1
Het Hequisitorium
Woorden en... daden
federaaTbestuür
De werkloosheid is in ons
land met 50 ten honderd
Nóg over dt
België en bet
militarisme.
Soc. Weekblad voor het Arr. Aalst.
door AUG,
DE BLOCK, Provincieraadslid,
Oost-V!aandereft
verergerd
Er zijn nu I80.000 werkloozen
Verhooging sedert 1928 van de
LEG LH UITG A VEN
VOORBEREIDING TOT DEN OORLOG
1300 millioen frank buitengewone uitgaven
WERKLOOSHEID
3(10 000 WERKLOOZEN
SOCIALE VERZEKERINGEN
HEFFEN VAN BELASTINGEN
Bedienden S.A.RO.V.
FONDS DER
IY1EESTBEGAAFDEN
RECHT DOOR ZEE
UIT AALST.
300 Millioen
aaD Forten.
Een Studiekommissie
voor de duizenden
Werkloozen I...
28 Jaargang Ni 7
Prijs per nummer 30 centiemen
15 Februari 1931
RECHT EN VRIJHEID
Verantwoordelijke Uitgever
ALFONS BERGHMAN
Lokaal Volkshuis Molendries, 11, Aalst
Postchkuk-Rkkkmng 85686. Tei.f.foon 572.
Zetel B. W. p.
Ark.-Federatie - Volkshuis AALST.
i
Wat te voorzien was, gebeurt.
Na, e« kele dagen zwijgen beginnen
zekere katholieke bladen zich in te
spannen om het verbond, gesloten lus-
schen do katholieken van Oost-Vlaande
ren en defonters van dezelfde provincie,
goed te praten.
v Het heet nu, dat er geen andere oplos
sing mogelijk was.
Dat is niet minder dan een gewilde en
opzettelijke gezochte leugen.
Dat er wel degelijk een andere oplos
sing mogelijk was, bewijst liet heengaan
van den katholieken leider, baren Ver-
wilghen.
liet feit dat de katholieken hunnen
leider lieten vallen, heeft des te meer
beleekenis als men weet dat hij geJuren-
de meer dan 25 jaar, met gezag de be
langen der katholieken verdedigde als
bestendig afgevaardigde.
Voorde verkiezingen van '29 werd
hem zeer uitdrukkelijk gevraagd zich
niet uit de politiek terug te i rekken en
op post te blijven, omdat hij de eenige
man was van wien genoeg ontzag uitging
in de provincie oui het prestige der ka
tholieken hoog te houden.
Het gaat niet op, hier al de gebeurte
nissen zooals die zich voordeden van
.luni 1929 af, te herbalen.
Toch moet herinnerd worden dat van
dieperiode af zekere katholieken hesten -
distin voeling met de fronters zijn ge
weest, wel is waar in persoonlijken
naam en zonder eenige opdracht van de-
katholieke groep.
Zij zijn het die bewerkt hebben dat de
fronters het aanstellen van een homo
geen katholieke deputatie mogelijk
maakten met zich te onthouden.
Welke voorwaarden daaraan verbon
den waren is nooit, uitgelekt. Wel wist
iedereen in den provincieraad dat een
'der katholieke deputatieleden bet volle-
d'g vertrouwen der fronters genoot. Het
schijnt zolfs dat.daaruit, eogal eens span
ning ontstond in de deputatie zelf.
De fronters hebben door die taktiek
echter niet gekregen wat zij hoopten.
Zij snelden de deputatie in minderheid
i»n deze nam ontslag. Oo middel ijk kwa
nten in de katholieke groep twee strek
kingen naar voren.
Eene, die een oplossing wilde zoeken
met zoogenaamde Belgische partijen.
Eene andere, die onder alle voorwaar
den met de fronters wilde marcheer en.
Het is deze laatste strekking die ten
slotte de overwinning heeft behaald.
De taktiek van de beschaamde fron
ters zoo werden zij genoemd, was
nogal kinderachtig en juist daardoor is
zij zoo deerlijk mislukt
Zij wilden 5q de publieke opinie - n den
katholieken heer \>rwilghen misleiden,
door zoogezegd te doen uitschijnen dat
met de andere partijen, dus socialisten
en liberalen, geen oplossiüg mogelijk
was.
De heeren wisten dat de liberalen, al
thans in den beginne, bereid waren alles
aan te nemen,, op voorwaarde dat zij
opgenomen werden in de deputatie. Zij
spraken dan ook publiek de «exclusieve»
tegen de liberalen uit en volgden aldus
het voorbeeld, hen gegeven door de
fronters.
De christen-demokraten, want het wa
ren voornamelijk zij, die te Brussel aan
ccq tafel zitten met de liberalen, zegden
te Gent nooit en legen geen enkele
voorwaarde met de liberalen.
Nu moest er nog afgerekend worden
met de socialisten.
Een gedeelte der katholieken was eer
lijk. Voor de anderen moesten de onder
handelingen tot eiken prijs mislukken.
De socialisten, die dat wisten, waren
dubbel voorzichtig.
Op de volgende punten werd nogal
gauw eenstemmigheid bereikt
1° De deputatie zou bestaan uit 4 ka
tholieken, 2 socialisten en den gouver
neur liberaal. Dus toepassing van de E.
V. op de 7 leden die stemrecht hebben.
De katholieken kregen het recht dat dit
geen erkenning der E. V. medebracht
voor hun partij. Het was de opneming
der minderheid. De socialisten mochten
op grond der cijfers, verklaren dat dit
wel degelijk de toepassing der E. V. was
en zij aldus io niets verzaakten aan hun
eisch.
2'0m duidelijk te doen uitkomen dat
het hier geen verbond gold maar slechts
een bestuursovereenkomst zouden de
socialisten zich onthouden hij de stem
ming voor de katholieken, en omge
keerd, deze laatsten als er gestemd werd
voor een socialist.
3» De partijen behielden hun volledig
programma en het recht dit te verdedi
gen in de deputatie en in den raad. Zoo
op bepaalde punten geen overeenstem
ming werd bereikt in de deputatie, zou
den beide partijen hun standpunt uiteen
zetten in den raad, die dan zou beslissen.
'1° Katholieken en socialisten behiel
den de vrijheid te stemmen over de ver
schillende posten der begrooting zooals
zij het goedvonden. Zij zoudao in bloc
het geheel der begrooting zooals die
door den raad was opgemaakt, stem
me». Zonder begrooting is het b st'.-ur
der provincie onmogelijk.
5° Beide partijen vei bonden zich door
den raad genomen beslissingen goed te
keuren.
Hetis op dit oogeDblik dat de katho
lieken twee punten naar voren brachten
nl. het tijdelijke van den eeredienst en
het technisch katholiek onderwijs.
De socialisten gaven oogenh'ikkelijk
toe dat er eene confessioncele meerder
heid in den raad aanwezig was. Zij ver-,
klaarden dat zij niet zouden toelaten dat
fronters, om zuiver politieke redenen en
door tegen hun geweten te stemmen, de
deputatie in minderheid zouden stellen.
Een der onderhandelaars drODg er
sterk op aan dat de socialisten zich zou-
onthouden van meet af aan.
Op de volgende bijeenkomst stemden
de socialisten er in toe zich bepaald over
die punten te onthouden.
Twee der katholieke afgevaardigden
namen daar volledig genoegen mede en
erkenden dat de houding uit alle oog
punten eerlijk was.
Dezelfde afgevaardigde die het voor
stel van bepaalde onthouding gedaan
had, verloochende nu zijn eigen voorstel
en droog aan dat de socialisten deze
punten zouden stemmen. Om den weg
voor verdere sabotage open te houden,
kwam hij nog aan met andere punten.
Ik mag er trouwens bijvoegen, en
daarvanzijnbewijzen.dat zelfs als de
socialisten er haddén iu toegestemd die
kredieten te stemmen, de onderhande
lingen toch zouden afgesprongen zijn.
De meerderheid der katholieken
zeilde geen oplossing met socialisten
hun standpunt, was
KA TH01AEKEN EN FRONTERS
of NI EIS.
Om dit doel te bereiken moest baron
Yerwilghen buiten. Daarom gaven de
katholieken ook hunne zelfstandigheid
op. In de onderhandelingen met de socia
listen heette het dat zij, juist om die
zelfstandigheid volledig te bewaren, niet
konden stemmen voor een socialist. Wij
waren het daar trouwens mede eens. Zij
stemden echter wel voor de fronters en
omgekeerd. Het is dus geen bestuurs
overeenkomst meer, maar wel degelijk
een politiek verbond zonder meer.
I it een ander punt van het geschreven
akkoord blijkt dit trouwens nog duide
lijker.
Er wordt nl. bet volgende in bepaald
Zoo er meeningsverschil ontstaat in
de deputatie tusschen den fronter en de
katholieken, dan zal dit geschil onder
worpen worden aan eene scheidsrech
terlijke kommissie, die uitspraak doet
zonderberoep.
Deze kommissie bestaat uit een gelijk
aantal katholieken en fronters.
De raad wordt dus heelemaal uitge
schakeld.
De 8 fronters hebben percies zooveel
te vertellen als de 42 katholieken.
Dit al les bewijst heel duidelijk dat, in
Oost-Vlaanderen althans, katholiek
en 1'roDter nog enkel voornamen zijn,
zonder meer. De heeren zijn het roerend
eens over «'én zaak hun haal tegen het
socialisme, en daarom moest het kleri-
kaal-frontistiscli verbond er, trots alles,
komen.
Van 39.000 in November is het gela1
werkloozen gestegen tot 63.585.
Van 76.000 deel lelijke werkloozen is
het aantal geklommen tot 117.167.
Deze getallen bevatten alleen de ver
zekerde werkloozen en als men weet dat
slechts de helft der nijverheidswerklie
den in ons land bij werkloozenkassen
zijn aangesloten, dan mag me» het ge
tal werkloozen verdubbelen, tonder dan
nog van de werklooze landbouwers te
gewagen.
Wjj beschuldigen de ohristen demokraten van medeplichtig
heid, samon met de regeeriig van de klerikale liberale bour
geoisie, aan de volgende feihn tin raccc'e van de werkende
klasse en het Belgische volk
van 714 millioen frank per jaar tot 1233 milüoen in 1930.
Voor het genoegen van den KATHOLIEKEN-OORLOGS
MINISTER heer de Broqueville en de heeren van das Militar
als
te zullen stemmen waarmee nuttelooze forten worden gebouwd
en slechte vliegmachieren worden gekocht.
GEEN 200 MILLIOEN FRANK over te hebben tot het
bestrijden der
door het laten uitvoeren van do dringende noodzakelijke open
bare werken en het leger van officieele en niet officieele
met enkele tienduizenden te vermindenn en de bewoneisvan
de overstroomde gebieden gerustheid te schenken.
GEEN Tl-JD EN GEEN GELD te vinden voor het wette
lijk invoeren van de
de zieke arbeiders en hnn gezin voldoende ondersteunend.
En ten slotte door de groote geldverspilling aan het MI
LITARISME, en de oatUstiag destijds van de 2400 RIJKSTE
LASTENBETALERS, opnieuw te denken aan bet
Daarvan beschuldigen wij de christen-demokrater, de
vaandelvlucntigen van de ware demokratie en de verraders
van de arbeidersklasse.
PROGRAMMA VAN DINSDAG 17 FEBR.
GolM. 339 111.
1931.
Wij ootvangen ter redactie den vol
genden brief
Aalst, postdatum.
Waarde Redactie,
Ik heb met belangstelling de kritiek
gelezen iu De Liberaal en ook in
K Ons Volksblad over een artikel,
van de hand van Vijverman, versohe
nen in uw blad eu handelende over do
bedienden.
Ik wil L' zeggen, dat ik het als
bediende heelemaal eeDS hen met
bedoeld artikel.
Vijverman heeft de bedienden niet
gesmaad, maar heeft enkel de waar
heid geschreven.
De bedienden hebben ongelijk dat ze
zich Diet vereenigen, zooals dc hand
arbeiders en wij hebben bet onrecht
streeks aan de gesyndikeerde macht
dezer laatsten te danken, dat ook ODze
loonen wat verbeterden.
Een voorbeeld onze wedden ver
meerderden op onze fabriek telkens
als het loon der arbeiders vermeer
derde. op aaostuwiDg van en in ak
koord met hun Syndikaat.
Het Liberaal en het Katholiek
weekblad slaan den bal mis. Maar «le
ze Heeren kennen het bedienden-
vraagstuk niet. Ongelukkige bedien
den die zulke dwaze kritiek voor
waarheid aannemen.
Met hoogachting,
EEN BEDIENDE.
Studieleeningen voor het
Schooljaar 1931-32
De aanvragen om studieleeningen op
het Fonds der Meestbegaafden moeten,
vóór 15 Maart 1931, ingediend worden.
De aanvragers die de stad AALST be
wonen sturen hun verzoekschrift aan
het stadsbestuur.
De aanvragers van al de gemeenten
van hel arrondissement Aalst sturen
hunne aan vraag aan den lieer Gouver
neur der Provincie te Gent.
De loerlingen die reeds eene leening
bekomen hebben moeten eveneens eene
vraag tot vernieuwing insturen.
VLA A M SC 11E UITZ EN Dl N 1
Van 5,45 tot 6,45 uur.
Concert ingericht doorde S A.R.O V.
Paskwinus
voor de SAROV-mikrofoon.
8 uur tot 10 uur.
1. Jubelmarsch, Aug. De Boeck
2. Vlaamsche Schetsen
M. Brussel mans
3. a) O, Tibbie, zoet kind
K. Mestdagh
b) De Herbergprinses,
gez. door Mej. Dermui, -'an Block
4. Milenka.
a) Canzonetta I. W. De Fesch
b) Och eeuwich es zoo lanc,
K. Mestdagh
c) Zomernacht, Emiel Dclin
gcz. door den Heer
Bennesteker.
5. Vlaamsche landschappen.
De Roye
DE FILM ALS MIDDEL VOOR
ARBEIDERSoPVOEDING
voordracht te houden door deu Heer
Maurits Naessens.
6. Burlesque, Marcel Poot
7. Fantasie op Spaansche
Thema. Gevaert
8. a) Lied uit Ophelia, L Morlelmaos
b) Er wonen vogelkens vele,
gez. door Mej. Dermui K. Mestdagh
9. Wiegelied, P. Leemans
a) Heeft het roosje mil
de geuren, Peter Benoit
b) Kalme rust. Hullebroeck
c) Lentelucht, Paul Lebrun
10. Rubensmarche, Peter Benoit
PROGRAMMA VAN ZATERDAG 21 FEB.
1931
S. A. R. O. V.
5,45 tot 6,45 uur.
Concert ingericht door de S.A.K.O.V.
meteen spreekbeurt aan de huismoe
ders, te bcuden door Mej Lea Qamar,
oVer öoeden smaak in ons huis.
Morgen Maandag zitting van liet Fe
deraal Bestuur te 2 1/2 uur namiddag in
het Achturenhuis te Denderleeuw.
Dagorde 1" Briefwisseling
2° Voortzetting «Ier bespre
king over onze houding
inzake Landsverdedi
ging
3. Onze propaganda.
•1 Mededeelingen.
Elk weze op post.
De Arr. Secretaris,
Alfons Rerghman.
Wij doorleven ernstige tijden.
Do werkloosheid verminderd niet
integendeelen de vooruitzichten zijn
allesbehalve goed.
Er is niet aan te twijl'ehn in sommi
ge gezinnen is reeds te kort.
Bij gebrek aan inkomsten moet op
vele plaatsen liet huiselijk budget zoo
danig ingekrompen worden, dat de toe
stand aan armoede grenst.
Kq nochtans er is van alles io over
vloed in de wereld. Zoowel als vóór eeu
jaar, kan men alles vorkt ijgen met geld
levous- en genotmiddelen n kleedirg.
Alleen mist de arbeid-r zijn koop
kracht.
Zegt de eenvoudigste logica ons niet,
dat er iets hapert aan oi.s huidig sociaal
systeem le< stkapitalistisch stelsel
en wij verzeild zijn in een conomisclien
doolhof, waar we cog geen uitweg aan
zien
Iets in den war sturen is geen kunst.
Deze economische on'redderinppleiti iet
ten voordeele van de vaandeldragers van
ons huidig regiem.
Het kapitalisch stelsel dat steunt
op privaat bezitis dus onvolmaakt.
Het leidt tot oorlog en tot economische
wanorde.
Het is gesteund op dwang en geweld
en 't schept twee klassen in d« samen
leving bezitters en nietbezittf rs.
Dit kan geen ideaal stelsel zijo.
Ik kan rne moeilijk inbeelden dat «Ie
kerk de katholieke kerk zij die
zoo hoog oploopt met hare humanitaire
begrippen, zulk systeem steunt.
Dat er dichters zijn die het nu t hun
taleDt, verheerlijken een dichter, die
doorgaat a's een edel mensch...
Dat er geleerden gevonden worbn,
die het steunen met hun wetenschap zij
die toch hunne kennis zouden moeten
gebruiken om eene betere en hoogere
samenleving te scheppen.
Edoch, ieder mant schappelijk stelsel
heeft zijn verheorlijkers gehad en het
kapitalistisch regiem heeft ook «Ie hare
Ie meer daar de mensch toch een pro-
tinkt, is van zijn tijd en van zijne omge
ving.
Oos huidig reai-m zal nochtans niet
eeuwig blijven bestaan. Het zal verdwij
nen zonal* trouwens andere verdwenen
zijn. Niets is er bestendig zulks is du
eenmaal wet.
Alhoewel op gebied van recht de lage
re klussen der samenleving iD de laat
ste 50 jaar veel vooruitgang ge
maakt hebben en dat ook hun levens
standaard heel wat naar omhoog ge
gaan is, toch is de ongelijkheid in bezit
niet alleen blijven bestaan, maar ze is
zelfs nog vermeerderd.
Vergelijkt den toestand van den
werklooze. die moeilijk «Ie eene maand
aan de andere knoopten zich alleen het
strikt noodige kan verschatten, met de
zen van zijn patroon, die dikwijls over
millioenen beschikt, een onbekommerd
leven slijt en zich le goed doet aan alles.
Denkt aan het leven der paria's der
schipbreukelingen der maatschappij
•lie rondzwervt n in Parijs, in Londen en
elders, voor wien de dag an morgen een
i vraagteeken is en die Zola en .lack Lon
don zoo geniaal beschreven hebben
lenden kt dan ook aan de uitspattingen
der bourgeois, diedoor misdadige en on
eerlijke sp« culatie iu h»t bezit kwamen
I van millioenen en op ê«',n dag meer ver-
toren dan een arbeider op zij a 1 ven win-
i nen kan.
Wanneer een arbeider een pint le v.eel
drinkt wordt dit opgemerkt als de
I de grooten met handvollen bankbriev» n
verkwisten, vindt men zulk- heel dh-
tuurlijk.
Wij keuren uochtarsalie buitenspori
ge verkwistingen ;«f. Maar de eerste
doet het dikwijls, omdat hij niet beter
1 weet bij d m tweede betcekent het ont-
aarding.
j Die schromelijke ongelijkheid der for-
tuinen moet tot wanorde leiden. Wij
I veroordelen liet. maatschappelijk stel-
-el, dat dien toestand schiepen wij wen-
schen niets beter dan dat de storm
I eens woede die het tol in den grond zal
I vernietigen, opdat dit stelsel plaats ma
ke voor een beter liet Socialisme.
A. VIJVERMAN
lielgi. is een klein tand. Hel ligt
daarbij op een uiterst gevaarlijke
plaats van EuropaIn alle groote
oorlogen ran West Far opa betaalde
Bclgic altijd liet gelag. In ons land
kwamen vijandelijke'legers hunne
woede botvieren
Belgii heeft er dus belang bij, dat
zoohaast en zoo vlug mogelijk ont-
wapenil wordtin de verschillende
landen. Alleen danals alle oorlogen
onmogelijk zijn gemaakt, zal liet vol
komen gerust huwen leven.
Zonder nu juist de nationale ver-
'lediging op re geven, zou Ilelgie, in
zijn eigen belang, een kampioen voor
ontwapening moeten zijn. Wie een
ideaal nastreeft, begint met aan de
openbare meening 'te betvijzen, dat
het hem ernst is. IIj geeft zeif het
goede, voorbeeld, om met des te meer
kracht navolging van de anderen ie
kunnen eischen.
België doet. precies het tegenover
gestelde. Alle verhoudingen in aan
merking genomen, komt ons land
aan de spits van alle Europeesche
landen, voor wat de vermeerdering
der md.lita.ire uitgaven betreft. Ter
wijl Engeland zijn vloothoslen ver
minderde, worden hier weer nieuwe
millioenen ge raagd om forten te
louwen, gericht tegeneen land, dat
volgens officieele vaststellingen,
liee/l voldaan aan hel vredesver
drag.
Het aantal soldaten onder de wa
pens is meer dan verdubbeld. I)it is
nochtans niet genoeg voor de heeren
militaristen De rijkswacht die naar
gezonde opvattingen enkel voor taah
zou moeten hebben, de veiligheid der
burgers te beschermen tegen boos
wichten. is een onderdeel van het le
ger gewordenHet militarisme is
zoo ergdat men het buitenland
tracht'te misleiden. Het aantal, gen
darmen zal teel dra verdubbeld zijn,
m vergelijking met wat bestond voor 1
den oorlog.
Wat de officieren betreft is de toe
stand nog heet wat erger. Hel aan
tal heeren die hun brood winnen met
eiken dag enkele uren op een bureel
te slijten, of ,,'ft /ongen te pesten of
met totaal niets le. doen. is geweldig
vermeerderdOnder de regeering
Routlet V and err el de werd eene po
ging gedaan om het aantal officieren
te verminderen. Sedert heeft de Bro-
i/ueville er nog meer bij benoemd
dan er heen gingen.
Aan die geldverspilling voor het
militarisme moet, in 't belang van
ons land. zoo gauw mogelijk een ein
de komen. Iedereen moet krachtda
dig protest eer en tegen de nieuwe mi
litaire uitgaven.
k
DE LIBERAAL» verkoopt weer wat
zotternijen en dwaasheden.
Het gaat er over onzen Ziekenbond en
over onze Apotheek. Wij willen zelfs
op zulke stommiteiten niet antwoorden
en laten dal liever aan het oordeel over
van hel publiek. W at moeten verstandi
ge m< nscheri daarvan denken, als ze
zulk snobsenblad eens onder handen
krijgen.
EEN STUDIEKRING werd gesticht
door onze Jonge Wacht. Eeu prachtig
initiatief.
Wij verwachten van deze jODge ele
menten heel wat.
Vooral verwachte» wij van hen
geestdrift, uitstraling van hooger intel
lectueel leven.
HET PRESTIGE DER FRONTPARTIJ
is nietgestcg«in hij de werkende klasse,
met in Oost-Vlaanderen een verbond aan
te gaan met dc papen, l angs den eenen
kant is z -radikaler dan de Socialisti
sche pa'tii cn van de andere zijde wil ze
Katholieker zijn dan de paus zelf.
Wat een vrije arbeider niet wil zijn,
dal i- paasch Het Frontisme zal bij
zulk verbond Diets winnen.
-1
Dank de lamlendige, gedweeË, staafsche onderwerpings-
poliliek der Christene schoothondjes tegenover het kapitalisme
wordt er besteed
