INTERPELLATIE IN DE KAMER
MIJN HOEKJE
2J>e Jaargang N" 11
Prijs per nummer 30 centiemen
H Maart 1928
Socialistisch Weekblad
voor het Arrondissement Aalst
DE KRISIS IN DE STEKJESNIJVERHEID
Zitting van Dijnsdag 28 Februari 1928.
Redevoering van onze Volksvertegenwoordiger DeBruynP.
Schijn en Werkelijkheid.
De Nijverheidsvrede.
Een wiidstrooper
I)e militaire dienst in
verschillende landen
Olïicieële Rerichlen.
Recht
Geen rechten zonder plichten
Geen plichten zonder rechten
POSTCHECK-REKENING
Boigischo W e r k 1 i e d e n - P a r t
Arrondissements-Foderatie Aalst
Nr. 8 5 6 8 6. Telefoon 5 7 2
De crisis die de lucifersnijverheid ondergaat
duurt sedert verschillende maanden. Drie dar
gen per week wordt er niet gewerkt. Er
heerscht zware ellende onder de 6,000 arbei
ders. De Staat zelf lijdt er de schade van hij
ontvangt minder accijnsrechten, minder be
drijfsbelastingen, enz.
De lucifersnijverheid heeft inzonderheid uit
breiding genomen in de Dendervallei er
heerscht aldaar nijpende nood.
Op einde van de maand December 1926,
kloeg de vereeniging der fabrikanten dezen
toestand bij de regeering aan. Ze vroeg dat het
opbouwen van nieuwe fabrieken zou verboden
worden. De regeering stelde een commissie
aan om den toestand te onderzoeken. Sedert
den dag dat wij ons vraag om interpellatie in
gediend hebben, heeft de commissie haar ver
slag overgelegd. Sedert dien datum ook had de
ministerieele crisis plaats. Wij hebben aan den
nieuwen minister van nijverheid en arbeid den
noodigen tijd willen laten om zich op de hoog
te van het vraagstuk te stellen.
De commissie heeft verschillende zittingen
aan de bestudeering van de kwestie besteed;
haar verslag werd in de maand December oycr-
gelegd het is een dokument van werkelijke
waarde. Het is nochtans jammer dat de bijla
gen niet uitgegeven werden.
De lucifersnijverheid leeft vooral van den
uitvoer. Zij kan jaarlijks 200 millioen doosjes
van 50 stekjes voortbrengen. Welnu, het bin-
nenlandsch verbruik bedraag slechts 35 mil-
lioen doosjes.
De protectionistische politiek van Engeland
heeft den uitvoer geschaad. De voortbrengers
hebben, om zich tegen het EDgelsch tarief te
beschermen, het aantal stekjes verminderd in
elk doosje zijn er nog sléchts 35.
Dat heeft er toe bijgedragen de waar een
slechten naam te geven. Eindelijk werd het
Engelsch tarief op hetzelfde peil per doosje ge
bracht, welk ook het aantal stekjes was.
In de derde plaats was er als oorzaak van de
krisis, den invloed van de Zweedsche trust.
Reeds werd die invloed door den heer Marga-
nie aangeklaagd bij de besprekingen in het
Fransche parlement. De Duitscbe bladen heb
ben de handelingen van dien trust ra Duitsch-
land en in Zwitserland gebrandmerkt. De
macht van de Zweedsche trust is vooral groot
in de landen waar er zeer veel hout is. Pftrust
maakte gebruik van de financieele moeilijktm
den van sommige regeeringen om zich van het
monopolie der lucifers meester te maken. El
ders begon de trust onder den prijs te verkoo-
pen, zich bij verrassing meester makend van de
kleine zwakke of slecht toegeruste fabrieken.
Zoo ontstond langzaam een feitelijk monopolie.
In lolT kwam de Svenska tot stand. Zij be
stuurt die gansche trust. Zij drong binnen in de
Vereenigde Staten, in Canade, m Japan. Hare
financieele macht is zeer aanzienlijk.
De «Svenska» en de «International Match
bezitten fabrieken in een groot aantal landen.
Zij leveren tegenwoordig de twee derden
van de lucifersvoortbrenging. Op den derden
rang naar de belangrijkheid van de voortbren
ging komt de Engelsche firma Bryant en May.
De - Svenska heeft daarmee eene maatschap
pij met gemeenschappelijke belangen gesticht
en bezit aldus /abrieken in Brazilië, in Indie en
in Australië.
Deze drie maatschappijen zijn meester van
de markt in de meeste landen der wereld.
Slechts wanneer de trust een oproep voor
nieuwe kapitalen doen moet. laat zij haren toe
stand kennen. Sinds 1923 hebben deze firma s
uitgiften gedaan met het oog op de verovering
van nieuwe markten. Zij zijn gelukt.
In 1926 deed de Sven9ka hare intrede in
Duitschland. Eene overeenkomst werd geslo
ten voor eene® duur van vijf en twintig jaar.
Een kantoor werd opgericht om den verkoop
van de lucifers te regelen. De trust levert 65
t. h. van het totaal verbruik.
De greep van den trust breidt zich uit over
Noorwegen, Chili en Bolivië. Ook in Zwitser
land hebben de fabrikanten eenen harden aan
val moeten doorstaanJapan en China zijn aan
de macht van de Svenska niet ontsnapt.
Later heeft zij zich meester gemaakt van het
werkelijk bestuur van de firma Bryant en May
en oefent aldus toezicht uit op heel de markt
van het Britsche rijk Deze politiek heeft aan den
trust toegelaten aanzienlijk hare financieele
macht uit te breiden. Dank zij opgehoopte ka
pitalen is de trust erin geslaagd eene overeen
komst af te sluiten met Frankrijk en aldus Bel
gië te verjagen van eene markt die tot dan
voor ons open was.
Men verzekert dat er op dit oogenblik bij
ons maar eene onafhankelijke fabriek meer be
staat.
De voorzitter van den Bond van Belgische
fabrikanten heeft zich, in naam van al de leden
eensgezind uitgesproken ten gunste van de
tusschenkomst van de regeering.
Na een gedachtenwisseling hebben allen de
motie goedgekeurd die in de dagbladen ver
schenen is. Nooit hebben wij, naar aanleiding
van om het even welke nijverheid, een meer
boeiende proza voor belangstellenden en be
langhebbenden gelezen. Ik heb hier voor mij
meer dan tweehonderd uitknipsels uit dagbla
den daarover.
Sedert eenigen tijd werden er te Ninove en
te Geeraardsbergen plakbrieven uitgehangen
en strooibrieven rond gezonden. Voor al de
dagbladen aldaar, daarin begrepen die door de
christen-democraten en de fronters uitgegeven,
is er maar een schuldige de socialistische par
tij. OnderbrekingenMen heeft van de crisis een
poliliek drama gemaakt. Doch geen enkele van
de vertegenwoordigers der partijen die zulks
verklaarden zou hier de verantwoordelijkheid
dezer artikels durven op zich nemen.
Te Ninove werd er geklaagd over de handel
wijze van een katholieken notaris en een
katholieken advokaat. Men beweert dat de fa
brieken gesloten werden om de opslorping er
van door de trust voor te bereiden en dat de
twee bedoelde personen van dien toestand zou
den gebruik gemaakt hebben om aandeelen in
te koopen en ze daarna met schoone winst aan
de trust voort te verkoopen. Er werd een ge
rechtlijk onderzoek ingesteld. Wij vragen drin
gend dat alles klaar en duidelijk aan net licht
worde gebracht.
Te Geeraardsbergen ook zal er een soortge
lijk rechtsgeding ingespannen worden, het
werd door maneuvers van denzelfden aard uit
gelokt. Daar ook werd, in de afwezigheid van
sommige aandeelhouders, afstand aan de trust
beslist. Men mag ziek dus afvragen aan welken
kant in die voorwaarden de dieven zijn Is het
dan niet onwaardig plaatselijk dagbladen,
frontbladen en andere socialisten te hooren
beschuldigen dat zij de crisis hebben uitgelokt?
De heer van Schuylenbergh. Niemand
zegt dat. Niemand schrijft dat.
De heer P. De Bruyn. Het blad De
Vlag schrijft dat de rol der socialisten hierin
bestaat de werklieden uit te hongeren en die
zij de knechten der groote kapitalisten zijn.
{Luidruchtig* ■woordenwisselingenHet voegt erbij
dat de socialisten het monopolie voor de groote
vreemde fabrikanten voorbereiden. Er is dus
geen misverstand. Men bedoelt duidelijk de
plaatselijke syndikalistische hoofden. De be
volking van de streek heeft de bedoeling van
die aantijgingen wel gevat.
Laat ons die parenthesis sluiten en de voor
gestane oplossing onderzoeken. Men zou,
wordt er gezegd, het bedrag van den uitvoer
moeten bepalen op het dubbel van het binnen-
landsch verbruik dat de ware productie op
110millioen doosjes zou beperken. De helft
der fabrieken zou haar deuren moeten sluiten.
De commissie ging daar niet op in. Zij vraagt
dat de regeering de belanghebbenden aan
spore een syndikaat te vormen, dat met den
steun der regeering maatregelen nemen zou.
Reeds in het verleden werden er dikwijls po
gingen gedaan om de fabrikanten te groe-
peeren.
Wat eischen de nijverheidslieden en de werk
lieden Dat de Staat tusschenbeide kome.
De socialisten nemen met genoegen aanteeke-
ning van deze handelwijze der bazen die aldus
hun onbevoegdheid en hun onbekwaamheid
om uit de moeilijkheden te geraken, duidelijk
te kennen geven. De werklieden willen tevens
de belangen der gemeenschap die der arbeiders
en die der verbruikers vrijwaren. Zij eischen de
eenmaking der loonen die thans zeer verschil
len van streek tot streek.
De cbristene werklieden sluiten zich trou
wens bij dit voorstel aan.
De heer Heyman, minister van nijverheid,
arbeid en sociale voorzorg. Dat is verkeerd.
Zij sloten zich bij ons voorstel aan.
De heer P. De Bruyn. Ik heb nochtans
hier voor mij een persgebrek uit den Tijd, dat
mijn verklaring bevestigt.
Dat blad spreekt eveneens van de eventallige
commissie's, van de wedden, van de gevallen
van ziekte, enz., allemaal oplossingen die door
de commissie en door het socialistisch syndi
kaat voorgesteld werden.
Moet er al dan niet tusschenbeide gekomen
worden Op de internationale economische
conferentie, onder het ministerie Theunis ge
houden, werden oplossingen aangenomen, die
nagenoeg overeenstemmen met degene die wij
verdedigen, onder meer wat de inrichting der
voortbrenging en de bestendigheid van het
dagloon betreft. Op die conferentie werd
daarenboven verklaard dat deze overeenkom
sten niet ten nadeele van de verbruikers noch
van de arbeiders mogen gesloten worden.
Dat is ook het doel dat wij beoogen. Wij
vragen dat de regeering tusschenbeide kome,
omdat de gevolgen van de crisis noodlottig
zijn, omdat de nijverheid stilligt en de handel
daaronder lijdt. De regeering moet aan de
nijverheidslieden den weg aanduiden dien zij
dienen te volgen, zonder nochtans het alge
meen belang, dat nooit mag prijs gegeven wor
den, uit het oog te verliezen. (Zeer wel van de
socialistische zijde.)
N. B. Toekomende week geven wij de rede van gezel
Nichels.
Toen wij op de wereld kwamen werd door
niemand ons het recht op bestaan betwist. Wie
geboren wordt heeft recht op leven dat zegt
ons de natuurwet en ook wel de samenle
ving. Maar dit laatste is meer schijn dan wer
kelijkheid.
Later dan, tijdens onze schooljaren, gingen
wij nop eenigen tijd in die naieveteit op we
geloofden in de goedheid en in de eerlijkheid
der menschen...
Toen we opeens in den strijd voor 't bestaan
stonden gevoelden we, dat het er in de samen
leving teenemaal anders toe ging.
De brute werkelijkheid sprak luid de be
grippen van eerlijkheid, braafheid, in onze
jeugd ons opgedrongen, verbleekten sterk.
Toen gevoelden we dat leven voor ons, onterf
den, een bittere strijd beteekent.
De nevel verdween van voor ons oogen
het werd ons helder en klaar en we zagen dat
het er ging tusschen twee klassen bezitters en
niet bezitters.
Ons recht op leven, in den breedsten zin van
't woord; wordt ons betwist, sterk betwist.
Men had dan vroeger gelogen, ons aller
hande dwaasheden verteld.
Onze huidige maatschappij huldigt het recht
van den sterkste ze aanbidt het gouden kalf ze
spot met alles wat we eens in onze jeugd ge
loofden.
Maar ook ons gemoed kwam in opstand te
gen die samenleving en wij begonnen den
strijd voor een nieuwe en betere maatschappij.
Aan ons idéaal gaven we den naam van
socialisme.
Bezield, gestuwd door dat idéaal zijn duizen
den en nog duizenden bij ons gekomen.
En wij vormen eene macht die al iets in de
weegschaal legt, maar nog niet opweegt tegen
die der bezitters.
Er is verbetering, onbetwistbaar, afgedwon
gen door strijd. Doch het économisch rader
werk onzer samenleving blijft nog in handen
van 't kapitalisme.
In 't algemeen is ons loon nog niet wat het
moettegen onvrijwillige werkloosheid zijn
we niet voldoende verzekerd onze oude dag
is niet genoeg gewaarborgd.
Onze macht is nog te zwak we zijn nog niet
de sterkste.
Nogthans is het getal der arbeiders het groot
ste wij hebben de numérieke sterkte.
Maar ons getal strijders is niet het grootst.
Vele arbeiders zijn nog in het vijandelijk
kamp.
Deze laatste moeten nog klassebewust
worden.
Velen zijn nochtans overtuigd dat ze het niet
bij het goede eind hebben maar ze laten zich
verleiden door de lokmiddelen der bourgeoisie.
De onmiddelijke matérieele voordeelen spe
len een groote rol in 't leven.
Maar het socialisme komt er toch. Het is een
wereldbeschouwing, die eens de wereld zal
beheerschen.
Het is de idee der toekomst.
In die droomen van goedheid en schoonheid
onzer jeugd was reeds iets van 't socialisme.
Maar het was nog onbewust.
We moesten eerst de ruwe school der
werkelijkheid doormaken eer wij terug tot het
geloof onzer jeugd kwamen.
Met dit verschil dat wij vroeger geloofden,
dat de maatschappij reeds goed was en dat zij
het nu nog moet worden.
A. Vijverman.
Onzo gezel Leon Delsinne wijdt in «De
Belgische Vakbeweging vnn Februari
een artikel aan deze nieuwe roes die zich
vooral voordoet in de Engelsche Industrie,
die in alle landen vooral in Holland, reeds
wortel schiet en waarvan onze heeren van
het Centraal Nijverheidskomiteit ook reeds
hier gewag maken.
Wat beteekent nu eigenlijk Nijverheids
vrede
Hetiszooals het woord zelf het aanduidtde
overeenkomst in do nijverheid tusschen de
twee betrokken partijen 1.1. z. het kapi
taal en den Arbeid. Dat zulks een primitieve
noodwendigheid is voor de normale gang
der nijverheid in haar actu-elen vorm,
hoeft geen betoog maar, dat dn industriëele
vrede, de oplossing van het productiepro
ces, of den klassenstrijd uitschakelt kan
ook niet aangenomen worden.
Wat het groote punt is, in dezen vorm
van overeenkorrst, is dat zulks moet ge
schieden zonder tusschenkomst der politieke par
tijen», alsook buitea de vakbondun, in het
dagelijksch kontrakt in de schoot der on
derneming.
Het gevaar van do samenwerking tus
schen het syndikalisme en politiek buiten
te schakelen is klaar en duidelijk bewezen
door onzen vriend Delvigne in zijn ant
woord aan do sectio dei Metaalbewerkers
van Antwerpen toen deze het voorstel in
dienden om" hot artikel 2 hunner statuten
te wijzigen, w.'-ardoor elke groep toetre
dend tot de Centrale der Metaalbeworkers,
diende aangesloten te zijn bij de Socialis
tische Werkliedenpartij.
Van kapitalistische zijde beschouwd is
dit heel goed en moest elk industrieel be
zield zijn met de Socialistische gevoelens
van rechtvaardigheid, do nijverheidsvrede
ware degoeië oplossing. Maar ongelukkig
lijk zijn onzo kapitalisten die niets doen
dan bun kapitalen concentreeren voor
zulke gevoelens niet aan te spreken.
Er bestaat ook een zeker strekking van
nijverheidswege die in samenwerking wil
len komen met de bevoegde mandatarissen
der gegroepeorden.
De lijst det Belgische industriöolen die
tot deze strekking behooren is heel kort.
Nochtans bevat deze stelling voordeeion
en Max Hef citeert in Le Soir een mooi
voorbeeld van wat er kan en is verwezen
lijkt in de inrichtingen van den groot in
dustrieel Sir Alfred Mond, de groot mag
naat der scheikundige produktentrust.
Iu korte woorden alhoewel de nijver
heidsvrede Diet de oplossing daar stelt van
het maatschappelijk vraagstuk kan men ze
aannemen als een groote bijdrage tot de
harmonische samenwerking van Kapitaal
en Arbeid in de huidige industriëele situa
tie.
Daartoe hoeft dat er van wege patronale
zijde een dosis toegevendheid komt, ten
einde aan den werkman een loon toe te
kennen dat hem in staat stelt als degelijk
individueel te leven, dat men zijne politieke
en syndikale vrijheid waarborge, en dan
allee - zullen wij kunnen akkoord gaan met
ODzeEngelsche werkbroeders die verklaren,
onder voorbehoud van de voorwaarden
dat «geen leden des gemeenschap meer
den nijverheidsvrede wenschen dan de ar
beiders
Als wo aannemen dat onze tijd weinig
aan het absolute hangt en alle kwestie aan
de relativiteit onderworpen zijn kunnen we
ons principieel bij do nijverheidsvrede aan
sluiten met oen socialistische strekking.
Dit alles bewijst ons dat de syndikale
macht hooft enorm groot te zijn on onze
politieke positie sterk. F. V. P.
Op den trein deedt een boerken zün
beklap; HU was in overtreding genomen,
om op den openbaren weg zün water ge
maakt te hebben.
Was dit in de stad
Nee» 't was in myne gemeente.
Wie heelt er u in overtreding ge
nomen
Een gendarm.
Zoudt ge vervolgd worden t
Zeker en vast, want hU heeft mün
adres genomen.
Hebt ge u niet verontschuldigd t
Ja, 'k heb hem uitgelegd, dat die
natuurlyke behoefte, geen uitstel dulda,
er toch geen kinderen waren, dat enz.
niets te doen, hy zou me betere manie
ren aangeleerd hebben en 'k moest het
maar weten, dat wateren op den open
baren weg verboden en strafbaar is.
Word ik nu gestraft enkel maar voor
tien franken boet, dan verdubbeld dit
tienmaal, en 'k heb honderd franken te
betalen zegde dit boorken, en dit om
eens mijn water gemaakt te hebbenl...
En zoo ging het gesprek tusschen die
menschen voort, tot den trein stopte en
ik moest uitstappen.
Ik kom te Denderleeuw de statie bui
ten, en wat zie ik
Vier menschen staan daar hun water
te maken, vlak voor de statie, midden in
den klaren dag, en midden in, stondt een
gendarm, die juist hetzefde deedt.
En onmiddelyk vloog myn gedacht
naar dit boerken van in den trein die om
te wateren op den openbaren weg in
overtreding wierd genomen, en eene boet
van honderd franken staat te wachten.
Hy moest dit gezien hebben, 't was
eene verdediging voor hem by den Heer
Vrederechter voor te dragen, en een be
wijs dat men soms kan gedwongen zyn
iets te doen, wat door do wet is ver
boden.
Ik dacht in myn zelve, 't zal zeker toch
DEZEN gendarm niet zyn, die het boer
ken in overtreding heeft genomen, want
zulks ware wat al te sterk.
Iets is zeker, men moet waken, dat er
geen verergernis gegeven wordt op de
straat, dat er geene pishoeken gevormd
worden, maar dan moeten dezen, die de
wet moeten doen eerbiedigen, toch begin
nen met niet het slecht voorbeeld te ge
ven, zooals dien gendarm te Dender
leeuw. Friederik.
wierd opmerkzaam gemaakt, dat hij zich
blootstelde aan erge straffen, wanneer hij
geknipt wierd om een haasje te vangen en
den wiidstrooper antwoordde
Het zou ten zeerste onrechtvaardig zijn,
want telkenmale er een haasje in mijn han
den loopt, is mijn eerste gedacht, hom aan
den eigenaar terug te geven, maar onge
lukkiglijk, ik zoek én ik zoek maar voort,
naar oen adreskaartjo van z\jn eigenaar
heeft den haas nooit bii zich, zoodat ik met
den besten wil van de wereld hem aan zijn
eigenaar niet kan teruggeven, en daarom
meen ik, dat den haas aaaDiemand toebe
hoort, tenzy aan Jar* ea Alleman en daar
ben ik b\j.
De bureelen van den Natiënbond ko
men de cyfers van den militairen dienst 1
in de verschillende landen van Europa te
publiceeren. (Voetvolk).
Rusland komt aan het hoofd met 2 jaar
en 4 maanden terugroeping.
Dan volgen
Polen, 2 jaar en 12 weken terugroeping, j
Ltthauen, idem.
Griekenland, 2 jaar en 1 maand terug
roeping.
Spanje, 2 jaar.
Roemenië, 2 jaar.
Estland, 18 maanden en 6
terugroeping
Tcheco Slovakyë, 18 maanden en 14 we
ken terugroeping.
Frankrijk, 18 maanden en 9 weken
terugroeping.
Turky6, 18 maanden.
Italië, 18 maanden.
Letland, 18 maanden.
Wettelijke bekendmakingen.
MINISTBR1H VAN KUNSTBN KN WBTTBNSCHAPPRN
Fonds der Meestbegaafden.
Studieleeningen voor het schooljaar
1928-1929.
Bericht aan de belanghebbenden.
Do aanvragen om studideeniDgen op het
Fonds der MoestbegaaMen moeten, vóór 15
Maart a. s., ingediend worden.
Zoo de ouders der belanghebbenden in
een gemeente wonen waar een plaatselijk
Fonds der Meestbegaafden is opgericht
(gewoonlijk gemeenten met meer dan 20.000
iuwoners), dan moot het verzoekschrift bij
het gemeentobestuur ingediend worden; in
tegenovergesteld geval, dient het aan den
gouverneur der province gerichtteworden.
Yougo-Slavyë, 18 maanden.
Finland, 12 maanden en 63 dagen
Dan voor kleinere landen
Hier komt België aan 't hoofd.
België. 10 maanden en 6 weken terug
roeping.
j Nederland 5 1/2 maanden en 40 dagen
5 terugroeping,
maanden Denemarken, 5 maanden en 56 dagen
terugroeping,
Portugal, 3 \/2 maanden en 112 dagen
terugroeping
Zweden, 140 dagen.
Zwitserland, 2 maanden en 88 dagen
terugroeping.
In Engeland, Duitschland, Oostenrijk
en Hongarië is het volontariaat.
