdrijving toelatende. En onlangs was gansch Sottegem in rep en roer. Bij slecht weder werd is er een gezin de «straat opgezet, met verscheidene kinderen, waarvan demoeder,ziek zijnde, Diet.kon gaan en in een zetel de straat is opge bracht. Een mijnwerker kwam mij on langs vinden hij heeft vijf kinderen en sedert zeven maanden woont zijne vrouw met de vijf kinderen bij hare ouders en familieleden, en hij moet in het Walenland verblij ven omdat er geen plaats is voor hem. Dit zegt ons welk familieleven velen onzer werklieden genieten. Wij hebben te Aalst hoogstens een vyf-en-twintigtal houten barakken van het/Albertfonds kunnen beko men. Huizen gebouwd door de maat schappij van goedkoope woningen wierden niet tor beschikking van do uitgedrevenen gesteld. De heer mi nister Moyersoen die er voorzitter van is, heeft bevel gegeven dat ze moeten verkocht worden, en zelfs de kroostrijkste gezinnen kunnen geen meer huren. De zedelijke toestand- De stad heeft een oud magazijn gehuurd en er veertien gezinnen ge herbergd. Hoe wonen die menschen daar? Voor ieder gezin twee kleine kamertjes, degenen die boven wo nen slapen onder de niet afgedekte pannen. Al die gezinnen zijn van elkander gescheiden door afslu»itin gen van emballage Hoe moet het aldaar met de zede lijkheid zijn gesteld En vergeet dan niet dat die men schen, in dergelijke krotten, eene maandelijkse!)©, huur to betalen heb ben van 30 frank Verhooging van huishuur. En sprekende van hoog© huishuur moetik I' zeggen, heer minister,dat de huurders'der huizen van do maatschappij van goed koope werk manswoningen te Aalst erg miste vreden zijn over U, omdat ge over enkele maanden hunne maandelijk sche huur van 55 op 70 frank hebt gebracht. Met het stelsel van uw voorgan ger, minister Wauters, bleven die menschen wonen tegen 55 fr. per maand. Met het uwe betalen zij jaar lijks 180 frank meer. Het spreekt van zelf dat dio menschen erg knor ren en met reden. Daarbij, al die inwoners, al wonen zij in eene woning, waar zij meen den nu toch eindelijk gerust te kun nen blijven, ondanks hunne ver hoogde huur, leven gedurig met den schrik op het lijf dat hunne woning te koop is gesteld en zij do straat op moeten wanneer het huis wordt verkocht. Waartoe zal ons zulks leiden Tot nieuwe uitdrijvingen, soins van groote gezinnen, dio zullen moeten plaats maken voor kleine famiiiën, soms voor pas gehuwden die over wat geld beschikken en aldus, door uwen maatregel, in de gelegenheid gesteld zijn gezinnen meteen talrijk kroost de straat op te jagen, zonder te weten waarheen. En opnieuw zullen wij moeten be- statigen, wat reeds dikwijls is ge beurd bij vroegere uitdrijvingeu.dat de mau hier. de vrouw daar, de kin deren elders zullen worden i ngeno men, aldus gansch bun familieleven vernietigende, zooals ik daareven zegde, Onlangs was ik fe Minove en men toonde me desvoning van een gezin, bestaande uit man, vrouw en een kind, en een tweede wierd dagelijks verwacht. Wat was die woning Een klein steekkarretje, overdekt met karton en emballage. Het moet 3 m. 40 lengte hebben op 1 meter breedte en 1 in. 10 hoog. Ziedaar de woning van een gezin van drie personen en waar men een vierde verwachtte. Gelukkiglijk is het bestuur van Ninove er eindelijk in gelukt die menschen eene andere woning te verschaffen. In een woord, de huisvesting van ons volk is in 't algemeen erbarme lijk en zij verdient de bijzondere aandacht van 's lands bestuur. Waf zijn uwe middelen om en uxt te geraken Gü hebt uwe toevlucht genomen tot het premiestelsel, 'k Ben over tuigd dat ge reeds ondervonden hebt dat hotgeeno redding zal brenger.. Overigens, van den beginne af heb ik mij aangesloten bij het verleenen eener aanmeodingspremie op de uit drukkelijke voorwaarde dat zulks in niets de belemmering mocht teweeg brengen van do werking van de Na tionale Maatschappij voorgoedkoope werkmanswoningen. Ik erken dat liet premiestelsel het zijne kan bijbrengen om het privaat initiatief aan te moedigen, bedoel), het helpt in geonen deele de arme werklieden die niet over een zeker kapitaal beschikken om te kunnen bouwen. Eigen Haard in onze stad heeft zijne geldleeningen moeten beperken tot tien duizend frank per aanvraag, gezien zijnen geldnood. Wie een huis wil bouwen dat 17.00018,000 frank kost, zal dus reeds over een mooi sommekor. moe ten beschikken wil hij geraken aan uwe uitgeloofde premie. Zulks om te bewijzen dat de arme gezinnen er niet aan te denken heb ben zich op dergelijke manier eene woonst te verzekeren, en nochtans dat die belangwekkende massa niet uit het oog mag verloren worden. Wij, socialisten, zouden er tegen opkomen dat een werkman zijn eigen woning hebbe Hoe kleingeestig Wat kan een werkman nu tocli minder bezitten, of, wat hy ten min ste zou moeten bobben, is toch zijne eigen woning. Maar duidt het ons nietten kwade, wanneer we nu op tdezen oogenblik er niet erg voor to vinden zijn, aan de werklieden te zeggen, koopt nu eene woning, die zoo schrikkelijk duur kost. Wij zouden hen moeten aanraden eene verbintenis aan te gaar. van vijftien twintig jaar, om jaarlijks 1,300 al,400 frank huishuur en afkortingen te betalen. Zulks is gewaagd, want indien de loonen verminderen zal dien werk man zijne verbintenis niet kunnen volbrengen, en wat dan 't Verlies van al zijn spaarpennin gen en de woning zelf, zal door dit feit in prijs veel zijn verminderd. Ziedaar eene groote verantwoor delijkheid tegenover den werkman, die iy ons vertrouwen stelt. Maar besluit daar toch niet uit dat de socialisten er tegen zijn dat de werklieden over eene eigen woning zouden beschikken, en vooral tracht daar geene politieke munt uit te slaan, zooals men overigens in uwe bladen doet. Wij zijn dus een weinig terughou dend in het aanraden van huizen te bouwen door de werklieden, omdat we meenen dat het leven niet zoo duur zal blijven, wat voor gevolg zou hebben do loonen to doen dalen. Moyersoen, minister van hei duur leven. En toen ik gisteren uit uwen mond, heer minister, vernam dat, volgens uw oordeel, onze frank nog niet zoo haastig zal stijgen, dus het leven nietgoedkooperzal worden dan dacht ik aan dio vuile politiek die door mwe bladen, en door uw eigen blad. gevoerd isereworden. wanneer ze dadelijks schreven dat Wauters de minister van het duur leven was. En die woorden bisteren door U uitgesproken zullen vélen ontgoo cheld hebben, omdat gii het waart die het leven ging goedkooper ma ken. Moesten wij uwe politiek van vroeger volgen, we zouden zeggen Moyersoen is de minister van het duur leven. Wij doen het niet, ondanks dat het leven nu veel duurder is geworden dan ten tijde dat Wauters minister was. En ook met spijt heb ik U gisteren hooren verklaren dat de regeering niet voor to vinden is om ons voorstel te aanvaarden, namelijk 1 milliard te ontleenen en desnoods met verplichtende inschrijvingen Gedenkt uit den woningcrisis uit te geraken met uw stelsel. Het krediet der Nationale Maat schappij voorvgoedkoope werkmans woningen voor 1924 is van nu reeds geheel en al onderschreven. Meer dan haar toegekend wordt kan z e niet uitgeven. Dus, al wie nog wil bouwen met de Nationale Maat schappij zal maar toelating kunnen bekomen voor 1925. Er is dus geen hoop, zelfs niet met uw premiestelsel, ooit den woning nood te kunnen beheerschen, want het getal nieuwe gezinnen overtreft jaarlijks de nieuwe woningen die gebouwd worden. En terwijl het voor den armen werkman eene onmogelijk beid zal zijn zich eene woning aan te schaf fen, zullen wij de ryke menschen zien beschikken over een aantal ka mers die ze nooit betrekken, over een Zomerverblijf, en zij dio zich dergelijke weelde kunnen getroos ten wilt ge niet treffen, wilt ge niet doen betalen om te bouwen voor dezen die zonder woonst zyn. Die politiek zal door de werkende klasse niet gunstig onthaald worden, en ik betreur haar zooveel te moer omdat de heer minister onmachtig is om te bewijzen dat er op eene an dere manier zal gebouwd worden om ous van de woniagcrisis te redden. Een laatste woord. De gemeenteraad van Aalst heeft eene. leoning uitgeschreven van 500,000 frnnk tot liet bouwen van werkmanswoningen. Lk hoop dat de bogoede bevolking mild zal inschrijven, alhoewel er maar oen intrest wordt verleend van 5 t. h., omdat ook de huur niet te' hoog zou wezen. Wij zijn zinnens die woningen niet geheel ën ai af te werken, weeral om den prys niët hoog to moeten stellen en eohige woningen meer te kunnen bouwen. En wanneer er dan werkersgézin- nen zullen ziin die één dier huizen willen koopen, dan reken ik er op dat ge hen ook welwillend do pre mie zult willen toekennen, alhoewel die woningen misschien niet zullen voldoen aan al de vereischten door de Nationale Maatschappij voorge schreven. (Zeer wel aan de uiter ste LINKERZIJDE.) te Gent is oen huldebetoon. De reden van dezo stoutmoedige onderneming is eon verheerlijking van het denkbeeld der Coöperatie. De gelegenheid werd geboden door de 50* verjaring van Vooruit, dit voorbeeld van Samenwerking. 50 Jaren van krachtinspanning en strijd. Strijd tegen ongehoorde moeilijk heden, dag voor dag de verbrijze ling van een hinderpaal bracht een ander te voorschijn en lokte nieu wen stryd die telkenmale eindigde met een overwinning. Het leger der Gentsche samen wer kers was bewonderenswaardig van volharding en heldenmoed de on verpoosde aanmoediging van een staf van onvermoeide voorkampers die nieuwe krachten schepten in elke overwinning kon niet anders dan alle hinderpalen wegvagen die aan het'denkbeeld tegenstand bo den. De Gentsche samenwerkers heb ben zich (le koopcratie gedienstig gemaakt en hebben ten andere nóóit aan de komst barer heerschappij ge twijfeld. De Tentoonstelling van 1924 zal wezen als een verheerlijking van dit denkbeeld en van de mannen die samenwerkten om het tot een goed einde te brengen. Al de Belgische samenwerkeis zullen hunne per soonlijke bijtreding verleenen aan deze internationale begroeting, de bewondering en de erkentelijkheid uitdrukkende van de hedöndaagsche demokratie aan de eerste pioniers van het tegenwoordige reuzenwerk l)e reis naar Gent dringt zich aan elkeen op. Dertig weken houden ons nog van de Tentoonstelling verwij derd. Dat men overal reiskassen in- richte. Men kan op dit tijdverloop zonder groote opofferingen de noo dige somme vergaren voor een ver blijf van twee of drie dagen in Arte voldo's stad. Dat elk zyn echtge noote, deze minister van huishoud kunde in elk gezin, meebreng© en ook zyuo kinderen, deze samenwer kers van de toekomst. J. B. Leest en verspreidt Recht en Vrijheid het eenigste blad van het Arrondissement Aalst, die de belangen der werklieden verdédigt.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

Recht en Vrijheid | 1923 | | pagina 1