Socialistisch weekblad voor* het Arrondissement Aalst.
Eene democratische
Provincie
Mijn Hoekje.
en
22,; Jaar 39.
Prijs per nummer 20 centiemen,
27 September 1925
Annoncen
sr
h
Tegen de Klerikale
Alleenheerschappij.
RECHT
VRIJHEI!
Rechterlijke annoncen 4 fr. per regel op Is en
2" bladzijde, 2 fr. op 3" en 4® bladzijde.
Reklamen volgens overeenkomst.
Allo briefwisselingen moeten elke week vóór
Woensdagavond, 8 ure, ingezonden worden.
Ongeteekende brieven worden niet opgenomen.
Berichten over werkstakingen en grieven moe
ten door de Vakbonden goedgekeurd zjjn.
UITGEEFSTER SAM. MAATSCHAPPIJ
«HET RECHT
Lokaal HAND IN HAND Molondries, Halst.
BEHEERDER-AFGEVAARDIGDE
J SEKSERT.
PostcheckrekeningN' 35SS3 Telefoon N'
128
REDACTIE-ADMINISTRATIE
Lokaal Hand in Hand», Molendries, 11, AALST
A BONN
maanden
jaar
HU
jaar
Men abonneer
F. MK NT SP RIJS
fr. 2,60
5,20
10,00
ITEN BELUIK.
fr, 15,00
t zich op alie postbureelen.
Het Volk had beloofd dat het 't de slechte voorwaarden waarin de
weldra bewijzen zou, dat de pro- genezing moet bewerkstelligd wor-
vincie Oost-Vlaandcren voor nie
mand rnoet onderdoen Die be
den.
2' Vraag. Als er eeno besmet-
telijke ziekte uitbreekt, kunnen de
wijzen worden ons thans ge- kieken afgezonderd worden Zijn de
leverd in een artikel, dat den i teringlijders afgezonderd
stouten man naam draagtEene
democraiische Provincie
Wij weten niet of de katholieke
inobiljor.s, die in den Provincieraad
j Van Oost-Vlaanderen de banken
van de rechterzijde versieren met
j|. hun naam en hunne onbeduidend
heid, genoeg vlaamsch verstaan
lil om Het Volk te lezen. Als
zij het kunnen zullen zij wel
srfeens glimlachen bij de gedachte,
j.gdat zij behooren tot de meerderheid
die onze provincie «democratisch»
lil bestuurt. Maar zij mogen gerust
ijn. Aan hunne democratische ge-
oelens zal voortaan niet meer ge-
wijfeld worden, want zij zijn ge-
eiligd door M. Ronse die de
kristen arbeiders vertegenwoor
digt-
M. Iionsê levert de bewijzen
jie hij voorspeld had en wij gaan
lus zien wat zij waard zijn.
Om te beginnen wordt ons ver
openbaard, dat in de begrooting
loor 1925 der provincie Oost-
flaanderen kredieten voor devolks-
[ezor.dheid ingeschreven staan tot
:en bedrag van 3,053,350 frank.
Is inderdaad een groot cijfer,
aaar die slechts de naïeven zal
lisleiden. Het Volk vergeet er
an toe te voegen, dat in die som
e credieten begrepen zijn waartoe
lke provincie wettelijk verplicht
E Zoo bij voorbeeld 500,000 frank
Jü. [ERPLICHTE tusschenkomst
I Ier provincie in het Werk der
linderbescherming krachtens de
iet van 5 September 1919.
1 Wij zouden tegenover de 3 mil-
J, ien.van Oos'.-Vlaanderen de 5
liljoen 51T550 frank kunnen stel-
fn, die de socialistische provincie
fene-gouv/tn in 1925 uiigaf voor
L volksgezondheid. Wij veckiezen
e. en Lter den katholieken blui te be-
krÜ' btwoorden met duidelijker en tref-
Lder feiten.
i In 1923 werd door de socialisti-
"aHö lhe groep van provincieraadsleden
kn onderzoek ingesteld over den
aU0 èzondheidstoestand in de provin-
jeöj. Ie. Ziehier ongewijzigd den uitslag
j dit onderzoek.
1" Uraag. Bestaat er in uwe
hneonte een hospitaal Hoe wor-
In er de zieken verpleegd
Op eenige uitzonderingen na, was
It antwoord:'
Wfi weten niet waar onze zieken
iverplegen. In zeer bijzondere ge-
(llen worden de zieken in een of
Ider gesticht geplaatst, dat het
ledkoopst een onderkomen ver
haft. Over 't algemeen blijft de
kke thuis, in enge woningen waar
trscheidene gezinnen wonen. De
frpleging is zoo gebrekkig moge-
k. De wetenschappelijke aanwen-
been der geneesheeren van de mu-
7 juïteiten gaan veel verloren door
;re>
mei
PPiJ
Buiten enkele gemeenten, waar
dannog eeno primitieve instellingis,
uitgezonderd oenige steden, luide
het antwoord
De besmettelijke ziekten worden
ten huizo verpleegd. Dikwijls wor
den heele familiön aangetast; als
ergens eone besmettelijke ziekte uit
breekt, plakt men op de deur een
brief dat in die woniDg gevaar is, en
allen die er wonen worden geschuwd
als de pest. Do teringlijders verblij
ven bij hunne familie. Dat zyn de
onbewuste kiemzaaiers van deze zoo
vreeselijke kwaal m hunne omge
ving. Terwijl men dan nog in enkele
gemeenten in dispensaria de aange
tasten van Ie" graad tracht te gene
zen, maken deze ongelukkigen in
hunne omgeving veel slachtoffers.
3e Vraag.- Wat doet de Gezond
heidsdienst der Provincie en der
Gemeente op gezondheidsgebied
Het antwoord
Bijna in geen enkele gemeento
een gezondheidsdienst. Waar hij be
staat werkt hjj niet. Van den provin
cialen gezondheidsdienst komen nu
en dan vragen om inlichtingen,maar
daar komt nooit iets van terecht. In
eenige gc-meenten zal de ontsmet-
tingsdienst in werking treden, doch
wanneer is oen vraagteeken. Men
kont do lango formulen voor onge
zonde en gevaarlijke gestichten
daar wordt echter niets of weinig
van uitgevoerd. In een gemeente
verpesten de uitwerpselen van eene
vellen fabriek een gracht. Het drink
water wordt besmetgevallen van
erge ziekten deden zich voor. De in
woners teekenden een algemeen pe
titionnement aan den Gouverneur.
De provinciale commissie kwam ter
plaats, deed veel beloften, maar alles
bleef tot heden zooals het was. Do
vertegenwoordigers der meeste ge
meenten herinneren zich niet dat
ooit een vertegenwoordiger der pro
vinciale commissie zich om den ge
zondheidstoestand dor gemeente be
kommerde.
Ziedaar hoe de toestand der
volksgezondheid is in de provintie
Oost-Vlaanderen in 1923 was, na
meer dan 75 jaar katholiek beheei 1
Ongetwijfeld, er is na den wa
penstilstand meer gedaan dan voor
den coilog. Maar in 1921 werd de
Provincieraad verkozen door het
zuiver algemeen stemrecht en de
socialistische invloed werd ver
sterkt. In vier jaren kunnen de na
latigheid en de misdadige onver
schilligheid van 3/4 eeuw niet her
steld worden. Buiten de groote
centra als Gent eu buiten de mid
dens waar eene ernstige mutuali
teitsbeweging bestaat, is de toe
stand onder oogpunt der volks
gezondheid in Oost-Vlaandereu
erbarmelijk. Ons onderzoek heeft
het bewezen. Dat kunnen Het
Volk 1 en M, Ronse niet tegen
spreken.
Maar M. Ronse heeft zorg ons
van andere groote democrati
sche hervormingen te spreken.
Er zijn namelijk 40 kilomet-er pro
vinciale banen verbreed... Zoo
peins ne keer En ondanks dat
blijft het legendarisch dat de pro
vinciale banen van Oost-Vlaande
ren tot deslechtsten behooren.
Wij stappen over die banen en
komen tot de electrificatie der pro
vincie. 't Is al wel dat de Besten
vooroordeel, 't zij uit kaste- of
klassegeest, vijandig zijn aan de
verzuchtingen van het werkende
volk en aan den onverwoestbaren
drang der moderne democratie.
Omdat zij den moed niet hebben
zich los te scheuren of, minstens,
een zelfstandigheid te verkrijgen
van dezen die zich achter de katho-
'ieke eenheid en achter den gods-
dige Deputatie van Oost- Vlaander- S dienst verschuilen om het tegen-
ren weet, dat er in de 20° eeuw
electricitfcit bestaat. Het had kun
nen slechter zijn. Maar wij moeten
er tcch aan herinneren, dat het
initiatief der electrificatie niet van
de Bestendige Deputatie komt. Zij
heeft de contracten afgesloten en
er voor gezorgd, dat tal van private
maatschappijen er zec-r wel bij
varen.
't Is noodzakelijk dat tot de
kleinste gemeenten onzer provincie
van die groote weldaad van de
wetenschap die de electricité is
kunnen genieten. Maar hadden de
katholieken van Oost-Vlaanderen
een beetje wakker geweest, zij zou
den vroeger begonnen hebben en
dan zou de electrificatie aan de be
lastingbetaler geen 17 miljoen ge
kost hebben. Er is maar na den
oorlog een beetje leven in de Be
stendige Deputatie gekomen, maar
dan moesten de groote prijzen
betaald worden.
't Is hetzelfde voor wat het tech
nisch onderwijs betreft. Is het niet
kras dat ge in Het Volk onder
de handteekening van een vertegen
woordiger der christen arbeiders
het volgende moet lezen, zonder
dat hij een woord van afkeuring
vindt voor dezen die er de schuld
van zijn
-DeVlaamschcwei'kman.
schrijft Hf. Ronse moest
vóór den oorlog zich al
tijd ten onder geven voor
vreemde werklieden, die
méér geschooid waren.
't Is nog zoo voor een groot deel
omdat wij nog steeds de. gevolgen
dragen van het katholiek bewind.
Terwijl de katholieke meerderheid
in h: t Parlement aan ors volk het
verplichtend lager onderwijs wei
gert, schonken de katholieke pro
vinciebesturen zoo weinig mogelijk
aandacht aan het technisch onder
wijs.
Als de Vlaamsche werkman dus
minderwaardig is, aan wie de
schuld, zooniet aan de katholieken!
De socialisten hebben de minder
waardigheid genoeg aangeklaagd.
Waarom duidt M. Ronse de schul
digen niet aan Waarom dekt hij
hun verantwoordelijkheid Waar
om keert hij stelselmatig den rug
toe aan de socialisten, die als
hij het ernstig meent de verhef-
firg van de werkende klasse willen
evenals hij
Waarom wij zullen het zeggen;
omdat in Oost-Vlaanderen de ver
tegenwoordigers der christen ar
beidersschap zich meer dan ergens
elders in dienst hebben gesteld van
dezen die. 't zij uit belang, 't zij uit
overgestelde te doen van wat de
plicht is eener democratische
provincie
Zeker, de provincie Oost-Vlaan
deren heeft NA DEN OORLOG
veel geld uitgegeven voor het tech
nisch onderwijs. Er kan voor dat
edel doel niet genoeg gedaan wor
den. 't Zijn de socialisten niet die
zullen vinden dat er te veel verwe-
zentlijkt is.Kijkt maar naardeprach-
tige en onvergelijkelijke instellin
gen van Henegouwen. Maar voor
Oost-Vlaanderen is de vraag of
de uitgegeven miljoenen wel altijd
goed besteed werden Wij ant
woorden Neen 1 WAAR ZON
DER VOLDOENDE CONTROOL
het geld rechts en links rondge
strooid wordt, wordt er niet rati-
onneel gewerkt. Wij hebben het
herhaaldelijk aan de Bestendige
Deputatie van Oost-Vlaanderen
verweten iri de openbare zittingen
van den Provincieraad. Zij heeft
geen politiek in zake technisch
onderwijs, zooals zij trouwens geen
landbouwpolitiek heeft. Zij dob
bert. Zij subsidieert de anarchie in
het onderwijs. Zij laat zich slepen
voor 't gemak. Zij handelt negatief.
En ziedaar nu tot wat de be
wijzen van het Volk on van
M. Ronse zich herleiden. Het zijn
zij niet die het kiezerskorps er van
zullen overtuigen, dat Oost-Vlaan
deren een democratische provin
cie d is.
Datgenei waarover het kiezers
korps den 8 November zal te oor-
deelen hebben is het volger.de Is
het verleden van de katholieke
meerderheid in den Provincieraad
van Oost-Vlaanderen een waarborg
voor de toekomst Daarop zullen
de arbeiders en de democraten
antwoorden met e-.-n donderend
NEEN 1
GUST. BALTHAZAR.
Zondag den 8 November grijpen do
provinciale verkiezingen plaats.
Do socialistische partij moet
triomfantelijk uit don strijd komen.
Evenals den 5 April heeft de
arbeidende klasse hare belangen te
verdedigen.
Zij moet liet op dezelfde kranige
wijze doen.
Do socialistische partij moet voor
namelijk de macht krijgen om de
klerikale alleenheerschappij te
breken.
Wij moeten medezeggenschap
hebben.
Daarom moeten de arbeiders en
Jandbouwers stemmen
VOOR DE SOCIALISTEN
Er is iets dat door niemand
dient vergeten te worden, en dit
is
Gedurig en ophoudend propa
ganda maken, opdat het diep en
vast in do hoofden onzer kinderen
dringe: TEGEN DEN OORLOG,
VOOR DEN VREDE.
'tls waar, het volk was in 1914
nog niet genoeg opdat gebied ont
wikkeld, om dien vreeselijken
wereldbrand te beletten, die zoo
veel millioenon slachtoffers heeft
gevergd en zooveel ellende en
gebrek veroorzaakt.
Het heeft ons klein landeken by
DIE slachtoffers, by DIE geledene
ellende, nog eeno schuld gelaten
van 40 MILLIARD, waarvoor de
brave Belgen te zorgen hebben om
den intrest jaarlijks te kunnen
betalen, en vergeet het niet, als
'tu belieftWIJ ZIJN DAN NOO
DE OVERWINNAARS.
Wat zou het dan geweest zyn,
waren wy nu éénmaal NIET de
overwinnaars geweest
Wy Belgen zyn dus als over
winnaars uit de stryd gekomen,
maar onze ellendo is groot, onze
lasten zwaar, ons leven alles be
halve rooskleurig.
IIoo zal het dan niet gesteld
zyn in die landen die we over
wonnen hebben
In andere woorden wil zulks
zeggen, dat alle oorlogvoerende
landen erg getakkelduit den stryd
zyn gekomen, de bloem van hunne
bevolking verloren, ontelbare we
duwen en weezen, verminkten en
ongelukkigen mot de vleet bezit
ten.
Daarom is het eenieders plicht
mede te strijden, opdat, eenieder
er van overtuigd weze, DAT MEN
MOKT OORLOG VOEREN TE-
OEN DEN OORLOG.
Maar ook hierom is het noodig
dat de besturen in handen gege
ven worden van democratische
elementen, die niet op verovering
of wraak zijn belust.
Dank de democratische regee-
ging van Frankrijk en de Sociali
stische van Engeland, is er in den
Volkerenbond goed werk verricht,
zijn er reeds 5(1 landen by aange
sloten en zullen de mogelijke ge
schillen aan een scheidsgerecht
kunnen onderworpen worden.
Maar als men het ernstig wil
opnemen, moet men beginnen met
met de beperking, de inkrimping
der legers, met een korten dienst
tijd, in afwachting dat men tot
de afschaffing der legeis kunnen
overgaan.
Zulks zal eene groote besparing
zyn voor alle landen, maar om
zulks te bekomen, moeten de ba
zen het willen en dat is nu juist
niet het gedacht der heeren libe
rale-n en katholieken, der heeren
militaristen.
