De fFonfers-faseistén tegen
onze anti-oorlogsaetie.
Soc. Weekblad voor het Am. Aalst.
De Arbeiders en het
Oorlogsgevaar
De Wilde Roos
S.AR.O.V.
Redevoering
RECHT DOOR ZEE
Bericht
27 Jaargang Nr 47
Prijs per nummer 30 centiemen
23 November 1930
RECHT EN VRIJHEID
Verantwoordelijke Uitgever
ALFOXS BERGHMAN
Lokaal Volkshuis Molendries, 11, Aalst
Pöstoiikck-Rekkning 85686. Telefoon 572.
Zetel B. W. P.
A'kr.-Federatie Volkshuis-, AALST.
Nog zijn de vreeselijke wonden, die de
aatste oorlog geslagen heeft, niet ge
teeld, of daar is de lucht weer zwanger
ran oorlogsgeruchten. In de bladen leest
nen dal er in sommige landen oorlogs-
;evaar is, en dat in andere weer het
Qilitaristische monster vervaarlijk den
;op opsteekt.
lo verband hiermede is het vermake-
ijk na te gaan hoe de burgerpers de ge-
ieurtenissen, diezichthansinden weste-
ijken hoek van Europa afspelen, belicht
sn commenteert.
Het feit van belang was in den laat-
jten tijd gewis de ontbinding van den
lijksdag in 1 Hiitschland en de algemeene
rerkiezingen, die daarop volgden.
In Duitschland was de socialistische
jartij gegroeid tot het machtigste partij-
ichaam in den staat. Ruim 9 millioen
itemmen had zij bij de verkiezingen van
1928 op hare lijsten vereenigd.
We hebben ons hart voelen zwellen
lij dien heerlijken opgang van hetsocia-
isme in een land, dat, vóór 191-1, door
le Pruisische junkers gemaakt was tot
ien staat, waar het militarisme tot zijn
loögste uitdrukking gekomen was en
waar het begrip - vaderland - en het
iienen daarvan als hoogste goed werl
aanvaard.
De sociaal-demokratie was er ver-
aenzelvigd geworden met de diep men-
schelijke gedachte van vrede en sociale
welvaart.
Daartegenover stond het nationalisme
en al wat daarmede verwant is de par
tijen waarvan een succesvol optreden in
den kiesstrijd eene heropleving van den
militairen kastegeest en sociale reactie
zou beteekend hebben.
De uitkomst van dezen strijd liel zich
nog als onzeker aanzien. Onze hour-
jeoisjournalisten waren echter reeds in
lunne nopjes. Denk eens aan daar was
wellicht de mogelijkheid dat het gehate
socialisme een flinke deuk kreeg.
Bijzoo'n evement hadden ze nu hun
hartje eens kunnen ophalen aan al wat
anti-socialisme aan vreugde kan baren.
Er was echter wat anders. Wat zou
een teruggang van het socialisme in
Duitschland beteekend hebben
De bourgeois-journalisten zouden het
ons zelf leeren en hier maakte hun voor
barige vreugde plaats voor diepen ernst;.
'/ij sloegen op de groote trom om er
op te wijzen dat eene overwinning dei-
nationalistische getinte partijen in
Duitschland,dateen duidelijkafgeteekep-
de verschuiving van .liet politiek zwaar
tepunt naar redhts, overeen zou komen
met een versterking van het gezag der
militaristische kliek,die nieuwe horizon
ten zou zien openen voor hare tot nieu
we konrtikten leidende politiek.
Vooruitgang der rechtsche partijen of
achteruitgang van het socialisme betee-
kende dus gevaar voor den vrede.
Dat is de konklusie, die ieder nuchter
denkend mensch uit hun geschrijf moest,
trekken.
Zelf deden ze natuurlijk die bekentenis
niet. Dit teekende echter weer eens
meesterlijk de bekrompen mentaliteit
van die intellectueelen, die het socialis
me uit den booze achten.
Ifet socialisme, dat als eerste doel ge
richt is op stoffelijke welvaart, voor de
massa, sluit nochtans de geestelijke ge
nietingen niet uit.
En in dees geval bleek het weer eens
de hechste waarborg te zijn voor den
vrede.
Want wat beteekende anders de uit#
>iag der verkiezingen de fascisten van
Hitier boekten een reuzensucces en on-
middelijk zag men in de patriottische
pers één huilkoor opgaan en één wek
roep tot verscherping der bewapening.
Met denrevanche-geest wordt thans
■weer geschermd om de goede gemeente
te winnen voor eene politiek waarvan
het militarisme de hoeksteen vormen
moet.
In de patriottische bladen is reeds een
proefballonnetje opgelaten: er zal mis
schien wel twee miljard noodig zijn om
onze forten te kalfateren, om aan de
moderne techniek aangepaste verdedi
gingswerken uit te voeren langsheen de
Oostergrens, om het leger van modern
oorlogstuig te voorzien.
En middelerwijl wordtin de laboratoria,
door de mensehen der wetenschap, met
koortsigen ijver gearbeid aan het berei
den van steeds nieuwere gassen, wier
uitwerking de schrikwekkendste gevol
gen hebben moet.
In Frankrijk, Engeland en Duitsch
land zijn de legerstaven, na afdoende
proefnemingen, tot het besluit gekomen
dat een gasaanval uit de lucht onmoge
lijk kan afgeweerd worden.
De Internationale Konferentie van het
Roode Kruis, verleden maand te Brussel
gehouden, heefter niets beters op ge
vonden dan den massa-aankoop aan te
raden van gasmaskers, die op hunne
beurt ook wel onvoldoende zullen blij
ken.
Hoe reageert nu hierop onze partij?
Van het laatst gehouden kongres is de
onverzettelijke wil uitgegaan op te ko
men tegen alle nieuwe legeruitgaven.
Ken nieuwe wedloop [in bewapening,
moet onvermijdelijk eindigen met een
nieuwen oorlog.
Een nieuwe oorlog als die reeds
niet voldoende blijkt om Europa aan den
boord van den afgrond te brengen zou
nieuw onrecht scheppen en onvermijde
lijk uitloopen op een nieuw konllikt
Per slot van rekening komt men dan
tot de bevinding dat er noch overwin
naars noch overwonnelingen zijn en de
treurige balans is datmillioenen kleine
menschen nutteloos hun leven er bij in
geschoten hebben.
I »en arbeiders aller landen is echter een
licht opgaan zij hebben hun bekomst
van het patriottisch gedoe. Waar ze
vroeger in geestelijke en stoffelijke ach
terlijkheid zuchtten onder den hiel van
hel alles verslindende militarisme, heb
ben ze thans reeds vrijer leeren ademen
door den strijd van het socialisme.
De arbeiders aller landen zijn er zich
van bewust, dat alleen ontwapening en
afscbatling der tolgrenzen heil brengen
zal. Zij zijn deze groote waarheid gaan
aanvoelen dat socialisme vrede betee-
kent, dat het socialisme eene zegening is
voorde menschheid. Daarom ook hou
wen ze gansch hunne hoop op hetsocia-
lisme. DE BRUYN Gaston.
Verschenen bij I)e Wilde Roos, 20, De
l.englentierstraat, Brussel.
De Bloedige Internationale, door
l.ehmann-Russbiildt, ingenaaid fr, 16,00
gebonden 27,50 (franco 4- 1 frank).
Het Huis der Smart, door Frans
Smits, fr. 18,00 (franco 1 frank) 2
anti-oorlogsboeken.
Arbeiders overtuigt u van de gruwelen
van den oorlog.
Meer dan ooit moeten wij trachten het
volk de waarheid voor oogen te houden.
Verspreidt de anti-oorlogsboeken
ieder werkersgezin moet zijn boek heb
ben.
Stort op onze postchekrekeningj990.93
(meldt op uw bulletijn welk boek u
wenscht
PROGRAMMA VAN DINSDAG 25
NOVEMBER.
20,15 u. Golflengte 339 m.
Vlaamsche Uitzending.
PROGRAMMA
1" De Tooverfluit. Mozart,
do.or orkest
2. Aria uit de Tooverfluit. Mozart.
Gezongen door Mvr. Guglielmetti.
3. Kwartet n 19. Mozart,
door het kwartet Lener.
4. Gavotte-Idoménée. Mozart.
Andante voor fluit en orkest.
VOORDRACHT
dopr den heer DOMS, volksvertegen
woordiger.
mderwerp Emiel Vanderveldeals
Minister van Justicie
5° Kwartet n" 1 Schubert,
door kwartel.
6° De Nacht.
De Dans.
door de Wiener Schuhertbond.
7° Serenade. Schubert,
door trio, voor viool, fluit eu harp.
8° Rosamunde. Ballet. Schubert,
door orkest.
COLOMBIA PLATER
PROGRAMMA VAN VRIJDAG 28
NOVEMBER.
Een Concert van Muzikale Raadsels
en een voordracht te houden door den
Heer FRANS LONG Yll.f,E die zql han
delen over
Het Na-Oorlogsche Rusland.
:q:—
Korte Uitleg over de Muzikale
Raadsels.
1° VRAAG: Hoeveel verschillende
aankondigers zijn er dien avond
2° VRAAG Er worden moedwillige
fouten gezegd. De luisteraars moe
ten ons zeggen wat verkeerd is
aangekondigd en hoe het zou moe
ten zijn.
VOORBEELD. Er wordt aangekondigd
Serenade van Schubert voor viool.
Als het eene cello is dan is het ant
woord - De Serenade van Schubert is
gespeeld door cello en niet door viool
2° VOORBEELD. Er wordt b. v. b,
gezegd
Faust van Bizet.
Het antwoord is dus Faust is van
Gounod.
3° Vraag Welke nummers waren
grammofoonplaten en welke niet
De goede oplossers van AL DE VRA
GEN ontvangen een prachtig boek ge
schonken door «De Wilde Roos
uitgesproken door Pgt Van Trlm-
pontOmer aan het Monument der
gesneuvelden op li November j. I. te
Ninove.
Waarde Medeburgers,
Geachte Toehoorders,
12 jaren zijn verstreken sedert het
eindigen van den Wereldkrijg die
4 1/2 jaren heeft geduurd.
In alle landen zal weerom de me
nigte optochten houden naar de Mo
numenten. opgericht ter herdenking
van den Oorlog en van dezen die als
slachtoffers zijn gevallen.
Niet allen togen naar die monumen
ten heen met dezelfde gevoelens; veel
mooie redevoeringen zullen worden
voorgedragen, herinnerde aan de bot
singen tusschen de elkaar bekampende
legers en den roem eraan verbonden,
voor dezen of genen hoogeren officier,
W ijl men ophemelen zalhet doeltref
fend invallen der zware artillerie—het
ingrijpeDjOphetpassend oogenblik der
infanterie, en andere aangewcnce wa
penen dit alles overstreken met een
dikke laag vaderlandsche vernis, wijl
men overal in alle landen het loflied
over vaderlandsliefde aatheffen zal,
zal men vergeten te spreken over de
stroomen van tranen en bloed, over
den keten van lijden en ellende die de
52 maanden oorlog medebracht.
Iedere oorlog is een misdaad tegen
over de menschheid. Vooral de
arbeiders zijn er het eerste
slachtoffer van. Overwinnaar, als
overwonnenen, komen alleen ver
armd uit den strijd. De Oorlog ver
nielt niet alleen menschenlevens, hij
vernietigt ook met é«:n slag, alles wat
de arheiders in georganiseerden
strijd, gedurende jaren hebben opge
bouwd, alles wat zij aan verbetering
van levensvoorwaarden hebben ver
kregen.
Wij, arbeiders, kunnen niet met den
zelfden geest, als de vaderlanders van
overal11 November herdenken.Staan
de aan den voet van dit Oorlogsmo
nument, gedenken icij in de eerste
plaats den kalvarieberg door tiental
len millioeneu menschen gedurende
4 l/2jarèn beklommen,
Wij denken aan de ellendige doodt
door meer dan 10 millioen menschen-
kinderen gestorven, aan het voort
sleuren van een ellendig bestaan van
evenveel verminkten en zieken.
Wij denken aan de tranen en /ree-
klachten van Moeders, Vaders, Vrou
wen en Kinderen, die jarenlang in
bange afwachting de terugkomst ver
beidden van hunne lievelingen, hen in
1914 laffelijk ontrukt door het monster
militarismeen die ze nooit zagen
weerkeeren.
Wij denken aan dien 11 November
1918- Als de tegenoverelkander
staande legers ds vijandelijkheden
staakten en het noodlottige bloedige
bilan verscheen van wat 4 1/2 jaar
oorlog had gebracht.
Wij hooren in onze verbeelding het
-rrang, prrang, der inslaande bommen
en granaten, het tok. Tok. Tok. Tok
ken van duizenden en nog duizend?*;
mitrailleuzen w}j zien den ijsêiljken
vuurgloed van brandende steden en
dorpen, en hooren hoe de nachtelijke
stilte gescheurd wordt door de pijnlij
ke noodkreten van brandende, bra
dende menschen, de hulpkreten van
verkrachte maagden en vrouwen.
Wij hooren 4 1/2 j*ren lang, 1560
achtereenvolgende dagen, het doods
gerochel van 10 Millioen menschen-
kinderen, in pijnen en in smarten
door hunne moeders gebaard, afgrijse
lijk verminkten vermoord, v*ij hooren
hunne roepstem op moedertje, op
de vrouw, op hunne kinderen, verre
van hen verwijderd en niet instaat
hen te kunnen helpen. En bij huD laat-
stensnikhooren wijhun laatsten kreet:
vervloekte Oorlog
11 November wordt herdacht overal.
Zij die teryg kwamen waren vieugdig
gestemd, en zij die weenden om het
eeuwige wegblijven van een der hun
nen,vonden troost bij de gedachte: d«ft
het reuzenoffer door de menschheid
gebracht vruchtdragend soude geweest
zijn. Het icas toch voor den laatsten
Oer oorlogen dat al dat lijden was ge
bracht. en de kindertjes van hen, die
ginds zijn gebleven in het verre.onbe-
kende land, zouden voor altijd ge
spaard blijven van dergelijke ramp.
IJdelheid der ijdelheden, 't was en
kelhuichelarij, 'tis een reuzenbedrog
geweest zooals de oorlog zelf het
schandelijkste bedrog is geweest voor
de massa.
Wij zijn slechts 12 jaren later, en zien
wij eens romdom ons, verre vinden wij
deVredesgedachteop den achtergrond
gedrongen; een zotte, dolle zucht naar
sterker bewapening schijnt de waan
zinnige menschheid mee »e sleuren
naar nieuwen oorlog, nieuw bloedbad
en nog schikkelijker moordpartij.
Stel u dat onmetelijk kerkhof voor
waar al die verminkte lijken liggen
van die 10 millioen dooden. Voelt
gij,menschheid,de moorddadige hand
dan niet van den oorlog.
Inmiddels op dezen dag, waarop de
i twaalfde verjaring van den wapens'il
stand wordt herdacht, zijn trotsche.
waanzinnige heerschers bezig een
nieuwen oorlog voor te bereiden. Een
oorlog die onberekenbaar veel wree-
der wezen zal dan die van 1914-18
Onbezorgd bouwt men vloten voor de
zee en de lucht,zoektmennaarontplof-
fiogstoffen en brand- en vergifgassen,
waarbij alle vroegere aangewende oor
logsmiddelen slechts kinderspeelgoed
zuilen blijken te zijn. Men zweept op-
nieruw deharts tocht end^r volkeren van
dag tot dag hooger op de macht der
vredelievende, eer om ontwapeDiDg
roepende arbeidersklasse werd nooit
heftiger aangevallen. Geen herinne
ring aan geleden smarte, aan verwoe
sting, kan de heerschers weerhouden.
Hecht en menschelijkheid zijn weer
beteekenislooze woorden geworden.
Alles drijftnaar nieuwen oorlog. De
schande der menschheid is nog niet
bloedig genoeg.
Er is maar één macht in de wereld
die in waarheid den Vrede wil. Dit is
de macht der georganiseerde arbei
ders. Maar als niet alle teekenen be
driegen, zal die macht,bij een spoedige
uitbarsting van een nieuwe vlaag van
waanzin, te zwak zijn om haar vredes
wil op te dringen. En opnieuw zal men
ons wapens in de vuist duwen, op
nieuw zal men dooden of gedood wor
den. De waanzin zal opnieuw de men
schen verblinden en herscheppen in
woeste dieren, om dan, als de bezin
ning terug komt, slechts te kunnen
blikken op een nog schrikwekkender
bilan dan dat van 1914-18.
Tenzij, —Tenzij wij alley den eed,
dien wij ons zelf en ons Ideaal gezwo
ren hebben, gestand doen.
Tenzij gij. arbeiders, tot heden on
verschillig aan onze beweging, u aan
sloot bij onze broederschap De Socia
listische Werklieden partij.
Tenzij gij, Jeugd, jongens en meis
jes, met ons waken wilt en uw krach
tige greep nevens den onzen slaat, om
met vaste hand het roer te grijpen, op
het oogenblik dat de waanzinnige heer-
schers het schip opnieuw op de klipper,
sturen willcD,
Tenzij gij, moeder vooral waakt,
niet alleen pp het wiegje van uw
kind jé, doch vooral op zijn opvoeding,
die gericht moet worden in den geest
van haat tegen den oorlog.
Oorlog aan den Oorlog Is de kreet
die over de wereld weerklinken moef.
Oorlog aan den Oorlog,dat hoydt alles
in. Zonder vrede is vooi; niemapd ip de
wereld iets te bei;eikan
De les yan den wereldoorlog is hard,
onbedpnkpaar wreed geweest, maar
oneindig veel erger dan deze wreed
heid zou het zijn, als de les te vergeefs
was geweest.
Wij groeten de nagedachtenis van V
allen, kinderen van denzel^den ader,
dia gevallen zijt als slachtoffers van de
boosheid der menschheid.
Wij herdenken Uw martelaarschap
en zweren als Werkliedenpartij
Oorlog aan den Oorlog
tot het bittere einde toe
11 November 193.0*
Onze anti-oorlogsaelie mishaagt do
heeren l'ronters.
't Is verstaanbaar.
Daarom zijn zij fascisten, die voor
wapengeweld zijn en droomen van oor
log.
Frankrijk, de aartsvijand, moet ver
slagen worden. Daarom met Mussolini
en Hitler, met Halm en Duitschland te
gen Frankrijk.
Maar, na zulks in hun pers te hebben
geschreven hangen ze plakbrieven uit
om de menschen wijs te maken dat wij
j met onzeu strijd tegen den oorlog, met
i ODze actie voor ontwapening den oor
log voorbereiden
En zulke demagogische, jesuitische
onzin wordt dan nog onderteekend
door den theoreticus der frontpartij,
den hooggeleerden iutelect'.eelen fron-
tersleider M. Schouppe.
De gedistingueerde aristo heet
ODze ree]» - weg met geweld en bloed
vergieten leugen, huichelarij en schan-
dig volksbedrog.
BewijsYandervelde heeft het vre
desverdrag van Versailles ondertee-
kend 2) Het Fansch-Belgisch geheim
oprl,ogsakkoord wordt door de socia
listische leiders goedgekeurd en verde
digd 3.) De socialisten hebben, toen ze
In, de regeeriog zaten, de oorlogsbe-
grootiDgen gestemd.
Deze beschuldigingen wedijveren met
elkander in onzinnige kwaadwillig
heid.
1. Vander velde heeft het Vredesver
drag van Versailles ondeyleekei.d dat
een hall dozijn onderdrukte volkeren
hun vrijheid sphonk, dat het princiep
huldigt d<;r algetueene ontwapening,
da!, dén Volkerenbond iu 't leveu roept
eu het Arbeidscharter bevat hetwelk
verklaart dat de wereldvrede maar
kan gevestigd worden op de sociale ge
rechtigheid en hetwelk de arheidscon-
ferencie en het Interpol tonaal Arbeids-
bureel invoert.
Da,t h,ét Biet onaantastbaar volmaakt
is, wordt erkend door het vredesver
drag zeli, waar het zijue mogelijke her
ziening voorziet.
2. De socialistische leiders kunnen
geen geheim Fransch-Relgisch oorlogs
akkoord, waardoor het Belgisch leger
heelemaal aan den Franschen legerstaf
zou overgeleverd zijn, goedkeuren, om
de eenvoudige reden dat ze niet weten
dat zulk akkoord bestaat.
In zijn boek Realisation Social isles
zegt partijgenoot Yandervelde dat moest
ei; een verstrekkenderen auderedoelein-
d.en nastreven akkoord bestaan dan
het Fransch Belgisch verdediglngsak-
koord voor het geval van niet uit-
gelokten aanval, dit niet zou geduld
worden.
3. Sinds 1919 hebben de socialisten
niet opgehouden de democratiseering
van het leger en de vermindering van
soldatendienst teeiscben.
De zes maanden diensttijd werd even
wel door katholieken, christenen en li
beralen verworpen. Is liet ODze schuld t
Nu zijn wij het weer die ons kracht
dadig verzet t» n tegen de legerverspil-
lingen en l zijn wij die door de heeren
frontersaangevallen worden.
De fronters fnseislen dom best over
ons anti-militarisme te zwijgen zij die
als r ationalisten oorlogszuchtige mi
litaristen zijn
/.ij zijn teg -n het Belgisch militarisme
maar willen een sterk vlaamsch leger.
/.ij zijn tegen de Belgische begrooting
van landsverdediging, niaar hunne eer
ste daad zou zijn. moesten ze hun wil
kunnen door drijven, een VI. militaris
me in t leven te roepen en Vlaanderen»
kraohten daardoor laten opslorpen. (Zie
Mest-Vlaming
4. Hebben wij de flnancie - dictatuur
goedgekeurd
l'oulh t heeft het niet aangedurfd zich
tegen haar te stel Ion. Isdat ook onze
schuld
t Is om do sociaal-democratie en de
democratische politiek van de regeering,
waaraan deze deel nam, te treflen dat
tie ünaucic l land aan den boord van
deu afgrond bracht en het was om, in 't
belang van ous volk, te redden watLOg
te redden was, dat onze partij de munt-
stabilisatie hielp doorvoeren.
De linaiicie ziet voor hare dictatuur
slechts in de sociaal democratie een ern-
siig gevaar eu ook daarom steunt het
fascisme, waartoe eveneens de fronters
zich hebben laten hekeeren, zich tegen
haar.
De heeren fronters - fascisten verwij
ten ons tiet volk tegen Itali.- en Duits-h-
land op te ruu-n.
liet oorlogsgevaar dreigt van den
kant van het fascistische Italië en de
door Italic gesteunde en aangemoedigde
Duitse he llillerianen. Zulks te zeggen is
onze plicht. Kti als de heeren fronters
daarvoor kwaad zijn. is het omdat ze de
partij kiezer, van de Italiaans, he en
Duische fascisten die niet hun gevaar
lijke oorlogsdrijverijen nationalistische
doeleinden nastreven en hijgevolg be
reid zijn aan hunne weerwraak en ver
overingsplannen den wereldvrede op to
otle ren.
Ons volk kieze maar tusschen o-nre
vredesactie en het misdadig vredebe-
dreigend gekonkel van het nationalis
tisch, militaristisch fronters-fas«isuie
MINISTERIE V\\
LANDSVERDEDIGING
Ontheffing van den werkelijken
i
aan de vour den dienst aangewezen
miliciens van 1931
Worden, krachtens artikel 57 der wet
op de militie, de werving en de dienst
verplichtingen, ontheven van werkelij
ken dienst, de daarvoor aangewezen
miliciens van 1931, die tot volgende
categorieën behooren
1° Zij die deel uitmaken van een gezin
met ten minste zes kinderen van wie
geen enkel vrijstelling heeft bekomen
I als lid van een kroostrijk gezin
2 Zij van wie ten minste vier broeders
I bij 't leger gediend hebben
j 3° Zij van wie drie broeders bij 'L le
ger gediend hebben van wie een in
i dienst is gestorven.
De voorden dienst aangewezen mili
ciens van 1931, die in een va» voormel
de gevallen verkeeren en vanwege den
commandant van het werfbwreel geen
bericht van ontheffing ontvangen heb
ben, moeten hun bezwaarschrift indie
nen vóór 1 December 1931.
Hun schrijven, met opgave van naam,
voornamen, plaats eu datum van ge
boorte, gemeente waar ze voor de mili
tie werden ingeschreven en werfburoel
waarvoor ze verschenen zijn, dient
aangeteekend gericht tot het Mi
nisterie van Landsverdediging, dienst
van militair personeel en werving,
sectie, 1, Leuvensche weg, te Brussel..
Anderdeels, kunDen de miliciens van
hun ontheffing afzien, mits hunne ver
zaking, waarvan de handteeking door
het gemeentebestuur dient gewaar
merkt, bij aangeteekend schrijven,
vóór 1 December 1931, aan hetzelfde
adres te beteekenen.
Bovenstaande bepalingen zijn uit
sluitend toepasselijk op de miliciens
met de klasse van 1031 voor den
dienst aangewezen en gelden geens
zins voor degenen die werden ver
daagd of een uitstel bekwamen.
I
I< er eea schooner iets dan een volk
dat zich uitleeftdat al zijn gaven weet
tot het hoogste op te voeren i
Zij die tegen de rechtmatig® Vlaam
sche eischeu zijn, begrijpen het onlo
gische niet van hun handelwijze.
De tijden zijn heelemaal veran- i
derd tegen vroeger toen rneu nog het
Vlaamsch beschouwde als een taal van
minder waarde, goed voor ineideu on
knechten, en ei' in de Kamers uqoU
Vlaamsch gesproken werd.
Wie herinnert zich niet menigmaal
van naïeve ouders gehoord te hebben
Onze jongen is al goed geleerd, hij
spreekt reeds Fransch... Als hun zoon
ergens een verkapt woord l-Tansch broe-
belde
Het volk ging reeds zoo verre weten
schap te verwarren met «ie keunis van
een vreemde taal.
Zulk was de vrucht van jarenlange
verbastering.
Onze taal is al veel in achting geste
gen. In de openbare besturen en iu 'toj\-
derwij.; dringt het Vlaamsch m.eer en
meer door eu van onze Vlaamsche
Hoogeschool verwachten wij 't beste
voorde toekomst (leden ook zal het
eene noodzakelijkheid gaan word# n. dat
d,e voorzitter der Kamer de beide lands
talen machtig zij.
Daar de Vlaamsche Kwestie steeds eene
democratische zaak was en het Socia
lisme geworteld is in de democratie,
waren in onze partij de eerst Vlaamsche
strijders te vinden.
August Vermeylen, Socialistisch Se
nator en nu de eerste rector der Vlaam
sche Hoogeschool, schreef v«ï«'»rden Oor
lof
Geef het volk zijn taal, opdat het
b zijn waardigheid voele geef het zijn
taal, opdat het zich naar de behoeften
van zijn wezen ontwikkele geef het
zijn taal, want met de tODg raken de
gedachten los, krijgen ze vorm, wor-
den ze leven d*t zich voortzet geef
het zijn taal. opdat het eindelijk spre-
ken en verstaan zou en de breeduit-
levende denkbeelden van dezen lijd,
zijn twijfel die naar hooger streeft, zijn
0 woorden van strijd en hoop, zullen
door heel dat volk ruischen, niet al-
leen meer aan de oppervlakte, bij de
- gegoede burgerij maar in de gan-
sche maal schappij, inde steden en op
Dei land, de stemiooze ongebruikte,
wachtende krachten wekken, dekern-
gezonde krachten, die eens dit le-
ven omscheppen.
A an Alhi-ric De Swarte en Huj'smans
1 «le Vlaamsche strijd ook veel ver
schuldigd.
li t is waar dat de Socialistische partij
tien strijd Go» dou boterham op het voor
plan zette. Ka zulks is zeer begrijpelijk,
waut om iets le kunnen zijn, heeft uien
toch eersten vooral voedsel noodig. Dat
is de brute werkelijkheid.
Maar niet eene andere partij heeft
praktisch meer de Vlaamsche zaak
vooruitgeholpen dan de Socialistische.
J Kén ding is nog zeker de Vlaarn-
he burgerij blijft Fransch
j Dat weet vooral de bediende die in 't pri
vaat leven zijn brood moet vet dienen. In
I de banken, op het kantoor «Ier fabriek
wordt Fransch gesproken. Het is die
bourgeoisie van Vlaanderen, die wars
is van alle democratie en een vreemde
I taal spreken blijft. Wellicht verandert
zulks ook met den tijd, die alles om
keert.
ij herhalen het de Vlaamsche zaak
is door en door democratisch.
Daarom ook ver ledigden de Wallach»
Socialistschen in 't algemeen de
Vlaamsche eischen en kon «Je partij
steeds de gepaste formule vinden om do
V laamsche gedacht te dienen en orn ver
d r hare eenheid te bewaren.
A. VIJVERMAN.
