Socialistisch weekblad voor hel Arrondissement Aalst.
VOOR HOELANG
Inhuldigings-
Feesten.
Mijn Hoekje.
ï\e Ja;T \7° 19.
Prijs per nummer IS centiemen.
23 Maart 1921.
Annoncen
üe Kentering der ge-
daehten op den huilen.
Lessen van tie Krisis.
Partijgenooten
HET ZOMERUUR
RECHT EN VRIJHEID
Rechterlijke .nil on een 4 fr. pér regel opl°en
2: bl yd zij do, 2 fr. op 38en 4f bladzijde.
Reklainen volgens overeenkomst.
Alle brietwissèlingen moeten elke week vóór
Woensdagsavond, 8 ure, ingezonden worden.
Ongftteêkënaë"brieven worden niet opgenomen.
Berichten over workstakingen on grieven moe
ten dror de Vakbonden goedgekeurd zijn.
UITGEEFSTER SAM. MAATSCHAPPIJ
HET RECHT
Lokaal IIAN1) IN IIANDMolendries, Aalst.
O
BEHEERDER-AFGEVAARDIGDE
JAN BEKAERT.
ostoheckrckoning N1 85686 Telefoon Nr 128
REDACTIE ADMINISTRATIE
Lokaal Hand in Hand., Molendries, 11, AALST
I
I
ABONNEMENTSPRIJS
3 maanden fr. 2,40
6 4,20
I jaar 7,75
BUITEN BELG IE.
jaar fr. 15,00
Men abonneert zich op alle postbureelen.
Het Zól niet weinig menschen
verrast hebben dut Theunis die in
de Kamer de kwestie van vertrou
wen sttln'e en zich door de meer
derheid hot verlangde vertrouwen
zag weigeren, opnieuw is aange
duid gev orden om een nieuw mi
nisterie cp de been te helpen.
Daan oor moet men tcch wel de
or.misb; re man zijn.
Theunis heeft zich niet vruch
teloos laten plagen, en met het
mei rendeel broeken van het oud
kabinet he ft hij een nieuw aan
eengelijmd.
Het nieuw ministerie is ge
vormd.
Het nieuwe verschilt niet veel
van het oude. De veranderingen
zijn dat Jaspar vervangen is floor
den liberaal Hymans, een aanhan
ger van zijne buiteilandsche poli-
tiek, Frar.ck door de katholiek
Carton, Benyer door zijn katho
lieke vriend Poullet en Moyeisoen
d'ior zijn broeder in Christus
Tchc ff n.
Het nieuw ministerie is welge
vormd, maar hoofdzaak is het dat
het kan leven, dat het kan steunen
op eene parlementaire meerder
heid.
Wij vragen ons af in wat het
nieuw ministerie wel mag verschil
len van het oude, om de parle
mentaire meerderheid terug te win
nen, die het oude verloor.
Van p^rsonnagies weinig of geen
verandering, 't zijn dezelfde of van
dezelfde sooit.
Zal de werking, zal de politiek
anders zijn
Hoe kan dat een oogenblik ver
ondersteld worden als we zien dat
dit herlapt ministerie Theunis er
gekomen is door den wil en de
drukking der katholieke-'.iberale
reactie.
Met Theunis en 't meerendeel
zijner oude ministers terug te roe
pen, is deze natuurlijk in hare rol
gebleven.
Maar de christene democraten,
zonder dewelke het katholiek-libe
raal verbond geen meerderheid
heeft, wat doen zij er bij
Zij stelden er eene eer in den
moed te hebben gehad het mini
sterie Theunis Masson te hebben
omvergeworpen, en ze riepen het
luid om door iedereen gehooid te
worden, dat dank aanhen,geene
andere regeering dan eenedemo-
kratische nog mogelijk was.
Met de socialisten zouden ze
geen ministerie vormen, want ze
zouden aan deze te vetl minister
zetels moeten toekennen, maar ze
zouden wel zbn da^ erop eene
andere wijze een beter ministerie
dan het omvergegooide tot stand
kwam.
Als Theunis weer aan 't hoofd
van de regeering zou willen staan,
zou het een andere Theunis moe
ten zijn.
De achturige arbeidsdag zou
moeten streng toegepast worden.
De slechte voorschriften betref
lende het werkloozenfonds zouden
moeten ingetrokken worden.
De sociale verzekeringen en de
pensioenen zouden zonder dralen
moeten behandeld worden.
De kwestie van de bedrijfsecm-
missies zou moeten worden opge
lost.
De besparingspolitiek zou niet
ten nadeele der sociale hervormin
gen mogen zijn.
De loonraad voor het personeel
der ijzerenwegen zou moeten wor
den bijeengeroepen.
Anders zou Theunis niet op de
democratische rechterzijde m gen
tekenen.
Dat hebben wij allemaal kunnen
lezen in «De Tijd het blad der
christenen.
Wij zeggen nog niet alles.
Jaspar zou niet mogen vervan
gen zijn door den liberaal Hymaos
en Masson zou geen minister van
Justicie mogen blijven.
De katholieken mogen in
gem geval aannemen dat die twee
portefeuilles in de banden der libe
ralen blijven schreet De Tijd.
Theunis heeft daar zijn broek
aan gevaagd, hij heeft zich tot
niets van hetgeen hoogervermeld
programma behelst willen verbin
den, hij heeft Masson het departe
ment van Justicie gelaten, Jaspar
vervangen oor Hymans, hij heeft
evenveel ministerportefeuilles ge
schonken aan de liberalen als aan
de katholieken en. de christenen
hebben niettenin toegestemd zich
in het alzoo t'hoope gelijmd mini
sterie Theunis-Masson te laten
vertegenwoordigen door Tchoffen,
en hebben dus ook op hunne hulp
laten rekenen om dit ministerie
eer e parlementaire meerderheid te
bezorgen.
Maar we zijn er niet zoo zeker
van dat de ontgoochelde christene
arbeiders het lang zullen gedoogen
dit hunne leiders de werkerszaak
verraden om eene voor de arbei
ders ongewenschte regeering te be
houden, dat zij het goed zullen
vinden dat hunne leiders het vor
men eener arbtidersregeering.
samen met de socialisten, afwijzen
om aan de eischen der liberalen,
welke zij zelf overdreven en pre
tentieus vknden, te voldoen.
't Is dus best mogelijk dat Theu
nis niet zal vermogen langen tijd
aan de drukking der democratie te
weerstaan.
De gedachtengarg der huiten
lieden heeft met de laatste jaren
eene groote verandtrirgondergaan.
Om zich daarvan een gedacht le
geven, moet men zelf dat leven
meegemaakt hebben.
In Le Peuple verschenen
daaromtrent ook reeds eenige arti
kels Au Pays des Fraises van
Vandervelde en Doms, waaruit
veel te leeren ïs. Wat was de gees
testoestand dier menschen toch be
krompen en wat ellendig leven had
den die werklieden niet Voor
enkele stuivers per week arbeidden
ze 15 a 16 uren per 'dag bij de
grote boeren.
Op iedere hoeve was er een eer
ste knecht, die het vertrouwen des
meesters genoot en 's morgens
zijne bevelen ontving.
Om zijn graad te doen op
merken, droeg hij des zondaagsch,
•.vanneer hij ter kerke ging of als't
bij uitzondering gebeurde,
eene pinte ging nemen in eene na
burige herberg, een kerkennings-
teel.en soort zikdoek.of iets der
gelijks. Noch h j, noch de ander
knichten konden jaailijks
zich een nieuvv pak kleeren koo-
pen van hun loon. Zij kregen zoo
bij tijds een halfversleten k s uum
van den boer of diens zoon ook
mochten zij een stukje land bewer
ken, om enkele aardappels te plan
ten voor hun gebruik.
Hoe ongelukkig moest het ge
steld zijn met die menschen hun
huisgezin vrouw en kinderen
Met de meiden was het dan nog
erger die verdienden haast niets
en dikwijls wierden zij schaamte
loos buitengcwalst wannéér
zy een tijd als voorwerp gediend
hadden der lage driften en er iets
verwacht werd...
Des Zondags ook moest er ge
werkt worden en was er slechts
's ramiddags enkele uren vrijen
tijd, die dan moest dienen om de
Vespers en de goddelijke diensten
oij t; wonen... Al deze menschen
waren geen letter geleerd, bekrom
pen in doen en denken, steeds on
der de voogdij levende van pastoor
en godsdienst. Hun dorpje, met
zijn kerk en zijn omtrek was hun
wereld.
Weldra weken destoutsten uit
naar Frankrijk of naardc naburige
steden, waar zij meer geld konden
verdiener. De pastoor zegde wel
des zondaagsch. dat het slecht
geld was en de boeren voegden er
bij, dat het gemeen volk was
doch daar bekreunden zich die
werklieden weinig om zij verdien
den meer geld, konden hun beter
verzorgen en genoten meer wel
stand. Daarbij hadden zij andere
gedachten opgedaan en hun blik
was verruimd zij spotten weldra
met de boeren...
Met den oorlog kwam de groot
kentering. Ginder op de slagvelden
door de vernietiging van alle ras
sen, gedachten en godsdiensten,
door Inden en ontberingen van al
len aard, ontstond een gansch ni u-
wen geest. Die buitenwerklieden
war n die kortzichtige menschen
niet meer van vroeger eens zij te-
rug op hun dorpje waren hun op-
vattingsvermogcn was schei per en
hun oordeel op veel ervaring ge
steund zij voelden haat en af
keur voor hen voor wien ze zoo
veel geleden hadden, en hun bloed
vergoten, ook haat voor die groote
boeren, grondeigenaars, die toch
ook de steunpilaren zijn der ka
pitalisten, de schuldigen van-alle
onheil. De stoot was gegeven. Zij
waren vrijer en zelfstandiger men
schen geworden, wanne r zij terug
thuis waren.
Het Socialisme won veld op den
buiten. De macht ea den invloed
van de kerk verzwakte. De drang
naar meer vrijheid, naar meer ont
wikkeling, naar een beter en hoo-
ger leven was groot.
Heden zien wij, dat het Socia
lisme nog voortdurend veld wint
en met het landbouwprogramma
dat de Werklieden-Partij zal voor
dragen voor onze kleine pachtboe
ren, die toch ook proletariërs zijn,
hopen wij, dit gansch de wer
kende klasse van den buiten, den
triomf zal verzekeren van het Socia
lisme in 1925. A. Vyverman.
I11 overeenstemming met de
Arr. Federatie zyn de volgende
inhuldigingsfeesten besloten ge
worden
Inhuldiging der VLóG van
den SOCIALISTISCHEN PROPA-
GANDACLIIB, MEERBEKE, op
Zondag 25 Mei.
Inhuldiging van het NIEUWE
GROOTE VOLKSHUIS van GEE
RAARDS HERGEN, op Zondag 20
Juli.
Inhuldiging van het EERSTE
EIGEN VOLKSHUIS, op den bui-
ton te LEDE, op Zondag ld Sep
tember.
Partijgenoot; n. bereiden wjj er
ons op voor, om dezeinhuldigings-
feeste prachtig te doen lukken.
Jan Bekaert.
De krisis die wy lieden doorleven,
de grootste die de menschheid ooit
heeft gekend laat de kapitalistische
onverzadigheid nog schorper door
komen met daarneven de onbe-'
kwaamheid van het regiem om zich
uit zijn puinen op te heffen.
Nooit heeft de kapitalistische
llnantieelo republiek want dit is
wel de formule die hier kan toege
past worden meer van onbe
kwaamheid tot het regeeren van de
openbare zaken blijk gegeven dun
heden.
Theunis den Eerste heeft gei n
vraagstuk opgelost.
Theunis den Tweede deed niet
beter.
Er beslaat geen enkel reden om to
gelooven dat Theunis den Derde
het heter zal doen.
Integendeel is het hartverster
kend te bestatigen hoe onze instel
lingen bloeien de uitmuntende
grondbeginselen die hen tot bazis
liggen, zijn daarvan de oorzaak het
iook te wijten aan de met. den dag
stijgende ontwikkeling van de ar
heidorshewust beid.
De krisis was voor al de arbeiders
een les van vooruitzicht.
Voorbeeld La Prêvoyanco Sociale
inde op 31 D >cmber *1922 jaarpre
miën voor 3,843.901 frank in de af
deeling leven, 1,085,650 frank voor
de afdeeling brand en 828,964 voor
de afdeeling ongevallen deze cyfc rs
zijn geworden 5,415,829 fr,
1,407,010 fr. en 1,041,687 fr.
Een proletariaat die zulk een in
spanning doet verdient eerbied.
Leest en verspreidt UECIIT EN
VRIJHEID
Er is wnarlyk toch iets vei an-
derd, wanneer we een oogslag
werpen, op de toestanden van
vóór don oorlog.
'k Sprakonlangs niet een ouder
ling hy was] zyn ouderdomspen
sioen toegekend, dus reeds meer
dan 65 jaar oud.
En ons gesprek liep over het
tydstip, dat hy zich nog heel goed
herinnerde, want 't was over zijn
huweiyksfeest en onder andere
heb ik er dit van onthouden, dat
wanneer hy huwde het crisis was,
en hy maar 5 dagen per week
mocht werken.
Weet ge, hoeveel uren hy op
die 5 dagen te tobben hadt?
65 Uren a. u. b.
Weet ge hoeveel loon, hij hier
voor genoot 1
6 franken en 55 centiemen of
10 centiemen per uur
Het was crisis, hy mocht maar
5 dagen werken, maar den werk
dag was 1:1 uren en hiervoor be
taalde men 1,31 fr.
En hy verhaalde me, welke ar
moede hy heeft geleden en was er
fier op, dat hy éénder eeistenis
geweest die zich by de vereeni-
ging heeft aangesloten, en welke
stryden hy heeft helpen leveren,
om hunne loonen stilaan te ver-
hoogen, en den werkdag le ver
korten.
En wanne; r hy dan den afge-
legden weg overzag, de bekomene
resul aten, het leven van den
werkman van heil n vergeleek,
by datgene, dat hy heeft doorge
bracht. dan achtte hy zich uiterst
gelukkig, er het zyne toe hebben
bygebracht, en voegde hy er by
het is me onbegrypeiyk, dat er
heden nog werkmenschen zyu. die
zich bij de socialisten niet willen
aansluiten.
Eu nochtans zyn het de socia
listen die ons onverdiend lyden
hebben aangeklaagd, en is het
aan hen, aan hen uitsluitelyk al
leen te danken dat het lot der
arbeiders zooveel is verbeterd.
Thans goniet ik van het ouder
domspensioen als we er eerst
van spraken, dan was het een
droombeeld zegde de burgei-yden
achturen werkdag bestaat en ook
dit was onmogelijk, volgens die
zelfde burgery, die hem ons nu
ook benydt en er hevige aanval
len tegen doet.
'k Beu oud. zegde hy me, maar
voor 't behoud van den achturen
werkdag en het kosteloos ouder
domspensioen, ben ik bereid mede
te h»lpen, zelfs als het moet, met
geweld en 'k wensch dat de jon
geren, hetzelfde gedacht "zullen
hebben als ik.
Hy drukte me de hand, kneep
er krachtig in, als wilde hy zeg
gen, als het moet ben ik hier nog.
FRIF.DERIK.
komt den 30 Maart in voege. Het
uurwerk wordt dus een uur
vooruitgedraaid binst den nacht van
29 op 30 Maart.
