Voor 't Volk
Geofferd
3D ZEG WERKLOOZE
De Handelsagenten
Voor onze Oudjes
Ditjes en Datjes
Over de Fontein De Marbol
27e Jaargang N° 23
Prijs per nummer 30 centiemen
8 Juni 1930
Socialistisch Weekblad
voor het Arrondissement Aalst
Zooals Ixij door een Clariste3a-IDem.ol5:ra.at
-worclt gezien.
Waarde Slrijdgenoolen,
Ie Geeraardsbergen
Eene rijke daine en een arm fabriek
meisje
Recht en
Geen rechten zonder plichten
Geen plichten zonder rechten
POSTCHECK>R£KEKING
B e 1 8 ch e Werklieden-Part^ I
Arrondissements-Fedor&tie Aalst
Nr. 8 5 6 8 6. Telefoon 572.
Morgenpost zijn
De Standaard en de
demokratische dagbladen.
Dat zeggen zij zelf.
Maar ik heb den indruk dat er aan die bla
den lorejassen medewerken, die hun deknaam
ruimschoots verdienen.
Waarom
De werkloosheid is in aantocht.
De krisis woedt in alle landen.
In Engeland. In Duitschland. In Rusland. In
Italië. Overal.
De werkloozeis en won^een tragisch liguur.
Hij is het slachtoü'er van een onstandvastig
ekonomisch systeem, dathetkapitalismeheet,
en waarvoor de kapitalisten alléén verantwoor
delijk staan.
Hoe wordt die tragedie nu door den medewer
ker van Standaard en Morgenpostinge
zien
Lee9
Een authentiek type.
Dat hij rood is, en zelfs vurig rood, weet ik
doordat ik hem al heb zien fungeeren -in so
cialistische stoeten als vlagdrager of vaan-
derig. Hij doet dit met een pretentie en een
fierheid als iemand die zich meer dan be
wust is van zijn toereldhervormend ideaal-
Hij houdt de vlag omhoog precies of hij een
fakkel in de lucht steekt. Zoo wat u la Fr ere
Orban. Hij kijkt daarbij de menschen zoo
uitdagend aan, net of hij zeggen wil: pas
nu maar op, zulle, of ik steek den boel in
brand
Hij is werklooze. wat volgens Koenen zeg
gen wilwerk zoekende. Maar de Engelsche
'werkloozendie destijds in 't goeiekoope
Belsjiekske hun tveek-end kwamen passee-
ren, kunnen tegen hem niet rieken. En vele
renteniers mogen, hem benijden. Meneer
staat tegen tien uur op. slurpt zijn koffie,
slentert tot bij den coiffeur (hij heeft een
straffen baard) en gaat van daar even eens
doppen op het bureel van het werkloo*en-
fonds. In 't naar huis gaan pakt hij een kop
pel potten. Hij lunchtvangt een uiltje,
drinkt weer koffie op zijn gemak en peutert
dan wat in zijn tuin. Na het. soupee trapt
Meneer de iverklooze het a f. Dan gaat hy op
staminee zitten. En in de vroege uurtjes
komt hij ergens in onze buurt de straat door-
gezwierd, 'veelal met zijn madam aan den
arm, al zingend in duohij en zij mt
volle borstC'est la lutte finale 1 By ge
hrek aan grosse-caisse en om. zijn strijdlied
kracht bij te zetten, laat hij zijn zware vuis
ten dan neerkomen op de luiken der wo
ningen van het mensclidom dat slaapt in de
'plaats van. zooals hij. te vechten voor het lot
van den r ér men wcêrkman.
C'est la lutte finale De uiteindelijke tocht
van Meneer den icerklooze, den rooaen
nachteqaal, den gebreveteerden lampetter
en den doppenden rentenier van beroep
'uit dit dol van miserie voor den rennen
wêêrkman naar het socialistisch luilekker
land, het roode land van beloftewaar de
kapitalen van Anseele en alle socialistische
geldmagnaten als appelen en peren aan de
boomen zullen hangen.
LOREJAS.
Wat moet ik hier alskommentaar bijvoegen
Is de werkloosheid dat
Ziet de schrijver niet in, dat hij zijn eigen ka
meraden der ckristene vakbonden in het aange
zicht spuwt
O Ik weet wel wat de man zal antwoorden.
Ik lieb slechts één man gehekeld, maar niet
een toestand
Méér Het doel is den werklooze verdacht te
maken, en een uitzonderingstype, wiens be
staan problematisch is, te doen doorgaan als een
symbool van algemeen sociale werkelijkheid.
Het is ten andere de eerste maal niet, dat zul
ke taktiek moet gevolgd voor de kapitalistische
klas, voor een klas van werkeloozen, die
millioenen met hun werkloosheid verdienen,
omdat anderen voor hen werken.
Veronderstel nu dat wij, om den godsdienst
te schilderen, een rnensch als symbool voorstel
den, die den godsdienst eenvoudig als uitbuit ings-
systeem zou aanzien, en die alle godsdienstbelij
ders zou vertegenwoordigen.
Wat gehuil zou er opgaan, en met recht.
Nog één enkel woord.
De katholieken hebben ongelijk van luilekker
land te spreken, want men zou hun kunnen ant
woorden, dat zij alléén deze opvatting huldigen,
en dan nog wel in den Hemel.
Kamif-l HÜYSMANS.
Er zijn er die heel eerlijk zijn maar velen
hebben soms af te rekenen met het strafhoek
omdat zij niet altijd getrouw zijn aan hunne
wederhelft; het eindigt nochtans altijd niet
meteen echtscheiding, wel integendeel.
Zij vallen op een goeden dag in de klauwen
van iemand waaruit ze niet meer kunnen ont
snappen.
Hebt geen vertrouwen in de ongezonde
aankondiging der slechte schapen die men op
ontelbare wijze tegenkomt in de beroepen.
Zoo, gij bevoorbeeld eigenaar wilt worden
van uw gebouw en een pandleening daarvoor
moet aangaan, vermijdt, als de pest, al die
genen die u schitterende voorstellen komen
doen waarvan de voordeelen enkel een strik
zijn om U op te vangen wendt U liever tot
een organisme dat bekend staat.
Al de socialisten zullen onmiddelijk denken
aan de instelling der B. W. P., de Prévovance
Sociale, gekend door al de aangeslotenen voor
de gouden staaf.
SOC. ARR. FEDERATIE AALST.
Aan alle aangesloten Groepen
Pas zijn de feestelijkheden van Geeraards-
bergen achter de rug en we melden U op
nieuw, dat er op Zondag 22 Juni e. k. een
Vlaginhuldiging zal plaats hebben te Overbou-
lare. Een onzer verachterste gemeenters waar
we nog geen enkel lid in de gemeenteraad
hebben.
Edoch, deze maal hebben we er vasten voet
gezet.
Een propagandaclub van meer dan 40 leden
werkt er onverdroten om de socialistische ge
dachte te doen ingang vinden
Dergelijke werkersgroep dieüt dan ook een
strijdbanier te bezitten welke steeds zal getui
gen zijner macht.
Deze v'aginhuldiging moet elke socialist
van ons arrondissement bezielen, fn hun te
vens aanzetten om het met hunne tegenwoor
digheid te vereeren, aldus de ijver en strijd
lust onder die stoere makkers aanmoedigen
de.
Kameraden 1
We rekenen deze maal weeral op uw goe
den wil om alle leden uwer groep op te roe-
pen, om op 22 Juni naar Overboulare te gaan.
Hoog de harten, kameraden
We dringen stap voor stap in alle plaatsen
binnen.
Helpt en steunt ons
Beantwoord onzen oproep met eene sterke
vertegenwoordiging.
Wij rekenen en vertrouwen op U.
Broederlijk.
Arr. Secretaris,
Alfred Nichels.
Over drij weken gavefi we in ons blad den
tekst der aanvullende wet op het ouderdoms
pensioen. We geven hieronder nu eene vraag
gesteld door Gezel Delor en het antwoord van
deD Minister.
Onze oudjes mogen dus gerust afwachten
en hoeven geen enkele tusschenkcmst in te
roepen om in hunne rechten gesteld te wor
den.
Vraag van Gezel DELOR, 6 Mei
De wet tot verleening voor 1929 van een
aanvullendetoelage aande bejaarde personen,
gerechtigd op het ouderdomspensioen, den
ouderdomsreiitetoeslag of de kostelooze
ouderdomstoolago heeft, door baar artikel 4,
artikel 23 der wet van 10 December 1924 ge
wijzigd
Art. 4. In afwijking der bepalingen van
artikel 23 van de wet van 10 December i924,
zullen de bejaarde personen,geboren in 1863,
1864 en 1865, begunstigd met de kostelooze
ouderdomstegemoetkeming en, eventueel,
met de aanvullende tegemoetkoming, welke
eenige storting in de Lijfrentekas hebben ge
daan of die, ten uiterste binnen de maand
waarin zij vijf en zestig jaar geworden zijn,
aan den afgevaardigde van een mutualiteit,
eenig geld hebben overhandigd om op hun
rekeninginde Lijfrentekaste worden over ge-1
schreven, het bij het wetsontwerp tot herzie
ning der wet van 10 December 1924 voorzien
verhoogingsbecrag van de ouderdomsrente
ontvangen, waarop zij zouden hebben aan
spraak gehad, indien zij al de bij artikel 23
der wet van 10 December 1924 voorgeschre
ven stortingen hadden gèdaan.
Kan de heer minister ons zeggen of de
bejaarde personen, geboren in 1863, 1864 en
1865, die de kostelooze tegemoetkoming ont
vangen in plaats van het verhoogiDgsbedrag
omdat zij onvoldoende stortingen deden of
er hoegenaamd geen deden, de herziening
moeten vragen of wel dat deze van ambtswe
ge door uw departement zal gedaan worden
Er bestaan twee andere catcgoriën
ie De bejaarde personen die zich hebben
aangeboden na den vastgestelden datum, om
hun stortingen te doen aan den mutualiteits-
afgv.vaarriigde en deswege door dezen laatste
hun stortingen zagen weigeren.
2' De bejaarde personen wier stortingen
door den mutualiteitsafgevaardigde werden
aangenomen maar door dezen laatsteniet aan
de Algemeene Spaar- eri Lijfrentekas weiden
overgemaakt.
Welke stukken moet deze laatste verstrek
ken en wat moeten zij doen om het verhoo-
gingsbedrag te bekomen
Antwoord De bevoegde dienst van mijn
departement zal van ambtswege de verboo
ging van de ouderdomsrente, voorzien door
het wetsontwerp tot herziening van de wet
van 10 December 1924, toekennen en het
bedragvaststellenovereenstemmende met dat
van de verhooging der ouderdomsrente, voor
zien door de wet van 10 December 1924,
welke de gerechtigden van de kostelooze
ouderdomstoelage hadden bekomen, indien
zij geregeld de wettelijke bijdragen in de
Lijfrentekas hadden gestort.
De belanghebbenden hoeven ter zake niet
op te treden, behalve dan wanneer mijn be
heer in de in zijn bezit zijnde stukken niet
vaststellen kan dat er de eene of andere
som door den belanghebbende werd overhan
digd aan den afgevaardigde der pensioenkas
waarvan hij lid is en vóór dat hij den ouder
dom van 05 jaar overschreed in dat geval,
zal deze laatste aangezocht worden ons een
getuigschrift te laten geworden door den af
gevaardigde van de pensioenkas op een for
mulier van een ambtelijk model op te maken
tot vaststelling dat hij aan dezen laatste,
uiterlijk in den loop van de maand waarin hij
den ouderdom van 65 jaar bereikte, de «ene
of anders som tot overdracht in de Lijf
rentekas overhandigde.
Jozef Waulers
zijn prachtig leven, wordt kortbondig
weergegeven in een eenvoudig, doch mooi
boek, dat slechts 15 frank kost.
Wie, van onze arbeiders zou er del-gelijk
boek willen missen, waarin het prachtig
opgebouwd werk van den grooten men
schen vriend wordt geschetst?
Men kan zich laten inschrijven bij onze
partijsecretarissen die zullen zorgen voor
een spoedige bestelling.
Max gedekoreerdi
M.Max, het ongetrouwd eerelid van de
kroostrijke gezinnon ea tovens burge
meester van Brussel, is gedekoreerd met
het Groote Lint van oe Orde van don heili
gen Maurits en van don heiligen Lazarus,
beiden afkomstig uit Italië. Er wordt niet
bij gezegd dat deze dekoratie gegeven werd
voor bewezen diensten aan de Italiaansche
fascisten te Brussel.
Ge moet maar durven.
De christene schoothondjes hebben ge
durende de bespreking over de fiscale wet
ten, geen monu open gedaan en, na een
weinige gunst afgedwongen te hebben
door het energiek optreden der socialis
ten, zouden na delappekakkerszoo onbe
scbaamd durven zijn. dat afgedwongen
recht voor de kleinen op hun rekening te
nemen, terwijl ze immer met do grooten
meehuilen.
't Is geklonken, zeggen wij.
We lezen in een katholiek blad Moch
ten we het geluk beleven de verdwaalde
nationalist-doenden terug is onze ran
gen te zien...
Hebben wy socialisten zulks niet voor
speld
Heeft M. ViDdevogel reeds de grootste
stap niet gedaan om hun kiezers terug
naar de schaapstal dor klerikalen te dra
ven
Huichelaars-
Zoolang alles goed ging in Engeland en
de socialistische regeeriDg wonderlijke za
ken verrichtte, stelden onze tegenstrevers
alles in het werk om elk te doen geloven
dat de Labourpartij geen socialisten zyn.
Nu dat er werkloosheid boprsebt. is het
alléén do schuld der regeering die nitslmU-
lijk socialist is.
In Duitschland, Amerika en andere lan-
j den waar de burgerij regeert on er werk
loosheid heerscht in massa, daarvan zyn
dezen NIET de schuld I?
Trekt nu de ladder op.
Leve hel vaderland
Dit wordt meer dan ooit do Jeuze van de
uitbuiters en van al degenen die leven van
andermans arbeid, waarachter zij hunne
aauvallen op de arbeidersklasse voorbe
reiden.
De regeeriDg Jaspar, waarin Houtartde
finantiewereld vertegenwoordigt, en de
regeeringsmeerderheid, waaronder de z.
g. z. kristen demokraten, komen bij bet fls-
kaal debat dat verleden maand plaatsge
had heeft in het parlement, eens te mevr
te bewyzen, dat het patriotismn van die
beeren ophoudt te bestaan van zoodra zij
iets moeten doen voor hun lief vaderland
betalen voor bet vaderland, dat mogen do
arbeiders doen, zy, de patriotten zullonde
koe wel melken.
Terwijl de regeering en haar meerder
heid de belastingen voorde ryken metmil-
lioenen verminderen, worden dezen voor
de arbeiders byna ïd niets verminderd.
Woorden en daden 1 Mogen de arbeiders
hieruit maar loeren, dat zij de kapitalisten
met hun patriotischo komedie naar deD
bliksem moeten sturen 1
I)e fontein genaamd De Marbol te Gee
raardsbergen is gerangschikt door de Konink
lijke Kommissie van Kunstgebouwen in de
derde reeks der monumenten.
Mijnheer Stephau Mortier, thans Eere Pro
vinciale Bouwkundige heeft in zijn verslag
hieronder in extenso herhaald.
De fontein genaamd - De Marbol - ont-
vangt hare waters uit de bronnen van den
Oudenberg. gelegen Oostwaarts van de stad.
Zij is geplaatst op eenigo meters afstand van
het Stadhuis. Hare kom heeft oDgeveer
M. 4,00 doorsnede en M. 3.00 diepte geme-
ten van den boord van den achtboekigen
randsteen (tnargelle) die M. 1,00 uitsteekt
boven een dubbel voetpad dat het bekken
omringt. In 't midden der kom verlicht zich
een achtkantige zuil van Birelegeroschen
steen zij meet ruim M. 5,00 hoogte boven
den waterspiegel welke, op M. 0,10 den
boord van het bekken bereikt Dit bekken
werd hermaakt en gewijzigd waarschijnlijk
in den loop der XIX' eeuw.
De zuil is zeer bevallig in baie groote lij-
nen en sierlijk in hare bijzonderheden. De
gebeeldhouwde kraagsteentjes welke men
ziet in ieder der acht vlakken van het onder-
deel, de keurige nissen van het middendeel,
de fraai versierde geveltjes boven de ge-
trilobeerde boogjes der nissen,de pyramHe-
vormige bekroning van de zuil niet haar
gebeeldhouwd gebladerte kortom de ge-
lukkige evenredigheden van het geheel, het
onberispelijk lijstwerk en het karaktervolle
beeldhouwwerk, verraden eene meester-
hand.
De zuil wordt doorgaans gerangschikt in
de klas der monumenten uit de XV* eeuw,
ofschoon het mij schijnt dat verschillende
bijzonderheden ervan het kenmerk dragen
van het einde van het tweede tijdvak der
gothische bouwkunst. Enkele veranderingen
werden er aan toegebrachtmisschien be-
stonden er aanvankelijke hardsteencn wa-
terspuwers die door de thans bestaande mo-
talen buisjes vervangen zijn geweest; alleen
ijzeren haken bevestigd in den rug der nis
sen;of deze versiersels beeldjes waren kan ik
niet met zekerheid zeggen want er i9 voor
het oogenblik geen spocr van culs de lam-
pe y te bemerken en de nissen hebben wei-
nig diepte de vaas welke de pyramid© be-
kroont draagt het merk der XVllr eeuw en
vervangt het oorspronkelijk bloemsieraad.
Deze merkwaardige fontein bevindt zich
in zeer slechten staat, en zoodat dat het
dringend is geworden maatregelen te ne-
men om te beletten dat zij gansch vervalle
Niet alleen de pyramid©, waarvan den top
dreigt neer te storten, maar het lijf zeil van
de zuil is op onrustbarende wijze aangetast.
Het gemeentebestuur met reden bekonr
merd over haren bedenkelijken toestand,
had weinige jaran geleden ze doen onder
zoeken en den bouwkundige, hersteller van
het Stadhuis, gelast methet opmaken van een
ontwerp werd tot nog toe nog niet voorge-
bracht, uit hoofde der afwezigheid van den
gelastigde welke zich tijdelijk buiten het
land bevindt.
Thans wordt de fontein naar haren oor-
spronkelijken bouwtrant hernieuwd.
Medegedeeld.
Onze Patroon
V. d. Volde, hekelde verloden week de klej
rikalo, liberale en vooral de schandigo hou
ding der christen-domokraten om do voor
rechten welke ze aan de rijken hebben ge
schonken inzakoflskaletaksen, terwtflniets
wordt gegeven aan de oud-stryders, niets
aan do invalieden, niets aan onze afge
sloofde ouderlingen. Onze tegenstrevers
zaten genepen.
Edoch het verraad is gepleegd.
roman door Cd. Anseala
Dit verhaal pijnigde Louise, want zij bemin
de Emiel. Dit gevoel had lang gesluimerd in
haar hart, zij zelve was er bijna onbewust van,
maar toen Emiel plotseling en onverwacht de
stad had verlaten, toen zij zijne liefdebetrek
kingen met de schoone Elise had vernomen,
had zij geweend, geleden,èn de tranen, n de
onrusten de jaloerschheid die haar hart ver
scheurden, waren haar komen zeggen Louise
uw hart is niet meer vrij, gij bezit het niet
meer alleen.
Dat was een harde slag voor het arm meisje.
Ten volle bewust worden van eene vurige
liefde door het vertrek van den beminde, en
bijna de zekerheid verkrijgen hemnooitmeer
terug te zien, kan er wel iets treuriger gevon
den worden
Gedurende verscheidene weken treurde zij,
was bijna ziek, zonder nochtans de ware re
den aan haren vader of aan haren broeder te
willen bekend maken.
Zij leed, maar streed ook. Met al de wils
kracht die zij bezat, verzette zij zich tegen het
brandend gevoel, dat gansch haar hart,
gansch haar wezen dreigde in te nemen. Zij
gelukte, zoo dacht zij, ten volle. Zij meende
Emiel vergeten te hebben, maar telkens zijn
naam door vader, broeder of vriend werd uit
gesproken, bloosde zij, werd ontroerd en
moest heengaan om zich niet te verraden
telkens een nieuw lied van hem verscheen,
was zij de eerste om het te leerende boste om
het te zingen. Zij was gelukkig haar hartstocht
te voeden, zonder haar hart, zonder hare
vrijheid van handelen te verliezen, want de
afwezigheid van Jules verzekerde haar zulks.
Doch, toen zij hem zoo op eens te midden
harer familie zag verschijnen en hem naast
haar zag zitten, werd zij door koorts aange
grepen en een hevig rood bedekte haar gelaat.
Zij kon niet spreken en. om zich niet te verra
den, stond zij recht en verrichtte eenig huis
werk.
Het arme meisje Terwijl zij glazen reinig
de, potten rangschikte, heen en weer liep om
hare ontroering te verbergen, hield zij meer
dan eens op, met aandacht luisterend en be
vend over al hare ledematen. Zij wenschte
niet te hooren wat hij over Elise vertelde, en
toch, hoe hard lij aoms ook de glazen tegen
elkander sloeg, zij kon niet voortgaan od lui
sterde, naaralles. Ieder woord was eene dood
steek en toch volgde zij hot gesprek. Zij wil
de, doch kon zich niet onttrekken aan dat
verhaal, dat eene foltering werd. Eindelijk,
voelend zich niet meer te kunnen bedwingen,
begaf zij zich naar eene andere kam«r en
barstte daarin tranen uit.
Hare wilskracht, die, dacht zij, hare liefde
had gesmoord en haar had gered, had alleen
dit gevoel teruggedrongen, beteugeld, om het
in stilte tot een hovigen hartstocht telaten
aangroeien.
Louise gevoelde dat zij meer dan ooit be
minde, met die eerste, kuische en sterke lief
de, die nooit gansch kan uitgeroeid worden en
waarvan het volk zegtde eerste liefde is de
beste.
Zich hoegenaamd niet willend verraden,riep
zij, van uit de kamer, waar zij zich bevond,
tot haar vader, dat zij eene boodschap ging
doen en spoedig zou terug komen.
De buitenlucht deed haar goed. Eenkwartuurs
later teruggekeerd met een weinig sterken
drank en peperkoek, diende zij alles opdon
der dat er nog een spoor harer vroegere ont
roering overbleef. Zij had ze zoo overwonnen,
dat zij met Emiel, met vader en broér tikte,
zonder dat iemand iets bemerkte.
Emiel zag er opgeruimder uit, want vader
Hendrik verzekerde hem dat Elise hem niet
had vergeten, daar hij haar verscheidene ma
len in het huis zijns vaders had zien binnen-
treden, en dat hij den heer Verbeest verdacht j
de brieven in te houden,
Hij verzweeg dat zij ziekelijk was, omzijn
jongen vriend niet opnieuw te bedroeven.
Louise wist dit insgelijks en zweeg ook.
s Anderendaags nam Emiel afscheid van
zijne vrienden, hun belovend nog dikwijls te
rug te keeren.
Gelukkiger dan hij het verlaten had. keerde
hij naar Brussel terug, waar hij voor zijne be
diening volstrekt zijn moest; hij was thans
besloten de zaak door te drijven en Elise of
hare moeder te spreken, wat het hem ook
kostte.
Middelerwijl brak de werkstaking bij den
heer Verbeest uit en kreeg Emiel het bericht
van de erge straffen die de werklieden hadden
getroffen.
Wat hij dan deed is den lezer bekend. In die
schoone daad legde hij nog meer ijver aan den
dag, omdat hij zeker was, dat Elise noch hare
moeder schuld hadden aan de misdaad des fa*
brikants, en gedeeltelijk het kwaad wilden
vergoedsn, dat deze aanrichtte.
VEERTIENDE HOOFDSTUK
Het plotseling vertrekken van Emiel had
mevrouw Verbeest en hare dochter eerst ver
wonderd, daarna verschrikt. Zij begrepen
niets van den stap, noch van hetgeen er aan
leiding mocht toe gegeven hebben, en zij
konden geone redeneD vinden die hem ver
rechtvaardigden zij vreesden een oogenblik
dat het eene dier daaen was, zoo dikwijls door
vurige jonge lieden begaan, en die soms
gansch hun bestaan vernietigen of hunne toe
komsttotaal veranderen.
Mevrouw Verbeest vroeg zich wel honderd
maal af of zij zich in Emiel had bedrogen
Elise leed niet minder erg, maar in stille, om
hare moeder niet te bedroeven.
Zij twijfelde aan haar minnaar niet, neen,
maar aij kon onmogelijk begrijpen waaiom bij
was heengegaan zonder baar te spreken.
De fabrikant repte geen woord over het
voorgevallene en gaf zich den schijn alsol hij
niets wist en de oorzaak niet gisle van de on
gerustheid zijner vrouw en dochter.
(IV ff dl vooriguêtjf i
