Socialistisch weekblad voor het Arrondissement Aalst.
De ondervraging van
Gezel Alfred NIGHELS
M. Moyersoen tot burgemeester
23e Jaar N° 6
Prijs per nummer 20 centiemen
7 Februari 1926.
Annoncen
6
in de Kamer, over de benoeming van
van Aalst.
BEIT
VBJEEU
Rechterlijke annoncen 4 fr. per regel op 1* en
2° bladzijde, 2 fr. op 3" en 4" bladzijde.
Reklamen volgens overeenkomst.
Alle briefwisselingen moeten elko week vóór
"Woensdag avond, 8 ure, ingezonden worden.
Ongeteekende brieven worden niet opgenomen.
Berichten over werkstakingen en grieven moe
ten door de Vakbonden goodgokourd zijn.
UITGEEFSTER SAM. MAATSCHAPPIJ
"HET RECHT
Lokaal HAND IN HAND», Molendries, Aalst.
BEHEERDER-AFGEVAARDIGDE
JAN BEKAERT.
PosteheekrekeningN' 85886 Telefoon N'572
REDACTIE ADMINISTRATIE
Lokaal Hand in Hand», Molendriés, 11, AALST
ABONNEMENTSPRIJS
3 maanden fr,
1 jaar
BUITEN BELGIE.
)aar fr- 17,50
Men abonneert zich op alle postbureelen.
3.00
5,50
10,00
GEZELNICUELS.Mijne h6oren,
het is niet met genoegen dat ik, een
lid, een minister, deel uitmakende
van oen democratisch gouverne
ment, ondervraag over het plegen
van een reactionnaire daad.
Iaderdaad, een burgemeester be
noemen buiten den raad, 't is te zeg
gen, iemand die geon gemeente
raadslid meer is, en bovendien tegen
den wil van de meerderheid van don
gemeontoraad, is zulks geen reac
tionnaire daad
Het is een publiek geheim, dat men
ook op het punt heeft gestaan de
stad Aalst een burgemeester te ge
ven buiten de raadsleden bij het be
noemen van den vorigen burgemees
ter, thans overleden, den heer advo-
kaat Bosteels.
En toen M. Bosteels burgemeestor
was genoemd, dan verklaarde hij me
persoonlijk, letterlijk hot volgende
Alfred, ik wil u rechtuit boko-n-
nen dat ik nooit meer naar de ge
meenteraadszittingen zou zijn geko
men, indien mon ee;i burgemeester
had benoemd buiten den raad,
alhoewel ik er niet op aasde bur
gemeester te zijn, maar ik zou mij
in mijne waardigheid gekrenkt heb
ben gevoeld.
M. Bosteels maakte deel uit van
do katholieke groep de sterkste
van onzen raad en zijne benoe
ming voldeed zoo goed aan den raad
zoodanig dat dezen voltallig aanwe
zig was, bij het in ambt stellen als
burgemeester van M. Bosteels.
Ongelukkiglijk hebben we'het ge
noegen niet gehad hem iang als bur
gemeester te behouden,en na eenige
weken verwisselde hij het tijdelijke
met het eeuwige.
En het is dan dat legemoonteraad,
bekommerd met de eerste konkel-
l'oezerü, positie heeft genomen en
met 14 stemmen tegen 7 onthoudin
gen den wensch heeft uitgedrukt,
dat don lieer minister een lid van do
katholieke, groep tot burgemeester
zou hebben benoemd, en onzen keus
viol op M. baron de Béthune, onzen
achtbaren collega.
Ziehier de samenstelling van on
zen gemeenteraad 10 katholieken,
7 socialisten, 4 fronters en 2 libe
ralen.
Wy gingen van het princiep uit,
gezien do katholieke partij do sterk
ste groep was in den gemeen
teraad het ook aan deesn
gronp toekwam den burgemees
ter uit haar midden te zien benoe
men, gezien er zich ondor de andore
groepen geene meerderheid had ge
vormd.
En toen we de kandidatuur va«
den hoor baron de Béthunóvoordroe-
gon, dan was het omdat we dachten
zeker te zijn geen moeilijkheden op
onzen weg te ontmoeten, want den
raad ziet in hem een domocraat, en
den raad zelf is voor 't ovorgrootsto
gedeelte democratisch gezind, want
de 7 socialisten, de 5 groen kruisers
(christeno werklieden) en de 4 fron
ters maakt reeds een groep van 16
democraten op een getal van 23.
Persoonlijk daeht ik nu trch dat
een baron, een edelman, de meeste
kans had genoemd te wonden, want
het schijnt dat die een ander soort
bloed in hunne aderen hebben vloei
en en door hunne afkomst geroepen
zijn om de hooge en belangrijke J
posten in handen te itemen.
Den achtbaren heer minister Ro-
lin-Jacquemyus schijnt er een ander
gedacht over te hebben, en zulks
zou ons toelaten hem er over geluk
te wenschen, ware hot niet, dat hij
het edele bloed van kant heelt ge
zet, om oon roactionnair te verkie
zen tegen don wil en den geest van
den gemeenteraad en staande bui
ten den raad.
Bestaan er ernstige rodenon om
den hoer baron de Béthune niet tot
burgemeester der stad Aalst te ver
kiezen
Wij weten hot niet, in dit geval,
was er dan niemand meer in de
katholieke gemeenteraadsleden be
kwaam of waardig dien post te aan
vaarden.
De katholieke partij roemt er zioh
de partij der zuiveren, de partij der
bekw amen te zijn, en raar het oor
deel van den heer minister van bin-
nenlandsche zaken is het niet zoo,
want in de tien gemeenteraadsleden
die de katholieke partij te Aalst
vertegenwoordigen, is er geen en
kelen dus die bekwaam of waardig
is het ambt van burgemeester te
bekloeden.
Nochtans de tion katholieke gr
illeen t'eraadsied oh vertegouwoosdi-
gen do verschillende standen der
katholieke partij onzer stad i°do
christeno werklieden 20 do kleine
burgerij 3° de boeren, en 4" do nij-
veraars on do rjjke burgerij mot de
katholieke inteilectueelen.
Eu onder al dezen hebt ge, lieer
minister, -niemand ontdekt' die aan
't hoofd der stad met bekwaamheid
den post van burgemeester zou kun
nen vervullen
Weet dan toch dat er benevens de
mannen mot 't bloed van den edel-
dom, er nog een dokter is in genees
kunde, een nijveraar, een hande
laar, een voorzitter van do christene
syndikaten en een paar secretarissen
derzelfdo
Ei onder die bevoegdheden vindt
ge niemand
Ja, ik weet het, hét is een verou
derde wet diode gemeenteraden het
recht ontzegt hun burgemeester zelf
te benoemen,en dit recht overdraagt
aan don heer minister van binnen-
landsche zaken, die hom als stel
regel oplegt, do burgemeesters te
benoemen onder do gemeenteraads
leden, tenzij hiervan af te wijkon in
uitzonderlijke gevallen.
Het is dit uitzonderlijk geval dat
hier ingeroepen is geworden en
ik ben benieuwd, heer minister,
om dit uitzonderlijk geval te ken
nen.
Is het aannenmlijSc
Hoer minister, dat go een gemeen-
teraad bestaande uit 23 gemeente- j
raadsleden onder voogdij stelt i
Minderjarige kinderen en krank-
zinnigen, ja, din worden onder
voogdij gesteld, maar niet een ge
meenteraad, die drie-en twintig le
den telt, waaronder drie volksver-
tegenwoordigers, een notaris, een
dokter, een nijveraar, enz.
Begrijpt ge nu, heer mini-ster,
welk oen gevoelige ka*ksiag ge j
hebt toegebracht, wel is waar is
lio* het pijeHiikst voor de katholieke
partij, maar toch terzelvortijd onteo- i
rend voorde andere partyen.
Het. is dus heel klaar, meen ik, dat
ik deze interpellatie niet doe uit
partybelang, want uit kieschheid
en politiek eergevoel, hebben wy
gevraagd om een burgemeester be
noemd te krijgen uit de tien katlio-
lieko gemeenteraadsleden.
E11 als het nu bleek, dat er volgens
uw oordeel, niemand onder do ka
tholieke gemeenteraadsleden was
die ge tot burgemeester wildot be
noemen, waarom is dan uw kous
niet govallen op een gemeenteraads
lid van de andere groepen
Dan ten minste stond toch den
gemeenteraad van Aalst niet gekwot-
teerd b;j de onder voogdij gestelden.
Heer minister, geloof me, go hebt
eene zeer afkeurenswaardige daad
begaan, en ik mag hot u zeggen, zij
is niet zonder protest van onzent-
wege voorbij gegaan.
Het is de gowoonto dat de dienst
doende burgemeester, den burge
meester in eene otlicieeie zitting van
den gemeenteraad daartoe speciaal
uitgeuoodigd in ambt als aangesteld
verklaart.
Welnu, heer minister, het kon mij
over 't hart niet, ik heb die taak
overgelaten aan een katholieke
schepene, en op die in ambtstelling
van M. Moyersoen als burgemeester
waren da socialisten en fronters niet
aanwezig, en dit als protest, want
vergeet niet, dat by do in ambtsstel
ling van den voorgaanden burge
meester don raad voltallig was.
En dit protest beeft
zich voortgezet
tot do eorsto openbare zitting
van den gemeenteraad, die moost
voorgezeten worden door den nieu
wen burgemeester M. Moyersoen,
want daar heeft hij de zitting moeten
schorsen omdat de raad niet in getal
was, gezien socialisten en frontors
de zitting na de opening hebben
veriaten.
Heer minister, wees er van verze
kerd, go hebt een slecht voorgaande
geschapen; ge hebt in de benoeming
van onzen burgemeester geen reken
schap gehouden met wat de demo
cratie op dit gebied will, go hebt in
den vollen zin van 't woord eono
reactionnaire daad verricht.
En dit terwijl de democraten van
eene democratische regeoring ver
wachten, dat er een eindje wet zal
worden voortgebracht, waardoor het
niet meerden heer minister, zal zyn
die den burgemeester benoemt, maar
wel do gemeenteraden.
En waarlijk zyn het de gemeente
raden niet zelf die hierover best bun
oordeel kunnen vellen
Zyn zij niet de uiting van den wil
van de kiezers
Waarom treedt er dan een minis
ter op die zicb boven den wil van de
kiezers van het volk stelt
Ik heb me wel gewacht aan per
soonlijkheden to doen, alhoewel ik
de overtuiging ben toegedaan, dat
het Diet past een roactionnair aan
het hoofd van een democratisch
gemeentebestuur te stellen, heb ik
me enkel by de prinoiopskwestie
gehouden en ik zou mo zoer gelukkig
achten indien deze interpellatie
voor gevolg had, dat do aandacht
van ons gouvernement er op ge
vestigd wierd dat we nog dit jaar
geineentovorkiezingen hebben, en
dat, do democratie van haar'ver
wacht, dat er tegen dien datum
eene wot zou gestemd zyn dat de
gemeenteraden zelf hun burgo-
meester benoemen... opdat we in het
vervolg dergelijke daden als deze die
we nu besproken niet moer zouden
kennen.
De heer Van Schuylenbergh
Mynheeren, ik zal mijn tusschen-
komst beperken tot een enkele ver
klaring.
Op korten tyd vielen we te Aalst
tweemaal zonder burgemeester de
eerste maal door het afsterven van
don betreurden hoer De Hert een
tweodo maal door hot pijnlijk en
vroegtijdig overlijden van den jeug
digen, veelbelovonden advokaatM.
Bosteels.
Mocht don heor minister medio
vorzekoring kunnen geven, dan
ware ik ten zeerste voldaan.„en in
afwachting van zyn antwoord kan
ik mo voor don oogenbiik gerust no-
dorzotten. I
Toen M. Do Hert overleed, was
de gemeenteraad samengesteld als
volgt 10 katholieken, 7 socialisten,
4 christen democraten on2liboralon.
Het schepencollege bestond uit 1
katholiek, 2 socialisten, enloliristen
democraat.
Eenparig viel men accoord dat het
burgemeesterschap toekwam aan do
katholieke groep. En zoo trad
de katholiek, M. Bosteels, in do
plaats van den katholiek, M. Do
Hert-
Toon M. Bosteels overleed, was er
in don raad noch in het schepen
college niets veranderd.
Dezolfdo redonooring werd dus na-
tuurlykerwyze gehouden. En zoo
kwam de katholiek M. Moyersoen
in de plaats van den katholiek M.
Bosteels.
Niemand kon vermooden, dat
daartegen de minste grief zou wor
den ingebracht.
't Was immers de toepkssing van
denzelfden stelregel in dezelfde om
standigheden.
Ook zag iedereen verwonderd op
toen do socialistische groep tegen
het burgemeesterschap van M.
Moyersoen protesteerde, onder voor
wendsel dat Iiy gekozen werd bui-
ton den raad.
Hy werd inderdaad buiten den
raad genomen.
Er bestaat nochtans een kleine
schakeering. Tijdens de gemeente-
kiezing na October 1921 werd M.
Moyersoen met klank tot gemeente-
raardslid 'gekozen. Hy trad dus sa
men met do huidige gekozenen der
andero partijen in don gemeonte-
raad en nam er bet ambt van
schepen e waar, tot ais de Koning hom
ontbood om minister te worden.
Heel vreemd aan don huidigon
gemeenteraad was hy dus niet. En
vroeger cok niet
M. Moyersoen zetelde in den ge
meenteraad sedert 1895 en was
schepen sedert 1908.
Hy had dus meer ondervinding
op bestuurlijk gebied, dan de
menschen die hem beknibbolen.
Datdokatholieke gemeenteraads
leden, dat de katholieke gezindheid
in het algemeen de oogon naar
hunnen ouden schepenc richten,
moet niemand vorwonderon.
't Is zoo natuurlijk als 't maar zyn
kan.
Ook waren al de gemeenteraads
loden zonder ééne uitzondering
akkoord by den hoor burgemeester
aan te dringen.
Onze heor burgemeestor heeft don
lastigen ondankbaren post niet go-
zocht. Ook liet hy zich niet. ge
makkelijk overhalen, zelfs niet donr
den heer gouverneur, aan wien hij
reeds schriftelijk liet weten, dat hy
de plaats weigerde. Hot is enkel op
uitdrukkelijk verzoek van al do
katholieke gemeenteraadsleden dat
hij eindelyk op zijn besluit terug
kwam.
Er is dus niets gebeurd, dat stof
geeft tot de minsto kritiek.
Wij kunnen zulks met destbmeerna-
druk bevestigen, omdat onze vrien
den in deze zaak, heel vrij staan.
De interpellatie is onkel het ge
volg van do kltino politiek eenor
kleine stad.
In den grond zyn al de partyen
to Aalst tevreden over het burge
meesterschap van M. Moyersoen.
Bewys do socialisten waren de
eerston en do rapsten om met hem
te besturen en do christen demo
craten bloven niet achteruit.
Dio feiten zoggen meer dan alle
rodoneeringen.
Gezel Nichels. Mag ik u
doen opmerken, mijnheer Van
Schuylenberg, dat wanneer in den
gemeonteraad do wensch werd
voorgebracht om M. Moyersoen als
burgemeestor te noemen, ondor de
leden van de katholieke groep ver
schillende leden voor dien wonsch
hebben gestemd
NI. Van Schuylenbergh. Het
is nochtans waar dat al de katho
lieke gemeontoraardsledon, persoon
lijk en zonder uitsondering, bij M.
Moyersoen hebben aangedrongen
om het ambt te aanvaarden.
De heer Hessena. Er zijn
er bij met twee gozichtoii.
Gezel P. De Bruyn. Zelfs
mot vior gezichten.
M. Van Schuylenbergh. Ik
kan er bijvoegen dat de heer Moyer
soen reeds schriftelijk aan den heer
gouverneur had goantwoord dat liy
de plaats woigerde. Hy zelf heeft ze
Diet gezocht en het is enkel op uit
drukkelijk verzoek van al de katho
lieken gemeenteraadsleden dat hy
heeft aanvaaard. Dat is do waarheid.
Gezel Nicheia. Gij geeft
toch toe dat er katholieke gemeen
teraadsleden zyn, die eerst don
wensch hebben uitgedrukt dat M.
Moyersoen burgemeestor zou be
noemd worden ondor do katholieke
gemeenteraadsleden.
M. Van Schuylenbergh. En
gij geeft too dat wat ik zeg de
waarheid is.
Er is dus te Aalst niets gebeurd dat
stof heeft gegeven tot de minste
critiek, ik kan liet bevestigen, om
dat wij in die zaak heel vrij staan.
M. Van Opd enbosch. Ik
kan heel kort zijn, want de inter
pellatie zal toch een slag in 't
water zyn.
Ik sluit mij aan, in hoofdzaak,
bij de critieken van den heer Ni
chels, want ik was onder ben dio
met de socialisten, de liberalen en
oonigo katholieken, in den gemeen
teraad van Aalst den wonsch heb
ben uitgodrukt dat do benoeming
van den burgemeester zou moeten
geschieden onder dé gemeenteraads
leden en niot daarbuiten. Het ver
wondert my dat hier, in deze kamer,
een democraat het woord neemt om
den roactionnair te vordodigen.
Men moet in do Bolgische Kamer
zyn om zulks to zien of zoo iets
te hooren.
M.Van Schuylenbergh.— Ik
legde den toestand uit, meer niet
M. Van Opdenbosch. De
katholioko gemoenteraardsledon
hebbon zich verdeeld toen zy zich
hebben moeton uitspreken over het
al of niet benoemen van een bur
gemeester binnen den gemeente
raad en het verwondert mij of
beter, liet verwondert mij niet
dat er gemoenteraardsledon zijn die
buiten den raad, dus elder sdau in de
zitting, eon andere houding namen
en een andere taal spraken.
Do benoeming van een burge
meester buiten den gemoenteraad
moet niet geschieden dan in uit
zonderlijke gevallen en als er geen
keuzo mogelijk is; dat was niet de
toestand. Aalst is de eenigste stad,
waarschijnlijk do eenige gemeente
van belang, die de schamele eer
hoeft een burgemeester te hebbon
die niet tot gemeenteraad behoort.
Ik goloof zelfs dat bet sedert 1830
l zelden is gebeurd dat in een stad
j als Aalst, zoo belangrijk voor wat
