Voor 'tVolk Geofferd HET MILITAIRE WETSONTWERP 25e Jaargang N° 45 Prijs' per nummer 50 centiemen 21 October 1928 Socialistisch Weekblad voor het Arrondissement Aalst Wordt 3oelra.nc3.elcd in eden SZEHST-A-A-T Over de toekomende Verkiezingen. Recht en Geen rechten zonder plichten Geen plichten zonder rechten POSTCHECK-REKENING B>e 1 g i 8 c h o Werklieden-Party Arrondiasements-Federatie Aalst Nr. 8 5 6 8 6. Telefoon 5 7 2 Rede uitgesproken door onzen vriend VAN ROOSBROECK" Secretaris van den Aigemeenen Raad der Belgische Werkliedenpartij. IN ZITTING VAN 16' OCTOBER 1928. Ondanks den heeten wensch van de re geering en van haar meerderheid om de mi litaire wetsontwerpen als het ware zonder bespreking in stormpas te doen stemmeai; ondanks ook een even heeten wensch om die bespreking door don echte samenzwee- ring om te zwijgen te beletten, heeft in de Kamer een grondige, uitvoerige, "beslissen de behandeling plaats gehad. Zy die met aandacht en met onpartijdigheid de wissel vallige heden van dien parlementairen strijd die in de herinnering zai blijven voortbe staan, hebben gevolgd, zullen daaruit deze enkele en groote conclusie hebben getrok ken het militair stelsel, dat meD het land gaat opdringen, beantwoord aan geen en kele van de weaschen der natie het houdt geen rekening met 's lands nationale en in ternationale behoeften en ook niet met do moderne eisehen van de verdediging. Als die ontwerpen voor goed zullen zijn ge stemd, moet dit feit als een ware volksramp worden beschouwd. Men zou kunnen zeggen dat, daar in de kamer een beslissend debat heeft plaats ge had, het wel nutteloos moot worden geacht in den Senaat de argumenten weor naar vo ren to brongen, die reeds met zooveel kracht tegen do wet werden aangevoerd. Mis Zeker heeft de oppositie, tydens de behandeling die van Juli tot September heeft geduurd, nagenoeg alles gezegd wat gezegd moest worden. Maar ter gelegenheid van een ander debat heb ik het reeds gezegd, dit is geen reden om het standpunt van de socialistische ar beiderspartij niet in den Senaat uiteen to zetten, en om niet eens to meer de bijzonder- ste redenen te ontwikkelen, waarom wij de ontwerpen niet zulJen stemmen. Er bestaan waarheden, die men niot een maal moet zeggen, maar die men tweemaal, tienmaal, honderdmaal moet herhalen, op dat zij met de noodige scherpte tot den geost zouden spreken. Welnu, men heeft niet genoeg gezegd en herhaald, dat deze ontwerpen, die het resul taat zijn van veel wikken en wegen, van veel bieden en nemen, die nu de kwestie willen oplossen en dan weer niet oplossen, aan geen enkel van de beginselen beantwoordt, die men voorheen in dit parlement eensge zind heeft aangekondigd geen voldoening geven aan hetzy welken gewettigden wensch ook van de natie en ons zelfs niet den noodigen waarborg geven dat zy 's lands veiligheid verzekeren. Ik zei dat de ontwerpen het resultaat zyn van allerlei gesjacher. En welk gesjacher Hel tast zelfs de beginselen aan, die zooge naamd worden verdedigd door departyeD, die dat monster op de wereld hebben ge- Z60nder de hoofdpunten van het liberale programma behoort sedert altijd de alge- meone dienstplicht. Welnu, erkend moet worden dat liet in gediende ontwerp dit allerheiligste begin sel der liberalen den rug toekeert. Op zestig duizend jongelieden, die voor den diorst geschikt zijn, wot don er jaarlyks twintig duizend van ambtwege van den dienst vrij gesteld, welk voordenl vooral de wittebroodskinderen en zij die in bet bezit zyn van een door den pastoor afgeleverd absolutiebriefje, ten goede komt. In plaats dat elke gezonde Belg verpliclitzou worden, wapens de te leoren hanteeron, en dat voor de opleiding de vereischto tyd tot een minimum verlaagd zou werden, wordt van alle militaire opleiding ten behoeve van de eenen afgezien, en die zelfden diensttijd voor de anderen verlengd. De liberale party heeft zich neergelegd bij dit verraad tegenover haar eigen pro gramma en ook heeft zij zich neergelegd bij dit verraad tegenover 's iands belangen. Want worden 's lands belangen niet ver raden, wanneer wordt afgezien van de mili taire opleiding van duizenden Belgen, wier medewerking in oorlogstijd onmisbaar kan worden geacht Onze tegenstanders maken dagelijks onze gevoelens jegens ons vaderland op ondul- bare wyze verdacht. Gemakkelijk is het te spreken van de nationale en van de Duit- sche socialisten. Maar dat zy, die met ouze oud-vyanden in ind.ustrieele en handelszaken samenwer ken en die deze oud-vijanden rechtstreeks vertegenwoordigen in onze groote flnan- cieele ondernemingen, zooals de heeren Despret en Digneffe, ons dan maar eens ko men uitloggen hoe zy hun kokend en vooral nog luidruchtig patriotisme vereanigbaar achten met het afstand doen van den aige meenen dienstplicht. Indien hy, wiens mo nument gij verleden Zondag hebt ingehul digd, on wiens dochter, zeer tot ouzo eer, onder ons zitting heeft, hier nog aanwezig was, dan zou hy handelen als Christus wan neer hy de kooplui uit den Tempel vor- dreof hy zou u wegens verraad uit deze hoogo vergadering wegjagen. Doch het ontwerp is ook het gevelg van nog een ander verraad, dat niet minder ern stig is, om niet te zeggen schaudalig na melijk het verraad van de christen-demo- kraton op het stuk van den zesmaanden- dienst. Sedert jaren verkondigen de christen-de mocraten in hunne dagbladen, op hunne congressen, op hunne meetings, datzy voor den zesmaandendienst zyn. En op het oogonblik dat do militaire her- j vorming wordt verwezentlykt, valt hun j programma in duigen en zy stemmen niet alleen tegen de zes maandon, doch keuren zelfs den dienst van acht tot veertien maan den goed, die dan nog wordt aangevuld door audere bepalingen, welke even onaan neembaar zijn. Om zich wit te wasschen, hebben de christen democraten ons er van beschuldigd slechts sedert de jongste mini sterieel© crisis vurige voorstanders van korten diensttijd to zijn geworden. Z\j heb ben ons or een verwijt van gemaakt vroe ger te hebben gestemd tegen een voorstel waarbij de zesmaandendier.st. zou worden ingevoerd. Ons is liet gemakkelijk daarop te antwoorden. Sedert het vraagstuk van koiten diensttijd werd gesteld, zijn wy aan het bewind gewer st en ook in de oppositie In beide gevallen hebben wy steeds den kor ten diensttiid verdedigd. Dat was gemakke lijk toen wij in de oppositie waren. En wat hebben wy gedaan toen wy in de regeering zaten Wij hebben machtige po gingen aangewend om de hervorming op het rogeeringsprogramma te brengen. En indien zulks niet het geval is geweest, in dien de hervorming niet werd doorgevoerd door eooe regeeriugsmeerderheid, dan is het omdat do andere partijen, waarmede men diende overeen te komen, niet hebben gewild. Dat do christen democraten dus op houden ons een euveldaad ten laste te leg gen dio zij alleen hebben bedreven. Voor de eerste maal sedert den oorlog wer den zy in de gelegenheid gesteld met ons den zesmaandendienst te verwezentlijken. Niet naar aanleiding eenor stemming ovor een amendement, dat onverwachts werd in gediend, doch na eene grondige studie van het vraagstuk, welke studie de algehoelo herzieniDg van onze militaire inrichting moest voorafgaan. En bij deze eerste gele genheid hebt gy de zaak der arbeiders ver raden. Gy hebt er de voorkeur aan gegeven, hot over een boog tegooionraet de katholieke en liberale reactionnairer,liever dan eerlijk overeen te komen met de socialistische ar beiders. De losprijs heeft hierin bestaan, dat hy van den zesmaandendienst afzag. Dit verraad, hoeren christen democraten, heeft do eenen met smart, do ar.deren met veront waardiging vervult. Eens te meer blijkt daaruit welke waarde aan uwe verklaringen gehecht moot wor- deD, wanneer gij met de welbekende groot spraak, gewaagt van wat gij de eisehen van de christen-democraten hebt genoemd. De korte diensttijd en ook de algemeene dienstplicht heeft men geofferd. Op het gebied van het talongebruik zal men een stelsol invoeren, dat noch de Vlamin gen noch de Walen tevreden stelt. En waar om Waarom hoeft men ten slotte het gau- sche parlementaire leven onderst boven moeten keeren,en waarom hebben twee van de groote regeeringspartyen aan hun pro gramma moeten verzaken Wat was het doel van die ontwerpen, die men in stormpas wilde doen stemmen Volgens de verklaring van de regeering luidde het doel, dat 's lands verdediging moest worden verzekerd. Zal 's lands verdediging zyn verzekerd, wanneer het stelsel van de regeering, dat het land honderden millioenen zal kosten, verwezenlijkt zal zijn. Integendeel is thans reeds bewezen dat nieuwe realiteiten uw steisel komen stui ten. Want terwijl do staf u oei zaan uw ont werp tot stand bracht, tJrwyl gy u voel moeite gaaft om de tegenstrijdige strekkin gen van uwe meerderheid overeen to bren gen, ging men elders voort met zich klaar temaken voor den modernen oorlog, die, hy, ongetwijfeld de laatste van de oorlogen zal zijn, daar hij elk mBnschonlovon zal hebben vernield ik spreek van den oorlog uit de lucht en den chemischen'oorlog om niette spreken van detuigeD, die van op grooten afstand per draadlooze telegraaf in werking worden gesteld. Ook op dat gebied heeft het socialistisch ontwerp dit voordeel op uw ontwerp, dat het leniger is en dat elke ontwikkeling, be nevens een snellere aanpassing van de mili taire organisatie, toelaat. Bovendien levert het dit andere voordeel op, dat het een meer volmaakten rationeeler gebruik mogeliik maakt van de beroepsbekwaamheid van do militianen en van de mogelijkheden, dio het civieleleven biedt. In afwachtingvandealgelieele ontwapening zooals naar het schynt word gewild door de ondertoekenaars van het Verdrag van Versailles, en die steeds levendig wordt be tracht niet door de 600.000 leden der socia listische party maar ook door heel de arbei dersbevolking, die het zedelijk en lichame lijk lijden beu is, waarvan zy het grootste deel heeft te dragen, niet alleen tijdens maar ook nog lange jaren ua do bloedige •orlogen, oordeelt de Belgische werklioden- pnrty dat er een leger noodig is dat by maebte is het land tegen den overweldiger j te beschermen. Deze zijn de redenen van aigemeenen aard die ons aanzetten krachtdadig een ontwerp af te keuren dat niet alleen eene opeei- hoopingvan verloocheningen is, maar ook overdreven linancieële lasten medebrengt, en dat niot het doel zal verwezenlijken waarvoor het wordt gestemd ons doeltref fend tegen eiken aanval beschermen. Spijts alles wilt gij dezo ontwerpen doen goedkeuren, die aan het land honderden milioenen zullen kosten. Indien uwo hard nekkigheid niet het gevolg had dat aldus verpletterende lasten op de bovolking zul len drukken, zou men er nog kunnen over heenstappen. Doch dio hardnekkigheid leidt ons tot een onduldbaren toestand. Gy zult immers niet ontsnappen aan het volgende dilemma ofwel zullen de niet geëvenredige militaire uitgaven ons beletten nieuwe maatschappelyko hervormingen goed to keuroü, ofwel zult gy desondanks deze maatschappelijke dringende hervormingen goedkeuren en tevens de militaire lasten handhaven, en heel de bevolking zal zwich ten onder verpletterende bolastingen, die niet langer kunnen worden getorst zonder rechtstreeks de levenskrachton van de na tie aan te tasten. Zullen de christen democraten het eerste alternatief aannemen En gij die beweert de vertegenwoordigers van den midden stand to zijn. zult gij vrede nomen met bet tweedo alternatief Het zal u wel lastig zijn te antwoorden, want moest gij antwoorden, dan zoudt gij tevens moeten bekennen dat uwe politiek in beide gevallen noodlottig is en dat het werk waaraan gij uwe mode werking verleent een slecht werk is. Ik wilde nog spreken over andore zijden van het vraagstuk de verdediging der grenzen van Luxemburg, die door onze troepen niet zal worden verzekerd vervol gens het peculaat; het stelsel der vergoe ding dat in den grond onrechtvaardig is, zooals het door liet ontwerp wordt verwe zenlijkt, onder meer door het feit dat de vergoeding zal worden toegekend aan reek sen miliciens die in gegoeden toestand ver- keeren. Ik had ook nog willen zeggen hoe hatelijk de aauvallen zyn die de vaderlands lievend© gevoelens der socialisten in twijfel moeten trekken, en hoe hatelijk die aanval len zyn vooral wanneer zij uitgaan van hen die rechtstreeks verantwoordelijk zyn voor do ontoereikende militaire voorbereiding van het land in 19l4 de katholieke gezag voerders die gedurende dertig jaar en tot in 19i4 het lot van het land in handen hadden. Ik wil nog oven wijzen op de toespraak die men vaststelt in de houding van de ro- geering, welke te Geneve eeu vredelievende taal voert en te Brussel de militaristische verklaringen vermenigvuldigt. Wat betreft de kritiek vau de christen democratie tegen het socialistisch voorstel der zes maanden, deze werd volkomen weerlegd door de so cialistische volksvertegenwoordigers. Deze kritiek is trouwens evenmin oprecht als het manifest door hen in liet land aangeplakt en dat de socialistische bekamping van hot regeeringsontwerp op leugenachtige wijze weergeeft. Door hun oneerlilke kritiek wil lende kristen democraten kost watkost hun houding ten opzichte van den korten dienst tiid goedmaken. Zij willen aan hun troepen uitleggen waarom zy hun programma in den steek hebben gelaten en daartoe zyn al de middelen, zelf de dubbelzinnigste, goed. Ik wil echter niet aandringen, departijge- nooton die vóór mij spraken, deden het be ter dan ik het zou kunneD. Ik wou alleen en zoo kort mogelijk de redeoen opgeven om dewelke ik uit alle kracht tegen do voor gelegde legerontwernen stem. (Toejuichingen aan de uiterste linkerzijde. De politieke partijën zullen stilaan hunne batterijen gaan stellen met het oog op de al gemeene verkiezingen te naaste jaar. Wat onze partij betreft, ik geloof dat wij opti mist mogen zijn en wij er niet slecht voorstaan Bizonder op de buitengemeenten dringt onze partij meer en meer door, doch is er nog vervanhet hoogtepuntdaar bereikt te hebben. We hebben nog de provincies Limburg en Luxemburg, een deel van Antwerpen en West- Vlaanderen, waar onze gedachten nog veel dieper moeten doordringen. In vele steden staan we al op een machtig puntheel gemakkelijk zal het daar niet meer gaan om nog veel stemmen bij te winnen. Doch zulks hangt ook af van de intensiteit van van de propaganda en nog van vele andere dingen. Het socialisme is niet zooals vele andere partijen gebaseerd op losse grondvesten het Socialisme is een wereldbeschouwing, die boven haar economisch stelsel, ook een moreel en wijsgeerig idéaal heeft. Daarom hebben we vertrouwen in ons einddoel. We hebben wapenen van tel voor de aan staande verkiezingen. We hebben vooral de militaire en de landpachtwet, om er maar twee te noemen. Ook opgebied van amnestie voor politieke veroordeelden heeft onze partij baar plicht gedaan. Wat de Vlaamsche taalgrieven aangaat, Camille Huysmans heeft tijdens zijn ministerschap, op dat terrein goed en prak tisch werk geleverd. Ten slotte heeft onze parlij gehandeld in de van het mogelijke; want als men niet de volstrekte meerderheid heeft, moet men veel water in zijn wijn weten te doen. Zulks is logisch. In de politiek doet men niet wrt men wil, maar wat men kan. Daarom is de pelitiek de kunst der mogelijkheden, In alle geval geloof ik, dat de Arbeiders partij de genegenheid zal gewonnen hebben aer democratische en naar vooruitgang stre vende bevolking. Datde vijandelijke partijen onsook niets zullen sparenom ons zooveel mogelijk te bekampen, hoeft niet gezegd. Zij mogen immers uit de gewoonte niet gaan. Katholieken en Liberalen zijn gekende te genstrevers. Oaze en hunne levensbeschou wingen staan tegenover mekaar, onverzoen baar. Kortom, we zijn politieke vijanden en dat zegt genoeg. Werkersbelangen zullen of kunnen die twee bourgeoisiepartijen niet verdedigen. Ook ste ken ze dat onder geen stoelen of banken. Geven ze aan de werkende klasse iets, zulks is geloof het vrij - met het mes op de keej afgedwongen. Anders is het gesteld met Fronters en Kris tene Democraten a la genre Van Schuylenberg om niet buiten ons arrondissement te gaan. Deze zijn dikwijls meer revolutionnair, dan de revolutionnairen zelf, althans in hun uitdruk kingen en geschriften. Hun daden laten wat te wenschen over, maar.... bij hen steekt dat zoo nauw niet, hoor. In alle geval met die kleine schakeeringen der burgerspartijen hoeft er rekening gehouden te worden en deze moet hardnekkig te be strijden. Dan hebben we nog eon deel kiezers, die men de vlottende massa noemen kan. Men vindt ze overal, vooral in de groote steden. Ze stemmen nu eens voor deze, dan eens voor gene partij. Zulks hangt af van de omstandig heden. Niemand kan op hen staat maken. Het vast kiezerskorps onzer partij is groot genoeg andere partijen kunnen daar niet op bogen. Men hoort wel eens zeggen, dat helden periode van het Socialisme reeds achter den rug is. Dat is mogelijk en gebeurt met alle partijen, die de kindetschoenen ontwassen zijn. Onze partij is heden groot, ze heeft ver antwoordelijkheid, ze levert praktisch werk, ze teert niet alléén op theoriëD, maar kan ook bogen op verwezenlijkingen. Holle frazen zijn niet veel van tel daden stellen, zulks is beter. Wellicht was er vroe- roman door icd. Anseele Vrouwen huilen, mannen werken of vech ten Doet wat ge wilt, ik laat mijne vrouw en mijne zonen, en mij ook niet van honger ster ven 1 Sterven, Jan, spoedig sterven, ware nog het gelukkigste voor hen en voor ons zeide, pijnlijk zuchtend, de man die naar de stei- ren zag. Sterven van honger, gij. Pier antwoord de Jan. Gij, die alles gedaan hebt om uwe fa milie goed te onderhouden Maar dat mag niet dat is verschrikkelijk 't Is waar, dat moet verschrikkelijk zijn, mompelden een:gen. Sterven van honger hernam Jan, maar de beesten doen het niet. Een hond, een paard, een ezel worden geslagen, maar gestreeld ook en hebben eten. Wie streelt ons Hebben wij eten Wij die nu weken en weken de stad op en neer loopen om werk te vragen, zeg eens, mannen, hoelang is het geleden dat gij gege ten hebt 7 Twee dagen sprak een aanwezige. Drie dagen zeide een tweede. Drie dagen 1 heinamen anderen. Vier dagen sprak eene holle stem, uit de duisternis komend. Eene rilling liep door de vergadering. Vier dagen, hernamen aanwezigen. Vier dagenEn een somber gemompel liet zich hooren. Er was een oogenblik stilte, weldra door al lerlei vragen onderbroken Zoo, hebt gij in vier volle dagen niets ge geten En uwe vrouw, uwe kinderen Wat moet hij ljiden Wie weet staat ons niet hetzelfde te wachten Waarom hebt gij dat niet vroeger gezegd Wat zou het geholpen hebben hernam dezelfde stem, gij kondet mij toch niets geven, gij zijt hongerlijders als ik, gij hebt zelf niet te eten. Gij kondet mij toch niets geven, gij zijt hongerlijders als ik, gij hebt zelf niet te eten die woorden schetsen den toestand van het toenmalige Gentsche volk. 't Is waar mompelden verscheidenen. En opDieuw werd gezwegen. Vier dagen zonder eten 1 riep Jan opeens. Vier dagen zonder eten, 't is verschrikkelijk 1 En wie lijdt aldus Geert, brave Geert ge- geDaamd, omdat hij reeds verscheidene malen, op gevaar van zijn eigen leven, menschen van den dood heeft gered. Moet men daarvoor zijn leven ten pande stellen, een leven, onschatbaar geworden omdat het eerlijk en naarstig is doorgebracht, om het dan nog iri hongerkram- pen te verliezen En staat dit lot ons niet al len te wachten 1 Mannen, zegt, roept dat niet om wraak Ja, mompelden verscheidenen. Geen eten voor ons, ging Jan voort, maar sterven de rijken van honger En zijn zij beter dan wij Neen, werd er geantwoord. Is er dan geen eten Is er dan goed brood Er is genoeg om al wie honger heeft te voeden, maar het ligt te verzuren, omdat wij het niet kunnen koopen. Is zulks rechtvaardig en mag het zoo voortgaan Neen, klonk het luider dan te voren. Welk leven hebben wij Verstootelingen onder de menschen, als vuiligheid in stinken de wijken opeen geworpeD, is ons bestaan eene onafgebroken© marteling. En welk is het ein de Sterven van honger gelijk velen onzer on geluksbroeders O 1 riep hij woedend uit. zoo sterven is goed voor vrouwen en voor kinde ren, maar niet voor mannen 1 Hoe, wij, werk lieden, doen de velden vruchten dragen, wij maken de steden schoon, groot; rijk; ieder van ons heeft van nu af reeds meer voortgebracht dan wij en onze familie hebben verbruikt en nog zullen verbruiken, aan alles wat leven en kracht schenkt, kleeft ons zweet, ja, heel 'dik wijls ons bloed, en wij moeten bij gebrek aan voedsel bezwijken omdat wij het hebben voort gebracht Honden en katten laten zich stam pen, maar wee dengene die hun een been af neemt. En wij, armen, wij laten ons stampen, beschimpen eu alles ontnemen, ons loon, onze eer, onze vrijheid, onze zonen, onze dochters, eu ook ons eten. Hel en doemnismijne vrouw mijne kinderen zullen van honger niet sterven, dat zweer ik Niemand kan mij het recht ont zeggen het leven te redden van hen, wien ik het geschonken en voor wie en met wie ik ge werkt heb. Wie zijne familie laat verhongeren, misdoet tegenover haar; ik wil dat niet; ik mis doe liever tegenover de burgers, om mijn huis gezin te redden. Doet gij wat gij wilt, maar ik laat mijne familie niet uitsterven 1 Die rede, op koortsachtigen toon uitgespro ken, maakte eeu diepen indruk op al de aan wezigen. Verscheidene malen was zij door uit roepen, zooals Hij zegt de waarheid 't Is maar al te waar 1 Ik ook nietonderbroken. Opeens richtte Jan zich tot den man die aan de tafel gezeten was. en gedurende gansch dit tooneel alleen door het schielijk oprichten van het hoofd, of door het opnieuw diep te laten zinken, teeken van leven had gegeven, terwijl zijne dochter, altijd oplettend, naar alles had geluisterd, en zijn zoon had geweend. Hendrick, sprak Jan, gij zegt niets. Heb ik ongelijk, meent gij ook dat wij rusteloos moeten blijven Aller hoofden keerden zich naar den aange sprokene die. droevig vooruitstarend, lang zaam het hoofd ophief. Vriend Jan. zeide hij, ik heb alles gehoord en gezien wat hier voorgevallen is, en fk kan, ik mag u geen ongelijk geven daarvoor lijd ik zelf te veel. Daarenboven, sinds vijf dagen heb ik de gisting van ons volk nagegaan ik heb de verschillende wijken bezocht, en het voor gevoel van iets wreeds gekregen. Het lijden *n de verhitte ring zijn overal ten hoogste ge stegen het volk schimpt op de rijken, verza melt zich in groepjes langs de straten, staat hongerig de bakkerswinkels in te zien en vecht tegen de politie. Dit alles zegt mij dat er een opstand broeit, die vreeselijk zal zijn. (Wordt voortgezet).

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

Recht en Vrijheid | 1928 | | pagina 1