PARTIJGENOOTËN ALLEN NAAR BRUSSEL
Socialistisch weekblad voor het Arrondissement Aalst.
op 13 Oogst voor de 403te Verjaring der partij en hare Overwinningen te Feesten.
Marokko-China.
EN DE L1BERILEN
Het gemengd nieuws
Gemeentescholcn van Gent.
22« Jaar N° 33.
Prijs per nummer 20 centiemen
16 Oogst 1928
Annoncen
:i
Vil
Godsdienst cn
Socialisme.
JHEZD
Rechterlijke annoncen 4 fr. per regel op Is en
2" bladzijde, 2 fr. op 3" en 4° bladzijde.
Reklamon volgens ovoreenkomst.
Alle briefwisselingen moeten elke week vóór
Woensdag avoncj, 8 ure, ingezonden worden.
Ongetoekende brieven worden niet opgenomen.
Berichten over workstakingen en gnovon moe
ten door do Vakbonden goedgekeurd zijn.
UITGEEFSTER SAM. MAATSCHAPPIJ
«HET RECHT-
Lokaal HAND IN HAND -, Molendries, Aalst.
BEHEERDER-AFGEVAARDIGDE
JAM BEKAERT.
PostcheckrekeningN' 856SS Telefoon N' 128
REDACTIE ADMINISTRATIE
Lokaal» Hand in Hand-, Molendries, 11, AALST
ABONNEMENTSPRIJS
3 tnaandeu fr. 2,60
6 5,20
1 jaar 10,00
BUITEN BELGIE.
)aar fr. 15,00
Men abonneert zich op alle postbureelen.
i
Abd-el krim staat aan't hoofd
van 't Marokkaansch leger. Oor
spronkelijk chef van den stam
Beni-Ouriaghel. Na lang verblijf
in Spanje keerde hij bij zijn volk
terug, waar hij weldra baas werd,
naar het Europeesch voorbeeld
een leger tot stand bracht en door
woord, plundering en dwang de
omringende volksstammen ver
overde en de mannen mobiliseer
de.
Men kent zijnen strijd tegen den
Spaanschen dictator en verove-
ringszuchtigen generaal Primo de
Rivera, die er met al zijn milita
risme den duim moest bij leggen
en in 't zand bijten.
Abd-el-Krim is nu in strijd ge
raakt met Frankrijk. Men kent de
juiste oorzaken daarvan zelfs niet.
Hij heerscht over een 40o,oootal
inwoners en beschikt naar 'tschijnt
over een leger van 80,000 man
(anderen beweren 20.000), kanon
nen en een legerkorps, dat hij
gansch aan 't reorganiseeren is.
De Frar.schen hebben hunnen
strijd in den beginne wat licht op
genomen en zijn in terugtocht ge
raakt, bij zoovere, dat de Marok
kanen devallei van deOuerglia be
dreigen, die tog toe eene onafhan
kelijke zone gebleven was. Frank
rijk, dat inzake grensomlijning van
zijngebied, in kwestie kon geraken
met Spanje, is met Primo de Rivera
gaan onderhandelen en, na een
akkoord met hem gesloten te heb
ben, zou het nu den vrede voor
stellen aan Abd-el-Krim. Indien
hij niet aanvaardt wat waar
schijnlijk is zou hij met een
krachtig offensief af te rekenen
hebben,...
nieten 16 mogendheden van deze
extraterritorialiteit Rusland heeft
er aan verzaakt en de oorlog heeft
er Duitschland en Oostenrijk van
beroofd.
De pogingen welke China aan
wendde om zich van dat vreemde
jnklos te maken, hebben niets dan
zijne onmacht bewezen. De Chi-
neesche nijverheid kan er hare
produkten niet beschermen, door
dat de invoerrechten op de vreem
de hoogstens 5 0/0 bedragen.
Overigens, de meeste groote
Chineesche nijverheidstakken zijn
in de handen of staan onder toe
zicht van het vreemd kapitalisme.
Het weze dan ook niet te verwon
deren, dat mannen, vrouwen en
kinderen op eene schandalige wijze
uitgebuit worden. De ouders ont
vangen per maand 2 dollars voor
hunne kinderen meestal min dan
6 jaar oud als ze aan 'twerk gaan—,
die van zonsop- tot zonsondergang
werken (Staatsblad van Juni 1925
en in de fabriek, die ze bijna nooit
verlaten, op stroo of brut katoen
slapen om weldra te herbeginnen
De internationale kapitalistische
politie instrument van de
schaamtelooze mannen van de
orde heeft er steeds alle poging
tot vereeniging der arbeiders en
de enkele stakingsbewegingen on
derdrukt.
Vandaar de opstand, niet alleen
van de arbeidende klas tegen hunne
uitbuiters, maar ook van de nijve-
raars tegen hunne vreemde schui
mers....
a
iha
LI
CHINA. Sedert eene halve
eeuw strijdt er het Europeesch im
perialisme 0111 voorrechten. Het
Japaansch en Amerikaansch heeft
er zich komen bijvoegen,en 't zijn,
namelijk, de konferentie van Was
hingtou in 1922 en bet ekonomisch
verdrag van Rusland met Japan in
1924, die eenigszins een evenwicht
tusscben de imperialistische klach
ten hebben gebracht en enkele
maanden den gevaarlijken wed
ijver stilden.
Die onderlinge strijd, die vooral
op de 49 Chineesche havens ge
richt was en waartegen het inwen
dig verdeelde en dus ook machte-
looze China niets kon, heeft er een
regiem van extraterritorialiteit ge
bracht, waarbij iedere mogendheid
beurtelings eene gunstige voor
waarde voor den invoer van hare
eigene produkten zocht T hans ge-
Wat beteekent dat alles
In China eene machtige bevol
king 45,000,000 zielen ver
zwakt door onderlinge twisten, die
uitgebuit wordt en eene ware mo
derne industrie slavernij tegemoet
ziet. In Marokko zoogezegde
onbeschaafde volken die onder
de heerschappij gebracht zijn van
een bekwaam hoofd met Euro-
peesche beschaving overgoten. De
beide volken komen in opstand te
gen het imperialisme van Europa
en dat van h t Verre Oosten, op
stand waarvan niemand de uitge
breide gevolgen kan raden. De
Marokkaansche beweging is verre
van juist omlijnd te zijn. Wie zegt
dat ze zich vroeg of laat niet uit
strekke tot het kanaal van Suez
Staan we met beide bewegingen,
niet aan den vooravond van eene
blokkade tegen Europa
De Europeesche pers spreekt
angstig over die vroegere wilde
opstaudelingen
Maar 't is niet met onmensche
lijke halsstarige en ikzuchtige
drijfveeren dat het kapitalisme
rijn 40 jaar geleden kolonisatie op
het «goed» spoor zal terugbren
gen
Die eens zoo gedweeë inboor
lingen ontwaken uit hunnen langen
slaap. De groote financiers en za
kenlui gaan er mee af te rekenen
hebben..
Dat de arbeiders waken 1 Dat ze
zich meer dan ooit internationaal
sterk organiseeren, willen ze tot
geen kanonnenvleesch bestemd
worden 1 M.
Nog altfid beweren de tegenstre
vers van allen aard, dat met den tri
omf van 't socialisme den ondergang
er is van de religio dat socialisme
ook beteekent ongodsdienstigheid,
godsdiensthaat, enz.
Wat er ook van zij roods lang
weten do arbeiders dat het er alléén
bij de socialisten gaat om do stoffe
lijke, zedelijke en intellectueele ver
betering van hunne klasse.
Wij willen eenvoudig godsdienst
zin ais privaatzaak beschouwen.Zoo
als iedereen vrij is een kostuum te
dragen naar zijne keuze zoo is ook
iederen monsch vrij den godsdienst
to belijden, welken hij wil.
Wij hebben het recht den katho
lieken godsdienst te kritikeeren,
daar waar hij aanmatigend to werk
gaat. Als wij zoggen geen onkelen
godsdienst zou mogen ondersteund
worden door don Staat, dan zijn wij
toch wel op den rechten weg ge
zien godsdienst privaatzaak is en de
Staat daar niets mee to maken heeft,
en de ongodsdienstige niet mag go-
dwongen worden de roligio te onder
steunen.
Ook wanneer de godsdienst de
wetenschap tracht to dwarsboomeD,
te belemmeren in liaro vlucht
waarom zouden wij dan niet de we
tenschap steunen,wat eenvoudig een
plicht is ons opgelogd door het ge
zond verstand
En dat godsdienst en wetenschap
dikwijls mot mekaar in strijd zijn,
bewijst de geschiedenis.
Hoe meer do godsdionst hem zal
aanpassen naar den graad van ont
wikkeling, naar do zeden en de ge
woonten van het volk hoe meer
kans hjj heeft zich te kunnen staan
de houden. Het zal wel vreemd klin
ken, dat in de portalen van Roomsch
katholieke kerken in Amerika dans-
kaartjes verkocht worden en men
or piiopaganda maakt voor bethal
met toestemming en medehulp der
priesters! I-Iior nochtans wordt het
dansen bekampt door de geestelijk
heid. Maar eons komt de tijd,dat men
hier denzelfden weg zal opgaan.
Wie den katholieken godsdienst
wil boter kennen,leze liet vermaarde
hoek Het Pausdom in zijne werk
zaamheid op maatschappelijk en
geestelijk gebied door graaf Van
Hoensbroech, uitgegeven te Leiden,
bjj A. H. Adriani. Het is onpartijdig
geschreven en bevat >lo groote dwa
lingen van het Pausdom - maar ook
tiet goede wat het verricht heeft.
Als socialist kunnen wjj dus iedere
godsdienstige overtuiging eerbiedi
gen we gelooven nochtans in do
wetenschap en in don vooruitgang
der samenleving. Er zijn bij ons ge-
loovigcn 011 niet-geloovigen; dat ver
schilt van streek tot streek en van
land tot land.Het volstaat bij ons dat
ze proletariërs zfju en als zoodanig
don klassenstrijd erkennen, om iu
onze organisaties opgenomen te
worden.
Dat is evenzoo hetzelfde, bjj do ka
pitalisten. Wij hebben gezien dat en
iberalo vrijdenkers én katholieke
geloovigen hand in hand gingen om
den geldzak te verdedigen. De paus
heoft daarovc-r den banvloek niet
uitgesproken. Wij werklieden, moe-
teffdus in denzelfden zin handelen.
De godsdienst is een geduchtig
wapen geweest in handen der katho
lieken. Heden schijnt die tijd voorbij
te zijn. Bost zoo. De ovortuiging en
de gedachte, dat do plaats van iede
ren werkman ODder het rood vaan
del is, wint dus meer en meer ve,ld.
De roode vaan is immers brood ge
noeg om allen te omvatten.
A. VIJVERMAN.
De liberalen hebben dan samen
met do reactionnairsto katholieken
tegen do regeeringsverklaring
gestemd en dus hun steun-gowei-
gerd. Wat wil zeggen dat zo allo
democratische hervormingen zullen
tegenwerken en bekampen.Kome
er van wat wil, de democratio zal ha
ren weg voortzetten zonder de libo-
ralon.
Wanneer men de geschiedenis op
diept on de liberale beweging volgt
van bij haar ontstaaD, vóór de om
wenteling van 1848 tot op onze da
gen, dim kan men wel constatooren
dat zij volksgezindheid gehad heoft
in vroeger dagen zo heoft gestreden
voor de rechten van hot individu,
toen de Staat deze verdrukten en ko
ningen onbeperkt heerschten. Ze
hoeft ook gestreden tegen het dog
ma en hot vrij onderwijs bevordert.
Het liberalisme is vervat in deze
woorden onthouding van Staats
wege, laissez faire, laissez passer,
anticlericalisme.
Aan wat is nu het verval, de ont
aarding en verkwijning der liberale
partij te wijten
Dat zij geen oog gehad lieeft voor
de werkersklasse en slechts do be
langen dor rffko burgerij verdedig
de. De politiek van het laissez-
faire is verouderd de nieuwe po
litiek gaat van het begrip gemeen
schap uiten verwerpt liet indivi
dualisme Alle anticlericalisme
hooft de liberale partij in den laat-
ston tijd over boord goroeid.
Lo Peuple stelde overlaatst nog
de vraag en dit terecht wat de
liberalen nog belet om tot de katho
lieke partij (oude conservatieve par
tij) over te gaan
Ja,wat belet er boa nog De demo
cratische elementen sluiten zich aan
tiij de socialisten en er blijft nog
alleen een groepje over, even reac-
tionnair, even oonsorvalief, even
patriotard als het groepje der oude
katholieken.
Zien wij niet dat de klassenstrijd
scherper afgeteokend is of wordt
Gaat men naar twee partijen 'f??
Gaat do liberale partij die iuzin-
king, welke zo heden ondergaat,nog
te bóven komen
Zal zij er het hoofd bij neer leggon?
Wij willen goon profeet zij», maar
als Staatspartij komt ze haast in
geono aaumerking meer. Op een 011-
middelijk horstel kan zij niet reke
nen. Geen jonge elementen verster
ken haar of stuwen nieuw bloed in
hare aderen.
A. VIJVERMAN.
Wanneer het niet een moord is,
dan is hit een brand, wanneer het
geen brand is dan is het een auto
voor personen vervotr die in een
kloof rijdt, ten minste het een lo
comotief zij die de reizigers in een
helling sleept en waarin de reizi
gers al hun vertrouwen hadden
geplaatst, aanbiddelijk als een
schoone vrouw, maar gevaarlijk als
deze.
In het kort, het zijn niets dan
geweldige stCrften, gebroken rib
ben, rijkdommen verwoest.
Het slechte afschaffen, is gemak
kelijker te zeggen dan uit te voe
ren geldelijk er aan bijdragen is
heel eenvoudig het is voldoende
de gewilde verzekering aan te gaan,
en ieder goede Sooialist plaatst ze
in La Pievoyacce Sociale
Zijnen plicht doen tegenover een
instelling der Partij is een goede
wijze van de 40' verjaring van be
staan te vieren van de B. W. P.
Het moet, dat op 15 Oogst, onze
Veiztkeiings-Kooperaticf een groo
te vooruitgang te boeken heelt.
Goed onderwijs. Belang van
ouders en kinderen.
Scholen met vierden graad. Han-
dols-viordogradeu voor meisjes.
Middenstad VOLDERSSTRAAT-
(7e, 8e 011 9e studiejaren).
Brusselschepoort CAPUCIJNEN
STRAAT (7o en 8e studiejaren).
BrugschopoortCASINOSTRAAT
en HIP. LAMMENSTR. (7e, 8e en 9e
studiejaren).
Dampoort GILDESTRAAT (7e en
8e studiejaren).
MuidepoortSL1J PSTR A AT (7e en
8e studiejaren).