Geofferd
De Arbeid is geen Koopwaar
Het opkomende Fascisme
Voor 'tVolk
25e Jaargang N° 48 Prijs per nummer 30 centiemen 25 November 1928
Socialistisch Weekblad
voor het Arrondissement Aalst
Min ut if voor onze
Propagandisten.
1919 4'26.855.841 fr,
1920 685.252.495 fr.
1921 828,561.740 fr.
(925 593 075.034 fr.
1926 367.943.157 fr.
1927 616.464.157 fr.
1922 484.019.146 fr.
1923 473.581.877 fr.
1924 533.970.21 2 fr.
1928 714 335.481 fr.
Hun Programma
Wat het is en wat er zal van geworden.
Geen rechten zonder plichten
Geen plichten zonder rechten
PQSTCHËCK-RSKEftUta
Belgische W e r k 1 i ed e n - P a r tij
Arrondissements Federatie Aalst
Nr. 8 5 6 8 B Telefoon 5 7 2
Na den oorlog, is dezo verklaring afge
legd geweest door de heeren kapitalisten,
zoodat wij mogen veronderstellen dat zij
vroeger toch den arbeid steeds aanzien heb
ben als eene koopwaar. Hunne handelwijze
heeift dit overigens steeds bewezen, want
toen de syndikaten nog niet zooveel invloed
hadden als nu, toen de solidariteit door de
weker.s nog weinig of niet begrepen werd,
dan was het antwoord van 't patronaat
Bevallen onze werkvoorwaardeD, onze
loonen u niet, gy kunt gaan, wy kunnen
aan voordeeligere conditiën arbeidskracht
krijgen
Wij zouden zelfs niet durven zeggen dat
die opvatting diens aangaande reedsgansch
bij alle werkgevers verdwenen is wy
moeten zelfs bestatigen dat 6r nog
wel, voor wat de arbeidskracht betreft,
de werkgevens nog zouden willen pro-
beeren om gebruik te maken van vraag of
.aanbod en is hst niet de reden waarom
door vele burgersbladen het afkondigen
van den index dor levensduurte wordt be
vochten omdat or nog in den geest van dc
opatellers dier burgersbladen voor het vast
stellen der loonen geen rekening dient te
worden gehouden van de behoeften der.ar
beiders, maar dat zij de arbeidskracht zou
goedkoop mogelijk willen bekomen; daar
om zijn zjj ook tegen het werkloozenfonds.
Maar de verklaring is er toch De arbeid
is geen koopwaar en na den oorlog werd
dan ook het Internationaal Arbeidsbureel
ingericht. Er werd door dezen, die het vre
destraktaat hebben opgemaakt, afgekon
digd De Maatschappelijke Rechtvecrdig-
heid is (ie voorwaarde tot Vrede
En in de verschillend© landen, hadden de
arbeiderspartijen meer invloed en ook do
heeren kapitalisten waren min of meer ver
legen dat,de opstaudsgeest zich zou kunnen
uiten, en het stemmen van sociale wetten,
en bijzonder de wetten op den achturigen
arbeidsda? hadden bij de arbeiders eene
groote hoop doen onstaan.
Maar sedertdien heeft men gezien dat in
alle landen, de kapitalisten hunne krachten
samentrekken, dat hunne politieke of gods
dienstige overtuiging hen niet belet om
zich onderling te verstaan, ten einde de
n-aar haar verlossing oprukkende arbeiders
klasse tegen te houden.
De heeren kapitaliston, die aan ons zoo
dikwijls het verwijt toe sturen van vader-
landsloozen te zijn, omdat wij de soiidari-
toit onder de arbeiders International wil
len maken, groepeeren zich over de grenzen
heen, niet enkel om het eigentliik belang
van de nijverheid, maar om een macht te
vormen tegenover de macht der georgani
seerde arbeiders. De hoeren kapitalisten
van Frankrijk, Duitschland, Engeland,
België, enz. verstaan zich wonderwel onder
elkaar om hunne belangen te dienen en de
arbeidersorganisatiën te bevechten.
Zij geven daar een voorbeeld aan de werk
lieden, die nog niet begrijpen of niet willen
zien do noodzakelijkheid eener nauwe
samenwerking derproletariërs allerlanden,
om door de arbeid nog meer eerbeid en ach-
ti,ng af te dwingen.
Negen jaren na de conferentie van Was-
hinghton ovor den achturigen orbeidsdag
zyn t r slechts twee drie landen waardoor
het parlement de conventie van den acht-
urendag zonder voorbehoud is aangenomen
en hier in België, waar onder den drang der
socialistische bewegiDg, dezo conventie
aangenomen werd leest men by na dagelijks
in «ie burgersbladeD, betaald door bet Cen
traal Industrieel Comiteit, aanvallen tegen
den achturendag on moesten onze reaktio-
nairs Diet weten dat onze organisation zich
hardnekkig zouden verzetten en dat de ar
beiders hot ordewoord nunner syndikaten
zouden volgen, zij zouden wel durven voor
stellen de achturendag aan de arbeiders te
ontnemen.
Overigens de heer Moyersoen van Aalst,
heeft gedurende zyn ministerschap er ern
stig aangedacht een herziening van de
achturenwet aan het parlement voor te leg
gen.
De arbeiders, die eens ernstig willen na
denken wat al opofferingen, wat al geleden
en gestreden is geweest ons van wege do
bezittende klasse voor den arbeid meer
recht te bekomen, zullen zeker ook meor
dan overtuigd zijn dat meer dan ooit het
noodig is hunne orgayisatiën getrouw to
zyn.
De ouderen, die zich herinneren mot
welke verachting en hoeveel mispryzea de
arbeiders vroeger werden behandeld, die
eens willen nadenken over den tijd van
broodroof en vervolging tegenover dege-
neD, die optraden voor meer recht en meer
welstand 'zullen zeker de laatsten niet zl]n
om werkdadig deel te nemen aan de propa
ganda voor het versterken onzer verschil
lende groepeeringen.
Er wordt wel eens geklaagd over de
slechten tijd, over de levensduurte, over
het moeilijk bestaan zeker hebben de ar
beiders nog vele grieven en zoolaDg de
werkers door hunne macht niet zullen be
komen hebben dat de arbeid regeert, zal
do toekomst ook voor hen niet verzekerd
zyn.
Het is plicht voor de ouderen aan de jon
gen te spreken over de toestanden, die
heerschten voor dertig jaar, zelfs tot voor
den oorlog hoo aan de werklieden alle
recht tot "medezeggingschap werd ontzegd
hoe men hen verplichtte te werken voor
hongerloonen gedurende twaaf uren en nog
meer per dag, hoe men hen vernederde,
hoe zy behandeld werden in eigen land als
minderwaardige burgers, niettegenstaande
hun a'rbeid de bron was en is van allen
rijkdom in en buiten het land.
En dat dezen, die dezetoestanden hebben
gekend door ze meegeleefd te hebben en er
het slachtoffer ran te zyn geweest eens de
vergelijking maken met de huidige toestan
den, en zij zullen wel moeten erkennen dat
dank aandebekomen hervormingen,ons niet
geschonken door de bezittende klasse,
maar op haar veroverd door largo jaren
strijd zelfs ten koste van bloed, de arbei
ders toch in wil van hun arboid een beter
bestaan hebben.
Hot gebeurt wel eens dat men na een doel
te hebben bereikt, waarvoor men alles of
feren zou, men de bekomen uitslag na ze
keren tijd niet meer naar waarde schat
sommigen vergeten zelfs de moeite, de last
ja tot do zelfsverloochening dewelke aan
den dag werden gelegd om dit doel.
En zoo komt het ook dat er werklieden
gevonden worden, die de hervormingen
niet genoeg naar waarde schatten, alhoe
wel de pogingen aangewend om hen die
hervormingen te ontnemen, een bewijs zyn
dat zy door do bezittendo klasse aanzien
worden als een stukmacht, waarvan zy
moest afstand doen.
De eene hervorming maakt de andere mo
gelijk en 't zyn door dezo hervormingen dat
de arbeiders in staat zullen gesteld worden
om den volledigen triomf van den arbeid te
bowerkeü.
Do kiesstrijd zal nooit zoo hard gd moei
lijk geweest zyD, want d8 reaktionairs voe
len zich aangemoedigd door het verraad
der kristeno zoogezegdo demokratie. Do
bezittende klasse, al wat tegen de volledige
vrymaking der arbeiders is, al degonen,
die denken dat het werkvolk reeds te veel
bekwam, al dezen die sympatieseeren mot
die katholieke en liberale bladen, waarin
er geschreven wordt over de te hooge loo
nen en de overdreven welstand der werk
lieden zullen samenspannen om te trachten
de demokratie tegen te houden.
De vijanden de arbeidende klasse weten
dat de politieke macht eon machtig wapen
in hunne handen is om gemakkelijker over
de werkers te kunnen heerschen en zy we
ten dus ook dat politieke macht voor do
arbeiders een middel is om voor hunne
ontvoogding te werken.
Het beste middel om don zege in de aan
staande wetgevende verkiezingen voor te
bereiden bestaat er in eJken dag in de bres
te zyn voor onze instellingen, voor onze
kooperatieven, voor onze syndikaten.
Elke arbeider bewust van zijn recht, van
zijn eigen waarde, elke afbeider bewust
van de macht, dewelke do arbeiders kunnen
bezitten door hun getal, moeten ook be
wust zyn dat de strijd gaat vanwege de be
zitters om hun overheerscbing te bestendi
gen en dat de machthebbers niets onver
let zullen laten om te voorkomen dat zij van
al hunne voorrechten zouden moeten af
stand doen.
Hot rechthebben wij voor ens, de maöht
kunnen wy hebben als wij willon, maar
daarom is het noodig dag in dag uit te wer
ken voor onze ©rganisatiën, daarom moeten
wij onze politieke macht ook versterken.
Op alle gebied moeten de arbeiders hun
wilskracht toonen.
Geon enkel lid onzer groepeoringen mag
onverschillig zyn aan den komende kies
strijd, want nooit was deze van grootero
betoekenis en meerder belang. Als elk helpt
als eik zijn penning stort voor de propa
ganda, als elk mee werkt opdat onze schrif
ten zouden verspreid worden in allo hoek
jes van ons arrondissement, dan zyn wy
verzekerd van den uitelag.
E:i deze uitslag zal ook aan de kapitalis
ten toonen dat de arbeiders niet tevreden
zijn met d© verklaring De arbeid is geen
koopwaar maar dat zij voor den arbeid do
plaats opeischen in do maatschappij, dewel
ke hem toekomt.
Meer dan ooit ons geschaard rond hot
strijdvaaadel en wij slaan de aanvallen der
vijanden af. G. DE NAUW.
Wanneer de socialisten deolnemeD aan
de regoering.
Militaire Begrootingen
Wanneer kristen demokraten heulen met
de reactie.
Besluit van zoodra de socialistee de re
geering verlaten, stygt de legerbegrooting
met loo miljoen frank, dank zy het verraad
der kristen dcmokrateD.
't Ig een publiek geheim geworden dat het
Fascisme zich aan 't organiseeren is in België.
In de reactionnaire middens is men er sinds
enkele jaren op uit om het afdoende middel te
vinden tot het remmen van het opkomende
socialisme, ja tot het vernietigen ervan.
En 't zijn vooral de fils-a-papa's, welke zich
als leiders willen aanstellen om een einde te
maken aan de weinige vrijheid en de enkele
demokratische hervormingen die de werkende
klasse door taaien strijd wist af te dwingen.
Hunne uitwerksels
We hebben reeds cenige staaltjes gezien van
deze heethoofdige snotters en ze zijn niet van
aard voor de arbeiders om er onverschillig aan
te blijven.
Ze hebben destijds de stakende trammaunen
van Brussel hun werk ingenomen, aldus wil
lende beletten dat deze noeste arbeiders het
noodige loon zouden veroverd hebben om be
hoorlijk hun vrouw en kroost te kunnen voeden
We zagen die zelfden op een ooaenblik een
diefktal plegen van socialistische bladen Le
Peuple en" hot^ was Peter Nothomb, leider
der Brusselsche Fascisten welke als hun ver
dediger optrad.
En hebben we niefdezelfden een aanval zien
plegen op partijgenoot Huysmans, in het
Cursaal te Oostende
Hebben wij niet dezen welke onophoudend
uitroepen van België een en onverdeelbaar de
demokratische regeering Poullet-Yan de Velde
zien omverwerpen, met het kolderen van den
frank
Zijn het ook niet dezelfden welke zoeken
naar een ire heethoofden om het werkende
volk volledig aan banden to leggen
Waren bet niet dezelfden wolke de Russi
sche tentoonstelling hebben vernietigd
En als we dat alles vaststellen, en zien dat
ze stouter om stouter worden,, wordt het dan
geen hoogan tijd dat, we op onze hoede wezen?
Ze noemen zich de deftigen de treffelij-
ken en wij socialisten noemen ze het kra-
puul het uitschot der samenleving.
O® Fascisten te ftalst
Ook in Aalst zijn er Fascisten. Ze hebben
er eene samenkomst gehad en we hebben er
reeds in Vooruit over geschreven en mee-
nen er te moeten op terugkomen.
In Aalst zooals elders zijn er ook eenige fils-
a papa's die droomen van een dictatoorschap,
en dus hat Fascisme aanbidden. Ze wanen zich
zelf als een Mussolini!.. Spijtig voor die heeren
dat bij 't minste dat ze zich roeren er onder het
arbeidende volk een opwelling van mistrouwen
togen over hen is te bespeuren.
Hun samenkomst
op Donderdag 15 November j.l, moester een
bijeenkomst plaats habben in de Cinemazaal
Madeion Groote Markt, waar de leiders
Peter Nothomb en Rotsaert het woord zouden
voeren.
Inziende dat het Aalstersch cinemapubliek
hem de rug zou toegekeerd hebben vondt den
heer bestuurder een weigeringsmiddel en van
daar had de bijeenkomst plaats in de Rink
Lange Ridderstraat.
Be staaf van beleg
We riepen ons volk op om met eigen oogen
eeus vast te stellen wie er deel van maakten
en met hoeveel zij waren.
Dat was voldoende voor M. Moyersoen om de
Fascisten zijne beschermende hand toe te ste
ken en... de staat van beleg uit te roepen. Gen
darmen van Wetteron, Gent, Haeltert, Her-
zele enz. kwamen toe als versterking bij deze
van Aalst en heel het politiekorps was opge
trommeld.
Dat alles gaf aauleiding om duizelde arbei
ders te doen samenstroomeu.
Men kon aan de drie ingangen, loopende
naar den Rink, (Kattestraat, Nieuwstraat
en Kat) op da hoofden loopen.
Deze drie ingangen wares sterk bezet èn
door de politie èn door gendarmen, ei alhoe
wel men niet door mocht zemder toegangskaart
wisten we toch te passeeren om van dichtbij te
zien met hoeveel zo waren en wie ze waren.
We hebben grootschreeuwers en patriotards,
militairen, oorlogswoekeraars ea uithonge
raars van 't volk, zien bionei gaan.
Wij hebben nog de dikbuikige heeren zien
optrekken, welke tijdens den oorlog onze weg-
geloopen opgeëischten hun schamele breorf-
kaartjesniet dierven gevenuit sehrikder Duit-
schers.
We hebben haantjes-vooruit bchoorende tot
de katholieke en liberalepartijla zien binnen
gaan, de eenen met de kraag reeht gezet om
zich te verstoppen, de anderen, e Genre Staa-f-
ken heel fier en opgetogen, alsof ze reed9
het Fascisme in praktijk hadden.
Wo kennen die fameuze super patriotten dis
tijdens den oorlog 1914-1918 op de schanda
ligste wijze met de Duitsche militsrvren heb-
ben geheuld, en nu als de zuiverste vaderlan
ders willen doorgaan.
Het zijn de maatschappelijke parasieten, die.
dank zij het kapitalistisch systeem, in de go
legenheid gesteld worden tr. tere* en te smec-
r«D, ten koste en tea laste van het arbeidende
volk.
Geen enkel dezer doorluchtige heeren heeft
ooit een blauw vest of een werkmanspak aan
't lijf gehad.
Daarom zijn zij dc gezworen vija wn van
de demokratie, vau de Reorganise ruj rbei
dersklasse, vanhet socialisme.
Deze vijandschap wordt volledig i 1 v hebt
gesteld volgens de termen van M. Rotsae; t.
Want op een heele bedekte wijze liet spreker
zijn demagogische syndikale dwingelandij uit
schijnen.
We hebben deze gezien, welke wiet hun ge
zin naar Engeland zijn gevlucht an als er
ginder gevaar was van soldaat te moeten wor
den, kwamen zij terug naar Aalst, aldus hun
zonen wegnemende van den dood.
En die noemen zich nu de pure vaderlanders
welke er op uit zijn een regiem van verknech
ting, van slaafsehe onderwerping tot stand te
breugen.
On aankomst dersprc kdrn
Ongeveer 8 1/4 ure kwam de auto aangrre-
reden, begeleid door een viertal gendarmen
met de blanke sabels.
De fronters zongen de Vlaamsche Leeuw ti
de socialisten zongen met kloeke stem de
Internationale
Dat geroep ea gezang was voldoende om
den te kittelachtigen bevelhebber der gendar
men te paard te doen chargeeren.
Dat bracht geen bedaren, on het geroep bleef
aanhouden tot de gendarmen hun uiteendrij
ven staakten.
Inmiddels zagen we de inzittende uit den
auto stappen en Peter Nothomb was er niet
bij.
Hij had schrik r Vreesde hij voor do vuEten
der A:,tersche arbeiders
Dat zal wel want M. Rotsaert deed al ue-.c
welke niet in den smaak vielen, uit do zaal
drijven.
De meeting
M, Rotsaert was in zijne redo zoo zoetsap
pig, zoo aanlokkelijk dat men waarlijk denken
12
roman doos* Fd. Anseele
De mannen die op de karren wachtten wa
ren in een druk gesprek gewikkeld ^Hen
drik en Jules zwegen. Jules was nog jong,
had een helderen geest en een goed hart.
Hy was een dier menschen, die eerlijk blij
ven te midden der ellende, rein temidden
der dierlijkheid, voor wie de lasteraars en
slechterikken zwijgeD, en die door de bra
ven worden gezocht en geëerd. Hy had eene
schoone levensopvatting, die hij tot richt
snoer had genomen de mensch is een
sociaal, een gezellig wezeD, dat behoefte
heeft aan omgaDg met ?yne natuurgenoo-
ten evenals voor de plant en veor het dier,
eindigt voor den mensch alles met het le
ven. Wil mon dus gelukkig zijn, dan moet
men het bier op aarde wezen. Eene minder
heid beheerscht de meDscheD, kwelt ze on
doet ze lijden; eene andere minderheid moet
opstaan, en hare krachten aan het heil der
ODgelukkigen wijden. Dat in elke stad, in
elk dorp enkelen voor't volk alles offeren
wat zij bezitten geld, tyd, kennissen; dat
de zwakken zich vereeDigen, en op korten
tijd zal de wereld een ander aanzien ver
krijgen. De armen kunnen nog door iets
anders dan door geld geholpen worden. Ju
les was zolf arm, doch waar zijne beurs bij
na altijd te kort schoot, daar sprong zyn
hart op de bres. Was er ergens twist in de
gebuurte, hij kw5m tusschen, en wist heel
dikwijls de oneenigheid te doen verdwijnen,
en de tegenstrevers tot vriendschap over te
haleD menig dronkaard had by tot betere
gevoelens gebrachtvan menige zorgelooze
en vuile huismoeder een perel van netheid
gemaaktwas er ergeDS eene familie die
veel leed, hij zocht onderstand en wist hem
te bezorgen, zonderde verregaande teerge
voeligheid, aan eerlijke aimen zoo eigen, lo
kwetsen. Viel er op straat een man van
dronkenschap ncèr, hy leidde hem naar
huis, behalve als het een koppigen twist
zoeker was brak de as van een wagen,
werd een werkmaD door een ongeluk ge
troffen, of een arbeider te sterk overladen,
van zoodra hij het bemerkte was hij gereed
en stak een krachtig handje toe.
En wanneer hem dan njet ontroerde stem
gezegd werd: Wees duizendmaal bedankt
ofAch vriend, hadde ik u niet gehad, wat
zou ik gedaan hebben, enz., dan was hij ver
rukt en gelukkig, want voorzeker zou de
meerderheid van hen dio hy geholpen had,
ook anderen helpen, en de ongelukkigon
zouden weer goed ondersteund zijn. Telkens
hij daaraan dacht, liet hy zich door zijne
verbeelding medeslepen en voor zijne oogen
verschenen de menschen vry, beminnelijk,
elkander helpend en steunend, en slechts
het kwaad schuwend en verachtond. Schoo
ne droomoD die het geheim zyn van den
moed der braven
Een familie- of vriendenfeestje, waar ge
lachen, gezoügen en gesprongen werd, zon
der iets of iemand te kwetsen, was een he
mel voor hem.
Alhoewel hy door den heerschenden hon
gersnood veel geleden had, waren zyne trek
ken schoon gebleven.
Toen hij jong en ongehuwd was, was hy
de bloem en bet troetelkind der gebuurte,
de gezochte vriend en het mikpunt aller
joDgo meisjes. Menig lintje, menig strikje
word gekocht als men wist dat hy komen
zou. Was het eene zonde lief te willen zyn
voor hem die behaagde, en de schoonheid te
bewonderen die bekoordo O, neen Het
schoone beminnen, er zich door laten mode-
slepen, al zij het ook in den mensch, is zoo
gewettigd en natuurlijk als het schoone te
aanbidden in de kunst, in de natuur, en er
mede te dwepen.
De meisjes hadden altijd iets aan zijne
ouders te dragen of te zeggen wauneer by
te huis was, en ging hij zelfs eens in de ge
buurte rond, dan ontbrak het hem nooit aan
oen vroolyk en schoon gezelschap. Wan
neer er meisjes waren die van hare ouders
niet alleen mochten uitgaaD, dan kwamen
zij hom verzoeken aan hunnen vader te vra
gen of zij met hem naar den schouwburg
mochten gaan en wanneer hy en vader
toestemden, wat byna altijd het geval was,
dan gaf hot eene vreugde en een leven, om
de oudjes gedurende uren en uren over
hunnen jongen tyd te doen praten.
Met hem spreken, met hem uitgaan was
een geluk, met hem dansen een paradijs.
Wat grooter geluk bestaat er voor de
meerderheid der jonge lieden, dan van tyd
tot tyd eens te mogen spreken tegen een
heer) ijk, mooi meisje, of tegen een schoonen
jongeling Geen enkelMaar, o die ma
ren de jongeling mag met veile teugen
aan die bron van genot drinken, 't meisje
niet. Tegen hoe meor mt3isj^s hy spreken
kan, hoe hooger hy klimt in de oogen dor
geburen, tegen hoe meer jongelingen zij
spreekt, hoe lager zy daa'.t voor do werel i.
Met Jules was het zoo niet. Zyne e.-rüjkheid
on goede inborst waren zoo vast bokt^d by
allen, dat de meisjes tege.i hom mochten
babbelen, zoo lang en zoo dikwijls zy wi
den, zonder dat do kwatongen er iets ov r
zeiden of dachten. Do jonge deugenieteu
wisten het wol en, geloof mij, zy maakten
er gebruik van.
Was Jules in eene danszaal on bemerkie
hl) soms meisjes die door Moeder Na uur
oen beetje misdeeld waren, ou door de -ri
sers aan haar lot overgelaten, met tree nis
het vermaak der gezellinnen zaten aan te
zien, dan ging hy tot baar en verzocht ze
vriendelijk met hem to dansen. Zy, na hem
dan eens goed aangekeken ta hebben, om
te zien of het geen lacher was, namen
met vreugde aan en vergaten in die weinige
stonden al den spot en'de vernerderingen
die zij van andere jorigo lieden reeds had
den te verduren gehad.
Aldus strooide hij rond zicb, tot eigen
voldoening, vreugdo en geluk, zonder dat
het hem iets kostte.
Wordt voortgetel).
