Socialistisch weekblad voor het Arrondissement Aalst.
De ondervraging van
Gezel Alfred NICHELS
M. Moyersoen tot burgemeester
23e Jaar N° 6
Prijs per nummer 20 centiemen
7 Februari 1926.
Annoncen
in de Kamer, over de benoeming van
van* Aalst.
RECHT
vR JHEID
Rechterlijke annoncen 4 fr. per regel op 1° on
2" bladzijde, 2 fr. op 3" en bladzijde.
Reklamen volgens overeenkomst.
Allo briefwisselingen möetep elke week vóór
Woensdagavond, 8 ure, ingezonden worden.
Ongeteekende brieven worden niet opgenomen.
Berichten over werkstakingen en grieven moe
ten door de Vakbon den •goedgekeurd zijn.
UITGEEFSTER SA*M. MAATSCHAPPIJ
HET RECHT»
Lokaal HAND IN HAND», Molendries, Aalst.
BEHEERDER-AFGEVAARDIGDE
JAN BEKAERT.
PostcheckrekoningNr 85686 Telefoon N'572
REDACTIE ADMINISTRATIE
Lokaal Hand in Hand», Molendrios, 11, AALST
ABONNEMENTSPRIJS
3 maanden
6
1 jaar
jaar
fr.
3,00
5,50
10,00
BUITEN RELGIE.
fr, 17,50
Men abonneert zich op allo postbureolen.
GEZELNICHELS.— Mijne heeren,
het is niet mot genoegen dat ik, een
lid, een minister, deel uitmakende
van een democratisch gouverne
ment, ondervraag over het plegon
van een reactionnaire daad.
Inderdaad, een burgemeester be
noemen buiten den raad, 't is te zeg
gen, iemand die geen gemeente
raadslid moer is, en bovendien tegen
den wil van de meerderheid van den
gomeonteraad, is zulks geen reac
tionnaire daad
Het is een pubiiok geheim, dat men
ook op bet punt beeft gestaan de
stad Aalst een burgemeester te ge
ven buiten de raadsleden bij het be
noemen van den vorigen burgemees
ter, thans overleden, den beer advo-
kaat Bosteels.
En toen M. Bosteels burgemeester
was genoemd, dan verklaarde hij me
porsoonlijk, letterlijk het volgende
Alfred, ik wil u rechtuit beken
nen dat ik nooit meer naar do ge
meenteraadszittingen zou zijn geko
men, indien men een burgemeestor
had benoemd buiten den raad,
alhoewel ik er niet op aasde bur
gemeester te zijn, maar ik zou mij
ïn mijne waardigheid gokrenkt heb
ben gevoeld.
M. Bosteels maakte doel uk van
de katholioke groep de sterkste
van onzen raad en zjjne benoe
ming voldeed zoo goed aan don raad,
zoodanig dat dozen voltallig aanwe
zig was, bij het in ambt stellen als
burgemeester van M. Bosteels.
Ongelukkiglijk hebben we het ge
noegen niet gehad hem lang als bar-
gemeester te behouden,en na oenige
weken verwissolde hij het tijdelijke
met het eeuwige.
En hetis dan dat -iegemeenteraad,
bekommerd met de eerste konkel-
foezery, positie heeft genomen en
met 14 stemmen tegen 7 onthoudin
gen den wensch heeft uitgedrukt,
dat den heer minister een lid van de
katholieke groep tot burgemeester
zou hebben benoemd, en onzen keus
viel op M. baron de Bóthune. onzen
achtbaren collega.
Ziehier de samenstelling van on
zen gemeenteraad 10 katholieken,
7 socialisten, 4 fronters en 2 libe
ralen.
Wy gingen van het princiep uit,
gezien de katholieke partij de sterk
ste groep was in den gemeen
teraad bet ook aan dezen
gro"p toekwam den burgemees
ter uit baar midden te zien benoe
men, gezien er zich onder de andore
groepen geone meerderheid had ge
vormd.
En toen we de kandidatuur van
den beer baron de Bétbunevoordroe-
gen, dan was het omdat we dachten
zeker te zijn geen moeilijkheden op
onzen weg te ontmoeten, want den
raad ziet in hem een democraat, en
den raad zelf is voor 't overgrootste
gedeelte democratisch gezind, want
do 7 socialisten, de 5 groen kruisers
(christene werklieden) en de 4 fron
ters maakt reeds een groep van 16
democraten op een getal van 23.
Persoonlijk dacht ik nu trch dat
oen baron, een edelman, de meeste
kans had genoemd te wonden, want
het schjjnt dat die een ander soort
bloed in hunne adere® hebben vloei-
ën en door hunne afkomst geroepen
zijn om de hooge en belangrijke
posten in handen te «emen,
Den achtbaren heer minister Ro-
lin-Jacquemyns schijnt er een ander
gedacht over te bobben, en zulk-s
zou ons toelaten hom er over geluk
te wensclien, ware het niet, dat hij
het edele bloed van kant heeft ge
zet, om eon reactionnair te verkie
zen tegen den wil en den geest van
den gemeenteraad en staande bui
ten den raad.
Bestaan er ernstige redenen om
den heer baron de Béthune niet tot
burgemeester der stad Aalst te ver
kiezen
Wij weten het niet, in dit geval,
was or dan niemand meer in do
katholieke gemeenteraadsleden be
kwaam of waardig dien post te aan
vaarden.
Do kathelieke partij roemt erzioh
de party der zuiveren, de partij der
bekwamen te zijn, en naar bet oor
deel van den beer minister van bin-
nenlandsclie zaken is het niet zoo,
want in do tien gemeenteraadsleden
die de katholieke partij te Aalst
vertegenwoordigen, is er geon en
kelen das die bekwaam of waardig
is liet ambt van burgemeester te
bekleeden.
Nochtans de tien katholieke ge
meenteraadsled 011 vertegen wooud i-
gen do verschillende standen der
katholieke partij onzer stad i° do
christene werklieden 2" de kleine
burgerij 3° de boeren, en 4' do nij-
veraars en do rijke burgerij met do
katholieke iutellectueelen.
Eu onder al dezon hebt go, beer
minister, niemand ontdekt die aan
't hoofd dor stad met bekwaamheid
den post van burgemeester zou kun
nen vervullen
Weet dan toch dat or benevens de
mannen met 't bloed van den edel-
doin, er nog een doktor is i-n genees
kunde, een nijveraar, een hande
jaar, een voorzitter van de christene
syndikaten en een paar secretarissen
derzeifde
Eu onder die bevoegdheden vindt
ge niemand?
Ja, ik weet bet, bet is een verou
derde wet die de gemeenteraden het
recht ontzegt hun burgemeester zelf
te benoemen,en dit recht overdraagt
aan den hoor minister van binnon-
landsche zaken, die liom als stel-
rogel oplegt, do burgemeesters te
benoemen onder do gemeenteraads
leden, tenzii hiervan af te wijkon in
uitzonderlijke gevallen.
Het is dit uitzonderlijk geval dat
hior ingeroepen is geworden en
ik ben benieuwd, heer minister,
om dit uitzonderlijk geval te ken
nen.
Is hei aanneemSijk
lieer minister, dat ge een gomeon
teraad bestaande uit 23 gemeente
raadsleden onder voogdij stelt?
Minderjarige kinderen en krank
zinnigen, ja, die worden onder
voogdij gesteld, maar niet een ge
meenteraad, die drie en twintig le
den telt, waaronder drie volksver
tegenwoordigers, oen.notaris, een
dokter, een nijveraar, enz.
Begrijpt go nu, hoer minister,
welk een gevoelige kaakslag ge
hebt toegebracht, wel is waar is
het het pyuHykst voor de katholieke
partij, maar toch terzelvnrtijd ontee-
rend voorde andere partijen.
Het is dus heel klaar, meen ik, dat
ik deze interpellatie niet doe uit
partybelang, want uit kieschheid
en politiek eergevoel, hebben wy
gevraagd om een burgemoestor be
noemd te krijgen uit do tien katho
lieke gemeenteraadsleden.
En als het nu bleek, dat er volgons
uw oordoel, niemand onder do ka
tholieke gemeenteraadsleden was
die ge tot burgemeester wildot be
noemen, waarom is dan uw kous
niet gevallen op een gemeenteraads
lid van de andere groepen
Dan ten minste stond toch den
gemeenteraad van Aalst niet gekwot-
teerd bij de onder voogdij gestolden.
Heer minister, goioot' me, go hebt
eeno zoor afkeurenswaardige daad
begaan, en ik mag het u zeggen, zij
is niet zondor protest van onzent-
wege voorbij gegaan.
Het is do gowoonte dat de dienst
doende burgemeestor, den burge
meester in oeneofflcieele zitting van
den gemeenteraad daartoe speciaal
uitgenoodigd in ambt als aangesteld
verklaart.
Welnu, lieer minister, hot kon mij
over 't hart niet, ik heb die taak
overgelaten aan een katholieke
sclfepene, en op die in ambtstelling
van M. Moyersoen ais burgemeester
waren de socialisten on fronters niet
aanwezig, en dit als protest, want
vergeet niet, dat,by de in ambtsstel
ling van don voorgaanden burge
meester den raad voltallig was.
Eu dit profest heeft
zich voortgezet
tot de eerste openbare zitting
van den gemeenteraad, die moest
voorgezeten worden door den nieu
wen burgemeester M. Moyersoen,
want daar heeft hij de zitting moeten
schorsen omdat de raad niet in getal
was, gezien socialisten en froDters
do zitting na do opening hebben
verlaten.
Heer minister, wees er van verze
kerd, go hebt oon slecht voorgaande
geschapen; go bobt ia do benooming
v in onzen burgemeester geon reken
schap gehouden met wat de demo
cratie op dit gebied wilt, ge bobt in
den vollen zin van 't woord eeno
reactionnaire daad verricht.
En dit terwijl de democraten van
0011e democratische regeering ver
wachten, dat er een eindje wet zal
worden voortgebracht,waardoor het
niet meerden heer minister zal zyn
die don burgemoester benoemt, maar
wel de gemeenteraden.
En waarlijk zyn het de gomeonte-
raden nio» zelf die hierover best hun
oordeel kunnen vellen
Zijn zij niet de uiting van den wil
van de kiezers
Waarom treedt er dan oen minis
ter op die zich boven den wil van de
kiezors van het volk stelt
Ik heb me wel gewacht aan per
soonlijkheden to doen, alhoewel ik
do overtuiging ben toegedaan.dat
bet niet past een reactionnair aan
het hoofd van eën democratisch
gemeentebestuur te stellen, heb ik
me onkel by de princiepskwestie
gehouden en ik zou mo zeer gelukkig
achten indien deze interpellatie
voor gevolg had, dat do aandacht
van ons gouvernement er op go-
j vestigd wierd dat we nog dit jaar
I gefhoonteverkiezlngen hobbeD, en
1 dat do democratie van haar ver
wacht, dat er tegen dien datum
eene wet zou gestemd zyn dat do
gemeenteraden zelf bun burge
meester benoemen... opdat we in het
j vervolg dergelijkedadenals deze die
I we nu bespreken niet meer zouden
kennen.
Mocht den beer minister me die
verzekering kunnen geven, dan
ware ik ten zeerste voldaan...en in
afwachting van zyn antwoord kan
ik me voor den oogenblik gerust ne
derzetten.
De heep Van Schuylenbergh
Mynheeren, ik zal mijn tusschen-
komst beperken tot een enkele ver
klaring.
Op korten tyd vielen wo te Aalst
tweemaal zonder burgemeester de
eerste maal door hot afsterven van
den betreurden heer De Hert een
tweede maal door bet pijnlijk en
vroegtijdig overlijden van den jeug
digen, veelbelovenden advokaatM.
Bosteels.
Toen M. Do Hert overleed, was
de gemeenteraad samengesteld als
volgt 10 katholieken, 7 socialisten,
1 oliristen democraten on2liberalon.
Het schepencollege bestond uit 1
katholiek, 2 socialisten, en 1 ohristen
democraat.
Eenparig viel men accoord dat het
burgemeesterschap toekwam aan de
katholieke groep. En zoo trad
de katholiek, M. Bosteels, in do
plaats van den katholiok, M. De
Hert.
Toen M. Bosteels overleed, was er
in den raad noch in het schepen
college niets veranderd.
Dezelfde redeneering werd dus na
tuurlijkerwijze gehouden. En zoo
kwam de katholiek M. Moyersoen
in de plaats van den katholiek M.
Bosteels.
Niemand kon vermoeden, dat
daartegen de minsto grief zou wor
den ingebracht.
't Was immers de toepassing van
denzelfden stelregel in dezelfde om
standigheden.
Ook zag iedereen verwonderd op
toen de socialistische groep tegen
het burgemeesterschap van M.
Moyersoen protesteerde, onder voor
wendsel dat hy gokozon werd bui
ten den raad.
Hij werd inderdaad buiten den
raad genomen.
Er bestaat nochtans een kleine
schakeering. Tijdens de gemeente-
kiezing na October 1021 werd M.
Moyersoen met klank tot gemoonte-
raardsl-id gekozen. Hij trad dus sa
men met de huidige gekozenen der
andere partijen in den gemeente
raad en nam er het ambt van
schepenewaar,tot alsdeKoning hem
ontbood om minister te worden.
Heel vreemd aan don huidipon
gemeenteraad was hij dus niet. En
vroeger cok niet
■M. Moyersoen zetelde ia don ge-
meentoraad sodqrt 1895 on was
schepen sedert 19P8.
Hij had dus meer ondorvinding
op bestuurlijk gebied, dan do
menschen die hem beknibbelen.
Datdokatholieke gemeenteraads
leden, dat de katholieke gezindheid
in het algemeen de oopen naar
bunnen ouden schepene richten,
moet niemand verwonderen.
't Is zoo natuurlijk als 't maar zyn
kan.
Ook waren al de gemeenteraads
leden zonder óéne uitzondering
akkoord by don heer burgemeester
aan te dringen.
Onze hoer burgemeester heeft den
lastigon ondankbaren post niet go-
zocht. Ook liet hij zich niet, ge
makkelijk overhalen, zolfs niet door
don lieer gouverneur, aan wien hy
reods schriftelijk liet weten, dat liii
de plaats weigerde. Het is enkel op
uitdrukkelijk verzoek van al do
katholieke gemeenteraadsleden dat
hy eindelijk op zijn besluit terug
kwam.
Er is dus niets gebeurd, dat stof
goeft tot de minste kritiek.
Wy kunnen zulks met d-estemeerna-
druk bevestigen, omdat onze vrien
den in deze zaak, heel vrii staan.
De interpellatie is enkel het ge
volg van de kleine politiek eener
kleine stad.
In den grond zyn al de partyen
te Aalst tovredon over liet burge
meesterschap van M. Moyersoen.
Bewijs do socialisten waren de
eersten en do rapston om met hem
te besturen en de christen demo
craten bleven niet achteruit.
Dio feiten zeggon meor dan alle
rodenoeringen.
Gezel Nïchels. Mag ik u
doen opmerken. mijnhe'er Van
Schuylenberg, dat wanneer in den
gemeenteraad de wensch werd
voorgebracht om M. Moyersoen als
burgemeester te noemen, onder de
loden van de katholieke groep ver
schillende leden voor dien wensch
bobben gestemd?
(tl. Van Schuylenbergh. Het
is nochtans waar dat al de katho
lieke gemeen teraarasleden, persoon
lijk en zonder uitzondering, by M.
Moyersoen hebben aangedrongen
om bet ambt te aanvaarden.
De heer Hessena. Er zyn
or by met twoe gezichten.
Gezel P. De Bruyn. Zelfs
met vier gezichten.
KI. Van Schuylenbergh. Ik
kan er bijvoegen dat de lieer Moyer-
soon reeds schriftelijk aan den lieer
gouverneur had geantwoord dat hij
do plaats weigerde. Hy zelf heeft ze
niet gezocht en het is enkel op uit
drukkelijk verzoek van al de katho
lieken gemeenteraadsleden dat liy
iieeft aanvaaard. Dat is do waarheid.
Gezel Nichels. Gij geeft
toch toe dat er katholieke gemeen-
teraardsleden zyn, dio eerst den
wensch hebben uitgedrukt dat M.
Moyersoen burgemeestor zou be
noemd worden onder do katholieke
gemeenteraadsleden.
Hl. Van Schuylenbergh. En
gÜ geeft toe dat wat ili zeg de
waarheid is.
Er is dus te Aalst niets gebeurd dat
stof heeft gegeven tot de minste
critiek, ik kan het bevestigen, om
dat wy in dio zaak heel vrij staan.
Hl. Van Opdenbosch. Ik
kan heel kort zyn, want do inter
pellatie zal toch een slag in 't
water zyn.
Ik sluit rnjj aan, in hoofdzaak,
bij de critioken van den heer Ni
chels, want ik was onder hen die
mot de socialisten, do liberalen en
eenige katholieken, in den gemeen
teraad van A8lst den wensch heb-
bon uitgedrukt dat do benoeming
v^n den burgemeester zou moeten
geschieden onder de gemeenteraads
leden en niet daarbuiten. Het ver
wondert my dat hier, in deze kamer,
een democraat bet woord noemt om
den reactionnair te verdodigen.
Men moet in do Belgische Kamer
zijn om zulks to zien of zoo iets
te booren.
Hl.Van Schuylenbergh.Ik
legde den toestand uit, meer niet
Hl. Van Opdenbosch. Do
katholieke gemeenteraardsleden
hebben ziclt verdeeld toen zy zich
hebben moeten uitsproken over liet
al of niet benoemen van een bur
gemeester binnen den gemeente
raad en het verwondert my of
boter, hot verwondert mij niet
dat er gomoontoraardsloden zijn die
buiten den raad, duseldersdan in de
zitting, eon andere iiouding namen
en oon andere taal spraken.
De benoeming van een burge
meester buiten don gemeenteraad
moet niet geschieden dan in uit
zonderlijke gevallen en als er geen
keuze mogoliik is; dat was niet de
toestand. Aalstis dq oenigste stad,
waarschijnlijk de eonigo gemeente
van belang, die de schamele eer
heeft een burgemeester te hebben
die niet tot gemeenteraad behoort.
Ik geloof zelfs dat het sedert 1830
zelden is gebeurd dat in een stad
als Aalst, zoo belangrijk voor wat
