't Socialisme in V laanderen
Voor 'tVolk
Geofferd
Woningfondsen
De Boode Zondag van Vlaanderen
prachtig geklaagd
27° Jaargang ft" 6
Prijs per nummer 50 centiemen
0 Februari 1950
Socialistisch Weekblad
voor het Arrondissement Aalst
i JoDge Arbeider weiger
Soldenier Ie worden
ïn Vrijheid
Voor onze Oudjes
Green rechten zonder plichten
Geen plichten zonder rechten
FOSTCHECK-REKENIMC
Belgische Werkliedén-Party
Arrcindi.soments-Kederatiu Aalst
Nr. 8 6 6 6 Tfllt'foon 5 7 S
Zoo is den titel vau eon artikel afgekon
digd in De Werkman liet weekblad der
Fronters.
Men kan uit',dit artikel opmakeD, welk
split die lieeren fronters voelen, omdat, ja.,
omdat de socialisten zicht' akkoord hebben
gesteld, om eeno oplossing aan, de vlaam-
sche zaak trachten te brengen.
Zonderlinge kerels, nietwaar
In plaats van zich te verheugen dat hun
ideaal naar zijne verwezenlijking gaat, be
treuren zy-natuurlijk in bedekte ter
men dat oeno zoo belangrijke hulp,, als
dezeder Socialistische partij,Utomt opda-
g0n-
Het is waar, dat er in Vlaanderon weinig
imellectuoelen tot het Sooialisme zijn toe
getreden en wil ook betreuren dit ten zeer
ste, alhoewel het in Vlaanderen heel be
grijpelijk is.
Bij do frouters zijn er meer intellectu-
eelen 'tzijn vlaamschgezinden. 't is waar,
maar het is niet minder waar, dat het voor
al anti-socialisten zijn, iets wat ze van dag
tot dag meer om meer bewijzen.
't Is ook waar, dat ze nietkomoD, om
't getal der socialistische leiders in Vlaan
deren te verhoogen, neen zij komon niet bij
mannen als Dierkens, De Bunne, Van de
Velde, Van Hooylandt, Van de Meule-
brouck, Nicheis, De Nauw, Chalmet, De
Bruyn, want wy zouden ongetwijfeld onder
die üedendaagsche fronters mannen vinden
die de hooger genoemde socialistische lei
ders, hebben helpen verjagen, vervolgen en
afranselen, toen dezen in de bres sprongen,
om het ongelukkig lot der werklieden en
kleine boerkens aan te klagen en een beier
bestaan voor die slaven te eischen.
Vergeten wij bet niet hoeren fronters, dat
diesocialistische hedenaaagscbe leiderszich
over 30 en meer jaren vertoonden, om te
spreken over het onverdiend lijden der mas
sa tegen de voorrechten dor bezitters, voor
het algemeen stemrecht, voor den aclit-
urigon werkdag, voor een peDSioon onzer
ouderlingen,ondanbevondendeheei en fron
ters zioh in de rangen der bohoudsgezinde
katholieke party en aan't hoofd der beuden
die uitgezonden wielden, om ons t spreki-n
te beletten en't stof uit onze broek te bor
stelen.
Die lieeren inteliectueeler, hebben zich
altijd ingebeeld, van eene andere stof ge
maakt te zün dan de wroeters en keken
meestal naar omhoog, naar de grooten. ver-
getonde dat zij ook moesten leven van de
vrucht van liun arbeid en dus moesten ver
broederen met de arbeidende klasse, met
de massa, in plaats van zo te bespotten en
te verachten.
Ja, heeren fronters w« zijn tot onze wnr;
kers niet gegaan, met do belofte, dat zy by
lmn boterham een dikke snóe vlaamsch
moesten hebben, neen, wy zijn er henen
getrokken om ze uit den poel van ellende te
liolpen, waarin ze door uwe party was ge
dompeld.
Eu hebt gü heeren fronters, we) den rug
gekoerd naar die eeuwige verdrukkers par
ty?
Uwe handelwijze, doar waar gy op poli
tiek gebied iels in don pap to brokkelen
liebt, geeft ons het bewijs, dat gij toch nog
altijd twee bandjes op één buikje zyt, met
de katholieke partij.
ZLU gij bet niet heeren fronters die in hot
Senaat éón katholiek Senateur hebt doen
verkiezen in plaats van een socialist?
Ziju het de fronters niet, die de Katholie
ke Bestendige Deputatie van onze provin
cie hebt doen verkiezen
Zegt eens aan uwe lezers, dat er in den pro
vincieraad van Oost-Vlaanderen eeno meer
derheid bestaat, uit socialisten, liberalen
froDters en dat de fronters liever de pro-
vincie bestuurd zien, door de katholieken,
dan door de oppositiepartijen.
Zeg hen eens dat in de Kamer van volks
vertegenwoordigers, wanneer er in de
sectie-zittingen een verslaggever moet aan
geduid worden, de fronters ofwel zich ont
houden, dus voor geen socialist willen
stemmen ofwelstemmen vooreonkatholiek.
Zeg eens aan uwe lezers, dat uwe vrien
den to Aalst met de katholieken stemden,
om uit de stadskas 500 duizend franken le
nemen voor het bouwen eener nieuwe kerk,
dan als er in Aalst reeds zoovele kerken
waren.
Vergeet er dan ook niet by te voegen, dat
er 't jaar nadien nog oens door uwe vrien
den 200 duizend franken wierd gestemd op
voorstel uwor katholieke vrienden, om een
woning ie bouwon voor den pasioor dier
nieuwe kerk.
Laat hen dan ook eens kennon, dat wan
neer de socialisten in den aalsterschen ge
meenteraad op stonden en voorstelden dat
het onderwijzend personeel der aangenome
SGholen««s benoemd, de stabiliteit zouden
hebben dat, dan ook ure vrienden fronters
met de katholieken samen giDgen, om dit
voorstel te verwerpeE, aldus het onderwij
zend personeel voorts den speelbal latend
van de geestelijke overheid, nadat zjl zoo
veel en zoo heftig had don geprotesteerd to
gen do afstelling van don christelyken
onderwijzer Vos te Moeuen, die het slacht
offer is geworden omdat hij fronter was.
Neen hoeren fronters, ge zult dit alles
niet durven overdrukken, omdat ge heel
goed weet, dat een zeer groot getal uwer
kiezers, nog naïef genoeg is, om in de
fronters afgevaardigen, mannen te zien,
die tegen do katholieken zijn.
Do waarheid is, dat de fronters zich wil
len doen door gaan als anti-katholieken,
maar in den grond zich katholieker aan
stellen als de Paus.
Uw rol is net afgeteokend ge moet het
volk vordeelen, ge wilt het Socialismus zijn
opmarch tegenwerken in Vlaanderen. Wel
nu g'hebt ongelijk; als gii betoprecht meent,
met het kleine volk, sluit u dan aan by de
Socialistische party, houdt op, mot het volk
te verdoelen, versterkt de massa, levert ze
de intcllectueelen die zij volgens u mist,
verbroedert met de werklieden party, keert
den rug aan de katholieke partii, verhaast
hierdoorden triomf van het arbeidende volk.
Maar ik twijfel er aan, dien stap zult ge
niet doen de katholieke partij is u te lief,
gij komt eruit, ge zult er naar terug koe
ren en liet zal van u niet afhangen, om de
katholieke party de meerderheid te be-
7ori-en zooals ge steeds zoo dikwyls hebt
gedaan'. NICHELS ALFRED.
't Ministerie van Landsverdediging
doet een beroep op de jongelingen vry-
willighet leger te vervoegen. Het be
looft na S maanden dienst 400fr. mini
mum in de maand.
Men wil dus in ons land een leger
van soldeniers
De bourgeoisie heeft in 't verleden
met bet leger kunnen doen wat zy wilde.
Door de demokratiseering ervan ie haar
invloed erop bjjna verdwenen. Zii wil
dezen herwinnen door een beroepsleger
dat zo vooral zou kunnen gebruiken in
de binnenlandsche konilikten werksta
kingen, enz.
Wjj wjjzon met klem op dit schandaal
des te meer omdat men langs den ecnen
kant jaarlijks 200 000 weerbare jongens
van den legerdienst ontslaat, en langs
den anderen kant een beroep doet op
vrijwilligers.
Men weigert de legersoldii van 0,30
opl.OOfr. te brengen en nu wil men
400 fr. per maand betalen aan hen die
byteekencn of zich vrijwillig aangeven.
Jongelingen geeft geen gehoor a,"n
het beroep dat u door de regiering woidt
1 Wordt geeu werktuigen in do hand
der bourgeoisie
i Kampt, met ons tegen alle bewapening
en militarisme
Op voor ontwapening, voor den Vre
de
S c Jéugd Centrale.
De Bord der Kroostrijke Gezin
nen ontvangt steeds me ar aanvra
gen om leeningen te bekomen tot het
aankoopen of het bouwen eener woning.
Meer dan duizend leeningen werden uit
gekeerd. West Vlaanderen komt aan het
hoofd met 290 leeningen tot oen bedrag
van 1.4841>00 fr.
Aan da Provincie Antwerpen werd eene
som van 1 235.425 fr. uitbetaald voor
256 loeningerVoor goheel het Hjjk be
reikt men het getal 1275 leeningen. Voor
leeningen, tezamen bedragende 6011,
130 fr. Deze cijfers werden ruim over
schreden door die van de thans onder
zochte aanvragen.
M' Van d- Wouver, die voor
moord op den M'Steimnar, tot levens
langen dwangarbeid was veroordeeld,
ziet zijne straf veranderd tot 20 jaar en
gezien bet ren rijke mensch is, mogen wij
er or.s aan verwachten, dat hij in 't kort
in vrijheid gesteld worden.
Zal er voor andereD, ook zooveel ge
daan wordeD.
Door de Socialisten is erin do Kamer van
Volksvertegenwoordigers een wetsvoorstel
neergelegd, waardoor er voor 't jaar 1930 een
pensioen zou betaald worden van 3200 fran
ken.
Konden wij dit wetsontwerp tijdig doen
stemmen, wat zouden onze ouderlingen er
gelukkig over zijn.
En voor dezen die van hun klein pensioentje
een gedeelte zijn ontnomen, omdat zij te wei
nig hebben gestort, wil den Heer Minister rog
niets doen, maar de socialisten hopen toch,
hem te kunnen bewegen, die groote dwaling
straf tot aan het graf te doen herstellen.
En nu voor wanneer den 5e trimester
Het schijnt dat den Ministerraad, het be
sluit heeft genomen, voor 1929, een vijfden
trimester aan onze ouderlingen te betalen.
Voor wanneer komt die
Niet beloven, betalen mijnheeren, want
onze oudjes verkeeren in nood.
Nicheis.
roman door Ed. Aiweel.
—Ja, maar dat is noodig ook, want gij ver-
moeddet heel dikwijls kwaad van mijnon
kant, en ten onrechte, en gij wildet van
het uwe niet hooren. Gij weet wel, Karei, dat
gij duivels...
ZU hield zioh in op een smeekenden blik
van haren beminde, die, naar bet schoen,
voor geen goud ter wereld zou gowenscht
hebben dat zy voortsprak.
Allen zagen haar aan eindeiyk, na met
de oogen en onder tafel met de voeten een
ganscben stryd te hebben geleverd, nep zy
tot groot spyt van den jongen smid uit
Ehwel, ik ben ook tevreden over net
voorstel van Louise en wel voor de volgen
de reden Karei is jaloerscb als een duivel
en gelooft my nooit als ik hem zeg,
dat hy mü daarmede kwetst en zich be
dreigt zoo te denken. Spreekt gy hem daar
eens over, vrienden.
K«"«l beet zioh op de lippen, werd road
de oogen .venti. Ai d.-vrienden
lachten om zijne houding en om die van
Julietje, welke dit alles haastig had gezegd
als vreesde zy iets te vergeten of niet te
durven uitspreken.
Karei, sprak Hendrik glimlachend, gy
wordt daar van eene vree6e!yke misdaad
beschuldigd, ls dat waar En zoo ja, is het
zwakte van uwe zyde of hebt gy redenen
Redenen, vader Hendrik, ric-p Julietje
half gekwetst uit. j
Zwyg, openbaar ministerie, hot woord
is aan den beschuldigden. Spreek, Karei.
Redenen, vader Hendrik, ik heb hoe
genaamd geene redeneD zy zou er veeleer
meer hebben dan ik j maar... wat wilt gy...
ik kan dat niet uitleggen... ik wil niet ja-
ioersch zyn, maar ik bon het toch... on
danks my... 'k Heb mU zelve reeds duizend
maal verweten, dat ik daarmee slechts deed
dat ik geene redenen had, dat ik zoo goed
niet was, dat zy mti waariyk lief had,
maar... en zich eensklaps onderbrekend
riep by uit, zyne beminde aan de genoodig-
den toonend Zoo zy eens uw lief, uwe
vrouw was, zoudt gy dan niet jaloerscb
wezen
Alle vrienden zagen Julietje aan zy was
sohoon by hare vrienden, op haar gemak,
gelukkig zUn, het vuur van den stryd, dat
"lle« bod hnn' zoo schitt«r»Dd gemaakt,
dat allen uitroepen van verbazing deden.
Jules kon haar niet genoeg bezicD.
Dat ik in uwe plaats moest zyD, Karei,
sprak Gustaaf, het zou my neg erger we
zen.
Ik geloof liet heel wel dat gy jaloerscb
zyt van zulk een perelken de visscbers
zouden niet moeten gezocht worden. Eu
ook, dat steekt zoo nauw niet, ik ben nog
wel jaioersch van mijne vrouw en zy vau
mij, sprak Jan.
Komt dat hier nu te pas, moet gji dal
zeggen, gy zot viel Jan's vrouw hom iu de
rede.
Dat is toegelaten. Wij ziin onder vrien
den en aan de algemeeno biecht bezig.
Ik vind het niet heel schoon van u al
len, sprak Julietje, zich naar do mannen
richtend. Karei gelijk te geven in plaats
hem te berispen. Nu hebben wy ruzie voor
geheel ons leven lang.
Ik geloof het wel dat zy hem gelijk ge
ven, al de mannen zijn aldus mijnen vent
zaliger...
Wol heruelsche deugd Henri zij gaat
voor do honderdste maal die historie ver
teilen belet bet haar, belet het haar, zeidc
Jan stil.
Hat inrichten van len eersten Roode Zondag over Vlaanderen, mag als een echt
machtsvertoon van het socialisme aanschouwd worden.
Hetroode zaad, dat verleden Zondag door de socialistische woordvoerders is gestrooid
geworden, zal ongetwijfeld wealdrig opschieten, want het is op vruchtbaren grond ge
zaaid.
De geestdrift welke alom heerschte, waar er meetings zijn gegeven, komen onze
hoop versterken.
Vlaanderen zal voortaan elk jaar zijnen Rooden Zondag hebben en we koesterende
volle hoop, dat dien dag weldra diep in de geesten van ons arbeidende volk zal ge
prent zijn, en als een ware bedevaart liet volk dien dag naar de socialistische
volkshuizen zal doen stroomen.
Ziet eens hoe prachtig zulke dag is I
Op één en het zelfde uur, over hetj} Vlaanderen, duizende en nog duizende mannen
en vrouwen, die het socialistisch woord aanhoonn 1
Waalsche en Vlaamsche sprekers gaven op hun meetings blijken van onver
breekbare broederlijkheid, omdat ze samen willen blijven en strijden veer de ge
meenschappelijke belangen van het Waalsche en het Vlnamsche proletariaat, zooals
voor dit van heel de wereld.
Dat was ook een der voornaamste beteekenisscn van dezen schooner, dag.
IE A A LSI Aan den uitgang der zaal werden kaarten
Alhoewel erop de plakbrieven, manifesten dé photo'sbevattende der redacteurs van'tblsd
noch in onze bladen spraak is geweest van de I - Vooruit tot steun van hot fonds te koop
spreker3 met muziek aan de statie af te halen, geboden, welke heel vlag uitverkocht waren,
en een optocht te houden inde stad, gebeur-» Andere partijgenoo'.en vroegen een penning
de zulks, en...'t was buiten ieders verbazing.
Zoo spontaan zonder voorafgaandelijke
oprot-pen, met zoo'u prachtig getal mannen
en vrouwen kunnen opstappen, met muziek
aan 't hoofd en gevolgd van een trofleé vlag
gen, dat getuigt van onze onomstootbare
macht, welke géén ander partij toonen kan.
't Strekt onze moedige strijders ter eere
Omdat ze aldus toonen
Te gelooven in de rechtvaardigheid van het
Socialisme 1
Omdat ze toonen, voor het socialisme eene
spoedige overwinning op het kapitalisme te
wenschen
Omdat ze toonen, dat de wanorde en on
recht dient vervangen te worden door orde en
bi oederlijkhiid.
Omdat ze aldus toonen te protesteeren tegen
de steeds meer reactionaire daden der klerico-
liberale regeeiing.
Omdat ze aldus mede hebben geholpen tot
hot succes, die onze meeting heeft gekend.
De geestdrift tijdens de korte optocht, was
dan ook op ieders gelaat te merken.
Aan het huis van Gezel Marcel wierd halt
gehouden, aldus onze symphatie willende be-
tuigen en tevens ons vurig verlangen uit
drukkende dat hij spoedig genezen zou.
Oe Sfleetiiig
Toen we in het lokaal aankwamen was bijna
de zaal ingenomen, door deze welke de uit
stap niet hadden mede gemaakt.
D? zaal liep vlug proppensvol en toen Gezel
Berghman. de meeting opende, stonden ze
letterlijk opeen geplakt.
Prachtig schouwspel, hen halsstarend en
verUngdend te zien opkijken om het sociali
stisch woord te kunnen aanhooren.
Na eerst Pgt. Morlot, verontschuldigd te
hebben welke belet was, kwam
Pgft. C" Bunne aan 't uroo^d.
Plaatsgebrek belet ons zijn rede weer te
geven.
Spijtig voor dezen die er niet waren, want
zo was prachtig indrukwekktr.d. gevoelvol,
dat getuigden de talrijke uitbundige toe
juichingen.
Deze prachtige rede zal vooral bijgedragen
hebben, tot de innerlijke versterking onzer
beweging, en lal van aanwezigen nader het
socialisme, hebben gebracht.
De dank wc orden door Gezel Berghman uit
gesproken aan het adres van Gezel De Bunne.
om zijn uitstekende rede was dan ook wel
verdiend, en deden nogmaals al do aanwezi
gen in stormachtig handgeklap losbarsten.
▼oor de uitrusting van het Rood Verweer
en er wierd mild gesteund.
Aldus verliep deze bijzonder welgelukte
meeting, en roepen we luide 1
Heil don Rooden Zondag 1
Heil het Socialisme 1
A. B.
TE LEDE
Do Roodo Zoud&g voor de eerste maal in
Vlaanderen ingericht was goed gelukt. ODze
vriend Haelteiman heeft er voor een vol lo
kaal or do beteekenis van gegeven, het goed
work ran het socialism uiteengezet cn de uit
buitendei politiek onzer tegenstrevers aan de
kaak gesteld.
Hij oogstte een groote bij ral.
TE DENDERLEEUW
Ruim 250 arbeiders waren opgekomen oin
naar het bezielend woord van volksvertegen
woordigers Maillen en Uytroever te luisteren.
Voorzitter Wijnant weesop de beteekenis
van den Rooden Zondag voor Vlaanderen
waarna gezel Maillen, iu een praohtspcech,
sprak over de wordingsgeschiedenis van het
socialisme in Belgiè toen Auseele. als Vla
ming, door de Luilcer arbeiuers naar de Ka
mer werd gestuurd. Hij bracht den broeder-
groet der Waalsche arbeiders en sprak zijne
hoop uit iu den groei van het socialisme in
Vlaanderen.
Gezel Uytroever herinnerde aan de dagen
van zwarte ellende die het proletariaat in Bel
gië gekend heeft, wees er op dai. de politiek
door de B. W. P. gevoerd bogen mag op ver
wezenlijkingen. Het socialisme heeft de werk-
boesteu van Vlaanderen opgevoerd tot bor
ger menschzijn. En waar de burgerpartijen
nu afleiding zoeken in den taalstrijd, zet het
Belgische, proletariaat ongestoord en een
drachtig den strijd voort.
Daverende toejuichingen begroetten beide
redevoeringen.
De vergadering ging daarna in een gee6t*
driftige stemming uiteen.
TE GEERAARDSBERGENJI
Niettegenstaande de ongeschikte aar voor
betoogingen meeting mogen wij ons verheu
gen over ue talrijke opkomst.
Vanaf 9 ure was er volle beweging en om
9,.'io ure vertrok de stoet met aan dec kop,
het Rood Vei weer. De Fat'fare De Verbroede
ring, oe vlaggen oer groepen ran de stad en
eene flinke scbaar partijgenooten.
De propagandaclubs van Nederboulare,
Onkerzele, Grimmingen, Schenaelbcke Atem-
Tanto Nolle, sprak Hendrik, wy zyn
onder levenden en over levenden aan liet
praten laten wü de dooden vandaag: mot
rust. Karei, ging by voort zich tot don
smid richtend, is het dan door hare schoon
heid dat gy jaioersch ztft
Ja on noen, vader Hendrik; als wü
oeps op st aat gaan, kunnen wy geeu vijf
minuten wandelen, of er hebben ree<s tien
vat- die lekspekken rond ons gedraaid, dio
haar den kalk uit de oog -u zien, en dan
durft zij ze nog zelf bekijken on mil zeg
gen dat. is een sclioone zwarto, ho enz.
enz.
Maar, ik roep ze toch niet, in togen-
deal. ik ontwijk ze, en, ware het niet door
my. gij badt al twintigmaal daarom ge
vochten.
Zeker. zeKer, en ik zou or op kloppen
ook, riep Karei kwaad wordend uit, want...
Scht 1 Scht 1... viel Hendrik hem ia de
rede, geen twist. Hoe kunt gij aan Julietje
twijfelen, Karol, baar één oogen blik
slechts verdenken gil hebt bjjna in de wieg
mot elkander naast elkander en als broeder
en zuster geleefd gü kent haar zoo goed
als wij wij kennen haar als een waardig
van ods aller geachte» vriend Jules,
als het perelken der gebuurte, en gü zoudt..
Aliens, Allons, steek dat uit uw hoofd, jongen
die muizennesten.
Gij bobt gelyk, Hendrik, myDO ver
moedens zyn ongegrond, maar zij komen
met die kortstondige gramschap ondanks
mij zalven in mij op. En bet is niet door h>.-
re «iaden, maar door myn karakter en ik
bob bot liefst z o. Ik zal mijn best doen,
«iit verzeker ik aan Julre en aan al de vrieu-
den, om mijue... jaloezij te overwinnen,
maar zie... indien zy dat plagen, dat prik
kelen mijner jaloerschheid wilde staken,
bet werk ware voor mtj wei de helft lichter
on onsbijeenzyn geruster.
Bij dio woordou boog Julie zich glim
lachend naar Louise eu fluisterde haar in
het oor
Wel, wel, of hü er mede tussehen zit
met dat beetje plagen.
Staak dat maar antwoordde Louise stil-
lekens, en zeg het hem, hy verdient het
wel.
Ik wil van mijnen kant iets verzekeren
sprak Julio luid. Karei, gü zult u over mijn
plagen niet meer te beklagen hebben, en
laat ons daar nu over zwügen, niet waar 7
{Werit voortgezet).
