Tegen den Oorlog, door
Jniverseele Broederlijkheid!
Jean Jaurès
Anti-Oorlogsbetoogingen
Allen die genoeg hebt van mas
saslachting en massavernie
ling, BETOOGT met ons
tegen den Oorlog.
Soc. Weekblad voor het Arr. Aalst.
RECHT DOOR ZEE
OORLOG EN VREDE
dst
dei
rei
orna
74IWIillioen gemobiliseerde mannen
EE
«u
10 Millioen dooden.
II,
10 Millioen Invaiieden
De Wapens neer
Geen Oorlog- meer
De groole vredesapostel bij zijn laatste
rede om den Oorlog 1914-1918 te kuonen
vermijden.
UIT AALST.
DOODENDAG
>7 Jaargang N' 45
Prijs per nummer 30 centiemen
9 November 1930
RECHT EN VRIJHEID
Verantwoordelijke Uitgever
AUFONS BERGHMAN
Lokaal Volkshuis .Molendries, 11, Aalst
I P0ST0IIF.r.K-Rl
keni.ng 85686. Tki.kfoon 572.1
Zetel B. W. p.
Arr.-Fehe
RATiE Volkshuis AALST.
Lenige cijfers die we ons steeds moeten herinneren. De volke
en vergeten gemakkelijk. J'as 12 jaar na de groote slachting, spre
ien sommigen weer over een nieuwen oorlog, als over de natuur-
ijkste zaak van de wereld. Men moet dezen regelmatig cijfers onder
len neus duwendie brutaal de. monsterachtige verschrikkingen
ian den oorlog uitdrukken.
Deze cijfers zullen.onze jonge wachters doen nadenken en hen
\ezielen met een /roesten haal tegen den oorlog en het Militarisme.
De bestendige legers telden tour den oorlog in Europa 42, t
nillioen manschappen. Gedurende den oorlog stonden 74 millioen
\oldalen onder de wapens.
bitschland
n i
ostenrijk-Hongarië
urkijë
ulgarië
De cenlralen
in ronde cijfers
13.250.000
9.000.000
1.800.000
1.000.000
i.000.000
Rusland
Britseh Keizerrijk
Frankrijk
Italië
Roemenië
Vereenigde Staten
België, Servië, Griekenland,
enz.
De geallieerden in ronle
cijfers
19.000.000
9.500.000
8.200.000
5.600.000
1.UÜO.000
3.900.000
1.700.000
49.000.000
Hedendaags zijn de bestendige legérs sterker dan vóór den
oorlog. De regeeringen hebben zich de ondervinding en van binst den
oorlog ten nutte gemaakt, en hun uitrusting vet beter d. Bij een nieu
wen wereldoorlog zouden ze ICO millioen mannen mobiliseer en.
De wereldoorlog heeft veel meer dooden gekost dan vroegere
oorlogen. 10 Milloen mannen zijn gesneuveld en tweemaal zooveel
werden gekwetst.
mitschland
Dooden Gewonden
1.885.000 4.248.200 Rusland
oeri löstenrijk- llong. 1,450 000 2.000.000
)rjfl 'urkijë 450.000 675.000
iulgarië 70 000 100.000
aktf
t°t
I otaal
r»«n
ronde cijfers
L*
1.000 000. 7.000.000
Groot-Bretanje
Engelsche Goloniën
Frankrijk 1
Fransche Colopiën
Italië
Roemenië
België, Griekenland
Servië
Vereenigde Stalen
Dooden Gewonden
5.000.000
1.693.300
428.600
2.56O.0K0
14K 000
949.600
170 000
500.000
743.000
202.300
358.900
67.000
497.000
159.000
800.1 (00
56.600
1.000.000
246.000
Rond cijfer 6.000.000 12.500.000
Zoo men de doodskisten achter elkaar kon plaatsen, ze zouden
een lengte bestaan van IO.OOO Kilometer, 10 millioen meter, het
vierde van den omtrek der aarde.
Om die dooden naar hun icoonplaats over te brengen zouden er
10.000 doodentreincn noodig zijn van 20 wagens elk en 50 doodskisten
per wagen.
Sedert de slachting 1914-191s zijn de vernielingswerktuigen zoo
danig geper/eclionneerd dat er bij een nieuwen oorlog nog veel meer
slachtoffers zouden vallen.
Na den wapenstilstand waren in de oorlogsvoerende landen on
geveer 10 millioen invaiieden. Dit getal vermindert natuurlijk van
jaar tot jaar.
Ziehier de cijfers, opgenomen in 1924
België (1921)
Oostenrijk (1921)
Finland (1921)
Vereenigde Stalen (1922)
Canada (1922)
Australië (1922)
Nieuw Zeeland (1922).
Rusland (1921)
Duitschland (1923)
(iroot-Bretanje 1923)
Frankrijk (1920)
Italië (1921)
Polen (1921)
Roemenie (1922)
Tcheeko slavie (1922)
Yougo Slavie (1921)
1.537
75.000
r.ooo
900.000
1.500.000
800.01)0
320.)U
100 OOO
1.000
1.O0O
157
16
164
Totaal
50.000
164.00O
10.000
.000
45.000
76.000
20.000
6.854.000
Al deze gegevens beperken zich bij het verlies aan menschen-
levens, bij het'lichamelijk leed.
Men zou hierbij het stoffelijk verlies nog moeien voegen.
Dit is bijna onmogelijk te schatten, want het loonverlies zou,
logischer wijzehier ook nog bij moeten gevoegd worden.
Deze afschrikwekkende bilan zou enkel met slerrekundige cijfers
te benaderen zijn. Wat ten klaarste bewijst welke groote geesel de
oorlog is. Men zal dus nooit genoeg kunnen roepen Weg met den
Oorlog
Men zal nooit genoeg kunnen roepen Weg met het Kapitalis
me, de groote kiemdragers van alle oorlogen.
Om dus aan onze onwrikbare finti-oorlogsgedachte een luid
ruchtige beteekenis te kunnen geven is het hoogst noodzakelijk dat
alle vredelievene menschen deel nemen aan de
Heden Zondagte 3 uur namiddag, te Geeraardsbergen.
Bijeenkomst aan het Volkshuis, Markt.
Dinsdag 11 November, te 3 uur namiddag, te Ninove.
Bijeenkomst lokaal De Redding
Dinsdag 11 November, te 6 uur 's avonds, te Aalst.
Bijeenkomst Volkshuis Molendries.
Mannen, Moeders, Jongelingen en Meisjes
In massa op post, onder den kreet
Om de waarheid maar gedurig op
haar kop te zetten, moet men braai
burgelijk goed opgebracht zijn.
Bij het lezen der odicieele organen
onzer burgersklasseis men dikwijls ver
baasd over hun verregaand cynisme,
over hun koelbloedige leugens.
Om de krisis het hoofd te bieden, om
haar te boven te komen, moet men de
productie ontlasten tot een minimum
brengen en onder andere de loonen
verlagen.
Hoe durven zy
De arbeider die reeds zoo zeer be
proefd is door de vele dagen werkeloos
heid, zou dan nog als hij werkt
aan een lager loon moeten arbeiden.
Vragen die heeren patroons, die goeië
brave en welopgevoede—burgers zich
dan nooit af hoe het met het huishou
den van hun evennaaste gesteld is
Of er voor de arbeidersgezinnen te
eten is
Of er menschelijk en ordentelijk kan
geleefd worden.
Zij toch de rijken met hun voor-
trelfelijke opvoeding, "methun allerfijn
ste en beschaafde manieren, zouden
daarmee moeten bekommerd zijn.
Maar neen 1
liet égoïsme wint het hij hen hun
opvoeding, hun beschaving is maar een
verguldsel dienstig tot het verbergen
van hun werklijke zelfstandigheid en
deze is bij hen ëgoïsme van de laagste
soort.
I)e crisis te keer gaan met de loonen
te besnoeiën
Maar als er storing in de productie is,
als er te veel is waarom gaat men
niet over tot een internationale rege
ling er van
Als de verfijning en de verbetering
der mekanieken vele arbeidskrachten
overbodig maken waarom past men
den zes-uren-arbeidsdag niet toe
Zonder een internationale regeling
der voortbrengst zullen do crisissen
steeds terug keeren.
.Men mag debatteeren over de oorza
ken van de huidige krisis zooveel men
wil,, de groote oorzaak er van is, daler
steeds zonder maat m>g regeling, in't
wilde, voortgebracht wordt.
Altijd die jacht op winst bij den pa
troon xonder maatschappelijk in
zicht, noch overleg.
Gauw rijk worden 't zij gelijk op
welke manier of met welke middelen
dat is het ideaal van iederen patrooD.
Wie arbeider is en een haas vaugtof
een brood steelt, geraakt in den bak
maar zij die millioenen stelen en dan
nog het loon van den arbeider, zullen
in het gevang niet terecht komen.
Neen ze blijven ondanks alles
treffelijke menscheneerlijke en welop
gevoede burgers.
Dat is de wereld, dat zijn die schoone
begrippen onzer beschaving.
Arbeiders, uw strijd heeft l reeds
allerhande verbetering gebracht
maar toch is en blijft de dag van mor
gen een vraagteeken voor F.
Toch is uw arbeid, uw bestaan nog
niet verzekerd.
De hoofdkwestie, voor IJ, moet nog
altijd opgelost worden omdat r een
groot deel onder F niet strijdt, niet
vecht voor een beter bestaan, maar
de belangen der rijke klasse dient.
Breekt uw hoofd niet te veel over
uw leiders deze kunnen toch niet
meer macht gebruikeD, dan gij hen
geeft. Maarzorg er voor, dal uw groep
strijders vergroot, dat gij zelf machtig
staat, zoodat gij voor niets of voor nie
mand buigen moet.
De dag van morgen moet geen vraag
teeken voor U zijn. Er is van alles in
overvloed in de wereld.
Zoowel als 't bestaan verzekerd is
van den rijke, moet ook uw toekomst
verzekerd zijn.
De menschen moeten niet verdeeld
zijn in bezitters en niet-bezitters, in ge
nieters en armoelijders. De natuur
schept die ongelijkheid niet.
Weeklagen helpt niet, bidden in die
donkere kerken nog veel minder
maar strijd zal helpen en verbetering is
nooit denkbaar zonder strijd.
Centraliseert meer en meer uw krach
ten met uwe vakbonden en uwe andere
groepen te versterken en vergaat on-
dertusschen niet, dat de beslissende
slag tegen het kapitaal nooit in't par
lement zal uitgevochten worden maar
wil in de straat.
Een regiem laat zich nooit verslaan
langs wettelijken weg. Dat zegt ons de
geschiedenis.
Maar hoe meer wij langs wettelijken
weg kunnen vorderen hoe meer
macht wij in 't parlement en in alle
openbare besturen krijgen hoe ze
kerderook de eindoverwinning zijn zal.
Want een vijandelijke stelling kan
zoodanig ondermijnd worden, dat zij
zich enkel meteen schermutseling over-
overgeeft.
Moeders, Vrouwen
Twaalf jaren na den wapenstilstand
volgende op een oorlog, welke meer
dau vier jaren duurde en welke, vol
gens men aan onze jongens zegde, de
voorbode zijn zou van den Vrede in de
toekomst, spreekt men overal weer van
Oorlog. Overal is het een wedijver voor
bewapening.
In ons land spreekt men van eene uit
gave van 2 milliarden voor forten en
moordtuigen.
Moeders, vrouwen, voelt gij in uw
ziel, in uw hart geen gevoel van droef
heid en terzelfder lijd van afkeuring
voor een maatschappelijk stelsel, in
hetwelk gij steeds bedreigd wordt F,
iwe zonen, uwe echlgenooten, uwe ge
liefden te zien ontrukken door het oor
logsmonster.
Het wordt meer dan tijd dat wij, vrou
wen, met al dè liefde en opollering,
welke de vrouwen kunnen ten pande
stellen, werken»aan het vormen van de
vrede^edachte bij de jeugd wij moe
ten onze kinderen leeren den oorlog
verafschuwen hen doen begrijpen
dat oorlog niels goeds kan zijn voor
ons land of de menschheid.
t Is in onzen haard, waar den oorlog
zulke verwoesting brengt, dat wij,
vrouwen kunnen werken voor den Vre
de. Welke waarborgen, welke zeker
heid zou er niet voortvloeien voor alle
landen, werd er in al de familiën door
de Moeder geijverd om een geest van in
ternationalisme, van vrede en liefde te
doen ontstaan, en den haat te verban
nen tegenover andere volkereu en van
de familie een maatschappelijke cel te
maken, waaruit groeien zou de zucht
naar den waren Vrede.
Waarom zouden wij onze zonen niet
opvoeden in dien geest., waarom zouden
wij hen niet spreken over de wieedhe-
den van den oorlog, over al de ellende,
het lij len. veroorzaakt door den oor
log waarom zouden wij hen niet zeg
gen dal de oorlog slechts voordeelig is
voor de munitiefabrikanten en woeke
raars.
Waarom zouden wij hen niet voor
bereiden om zich Jaler in 't leven niet
te laten heinvloeden door de oorlog
zuchtige grootspraak van zoogezegde
vaderlanders.
Het is een plicht voor alle moeders
aan hun kinderen den oorlog te leeren
verachten. Het is de plicht der moeders
aan hun kinderen te zeggen dat de ke
rels, die in 't verleden de menschen naar
den oorlog hebben geleid, noch den
roem, noch de eer waard zijn, welke
in onze verkankerde samenleving,
hen toegezwaaid wordt.
Moeders, leert uw zonen strijden te
gen het militarisme zegt hen dat, met
het geld besteed aan soldaterij, men
zou kunnen zorgen voor beter onder-
wijs, voor een zonniger leven voor de
jeugd, voor meer onderstand ten bate
der ongelukkigen, voor beter pensioen
aan de ouderlingen.
Geven wij onze kinderen boeken te
lezen waarin zij den oorlog leeren ver
afschuwen en zorgen wij er voor dat in
hun handen geen boeken komen, waarin
de oorlogsfeiten worden opgehemeld
waarin keizers, koningen en zoo meer,
worden geroemd, omdat zij zooveel of
zooveel oorlógen hebben gevoerd.
Spreken wij onze kinderen over man
nen, als Jaurës, Liebkneeht en anderen,
die hun leven hebben' geofferd voor tien
Vrede dus voor hel welzijn van de
menschheid.
Het is een misdaad vanwege de moe
ders, in hun hüiskring afkeer voor, 't zij
eender welk, volk aan te kweoken,
want zoodoende werken zij tegen den
Vrede.
Moeders, vrouwens, men heeft gezegd
dat hel de vrouwen zijn, die den huis-
kring opbouwen of vernietigen, en als
wij het goed inzien, bestatigen wij dat
de familiën de maatschappij vormen.
Als wij dus in onzen huiskring zullen
gewerkt hebben tegen den oorlog en
voor den vrede, zullen wij de vredege-
daclite hebben versterkt indegansche
maatschappij.
Moeders, vrouwen, liefde van den
eenen mensch tot den anderen, liefde
van het eene volk tot het andere moeten
wij aankweeken,
Liefde moet ons leiden, wij mogen
maar één haat kennen Haat tegen den
oorlog, en tegen dezen die op oorlog
aanstuwen. B. E. A.
Oorlogsweduwe
Met onze vakbonden, met onze mu
tualiteiten, met onze coöperatieven
moeten wij trachten een staat te vor-
méh in den staat.
Dwaze opruiing der arbeiders betee-
kent niets en met er zoo maar onvoor
bereid op los te stormen waagt men
dan nog hetgeen men bezit te verliezen.
Maar degene die zich methodisch, sy
stematisch voorbereidt op een groote
slag die triomfeert.
A. VIJVERMAN.
Verleden Zaterdag (Allerheiligen)
brachten, zooals alle jaren, onze pailij-
groepen hulde aan hunne afgestorven
strijdgeDOOten.
Ondanks den steeds neerklctsende»
regen, werd de stoel gevormd.
Een afdeeling derRoode.Mililieopende
den optocht, waarin opvolgemlnjk
marcheerden De Mandatarissen dei-
partij en de Secretarissen onzer Vak
bonden de Fanfare de Groep der vlag
gen een vijf-en-twintigtal kronen ue
Familiën; de .Jeugdgroep de Vrou
wenbond en vervolgens een indrukwek
kende schaar mannen eijvrouwen.
Traag roffelde de trom. Klagend klon
ken de muziektouen der Fanfare, en zoo
stapje voor stapje, heel langzaam, trok
deze indrukwekkende stoet, die, niette
genstaande den gietenden, killen regen,
niets van zijn waardigheid, noch inge
togenheid, noch getalsterkte verloor.
op liet kerkhof sprak Gezel Nichels
Alfred, volgende rede uij
Geachte Omslaanders,
GezellinnenGezellen,
Pas acht dagen geleden stouden we
hier ook op dezen akker, om een laal-
sten afscheidsgroet te richten bij hot.
ter aarde stellen van het lichamelijk
overschot van onzen vrienden partijge
noot August Marcel, Socialistiscl^Srhe-
pen onzer stad.
Heden geldt het ons jaarlijkseh be
zoek aan de graven van de afgestorvene
leden der partij om bloemen en kronen
mede te leggen, op het graf van dezen
hier te ruste gelegd werden, gedurende
hetafgeloopen jaar.
Eerste November Allerheiligendag
grijpt ieder jaar dus de bedevaart
plaats der Socialistische partij naar de
graven harer afgestorvene leden, en wij
zijn er lier op, dat de betooging van jaar
tot jaar toeneemt, in grootheid en'in
deftigheid, die eerbied afdwingt, zelfs
bij onze tegenstrevers.
Wij vereeren dus jaarlijks onze afge
storvene vrienden, waarom
Omdat onze overledene makkers, in
leven aan onze zijde stonden in den
grooten strijd tot bevrijding van het
proletariaat, waartoe zij de eer hadden
te behooren. Met lijf en ziel hadden zij
zich vastgeklampt aan het Socialismus,
wiens triomf heteekent den triomf van
het werkende volk op het kapitalisme.
De Socialistische partij isiramersde
partij die haar ontstaan gevonden heeft
in de wantoestanden der hedendaagsche
Kapitalistische maatschappij, en die de
betrachting heeft, ze grondig te vervor
men.
Inderdaad, is het niet wraakroepend,
dat door de slechte inrichting der Ka
pitalistische maatschappij, waar er
weelde en overvloed heerscht, er on
eindig veel armoede wordt geleden En
nochtans er is aan niets te kort
Indien die armoede en ellende toe te
schrijven was aan mislukking van dea
oogat. aan gebrek aan kolen, aan gebrek
aan kleederen, in andere woorden aan
natuurlijke en onafwendbare rampen,
dan zou zulks te begrijpen zijn, maar
het is nu heelemaal anders.
De zolders zitten vol graan de sta
pelhuizen vol katoen en wol de maga
zijnen zijn tot harstens toe gevuld met
kleederen en schoenen en de mijneige
naars .hebban millioeuen ton kolen, die
op koopers wachten.
Ku lusschen al dien overvloed, is er
gebrek aan dit alles, bij hen, ver
staat me goed bij hen, die dit alles
hebben voortgebracht.
Kan het schandelijker
Er is meer. liet loven is duur; eenie
der roept om aislag en het is den bezit
ters van liet graan toegelaten, de prij
zen boog te houden, gansche zolders
graan in hel vuur te doeu opgaan.
Wanneer de wol en het katoen door
de te groote hoeveelheid, dreigen de
prijzen te dc en zakken, dan gebeurt het
niet zelden dat er millioenen kilos vrij
willig in brand wordeu gestoken, door
hen, die er belang bij hebben hunne
winsteyi te verzekeren. -
Er is werkloosheid, er is crisis, om
dat de werk mensen en te veel hebben
voortgebracht, en toch zijn er nog mil
lioenen arbeiders, die slecht zijn ge
kleed, onvoldoende verwarmd.
Begrijpt me goed.
Onze werklieden, worden gestraft
omdat ze te naarstig zijn geweest, om
dat ze te veel hebben voortbracht, want
zolder werk gesteld worden is toch wel
eene straf, eene zeer erge straf voor een
arbeider.
Is een arbeider zonder werk, hij
heeft geen loon bij Jjezit geen koop
kracht hij leeft in armoede en ellende.
Nochtans hij vraagt niet beter dan te
mogen arbeiden, om zijn dagelijksch
brood te kunnen verdienen, om zich
zelf en vrouw en kinderen voor armoede
en gebrek te vrijwaren.
Teveel gewerkt, teveel voortgebracht
en als belooning de zwarste armoede.
Ziedaar in twee woor den, onze heden
daagsche Kapitalistische maatschappij
geschetst. Daar grondige verandering
aanbrengen, langs vredHlievendea weg,
«lat is de taak van de Socialistische par
tij evenals het de taak der Socialisti
sche partü is te ijveren opdat er vrede
heersehe onder de volkeren.
De Socialistische partij is anti-milita
ristisch, om-lat militarisme, bewape
ning der volkeren, onvermijdelijk naar
oorlogen leidt.
Wij streven naar de arscbafüng der
grenzen, omdat het bestaan der gren-
zen, een der oorzaken is van het ont
staan «Ier oorlogen. Daarom zijn wij
internationalisten.
't Is wair, wij zijn er in 1914 niet in-
gelukt den wereldbrand te beletten.
Wij waren nog te klein ia getal, het
volk geloofde nog niet in de Socialis
tische leerstelsel!», het liep blinielings
nude met dezen die er belang bij had
den de wereld in vuur en vlam te zet
ten.
Helaas het is een dur.* les geweest,
voor alle volkeren, zoowel voor dezen
die den oorloe hebben gewonnen, als
door dezen die hern hebben verloren.
Het resultaat van den laatsten oorlog
is
12.996.571 dooden
5.669.000 invaiieden
16.257.009 verwonden
Boepen dergelijke broedermoorden
niet om wraak, tegenover die maat
schappij die den wereldbrand beeft ont
ketend
En pas twaalf jaren zyn voorbij, of
weeral dreigt er oorlog.
En welk een oorlog Een oorlog die
in wreedheid en uitmoording, dezen van
1914-1918 in de schaduw zal stellen.
