Voor 'tVolk
Geofferd
DE PROPAGANDA
MIJN HOEKJE
25e Jaargang N° Si
Prijs per mmnner 50 centiemen
16 r-ecember 1928
Socialistisch Weekblad
voor het Arrondissement Aalst
Ontstaan en Nut der
Kooperatieven
Federalen InNehrijviDgslijst
Vspkiezingen wan II2S.
Geen rechten zonder plichten
Green plichten zonder rechten
PUSTCHEÜX-RiMfilf*
Belgische Warkliedan-P&rtij
ArrondisseraeKts-Fedaratia Aalst
Nr. 89 688. Telefoon S 7 2
Goede besluiten zyn genome» door het
partijbestuur voor de propaganda, dewelke
zal moeten gevoerd worden inden komen
de kiesstrijd, dewelke voor de arbeidende
klasse van het grootste belang zal zijn.
Onze vriend Nichels wees verleden week
op den vooruitgang in ons arrondissement
van 1921 tot 1925, en drukte tevens zijne
hoop en vertrouwon uit dat wy een zooda
nige vooruitgang zouden boeken van 1925
tot 1929 opdat deze twee volksvertegenwoor
digers Nichels en De Bruyne zouden verko
zen zyn door het stemmontal in ons arron
dissement bekomen,'tis tezeggen zonderdat
wij het noodig hebben te moeten rekenen
op het apparentement.
Om de overwinning te verzekeren zal elke
partijgenoot moeten helpen aan de kiespro-
paganda, want onze tegenstrevers zullen
zich te weer stellen en nir?ts verwaarloozon
om te traehten onzen vooruitgang te strem
men. Alle middelen zullen goed zijn voor
hen, laster als het moot door de socialisten
verantwoordelijk trachten te stellen voor
de moeilijke toestand, waarin het land heeft
verkeerd en waaruit hot zich langzamer
hand verheft.
De katholieken zyn van nu af begonnen
om aan do bevolking te doen gelooven
i). Dat de pogingen door ;de socialisten
aangewend om na do wetgevende verkie
zingen van 1925, hun politiek in het land
te doen overheerschen, het vertrouwen van
het publiek hebben geschokt en dat ten ge
volge daarvan onze frank daalde in waarde
en het land gebracht werd tot op den boord
van den afgrond.
3). Dat de katholieke party juist op tyd is
opgetreden om het land te redden.
3). Dat het land moet beletten aan de so
cialisten de macht in de regeering te ver
overen, om te voorkomen dat België terug
naar het verval ga.
Dat is wat men noemen mag durven
vanwege do katholieken en men vraagt
zich af of die menschen zich nu toch voor
stellen dat de kiezers niet meer kunnen oor
deelon over wat er is gebeurd na de verkie
zingen van 1925.
Het is vtor ons ook een viogeraandui-
ding, het laat ons van nu af zien dat de ka
tholieken zullen trachten alle verantwoor
delijkheid te leggen op do socialisten.
Het zal echter niet moeilijk zyn voor onze
propagandisten de dubbelzinnige houding
der katholieken en bijzonder der zoogezeg
de kristene demokraten aan te toonea.
Ter herinnering willen wtj er op wyzen
dat na vele onderhandelingen, na dat zelf
de koning verzocht had aan Vandervelde
de regeering samen te stellen (zoodat mei
zeggen mag dat do koniög zolf moest over
tuigd zijn dat de socialis'en wel genoog be
kwaam zyn om het land te besturen) de
regeering Poulet-Vandervelde word ge
vormd.
De socialisten hadden natuurlijk hunno
voorwaarden gesteld eu eischten dat men
nevens het voornaamste en noodzakelijk
ste werk van die* tyd, bet finantirël hor
stel van 'tland, ook de noodige voorschik
kingen nemen zouorn de hervormingen ten
voordeel© der arbeidende klasse uit te brei
den en in 't bijzoader te zorgen voor de vol
lediging der maatschappelijk» verzekering.
Het was de katholiek Jansens, die in den
schoot der regeering Poulet-Vandervelde
gelast was met het opmaken van het voor
stel tot gezondmaking onzer fitantieële
toestand door de stabilisatie onzer munt
en nog andere te treffen maatregelen om tot
dit doel te geraken.
Dus de kathoiekon moesten ten dien tijde
wel overtuigd zijn dat de deelname der so
cialisten geen gevaar was voor de geldelijke
teostanct van het land, waDt hoe zouden zij
anders met hen samen het ministerie heb
ben gevormd? En dat de socialisten in deze
regeering hun invloed deden golden, be
wijst enkel dat onza mannen steeds in
alle omstandigheden getrouw blijven aa*
hun programma en aan do arbeidende klas
se, de kleine landbouwers, enz.
De katholieken mouten wel alle politieke
eerlijkheid verloren hebbon om hu* toe
vlucht te nemen tot een zoo onbeschaamde
leugen, als deze waardoor zij beweerou dat
de aanwezigheid der socialisten de schuld
was der inzakking van onzen frank.
Deuken zy misschien daardoor te ont
snappen aan de strenge booordeeling van
wego het kiezerskorps voor de eigentlyke
doodgravers van don bolgischen frank, on
't waren diezelfde lieden, die in hunne ge
sprekken en in hunno bladon over vader
landsliefde nooit uitgepraat zijn, die om
hun doel te bereiken, te zeggen den val van
het ministerie Poulet-Vandervolde niet
hebben ontzien.
Want 't.waren do katholieke conserva-
teurs samen met liberale flnantiemannen,
gedreven door hunnen haat tegeuover de
demokratie on bijzonder tegenover de erga-
niseerende arbeidende klasse, die in hunne
vergaderingen en hunne pers alles te werk
heb gesteld om het plan van de katnoliok
Janssens te doen mislukken, zonder zich te
bekommeren om het groote verlies onder
gaan door de mindere man tengovolge dGr
misdadige veldtocht der geldmannen, die
handelden uit eigen belang.
En als het ministerie Poulöt was gevallen
en er oen toestand was geschapen, waar
voor de bewerkstellingers van deze situa
tie zelf verschrikt stonden, waarom als de
socialisten zoo eon gevaar waren voor het
land hoe' komt het dan dat Jaspar, die zich
wil doen doorgaan als de redder, een be
roep deed op de medewerking der socialis
ten
Is zulks niet een bowys te meer dor dub
belzinnige houding der katholieken 011
toont zulks niet eens to meer aan dat do so
cialisten nooit hebbon teruggeweken voor
de mooiëiykheden van bot oogenblik an dat
zij, slechts het belang der arbeiders en van
't land in achtr.omende, hun plicht hebben
weten te vervullen.
Er mossten maatregelen getroffen, do-
welke niet zeer populair waren op den
stond dat ze moesten genomen worden, on
de zoogezegde demokraten uit de katholie
ke party deinsden terug voor de verant
woordelijkheid.
E11 du men bestatigen moet dat deze
maatregelen, genomen met de medewer
king der socialisten eu dewelke noodig wa
ren tengevolge dor misdadige handeling
der roaktionairs, een gunstig gevolg hab-
ben gehad spolon de kristene demokraten
het gewoon dubbelspel zooals zy het doen
niet enkel op pelitiok gebied maar ook in
de syndikale beweging.
Zij zoulen nu ook willen hoog oploopen
mot de goede uitslag, dewelke bekomen
werd dank aan de medewerking der socia
listen, want verklaarde Jaspar zelf niet dat
deze medewerking onmisbaar was? Anders
zou hij niet willen weten hebben van socia
listen in het ministerie dat hy samenstelde
na de misdaad der reaktie.
De katholieken evenals de liberalen den
kon dat het mogelijk zal zyn te doen verge
ten dat zij, b(j middel van hunne bladen,
mede gedaan hebben aan het komplol
tegenover den fra.ik vau den kleinen man.
Het zal ook noodig zijn te herinneren
dat het onder 't ministerio Theunis was, en
waar de socialisten uitgesloten waren, dat
de groote vlottende schuld werd geschapen
en 't was het bostaan dezer vlottende schuld
dewelke een der yrcotste of zoo nist de bij
zonderste oorzaak was van de geldelijke
moeilijke toestand in ons land.
Do socialisten hebben werkelijk geholpen
om het land to redden uit een notelingen
toestand, waarin het gebracht was door
menschan, die het socialisme en do arbei-
dersorganisatiön haten.
De socialisten hebben de belangen der
kleine mecscbon, der arbeiders en van 't
land boven alles gesteld ten volle hun
plicht vervuld cn mee geholpen de toestand
op te klaren.
Denken de katholieken nu dat h8t zoo ge
makkelijk zal zijn om de kiezers te mislei
den door anderen verantwoordelijk te stel
len voor hun eigen misdrijf
Onze propagandisten zullen er voor zor
gen hunne loensche handel wyse«peübaar
aan te klagen en de wetgevende verkiezin
gen zullen de veroerdeoling daar stellen
van al dezen, die steeds handelen uit haat
voor de demokratie.
Het zal aan do katholieke zoogezegde
demokraten niet gelukken de aandacht van
het kiezerskorps af te leiden van het ver
raad dat zij pleegden in zake legerwet,
pachtwet, amnestie en nog meer, door do
socialisten verantwoordelijk te stellen voor
de waarde vermindering van don frank, iets
waar enkel sehuld aan hebben degenen, die
in alle omstandigheden do belanden hun-
nor klasso to zeggon het kapitalistisch be
lang stellen boven het belang der gemeen
schap.
Parttfgonooton aan 't werk, gezorgd voor
het kies fonds, elk kan iets bijbrengen, elk
kan ook helpen aan de propaganda door
het verspreiden onzer schriften en deel te
nemen aan de propagandatochten.
De stryd zal hard zyn, maar wij hebben
bet recht aan onze zijde. Onze tegenstrevers
moeten loensche middelen gebruiken en
de overwinning zal dus ook te schooner
zyn en al wio erzalaan geholpen hebbon zal
tevreden wezen over de volbrachte plicht.
G. DE NAUW.
Verschillende leden in onze arbeiders
rangen schijnen er ten huidigen dage een
verkeerd gedacht op na te houden tegen
over Kooperatie.
Kooperatie in andero woorden Samen
werking -— is zooals de naam het wel klaar
aanwijst, hst samonwerkon van alle arbei
ders, tegen het kapitaal.
Bij het ontstaan der groote nijverheden,
hadden deze 6nkel de ruwe arbeiderskracht
der werkersmassa noodig. Zo namen het
grootste deel der bevolking in b6slag, en
onze arbeiders waren verplicht voor kleine
loonen, lange-dagen to werken en te slavon.
Noodzakelijker wfjze ontstonden daaruit
twee klassendo uitbuiters en de voorbren
gers en een werkliedenpartij uit dio voort
brengers geboren. Nochtans, die zoogezeg
de werkliedenpartij aan haar eigen overge
laten was onbekwaam, zich degelijk in te
j richten en het lot onzer voorgangers was
wol org armzalig.
In den schoot dier werkliedenparty ont
stonden later Syndicaten, Mutualiteiten en
Kooperatieven. Bepalen we oes elkc-1 bii
deze laatstee: de Kooperatieven. Bo-r strijd
te voeren tegenover de samenwerking van
het kapitaal, waren de Kooperatierc» by
hun ontstaan slecht zeer zwak. Ze beston
den uit enkele leden, dio hunae aa; koopen
samen aan groot handelaars dedon, aan
het centraal magazijn huDne koopwaren af
haalden, en nadien de winsten deelden in
evenredigheid der gedane aankoopeD.
Ziedaar dus reeds, niettegenstaande hun
ne zwakheid, van bij het ontstaan een eer
ste en groote vooordeel door Samenwer
king afgeworpen de winst gedoeld door
de kooperateurs of samenworkers. Koope
ratieven ontstonden dusvolgens door en
voor onze arbeiders, princiep datoponzo
dagen nog bestaat en neg.wordt geeorbie-
diedigd.
Geleidelijk sloten de arbeiders zich bij die
enkele voorgangers aan en stilaan groeide
de kooperatie tot een zekere macht.Die macht
die ten huidigen dage door het kapitaal zel
ve mo6t worden erkond, en die steeds ten
dienste der arbeiderspartij is gesteld.
Ten einde Syndicaten en Mutualiteiten,
zooals hooger gemold in den schoot der
werkliedenpartij ontstaan,opstevigen baste
in te richten, schaarde do Kooperatie zich
aan hunne zijde. Steeds meer en meer
steunde de Kooperatie, onze arbeiders bij
staking, stryd of ziekte. De verwezentlyko
winsten kwamen dus nogmaals langs an
dere zijde de arbeidende klas ten goede.
Alle organismen in de part(j, vonden steeds
oen trouwo beschermster, eon geedo steun
pilaar in de Kooperatieven.
En nochtans welk oen nog to groooto on
verschilligheid, heerscht Op onze dagen,
in onze arbeiders rangen,'"ton opzichte van
de Kooporatievo» 7 üoevele lede* tellen
niet onze,socialistische Sydikaten, Mutua
liteiten en andere organismen, diotegen-
over.de Kooperatie, hun pliehtiniot'begrij-
pon'of niet begrepen willen
Gezien de groote voordeelen van de Koo
peratie aan de party in 't algemee*/en aan
hare leden in hot bijzonder steeds verleend
(steun, deel, ziektovergoeding enz.) aoeton
alle roode stemmers hunne plicht©* ten volle
bewust 'zijn. Bijzonder opalle aangeslote
nen in Syndikater, Mutualiteiten en andere
partyorganismen berust een'groote plic.'.t.
Hnnne aankoopon doen.in de Keepora- j
tioven die h*n varubij hun ontstaan ..door
alle.tyden heen en nu nog bij olke golegei-
heid steeds steunt, 't Zij* i*Mors tosh win
kels es bakkeryëa deor en voor? hei ge
sticht
Samenwerken met do Kooperatieven,; zal
de Syndikale* en Mutualiteiten en Koopo-
rati«f%zolf steeds Jaoeger'op leiden, steeds
krachtiger en machtigér «aken, ton «inde
onbezorgd het hoofd aan 't kapitalisme
te kunnen bieden. G. Dl LABTBR.
Voor do 5».ono] franken.
Overdracht2800 fr.
Meerbeks buitengewone bijdrage
vaor 1928, van twee groepen 49 fr.
Denderleeuwbuttengowona bijdrage
van twee groepen voor 1928 en 1929, sa-
meni: 65a fr.
Wio doet er Mede September 38S fr.
October 175 fr.
Geeraardsbergen buitangewono bij
drage voor 1928, negen:gr»epea 4404
fr
Huisgezin Boeykens (drukker) 50 fr.
Bondgehaali ma de meeting van
Haclterman te Gysegfim 14,00. Gegeven
door De Vidts Prosper 20,00.
Totaal dezer week 5552 fr.
Overdraeht 2000 fr.
Over te dragen 7552 fr.
Ik ontmoette onlangs oen briefdrager
vam eeco nog ai belangrijke stad, die
vroeger met rnU nog op de sohoolbankea
heeft gezeten, en na wat aan onzen
vroegeren tijd en kwadeperten te hebben
herinnerd vertelde hyTriy het volgende
tipieb voorval
Het is nog zoolang niet geleden, zegde
hy mij, dat we bij het gorteeren der brie
ven, en één in handen kregen, met een
adres, dat ga nooit zoudt kunnen raden
en ook nooit bestellen.
Zo»
Kot was een brief gericht aan On
zen Lieven Heer in den Hemel. Ge kmnt
donken dat er geiaehen wierd 1 Maar
wat nu met den brief gedaan, was de
vraag die we one stelden, en algemeen
warén we van akkoord, hem maar te
openen, want heel waarsehynlyk kamt
by van een gek, on den brief wierd ge-
epend
Eu wat stond er ia 1
Wei sahrjjver van den brief, hé-
kieog ziek over zyaoa armoedigen toe
stand, en wendde zich schrurolijk tot
Onzen Lieven Hoar, zijn laatit» hoop,; s»
vroeg hem eskoi S00 franken, som waar-
med* bij zich kom roddon. Ge feuat u
voorstellen of er gelaoama wierd. Maar
een dor onzen stolde vraag, of er don
naam en 't adres va» do» schrijver w»3
in vermeld en op hot bevent^gsnd ant
woord, stelde by voor elk iets te gaven,
en bot den armen sukkelaar te zenden.
E11 dit vemdt bijval. Wy brachten 50
franken bysen.cn deze wierden in
een brief gezonden. Hy zal nu iech usn,
dat Onzen Lieven Hoer, zyne bade cift
aanhoord, al krijgt hy niet de gevraagde
som, was ons besluit.
Weet go wat".er;dan is gebeurd, vroeg
miln vriend briefdrager me
Neen.
Drie dage» nadien, was er opaieuw
een brief op bet zelfde adras, na van
ienzslfden ssbryvor, ®a tmsa wij htm
«penden, lazen, wy het velgende
Ondergeteekendc X.. fcedsnkf keél
ootmoedig Onzen Lieven Huur, omdat
Hy zyne bede om hulp heeft verhoord,
maar bidt Hom tevens ia 't vervolg ie
gevraagde som zalf te brengen of ze deor
een Engel te laten afgaven, want is den
post van Z. zyn bet allemaal dieven,
want van Uwe f vzoadone 500 franken
hebben ze er mij maar 50 fr. gsgeven.
'k Moet het, U niet zeggon,,maar om
onze mildheid voor: dieven uitscholden
worden is "allvs behalve vricndelyk en
aangenaam, en de brieven aan Onzen
Lieven Heer gcrieht, zullen in 't vervolg
hetzelfde goed onthaal niot me.er beko
me», toah niet in ons poet bureel want
wij hebben er'ncn lepel vaa binaen, zog-
de hy tot uwen"
FRIEDiïRK.
Recht op aniwaoFd.
Htt ie laat inzenden van een recht op antwoord door
MMoyersotitj verschoven tot l.h, weck.
roman door Kd. Skasoole
De mannon vlogen er naartoe Jan en Hen
drik naar die van Julietje, Jules naar die zijner
vrouw. Doch pas had Hendrik geroepen of
daar kwamen van de Recoletenbrug en van de
Coupure politiemannen en gendarmen aange-
loepen om hunne kameraden te steunen deze
op het zien dier onverwachte hulp, kragen
nieuwen moed. De toestand was hachelijk.
Jules was bij zijne vrouw gesprongen roe
pend
Anna I Anna
Hij wilde haar oplichten om samen te vluch
ten zij zonk ineen zeggende
Vlucht, vluchtred Julietje 1
En Jules, hare bleekheid ziende, de kilheid
harer handen voelend, werd bevreesd voor
haar leven. Bevend van angst voor haar ge-
geknield, vergat hij zijn toestand en wat om
hem voorviel.
De overste der politiemannen, die zich ein
delijk van de vrouwen had weten los te ruk
ken, bemerkte opeens Jules in de knielende
f
houding haastig sloop hij naar de kar, hief
zijn sab:l in de hoogte en sloeg doch opeens
stootte hij zelf een gil uit en trok zich achter
uit, roepend
'k Be* gebeten
Het was waar. Kleine Karei, onder de kar
verscholen, had hen nijdig gebeten, op het
oogenblik dat hij Jules doodelijk ging treffen.
Het geroep van- den overste deed Jules tot
zich zei ven komen; hij sprocg recht, keek rond
en zag in één oogopslag het gevaar. Rechtover
hem bemerkte hij zijn dochtertje en zijne
vrienden. Hij greep ziin koevoet, kusste zijne
vrouw en sprong van de kar. Oumiddelijk was
hij omsingeld, Opeens hoorde hij roepen
Moed, Jules, moed, kom hier op den I
Tand bij uw kind 1
Het was Hendrik, die met zijne vrienden
Julietje had gered, zich met hen door de poli-
tebeambten had geslagen, en op den steenon
Tand, alsdan nog nevens de Pekelharingbrug j
staande, gesprongen was en een visschersboot
hadbemeesterd.
Toen Jules zich omsingeld zag, liet hij vlug j
krachtig zijn z waren ijzeren koevoet spelen;
hij slingerde hem rond zieh, en bij iederen slag l
was een man meer buiten gevecht. De politie-
dienaars waren dapper maar niet roekeloos, en i
stoven uiteen. Jules maakte daarvan gebruik, j
wierp zijn koevoet weg sprong op den steenen
Tand cn was in een oogwenk bij zijne vrien
den op de boot, die ras van kant werd gesto
ken. Julietje wierp zich in haar vaders armer.
Be kreten help 1 help 1 weerklonken opeens.
Een man in het water 1 Jan sprong vooruit,
wierp hem eenen haak in zijne kleederen, trok
hem bij, haalde hem op en riep verbaasd
De overste
Jan aarzelde een oogenblik. Zeu hij Wem
redden
Red hem riep Hendrik.
Jan deed het en de boot vaarde weldra verder,
loen zij bijna de overzijde had bereikt, greep
iets schoons en plechtigs plaats. Jules en zijne
dochter hadden onafgebroken de oogen gericht
op den wagen, waarin Anna stervend ueèrlag.
Opeens zagen zij haar rechtstaan. Door het
maanlicht beschenen, met het bleeke gelaat,
sloeg zij gebroken blikken naar haar man on
hare dochter, die do armen naar haar uitstrek
ten, wierp hun met de hand_hartstoehtelijke
kussen toe en viel neèr. Zij was dood... Die
uiterste krachtinspanning, door liefde'gevoed,
was kaar einde.
-- Anna Aana 1 Moeder 1 Moeder 1 rie
pen Jules en zijne dochter op hartversöheur-
renden toon.
Dit roerend tooneel.fdaar het zilveren licht
der maan *og verhoogd, kad al de o*33taanders
getroffen.
De boot «tuitte, men had den andertfn oever
bereikt.
Mannen, gauw uit de hootriep Hendrik.
D« twee manien lietc* het, zieh geen twee-
maal zeggen en spro*gen vlug aan kantJules
I en zijne dochter volgden neftrslaohtig, de oog-
en nog eens naar Anna's.lijkwagen richte*d.
De overste meende ook de boot te verlate*,
toen Jan hem bij de* arm tegenhield, zeggen-
de
Zoo haastig niet, kameraad. Gij zijt laatst
gekomen en gij kunt laatst vertrekken ook.
hij sprong op do ka*t. De boot eenen
grooten stoot gevend, dat zij midden de stroom
dreef, riep hij tot de* everste
Daar, dat zal u beletten nog eene slechte
daad te begaan, want ik geloof dat gij ens nog
zoudt verklikken.
Jan met zijne vrienden verlieten haastig die
plaats, zooveel mogelijk de duisternis zoekend.
Achter hen, over het water, hoerden zij ver
warde kreten het ware* de armen van den
emtrek die, deor het gerucht van den strijd
sameigestroomd, er oiwdelijk de oorzaak van
kenden, en nu tegen do politie keven en 1
vochten.
Vooraleer Jules en zijne vrienden Vunne
woning hadde* bereikt, werden zij ingehaald
door kleine Karei die had weten te ontsna -
pen, en dcoreenige mannen, die zwemmti.d
waren ©ntvluoht.
VIERDE HOOFDSTUK
De pluniflering
De plundering De diefctal uit gebrek, de
opsta*d uit honger, ziedaar wat dit woord be-
teeke*t. Ja, terwijl te Parijs de omwenteling
broeide, die een jaar later met zulke woede
uitbrak e* zooveel weerklank in Europa vond,
die omwenteling, die vooreen harer luidste
kreten had Dood aan de* dief 1 liep ons
volk, zoo schoen in rijn verleden, zoo min
sleeht als het Parijzer volk, samen, plunderde
do bakkerijen met razerpij, en geleek op oen
ontzaglijken troep wolven, door den honger
uit de bossehen gedreven.
Nu vraag ik was het te verwonderen kon
het anders? De ergste plagen dio de mensch-
hoid teisteren kunnen, hadde* in onze stre
ken, in obzo stad, elkander opgevolgd, hadden
zich sameogehoopt en brachten ons volk tot
zulk een lijden, tot zulk eene uitzinnigheid dat
het alles vergat, zelfs aijiie vrees.
Wordt voortgezet).
