Socialistisch weekblad voor liet Arrondissement Aalst.
De Werkeloosheid
en de Provincie.
Mijn Hoekje.
j Is Moederschapzorg Noodig
22e Jaar N° 26.
Prijs per nummer 20 centiemen.
28 Juni 1928
Annoncen
iel
is,
el-
di-
Wachten we nu tot onsè regpe-
ring aan 't werk is, en dan zuilen
we eens te meer de werklieden
kunnen bewijzen, wat ze door
eendrachtig te zjjn. kunnen vero
veren. FRIEDERIK.
Wij hebben dus eene nieuwe
regeering Ze is gevormd met
vijf socialisten, vyf katholieken
i en twee liberalen.
i De vijf sooialisten hebben don
steun van do 78 socialistische
volks vertegenwoordigd! s, en don
steun van een veertigtal katholie
ken, die zich nu ook democraat
noemen, en zich t' akkoord ge
steld hebben op een democratisch
programma. De twee liberalen
brengen geen steun bij, omdat ze
niet de mandatarissen zijn dor
liberale party, die verkiest in de
oppositie te blijven.
Van don andoren kant zullen de
reactionnaire katholieken al het
mogelijke doen, om de huidige re
geering te bekampen, omdat zij
niet willen van democratische
hervormingen.
De twee communisten 2ullen
van rechtswege do oppositie ver
sterken, omdat die heeren geheel
en al in hun rol willen blijven;
'tis te zeggen alles afbreken en
niets opbouwen.
Dan hebben we nog de frontors,
do pure zuivere idealistische Vla
mingen, die alhoewel zy zich do-
mocraat noemen,alles in het werk
zullen stellen, m de hedendaag-
sche democratische regeering te
deen vallen.
Voor ons socialisten komt hot
er niet op aan, welke personen
deel uitmaken van het Ministerie
hun door te voeren programma,
ligt ons nauwer aan het hart,
want domocratische hervormin
gen, zijn in 't voordeel van het
kleine volk, dat naar verbeterin
gen snakt. Overigens de kiesstryd
is gevoerd geworden op demoora-
tischen voet, hét kiezerskorps
heeftin dien zin uitspraak gedaan
en het is dus ook maar billyk dat
er geregeerd wordt in dien zin.
De werkende klasse, heeft kun
nen waardeeren, do hervormingen
die ver wezen tij) kt zyn ten tyde
dat de socialisten in het Ministe
rie waren van 1919 tot 1921 Wy
hebben dan den achturigen work-
dag bekomen de instelling van
het crisisfonds mogen begroeten,
het kosteloos ouderdomspensioen
kunnen toejuichen, enz en 'tis
die baan, dat het nieuw Ministerio
nu moet volgen, en hierom zal het
mogen beginnen met te herstellen
dat wat de klerikale liberale ro-
geering hoeft afgebroken op dit
gobied. Als hot verder wat ver
mindering van diensttyd voor de
soldaten zal invoeren, verbetering
i brengen aan de onlangs gestemde
pensioenwet, eene pachtwet voor
de kleine boerkens brengen, de
lsston dor werklieden wat ver-
minderen en de grooten doen be-
talen, dan zullen we ons mogen
verheugen, en zal er weer een stap
j te meer gedaan zjjn, op de baan
der democratie.
Rechterlijke annoncen 4 fr. per regel op 1" en
2® bladzijde. 2 fr. op 3® en 4® bladzijde.
Reklamen volgens overoenkomst.
Alle briefwisselingen moeten elke week vóór
Woensdagavond, 8 ure, ingezonden worden.
Ongeteekende brieven worden niet opgenomen.
Berichten over werkstakingen en grieven moe
ten door de Vakbonden goedgekeurd zijd.
UITGEEFSTER SAM. MAATSCHAPPIJ
«HET RECHT
Lokaal HAND IN HAND», Molendries, Aaiot.
BEHEERDER-AFGEVAARDIGDE
JAN BEKAERT.
Postc.heckrekeningN' 85686 Telefoon Nr 128
REDACTIE ADMINISTRATIE
LokaalHand in Hand», Molendries, 11, AALST
ABONNEMENTSPRIJS
3 maanden
6
1 jaar
fr.
2,60
5,20
10,00
BUITEN BELGIE.
jaar
fr. 15,00
Men abonneert zich op allo postbureeleu.
Het is nog niet zoo heel lang gele- I
den dat Oost Vlaanderen nog hoofd
zakelijk eene landbouwprovincie
was. Gaat men tot de jaren 50 of 60
terug, dan vindt men nog niet die
groote fabrieken, die nu loodzw aar
hunne klauwen opgrooto en kleine
steden drukken.
De groote werkhuizen, binnen
wiens "muren eiken dag honderdo
arbeiders, bun dagelijkseh brood
gaan verdienen, ontbraken nog lieele-
maal. Do landelijke bevolking had
noc niet ten haren dienste de snelle
vervoermiddelen, die haar nu toela
ten al is bet een ollondig loven, met
moer vrijheid elders een korst brood
te gaan verdienen. De monschen wa
ren nog vastgeklonken aan den
grond. Het was het weinig benijdens
waardige tijdperk van werken voor
de kost en enkele stuivers per dag.
De grondbarons waren onbeperkte
meestors. Do armzalige thuiswevers
konden met de boerenknechten wed
ijveren in de zwarte ellende en on
beperkte af jakkering en uitbuiting,
terwijl opkomende nijverheidsbazon
enlanggevestigdelandheerschers op
onbeschaamde wtize hunne kassen
vulden. Toen werd er voor de eenen,
zoomiu als voor do anderen iets go-
daan. De socialisten waren nog woi
nig gekend en in olk geval met te
vreezen.
Tij
Sedert is do industrie met reuzen
schreden vooruit gegaan. Zij heeft
zelfs zulke groote uitbreiding geno
men datzij de belangrijkheid van den
landbouw minstens evenaart ot zeits
overtreft. Een onmiddelbk gevolg
van deze snelle ontwikkeling is het
sterk toenemen der" nijvorheidsbe-
volking. Wij moeten hier niet nog
maals 'r vroegere lijden van die op
komende arbeiders beschreven. Tot
voor den oorlog gingen zij gebukt
onder lange werkuren, klelneloonen
en een absoluut onzeker bestaan.
Kwam er b.v. werkeloosheid of ziek-
t.o dan waren de werklieden aan
zichzelf overgelaten, in den uiter
sten nood konden zij zich wenden tot
de openbare liefdadigheid. Wie de
afschuwelijke jaren heeft medege
maakt- weet nog heel goed wat dit
laatste betookende. De provincie,
deed natuurlijk niets om de werk
loosheid te keer te gaan. Do nobil
jons. de advoka'mi, dorpsgenees
herren en notarissen, die daar zetel
den haddon natuurlijk geen tijd om
zich met de werkloosheid bezig to
liotideu Velen onder hen deden nooit
een slag en toch leefden zij uitste
kend Waarom zou dan een arbeider,
die werkloos viel, hulp moeten heb
ben Hij moest maar wat..sparer
De oorlog kwam ei- ging voorluj.
Vele dingen werden veranderd.
Dank aan het Z. A. S. den 24 socia
listen hunne ir.tre.de inden provin
cialen raad. Zij zouden van het vreo-
solük spook der werkloosheid spi-e
ken en rekenden er zelfs op, dio
katholieke monschen te doen begrij
pen dat het eenen plicht van naas
tenliefde was, hulp te bieden daar
waar het noodig bleek. Zij hebben
vooral hun hoop gebouwd op het
feit dat bij de groote werkloosheid
van '20 de raad een buitengewoon
crediet gestemd had van 1 millioen
om tusschon te komen. Dit gebeurde
na het oprichten van het crisisfonds
door Wauters. Daarbij stonden de
kiezingen v. d. deur.
Helaas, de 24 kameraden kwamen
gauw tot do overtuiging dat van die
reactionnaire heeren niet veel te
verwachten was voor de werkloo
zon.
In de gowone bogrooting kwam
een post voor van 50,000 fr. bestemd
om tusscin n te komen in de admi-
nisti atiekosten der werklozenkas
sen. Die som was belachelijk klein.
Elke vakbond, ten minste als het
eenen grooten met 2500 k 3000 leden
was, ontving daarvan zoo'n paar
honderd franken. Te bespottelijk om
var. te spreken,zelfs voor de admini
stratie van den werkloozendiensL
Maar tot daar.
Voor rechtstreeksche hulp aan de
workloozen was er geen cent voor
zien. Zelfs na do verkiezing van 1921
vond do bestendigeafvaardiging nog
altijd, dat het niet noodig was de
workloozen te helpen. De socialisten
wilden dezen toestand onmiddolijk
verbeteren en stolden voor in do ge
wone begrooting eene som te schrij
ven van EEN MILLIOEN. Deze som
zou gebruikt worden om recht-
streekschon steun te geven a-n de
werkloozon en wel op do volgende
manier.
In vele gevallon krijgt den werk
looze een bijleg van de stad ot do
gemeente zoolang hij zijne statuaire
rechten geniet, dus zoolang hij trekt
van den vakbond zelf. Was hij uitge
trokken van don vakbond, dan begon
hij te genieten van 't crisisfonds.
Dan geeft de gemeente geen bijleg
meer en het voorstel van de socia
listen was juist dat op dit oogenblik
de provincie zou tusschenkomen.
Een werklooze, om een voorbeeld
te nemen, die b. v. 4 frauken genoot
van het crisisfonds zoudaasbij ont
vangen hebben van de provincie,
laat ons zeggen, EENEN frank, en
dus 5 in plaats van 4 fr, getrokken
hebben.
Dit voorstel was logisch, want hoe
langer de werkloosheid duurt, hoe
grooter de nood wordt en lioo meer
den steun noodig is. Het voorstel
was daarbij bezadigd, want niemand
zal het aandurven om een steun van
oen frank por dag overdreven te vin
don.
kommissie zou onderzocht worden.
IIoo onze kameraden daar moesten
vechten tegen reactionnarren van
allo pluimago, zullen wij maarliefst
niet vertellen, hot zou ons tover lei
den.
Eindelijk kregen wij toch iets ge
daan, maar het is bitter weinig. De
katholieken stemden er in toe aan
oenen werkelooze die uitgetrokken
is van zijnen vakbond, die daarna
zijne rechten van het ciisisfonds
lieoft uitgeput, dus na gemiddeld 80
dagen werkloosheid, eenen steun te
verleenen gelijk aan dezen van het
crisisfonds en dit gedurende 30 da
gen. En om do uit te gove.n som toch
zoo klein mogelijk te maken, werd
er nog uitdrukkelijk bij bepaald dat
alleen do gezinshoofden van den
provincialen steun konden genieten.
Voor eeno vrouw of man, die
ongehuwd zijn, NIETS. Die moe
ten geen brood hebben om to be
staan, die kunnen leven van den
hemelschen dauw, zoo ten minste
redene.eron de klerikale re-action-
uairen. Van 't scboone, 't edele en
hoog menschlievend voorstel der
socialisten bleef dus nagenoeg niets
over. De katholieke bestendige de
putatie vond oeno som van 50,000 fr.
per jaar voldoende om hulp aan do
workloozen te geven. Dit zelfde jaar
was er 72,000 fr. voor het verbeteren
van het paardenras en 120,000 fr.
voordo verbetering van de runderen.
Wij betwisten niet de nuttigheid
dier uitgaven, alhoewel er wat over
te zeggen is, maar wij vinden het
toch eene schande dat dezelfde kle
rikale deputatie die 200,000 fr. vindt
voor paarden en koeien, publiek
durft zeggen wij hebben niet meer
dan 50,000 fr. om de workloozen iets
meer dan een half brood te geven.
Schande, driemaal schande voor
do godvergeten klerikalen, die moor
liefde voelen voor paarden en koeien
dan voor eerlij keen noestoarbeiders.
Arbeiders, prent die feiten in uw
hoofd en overweeg ze nog eens goed
als gij in liet stemhokje staat voor
de provinciale verkiezingon.
En toch, toen de socialisten er me
de voor den dag kwamen, leek In-t
een oogenblik of al de reaetionnai
ren van den Raad, zekere, liberalen
niet uitgezonderd, eene beroering
kregen. Was het geono ongehoorde
onbeschaamdheid, om in dien defti-
gén raad, waar 6 millioen gevonden
werden om de gerechtshoven van
Dendermonde on Audenaerde op te
bouwen, waar 15 millioen beschik
baar werden gesteld om de groote
elect riciteitsmautschappiien zoete
winstjes te laten binnenloodsen en
waar nog zooveel andere dingen ge-
beurden, was het, herhalen wij,
geeno onbeschaamde brutaliteit om
in dit eerbaar lichaam een millioen
te komen vragen om die luilakken
van werkeloozen te steunen.
Vele van die reuctionnaire hoeren
werken nooit, zij zijn dus altijd werk
loos en verre van steun te vragen,
komen zii in prachtige autos naar
Gent. Waarom moesi er dan wel
steun gegeven worden aan de werk
looze arbeiders.
Het voorstel der socialisten werd
rnet klank afgestemd. Met groote
moeite kregen wii gedaan, dat 't
princiep ten minste in een speciale
Reeds lang is er door het Sociali
stisch vrouwen-actie komiteit en do
pa.uij geijverd ombepaald vanwege
de. Staat, Provintie en Gemeente hulp
af to dwingen voor hot zóó belangrij
ke levensvraagstuk MOEDER
SCHAPZORG
Onze Soc. vrouwenorganilaties en
partij gaan van het standpunt uit,
dat de omstandigheden, waarin de
vrouwen vorkeeren tijdens hun
zwangerschap, do verzorging der
moedor bij de bevalling, do verzor
ging van iiet zeer jonge kind, van
groote beteekenis zijn voor de ge
meenschap.
Dat do gemeenschap belang heeft
hij gezonde, mannen en vrouwen is
reeds lang algemeen erkend. Edoch
wanneer wij de kwestie van dichtbij
aanschouwen, zien wij helaas dat er
bitter weinig, bijna niets voor het
werk Moederschapzorg» is gedaan.
De belangrijkheid dezer kwestie,
popen ons er cenige regelen over
poer te ponnon, en volgens mijn bo
scheiden mooning zoo or langs wet
teliike wee volgenderwijze moeten
gehandeld worden Elke werkplaats
eu fabriek zou verplicht zijn om vol
doende licht en lucht, verzekerde af
voer van schadelijke dampen enz. te
- vorz'-keren, veiligheidsmaatregelen
zouden streng geëischt moeten wor-
S den om ongelukken to voorkomen,
1 strenge toepassing van den arbeids-
duur, vooral de ongezonde arbeid,
(en deze bestaat veel) voor de vrou
wen en jongelingen, zou op een ma
ximum moeten gebracht worden.
Voor wat do woningkwestie be
treft, deze dient vooral onder stren
ge kontrool der gezondheidscommis
sie te staan, strengere kontrool als
de bestaande, en als dit een vereisch-
to is voor do woningen, is het oven
een noodzakelijkheid voor de scho
len.
Er dringt oen volledige omwer
king op in de scholen, voor de goede
gezondheid onzer kindoren, zooals
deze onontbeerlijk is voor do vrou
wen en mannen op de fabrieken.
Het verleden staat daar als een on-
omstoot baar be wijs,dat het oogenblik
aangebroken is om deze sociale ver
zekering tot stand te brengen. Reeds
jaren en jaren zien wij een ontelba
re menigte van monschenwrakkon
langs de straten slenteren, en bij na
der onderzoek is de gevolgtrekking
dat do vrouwen iri zwangerschap
zijnde hun te verichten werk,
te afmattend, te veel zorg en oplet
tendheid vergt, en derwijze gevaar
lijke naweeën met zich sleept bij do
bevalling, ofwel op de moeder, of
wel op het kind.
Het isonhotwistbaar dat de zich in
zwangerschap bevindende vrouw,
in mindere gezondheidstoestand
bevindt dan anders, en nood
gedwongen moet ze nog immor
mede arbeiden oir. in de behoeften
voor hot huisgezin to voorzien. Het
eten gaat niet al te best en vooral
des morgens, juist op het oogenblik
dat hot kind die do moeder in zich
draagt zijn voedsel noemt, door de
welke de krachten der vrouw ver
zwakken eonerzijds en liet kind in
mindere mato zijn noodig voedsel
nemen kan en dus heel schadelijk op
de ontwikkeling ervan drukt.
Er dient dus eens en voor goed een
rem gezet te worden aan den arbeid
der zwangere vrouwon, die ten min
ste drie maanden voor en na do be
valling dienen vrij gesteld te worden
van den arbeid, noodzakelijke ver
eisebte, gezien do te vroegtijdige be
valling gewoonlijk voortspruit uit
vermoeienissen van den arboid. en
meermalen "en slepende ziekte voor
de moeder to weeg brengen, ook voor
liet kind, zelfs, on dit in groote mate
oen gevaar is voor do toekomst
stiigiug van liet sterftecijfer, da
ling van hot goboortecijfer.
Het mag niet moor gebeuren, dat
onze vrouwon en kinderen gebruikt
wonden als goedkoope werkkrachten
om de een na do andere als slachtof
fer op het altaar van het Gouden
Kalf te vallen.
Dergelijke werkwijze on met een
de onverschilligheid vanwege de
openbare besturen, kan niot anders
dan tot in de hoogste mate do kinde
ren, do moeders en de toekomstige
moeders en vrouwen knakken in hot
beste en bet sehoonstovan hun leven.
Do kapitalistische uitbuiting hoeft
in het verleden een moord op groote
schaal tegenover de. menschheid ge
ploogd.
Aan de Sociaal demokratie nu, om
dio schandvlek die op de menschheid
drukt uit to wisschen, en als wraak
tegenover dergelijke vernietigers
dor moKschhoid, do odolo monscne-
liike en noodzakelijke daad daar te
stellen: «DE MOEDERSCHAPZORG»
A. B.
1
