Socialistisch weekblad voor liet Arrondissement Aalst.
Het Landbouwvraagstuk.
Mijn Hoekje.
- 21' Jaar N° 11.
Prijs per nummer 15 eenticraen.
16 Maart 1924.
Annoncen
1
MOYERSOEN,
Partijgenooten.
N 7B1JEEI0
Rechterlijke annoncen 4 fr. per regel op Ten
2° bladzyöe, 2 fr. op 36 en 4e bladzijde.
Rèk 1 amen volgens overeenkomst.
Alle briefwisselingen moeten elke week vóór
Woensdag'avond, 8 ure, ingezonden worden,
ünge.teêkenae brieven worden niet opgenomen.
Rerichten over werkstakingen en grieven moe
ten dc or de Vakbonden goedgekeurd zijn.
UITGEEFSTER SAM. MAATSCHAPPIJ
- HET RECHT
Lokaal HAND IN HAND», Molendries, Aalst.
BEHEERDER-AFGEVAA RDIGDE
JAN BEKAERT.
r stcheckrekening Nr 85686 Telefoon Nr 128
REDACTIE ADMINISTRATIE
Lokaal Hand in Hand», Molendrres, 11, AALST
ABONNEMENTSPRIJS
3 maanden fr. 2,40
6 4.20
1 jaar 7,75
RUITEN BELG IE.
jaar fr. 15,00
Men abonneert zich op alle postbureelen.
OP DEN U ITKlj K ONS PLAN
Wij stellen soms vast, dat onze
propagandisten het landbouw-
i vraagstuk te weinig ot niet kennen,
i dat zij het zoo voornaam
I agrarisch problema in z;jn geheel
niet bezitten. Dit feit heeft a!s
noodlottig gevolg, dat zij onmog
l lijk op doelmatige wijze socialis'i-
sc'ne propaganda kunnen vo ren in
schijnbaar hardnekkig boe-ren-
milieu.
Tot hiertoe zijn, met een over
groot sukses, de socialistitrche
iderën binnengedrongen in de
midde/JS der nijverheidsproleta
riërs. Wij hebben, natuurlijkalleen
met het oog op België, om deze
kringen te bereiken en bewerken,
allerlei wapens en middelen ge
bruikt agitatorische strijd in
pers, meeting, gemeente- en pro
vincieraad, parlement en senaat
'n machtige syndikale en mutua-'
listische beweging voor al de nij
verheden een praktisch ekonomi-
sche beweging n. 1. ons zeer uitge
breide kooperatiefnet onze intens-
werkende arbeidersopvoeding en
jeugdbeweging ten slotte, de
wetenschappelijke beweging n. 1.
het sociologisch werk verricht door
wetenschappelijk geschoolde socia
listen.
Wij moeten het met leedwezen
bekennen, dat,'hoe uitgebreid en
intens» teizrlfdertijd onze propa
ganda tot hiertoe is geweest, wij te
vergeefs nog immer voor het feit
staan wij moeten nog dc boerenves-
tv g bestormen
Objektief beschouwd, zijn deze
verschillende strijdwijzen slechts
toegepast in steden en nijverheids
centra. De buiten, ten minste onze
Vlaamsche buiten, is er doorgaans
slechts door één kunnen bediend
worden, n. 1 de agitatorische. En
dan nog met welk resultaat
Vandaar de leemte Vandaar,
de taak ;vaarvoor wij effektief nog
staan 1
Zulks heeft nochtans gegionde
redenen In de eerste plaats, men
had voorwaar in den beginne voor
den socialistisch-pelitieke strijd,
een veel vruchtbaarder d. i. rijper
terrein bij de proletariërs der j
industrie. Bijna onmogelijk scheen
de strijd op den buiten De <r roo-
den waren brandstichters en
werden bij elke poging om den
landbouwer te spreken over socia
lisme weggejaagd.
Nochtans, is het landbouw
vraagstuk altijd een der bekommer
nissen geweest der Soc. Pariij
Het programma van i8g3, waar
wij genoegzaam zullen schrijven,
is er een klinkend bewiis van, en
niet minder ons 1. 1. Dndbouw-
kongres met haar praktisch-ver-
jongd program.
De namen: H. Denis, Vander-
velde, Defnet en J. Wafuters, zijn
als het ware onuitvvischbaar in
goud gegrift, wijl zij de voornaam
ste pioniers zijn van de socialis
tisch agrarische beweging in Bel
gië Het zijn zij, die het eerst,vóór-
al de andere politiekers van ver
schillende kleur, in 't parlement
openlijk en flink gedocumenteerd
in het krijt traden, om de belan
gen van de plattelandsche bevol
king te behartigen.
Wij brengen hier Volgaarne hulde
aan onze grootte leiders en wij ho
pen, dat ééns onze boeren hun
ever eens zoo zuilen waardei ren.
Het doel, dat deze bescheiden
studie beoogt, isdrieë hi: i wij
willen het landbouwvraagstuk in
zijn geheel behande'en om gt legen
heid te hebben daa: uit door onze
partij-politiek positieve besluiten
te trekken, of ten mir.ste op en
kele voorname punten te wijzen
2. bij onze plattelandsche propa
gandisten een eerigszirs en meer
geschoolde blik vormen, op zaken
die zich onmiddellijk in hun om
geving voordoen, om daaruit des
te beter politieke munt te slaan en
des le doelmatiger ors terrein in
't boerenmilieu uit te breiden en
te verinnerlijken 3. onze lezers
in 'c algemeen overtuigen van de
noodzakelijkheid eerer innige ver
houding en samenwerking van
landman eo stadsmer sch Er is
tusschen beiden een gapende af
grond, waarvan vele z. g. tusschen-
personen en ook de kapitaal-be-
langenverdedigers flink gebruik
maken. Onze groote^Van Beveren
heeft indertijd den duurzamen
band gesmeed tusschen het zoo
vergruisde fabriekgespuis en de
zich-hooger achtende ambachts
lieden Nu moeten wij een even
duurzsmen band smeden tusschen
het plattelandsc'n proletariaat en
dat der nijverheidscentra.
De buiten is tot hiertoe, op en
kele uitzonderingen na antipathiek
gezind tegenover onze poli
tiek. Hij is, wat men in den
gewonen wandel noemt, behouds
gezind. d. i. niet aan te spreken
voor hervormirgen die de belangen
van allen en niet van enkelen, zou
den waarborgen.
Welke zijn nu de oorzaken in
facto dezer behoudsgezindheid
Gewis is het een samenstel van
faktoren, die wij ongeveer kunnen
opsommen als volgt
1. Een mystieke band hét re-
loof, hun godsdienst. De socialis
ten zijn op dat punt wel in princiep
t' akkoord, dat men als zoodanig
het godsdienstig gevoel en belii-
denis bij onze lardmenschen moet
eerbiedigen. Ons programma
strekt zich alleen uit op maatschap
pelijk gebied het terrein der
godsdiensten en alle discussieën
omtrent het hiernamaals o be
hoort heel en al buiten onzen
kring.
2. Dc eigenaardige psychologie
van den boer. die zich o. a uit in
een taaiheid, een soort traagheid
van geest, een houden aan oude
gewoonten en gebruiken. Gevolg
daarvan is de spreekwoordelijke
wantrouwigheid tegenover alles
wat nieuw is zij hebben nog ve 1
van de naïeve kinderen der na
tuur. Hun zenuwen zijn langrr
gespaard gebleven. In de stad is de
nervositeit karakteristiek, daardoor
een vlugger vatten en scherper
voelen van den werkelijken toe
stand. Neen, dat de verdrukking
van 't proletariaat van den lande
even sterk is als in de stad, doch
genoemde oorzaak draagt bij, dat
de reaktie zóó niet geschiedt en
in de meeste gevallen nog op zich
laat wachten
3. Maatschappelijk hebben zij
een geheel andere organisatie. Bij
hen is de tehuisarbcid nog be
waard gebleven, terwijl hij in de
sleden noodzakelijkerwijze geëvo
lueerd is tot massa-arbeid het
fabrieksleven
In een bepaalden zin hoeven de
socialisten ten mins'e de collecti-
visten zich scherptestellen tégen
over klei n-landbouv winningen, om
dat deze voor den socialer» voor
uitgang wel stremming kurnen be-
teekenen. Doch, naderhand zullen
wij duidelijker e:i op 't punt gedo-
kumenteerd deze stelling ui (eer-
zetten
4. De dwingelandij van kas
teelheer en grondeigenaar
die de kudde politiek beïnvloed
Hier ook zuil n vvij gelegenheid
hebben zekere kategorie hetren te
roskammen, als wij 't zullen heb
ben over «de fameu/.e pachtwetge-
vingende nog fameuzer jachtwet.
5. De fckonomische landbouwor
ganisaties, hoofdzakelijk van ka-
hol irrke zijde (zelfs deze onder den
schijn van neutraliteit)welkehier in
België o a. gekoncentreerd zijn
tot den z. g. n Boerenbond Niet
dat deze inrichting per sekonsi r-
vati f is, wel integendeel vr or
wat landbouwersopvotding betreft,
maar zij bindt al wie er lid van is
aan een konservatieve, den kapita
list dienende partij. Deze faktor
kunnen wy gerust een der voor
naamste noemen, temeer nog, dat
het stoff lijke in den tegenwoordi-
gen tijd zoo fel op den voorgrond
treedt Natuurlijk, deze organisa
ties bedienen in de eerste plaats
de groote boeren, de protégés der
burgerpartijen. Daarvandaan be
staat er eene sterke mistevreden
heid in de rangen der kleine land
bouwers. Aan ons de taak om hen
te bereiken en in onze kooperatief
op te nemen en met hen de ware
samenwerking aan te gaan, uit
sluitende alle tusschenpersonen
de kooperatie van voortbrenger en
verbruiker.
6 Tenslotte kunnen wij nog wijzen
op den faktor onderwijszoo er
barmelijk achterlijk in de broer»
kens- en nonnekensscholen te
lande In hoeverre wordt de wet
van het verplichtend onderwijs
gevolgd, of beter, ontdoken 7ou
men daaromtrent geen onderzoek
kunnen instellen
Deze zeer interessante studie
zullen wij zoo nauwgezet trachten
door te voeren. Daarom zullen wij
eenigszins een vaste richting vol
gen in de behandeling van de voor
ons belangrijkste punten der land-
bouwkwestie.
Hoofdzakelük kunnen wij vol
gende verdeeling nemen als be
doelde richting.
1) De landbouwkwestiën in
verband met den grond
2) Deze, in betrekking met land
bouwexploitatie en boer.
3) Deze. in betrekking met den
landarbeider.
I
4) Deze, in betrekking met de
staatsbemoeiing.
Deze indéeling is klassiek en
heeft wel practisch veel voor.
Hiermede doen wij een beschei
den poging, om ook het onze bij
te dragen ter bestorming der boe
ren vesting
Zal de buiten nog langer het
monopolium blijven der clerikale
en liberale partijen
Zal ons gezond buitenvolk nog
langer als kiesvee dienen der ka
pitalistenbende
Zal ons arm plattelandsch pro-
letaiiaat nog langer onder den
kn">et leven der rentevreters, der
gronddieven en zoomeer
Zal het nog langer, ten koste van
z'n edele, kostbare akkervruchten,
hazen voor den kasteelheer moett n
kweeken
En nog vele vragen zouden wij
kunnen neerpepnen. Ons antwoord
is: Neen, de uitbuiterstijd netmt
wel z'n einde, als datzelfde prole
tariaat open oog en open hart be
gint te krijgen voor onze socialis
tische politiek
Manas.
de christelijke deniokraat.
Ha er word gefeest on gevierd hij
de christenen en daensisten, toen
Moyersoen het ministerie van arbeid
in handen narn.
Plechtig verklaarde hij het werk
van zijnen voorganger Wauters
voort te zetten en het mogelijks nog
beter to doen.
En hij heeft het beter gedaan ook,
hé? Niet ten belange der wenkende
klasse, maar ten voordeele der rij
ken.
Hij die gekend stond als een voor
lichter der christenen,'die democraat
geboren en democraat sterven wilde,
heeft nog nooit meer reaktionnaire
gevoelens betoond sinds hy in het
ministerie was dan wolkdanig ander
volksvijand het had kunnen doen.
't, Is de man die zood^iig aan het
krisisfonds heeft gepeuterd dat er
schier niets meer van over blyft.
't Is de man die zoodanig 't koste
loos pensioen der oudjes vervloekte
dat hij een ontwerp het opmaken om
de arme menschen te verplichten te
storten voor hun pensioen.
'L Is de man die zoodanigen wrok
U-gen de. arbeidersverenigingen
koesterde dat hij een voorstel neer-
logde om don achturendag dusdanig
te verminken dat er haast niets mo, r
van over bleef aan wettelijke rege
ling en daarbij de vereonigingen liet
re< lit tot beraadslagen in de afwij
kingen ontkende.
Gelukkig is hij gevallen. Hy heeft
n'tzand moeten bijten.
Schoon portret van christen demo-
krat ie, nietwaar die Moyersoen
't Is in den grond een reaktionnair,
en als hy nu uit het ministerie is ge
jaagd, dan is liet wel verdiend.
Loost en verspreidt hot weokblad
- HECHT EN VRIJHEID., -dat do
bel&ngbu dor werklieden verdedigd.
In de Koornbloem liet blad
der landbouwers, las ik onlangs
een artikel, dat hevig de groote
uitgaven beknibbelt, die gedaan
worden aan 't legerdat protes
teerde tegen de wedde van Gut-
tenstein, dié jaarlijks driehonderd
duizend frank opstrijkt als verte
genwoordiger van ons land in de
Commissie van Hersteltegen de
honderd duizend ballekens die
Baron Baltia per jaar ontvangt om
den baas te spelen in Eupen en
Malmédy; tegen dezelfde jaarwed
de die Ni. Elymans ontvangt als lid
van den Volkerenbond tegen de
geldverspillingen die gedaan wor
den door Minister Neujean, baas
van het spoorwegnettegen de
schromelijke winsten die gedaan
worden door zekere nijverheids
maatschappijen. enz., en aan het
slot van zijn artikel vroeg hjj
Welke politieke partij neemt
het op haar programma, met die
nitbnitersmameien gedaan te
maken V
Het artikel is onderteekend
Carölus.
Wy kunnen enkel Carolus
geluk wenschen over zijn juiste
kritiek, maar zijn schrijven doet
ons veronderstellen dat hy eeu
klaarziende politieker is. en dus
heel goed weet dat de Socialisti
sche party, de eenige party is die
met hem instemt, zijne kritiek
eoedkeuitendit alles in zyn pro
gramma lang heeft ingelascht.
IVellmeIs de Socialistische
party niet de anli-mililarische
Klaagt ze niet gedurig de groote
uitgaven aan die aan 't leger ver
spild worden 1 is zy het niet, die,
om de uilgaven te verminderen,
den zes maanden diensttijd heeft
voorgesteld, om later by interna
tionale overeenkomst, tot de vol
ledige afschaffing van alle legei's
over te gaan?
Ongelukkigiyk hebben libeialen
en katholieken tegen den zes-
maandendiensttyd gestemd, en
zoo zyn de uitgaven aan 't leger
niet verminderd
En laat er ons by voegen, dit
tusschen haakjes, dat het Minister
Devèze was die het hevigst de 12
en i4 maanden diensstyd verde
digde, en, nu onder voorwendsel
arbeidskrachten aan de nijverheid
te bezorgen, den acht urigen ar
beidsdag naar de maan wilt zen
den
Eerst ontneemt hy de arbeids
krachten door den langen
dionsttermijn in 't leger aan de
ny verheid en daarna, wil hy meer
uren doen werken, in 't belang
van de ny verheid.
En zeggen dat dien Heer zich
een liberaal democraat noemt
Dus Garolus Wy zgn volle
dig met u t akkoord de te groote
jaarwedden moeten worden ver
minderd, maar weigert ons libe
raal-Klerikaal Gouvernement, een
menscheiyk beslaan aan zyne
werklieden van het spoor, het is
mild voor de groote heeren, en't 14