De eer aaa Pst. NICHELS
Het Lot van_ den weiter
DE BESCHAAFDE OORLOG
EEN DRINGEND
VERZOEK
aan
Soc. Weekblad voor het Arr. Aalst.
Voor al wie een huis heeft
gebouwd
Open brief
Mijnheer Herman Vos
DE ROODEN ROEPEN
ROODEN ZONDAG VAN VLA5NDERIN
28 Jaargang N> 15
Prij3 per nummer 30 centiemen
12 April 1931
T EN VRIJHEID
Verantwoordelijke Uitgever
ALFONS BERGHMAN
Lokaal Volkshuis Molendries, 11. Aalst
Postcheck-Rekening 85686. Telefoon 572.1
Zetel B. W. P.
Arr.-Federatie Volkshuis AALST.
Als we verleden week met vreugde
verkondigden dat Pgt. Nichels vol
doening had bekomen voor dezen
die een eigen huis bouwden, en het
geld hiervoor aaneen door de Spaar
en Lijfrenlkas erkende uaalschap
pij hadden ontleend, honden wij dit
bericht slechts officieus mededeel-en.
Heden is het officieel.
Elk zal beg rij pen dat Gezel Niche/s
niet rustte zoolang hij over de o/fi-
cieele aanvaarding van de verlaging
van interest geen zekerheid hadHij
scheef dan ook onderstaanden brief
Mijnheer DE ROOYER,
Algemeen Bestuurder der
Spaar- en Lijfrgntkas,
48 Wol vengracht, Brussel.
Hoog Geachte Heer,
Op 2" Maart 1.1. heb ik. van Led. een
brief ontvangen nopens mijne vraag
in de Kamer van Yolksvertegenwoor-
i digers gedaan, aangaande de intrest-
vermindering. aan de ontleenders
van gelden, voor het bouwen van een
eigen woning, waarin Ge mij liet
kennen, dat die zaak aan een onderzoek
onderworpen werd
Mag ik l'ed. bidden, mij te laten we
ten, of er hieraangaande nog geen be-
slissing is genomen en zoo ja, de welke
Op l'we welwillendheid rekenende,
aanvaard, Heer Bestuurder.de verzeke
ring mijner hoogachting.
NICHELS Al.IK KM.
\alst, j.S-S-3 r
Up April j.L, kwam hem het vol
gende antwoord toe.
Brussel, den 3 April iu3i.
Aan den Heer AIF11ED NIC H EI S
te Aalst.
Mijnheer de Volksvertegenwoordiger,
Ingevolge uw brie: van 28 Maart,
laastieden, heb ik de eer u hierbij een
exemplaar te laten geworden van den
omzendbrief, welke zoojuist aan de
maatschappijen voor werkmanswonin
gen, erkend door de Spaarkas, gestuurd
t werd aangaande de tijdelijke verminde
ring van den intrest, dien zij toegestaan
hebben tegen een hooger percent dan
Aanvaard. Mijnheer de Volksver
tegenwoordiger, de uitdrukking mijner
gevoelens van bijzondere achting.
E. DE ROOVER.
Dus volledige coldoening.
Met welke vreugde zullen dc dui
zenden arbeiders en bediendenwel
ke zich een eigen huis hebben ge
bouwd, dit goede n ieuws niet begroe
ten
Want weet wel, dat dit voor velen
een vermindering van intrest tot
-100 frank per jaar beteekent
voorschotten, toegestaan tegen normale
percenten boven 412 wordt tegen.
4 1/2 u'° berekend.
Het bedrag, jaarlijks af te dragen aan
bet voorwaardelijk reservefonds en waar
van sprake in sommige, van Maart tot
Juji 1024 gesloten contracten, wordt dien
tengevolge voorloopig van 10 verlaagd tot
117 van den intrest op bedoeld voor
schot.
Deze schikkingen hebben ook betrek
king op de voorschotten waarvan de duur
verlengd werd.
II. Daaruit volgt dat de intrest, wel
ken de maatschappijen van hun geldne
mers vorderen voor de leeningen, tegen
een hooger percent dan aangegaan,
met ingang van 1 Januari iqfli tot nader
order en zonder uitzondering tot ten
hoogste 5 verlaagd wordt. Bijzondere
maatregelen worden door de Spaarkas ge
nomen om na te gaan of deze schikking
uitgevoerd wordt. N oor die tijdelijke ver
laging van het interestpercent der leening
moet er geen nieuwe authentieke akte ver
leden worden evenmin moet eventueel
het levensverzekeringscontract gewijzigd
worden. Het volstaat het interestbedrag tc
verminderen (voorbeeld hierna).
Gelieve deze schikkingen zoodra moge"
lijk ter kennis te brengen van de belang"
hebbende debiteuren en hun het maande
lijkse!) bedrag op te geven, dat zij tijdelijk
moeten storten.
Ziehier een voorbeeld van berekening
dier mensualiteit
Gesteld een leening tegen 0 1 waarvan
het saldo, op 1 Januari iq3i, lr. 30.798.
80 bedroeg.
Daar liet interestpercent voor het loo-
pende jaar tot 5 moet verlaagd wor
den, wordt de interest, welke den geld ne
mer moet aangerekend worden, vermin
derd met 1 "/o," dit is, in dit geval, met
fr. 368 per jaar of fr. 3o per maand (al-
gerond bedrag).
Met fr. 3o at te trekken van de mensua
liteit, in het leeningscontract voorzien,
bekomt men het maandelijksch bedrag dat
in i()3i moet gestort worden.
Het spreekt vanzelf dat de geldnemers
zelf dienen te oordeelen of zij de mensua-
liteiten, in het leeningscontract voorzien,
wenschen voort te storten zoo ja, dan
zou de verleende interestvermindering er
toe bijdragen aangegane schuld spoedi
ger te delgen.
III. I Iet is wel verstaan dat de inte
rest der leeningen, door de maatschap
pijen voor werkmanswoningen sedert
1 Januari io3i toegestaan, in geen geval
4,75 0 mag overtreffen (omzendbrief
nummer 60.000 van 22 Dec. ïq3o).
Aanvaardt Mijne Heeren, de uitdruk
king mijner gevoelens van hoogachting.
De Algemeene Bestuurder
E. DE ROOYER.
P. S. Ik neem deze gelegenheid te
haat om u te laten weten dat gij eerlang.
Zeggen we maar dat hel optreden als documentatie, het werk Bouwen in
van l'gt. Nickels Alfredvoor vele jorp cn 0p het land uitgegeven door
menschen een besparing van dui- den h. Edward Leonard, zult ontvangen.
zenden ranken oplevert. Ziedaar een belooning voor eene
Om nu allen hvij/el weg te nemen, rechtvaardig op touw gezette actie,
alhoewel brief twee formeel is, laten (ne vooralten goede komt aan de
we hier het officieel bericht volgen, kleinen en waarvan Nichels de eer
Mijne Heeren, geniet de ver wezenlijker le zijn
Ik heb de eer u ter kennis te brengen 'E/ ^fben eraan gehouden zulks
dat de Algemeene Kas, t ekening houden- nogmaals aan te balen omdat we hel
de met de tegenwoordige economische niet dulden dat politieke troebelwa-
willendheid de volgende tcrvisschers de onbeschaamdheid
Vaststaat het, dat de uitvin
ding van oorlogsmateriaal huiten-
gewone vorderingen heeft gemaakt
en dat dc menschheid op het punt
staat zichzelf geheel en al uit tc
roeien. Wij die ons bij middel van
de krant dagelijks tot de massa
wenden, hebben tot plicht aan te
toonen welke uitwerking een che
mische oorlog heeft. Want zij die
den oorlog moeten voeren de on
derdrukte en uitgebuite massa's
zijn ook de eenigen die hem kun
nen verhinderen.
IIENRI HAK BI SSI-!.
Onder bovenstaanden titel, verscheen
een artikel in het llinke orgaan Arbeid
in Beeld onzer kameraden Transport
arbeiders.
Het loont meer dan de moeite dat wc
er hier, tot stichting onzer lezers, eenige
wetenswaardigheden uit aanhalen. Ware
het dan ook maar om het onze bij te bren
gen opdat de arbeidende klasse meer om
meer den oorlog ga haten.
We herinneren ons allen nog, alsof het
gisteren gebeurd was, hoe tijdens de vree-
selijke wereldramp, het door ieder be
schaafde patriotard vervloekt werd, wan
neer de eerste aanvallen gebeurden met
het gas. Juist alsof er in den oorlog nu
werkelijk iets menschelijks besloten ligt.
Maar spoedig ging heter om, wie van de
oorlogvoerende landen, met meeste kans,
gasaanvallen kon ontketenen.
Dc wereldramp 1914-18 is voorbijge
gaan en zij heeft onze militaristen heele-
maal niets geleerd, of beter zij heelt hen
geleerden daaraan wijden zij al hun be
kommeringen dat het in een aanstaan
den, allerlaatste» oorlog, voorjvrijheid en
wat weet ik al, zal om te doen zijn wie dc
grootste kans zal hebben zijn tegenstrever
te verpletteren en dit met de meest moor-
dadigste wapens.
We laten hier Arbeid en Beeld aan
't woord, dat ons een gedacht wil geven,
hoe ver de moderne techniek van moord
wapens het reeds gebracht heeftLuistert
Een der nieuwe gassen draagt den kor
ten naam van CHOROVINYDICHI.O-
ROARSINE, of in het viaamsch De
dauw des doods
Een druppel van dit gas, tot vloeibaren
vorm verdicht, op de huid van een rat,
doodt het dier binnen de drie uren.
Een kleine hoeveelheid op het naakte
vel van een mensch, heeft doodeliik ge-
volg.
Doch er zijn andere vernielende che
mische stollen namenlijk HYDRO-
CYANISCH ZUUR-. Die stof was reeds
gekend tijdens den laatsten oorlog maar
werd toen niet aangewend omdat er nog
geen doelmatige wijze tot concentratie
dezer heerlijke stof ontdekt was.
Vliegtuigen kunnen ze nu evenwel
vervoeren. Dit is hei snelst werkend ver
gift dat de scheikunde in groote hoeveel
heid voorhanden heelt, en dat ook. in het
groot kan gefabriceerd worden.
Hei zuur van dit gas verlamt hei
zenuwstelsel er. de dood treedt onmidde-
liik in.
zoo ver zouden drijvendc eer op te
eischen van een werk dat onze Tred
gedaan heeft.
Ten slotte wilden we ook er nog
eens op drukken, dal de socialisti
sche mandatarissen zich nooit laten
zoeken als het geldt een daad te stel
len ten bate van hun klassegenoolcn,
ten bate van den kleinen man.
A. B.
crisis, uit wel
nieuwe schikkingen heeft getroffen in za
ke crediet aan de maatschappijen voor
werkmanswoningen die tijdelijke schik
kingen zijn tot nader order toepasselijk
met ingang van 1 Januari 1931.
I. De intrest op de voorschotten,
aan de maatschappijen toegestaan tegen
verminderde percenten, doch boven
4 1/4 o, wordt eenvormig tegen dit laat
ste percent berekend de interest op de
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiHiiiiiiiiiiiimmiiimir
half fa'adewetten, die de huidige reac-
lionnaire regeering voorbereidt.
Het socialisme roept L te komen lui
steren naar het woord der waarheid
over de gröote vraagstukken die de we
reld beroeren de ekonomische risis en
de talmende ontwapening der volkeren
het Vlaamsche vraagstuk dat in oDsland
het politiek leven vertroebelt.
Vrouwen en mannen, arbeidersjeugd,
het is uw plicht aan dezen wekroep der
rooden, de eeuwig vervloekten van het
kapitalismo en de bourgeoisie, maar ook
de eenige redders der menschheid, ge
hoor to geven.
Gij zult uwen plicht doen en met bon
derden gaan luisteren naar de meetings,
die overal om 10 uur beginnen. Door on
ze opkomst, onze ongebreidelde geest
drift, onze rotsvaste overtuiging in de
eindoverwinning van het socialisme,
moeten wij Zondag 19:' April werkelijk
heid niakon den
Het socialisme roept L, vrouwen en
mannen. Het vraagt l om met honder
den te komen getuigen, dat het geloof
inde overwinning diep in uw harten is
gegrift.
liet socialisme roept L, om aan de
nog slapende en verdwaalde arbeiders te
vertellen, dat de groote oorzaak van al
le maatschappelijke kwalen schuilt in
het ordeloos, onhebbelijk en onrecht
vaardig kapitalisme.
liet socialisme vraagt U, om mede te
helpen om deze lieden te doen inzien,
dat orde en welstand, recht op bestaan
voor iedereen, maatschappelijke recht
vaardigheid en broederlijkheid, alleen
kunnen gebracht worden door het socia
lisme.
Het socialisme roept U op, om op den
Rooden Dag te protesteeren tegen ver-
Lscheidene onrechtvaardigheden en
Ondervinding heeft geleerd dat niet
alle aangewende scheikundige stollen
doodelijk zijn. De doodeliike gassen blij
ven veelal hangen rond de voorwerpen
en zulks is niet altijd wenschelijk. Om
die reden werd in den laatsten tijd veel
gezocht naar doelmatige traangassen en
andere dito's. Dergelijk gas, dat door een
gewoon masker zou dringen, zou volgens
de laatste bevindingen, toelaten den oor
log te winnen. Een soldaat die door
traangas aangegrepen wordt, kan niet
vechten, zelfs niet zien, hij staat volstrekt
weerloos en zijn wapens kunnen hem af
genomen worden. Dit is menschelijker
dan hem armen en beenen at tc schieten
met kanons, of hem te vermoorden met
doodelijke gassen en zuren.
Maar er is nog een ander gas ontdekt,
dat zelts op metaal vat heeft. Gedurende
den iaatsten oorlog werd het aangewend
tegen de soldaten, maar het uitwerksel
op de kanons bleek ondoelmatig Daar
tegen tast het het metaal der mitrailli u-
zen aan, zoodat zij in een nacht onbruik
baar worden.
Met vliegtuigen die gas aan voeren kan
een aanval elk oogenblik bij dag of nacht
geschieden. Gasmagazijnen kunnen op
een paar minuten aan de vliegtuigen ge
hecht worden. Op die wijze kunnen zwa
re en gevaarlijke gassen over de vijande
lijke stellingen neergelaten worden met
verzekerde uitwerking. Evenzoo kan
vloeiend vuur mitraljeuzen-nesten verdel
gen. Er wordt voorspeld dat onbrandbare
kleeding zal noodig zijn in den volgen
den oorlog.
Tot daar Arbeid in Beeld
NYe kunnen nu eens allemaal ernstig
gaan betreuren, hoe sommige geleerden
al hun intelligentie gebruiken om voor de
moordtuigen meerdere technische verbe
teringen te vinden. Dit brengt ons
evenwel geen sikkepit verder.
Vast staat het, dat in de beschaafde
landen de hoogere militairen zich be
stendig bezig houden met datgene wat in
de laboratoria op gebied van nieuwe ver
delgingsmiddelen uitgevonden en verbe
terd wordt.
Is het nu niet om te vertwijfelen dat
men in volksvergaderingen, arbeiders
onbewust, we weten het wel schouder
ophalend bij de pakken ziet gaan zitten
(Zie vervolg onderaan kolom i)\
De maatschappelijke toestand E er
barmelijk
De loonen der(arbeiders dalen steeds, de
werkloosheid breidt zich uit en treft ieder
onverwachts, krisissen verscherpen, men
ziet arbeiders van de eene stad naar dc
andere trekken om werk te zoeken, doch
tevergeefs. Onschatbare fortuinen vormen
zich cn dichter en dichter worden de ar
beiders opeengedrongen, tegen elkander
gejaagd, voor het bereiken van een afge
knaagd been.
Indien elke vloek van een arme tegen
de rijken als bet gewicht van een milli
gram op het hoofd van eiken kapitalist
drukte, hij zou onder die zwaarte bezwij
ken. Wij spreken hier niet over den ge
wonen vloek, onder den vorm van een
grof woord of eene beleediging van eene
godheid. Maar in den mond der werklie
den wordt alles een vloek, de tranen en
zuchten der moeder, het smeeken der kin
deren, hun bibberen en klappertanden.de
wanhoop van den vader. Het leven der
werklui lost zich daarin op. NVordt het
kind geboren, 't is een vloek lijdt het
honger nog een vloek; sterft het nog een
vloek; komt het militarisme het eischen,
't is een vloek. Al vloeken die zich uit
drukken in woede, in 't krampachtig bal
len der vuisten, in stille moedeloosheid.
De vervloeking onzer huidige samenleving
- door onze tegenstrevers orde genoemd
is. verschrikkelijk. Het is een volkomen
vermaledijding! En zeggen dat deChriste-
ne schoothondjes durven beweren, zwart
op wit. dat er niets van is Maar... wat
iiselijk tooneel, waarin de menschheid ten
slotte zou ondergaan, indien voor ons, te
midden dier duistere verwarring geen
helder en reddend licht verscheen: de
Wetenschap en de Vereenigirg Het
is met die wapens dat het kapitalisme af
te rekenen heeft, met de verbroedering en
vereeniging aller werklieden, de samen
werking aller voortbrengers die door de
wetenschappelijke gegevens gesteund, ge
roepen zijn om de maatschappelijke aan
gelegenheden te regelen, en de wanorde
en den akeligen, onderlingen menscllen-
strijd te doen ophouden.
't Is door de vereeniging. dat men den
vijand ziine sterkte en verschansing, zijne
middelen en zijn doel leert kennen. Dan,
door de ervaring gesteund, krijgt men een
helder oog, om te zien over het wereld-
tooneel, de ontwikkeling der kapitalisti
sche bacille, de klimmende macht der
groote finantifin van hoven, met hare ver
rotting van onder.
Meer voedsel aan t volk, meer lucht,
meer leven, verkorting van arbeidstijd,
ziedaar de eischen van den tijd
Voorgelicht en gerugsteund door dc
wetenschap, sluit al wat goed en edel is
zich aaneen, al wat nog eenige levens
kracht heeft behouden.Maar hoopt armen,
gelooft ongelukkigen en vcrstootelingen,
eens komt het tijdperk van welstand en
geluk.
Arbeiders sluit u aan. treedt in on
zen vakbond, opdat hij voorwaarts
schrijdt trotseert den laster van de ver
foeilijke anti-socialisten; neemt degerech
tigheid in de eene hand en het boek der
wetenschap in de andere. Volgt onze vak-
vereeniging.
Klampt u vast aan de plooien van haar
kleed, volgt haar, steunt haar als men
haar aanvalt; valt met haar als men haar
kwetst en tijdelijk bukken doet, maar
volgt haar opnieuw, wanneer zij opstaat,
want zij voert ons tot den triomf, tot het
geluk.
Vrouwen 1 Wij richten ons niet alleen
tot dc mannen, maar ook tot u immers
wij verdedigen niet alleen hun toestand,
maar wel deze van geheel de arbeidende
bevolking, waarin u dan ook begrepen
zijt. Is uw lijden niet zoo groot als dat
van den man I Nog grooter, want zijt hel
niet, die, met het weinige dat uw man
verdient, moet trachten de twee eindjes
der week aaneen te hreugen i
Daarom, jonge dochters en moe
ders, rukt u Jos evenals den man, ver-
eenigt u, leert uwe plichten en rechten
als mensch kennen. Dan alleen zal u wer
kelijk eene betere toekomst tegenlachen.
Maar weest in uwen strijd geene verhin
dering voor dezen van den man, want
zijn strijd is ook do uwe. Steunt hem ech
ter, wakkert hem aan, wanneer hij in Diet
vuur staat tot verdelging van onzen nl-
gemeenen vijand het kapitalisme.
Beurt hem op. wanneer hij laait, troost
hemen verzacht zijne pijnen, wanneer
hij als slachtoffer valt.
Op vrouwen, richt u op on voert den
strijd met en naast den man, opdat zoo
niet gij, dan toch uwe kinderen hetere
dagen, zonder kommer, als erfdeel zouden
genieten.
NVegmct het verdoemd kapitalisme
Leve. lang leve het heilbrengend socia-
liseme.
wanneer gesproken wordt over den strijd
tegen den oorlog
De arbeiders, die te laks zijn om daad
werkelijk mee te helpen om den oorlog te
weren, zijn een schande voorde mensch
heid.
We hebben nochtans allen een degelijk
en niets kostend middel daartoe lichten
we onze kinderen voor, die men misschien
nog zal opeischen om hen te slachten op
het altaar van het kapitalisme leeren
we onze kinderen den oorlog haten
Eug. Deprez.
sBaesssa i.'
De heer adv. Rich. Dcclerck van
Brugge zond ter opneming een open
briefaan M. Herman Vos, nopens
de gevolgde politiek der frontpartij,
verschenen in 1. Vooruiten die we
graag overnemen.
Mijn waarde Heer Vos,
Wij hebben eenmaal onder eenzelfde
vlag gestreden. - De na-oorlog en de liqui
datie van het activisme hadden mij het
geloof geschonken dat de Frontersbewe-
ging de adaequate weg was naar de ont
voogding van het Ylaamsche ,volk. N oor
een niet gering deel is L we geestelijke
lijn mij daarbij toonaangevend geweest.
N oor menigeen trouwens onder de jongere
llaminganten heelt l'w aanleidingsmani
fest tot het tijdschrift Ruimte den
mystieken klank gehad dien de vorige
generatie in zich lieeit voelen trillen bij
het gevleugelde leidmotief van August
Yermeylens Eene Jeugd Mijn
vriend, wij zullen dit land schooner ma
ken...
Sedert dezen. Twen werkroep. zijn
heel wat jaren vergaan, heel wat begoo
chelingen vervlogen. Ik heb achter mij
de deur toegeklapt, den dag dat ik de
overtuiging gekregen heb dat, bij een
eventueel verkeeren van de politieke tij
in mijn moederstad Brugge, de Front
partij er als de kippen zou bij geweest
zijn om aan de katholieke fractie in den
gemeenteraad, tot wisselmeerderheid te
dienen, als dit mocht noodig blijken. Een
locaal incident zal L mij zeggen. Locale
incidenten zijn in politiek als in phvsio-
logie svmptomen van dieper liggende ver
schijnselen.Ik heb mij toen onder mijn
tent teruggetrokken, overtuigd dat de fei
ten mij eens in het gelijk zouden stellen.
NN'ie wachten kan krijgt ziin beurt.
00 niet alle teekenen bedriegen, staat
de Frontpolitiek aan de scheiding der we
gen. liet verbond met de katholieke par
tij in Oost Ylaanderen, de houding der
Erontersafgevaardigden in het Parlement,
de bruggenhoofdpol it iek van de Stan
daard" zijn zoovele koortsaanduidiging-
en, die de ontwikkeling naar het acute
stadium uitstippelen.
Het is aan dit kruispunt datde blik van
velen op l is gevestigd. O, ik weet het
wel, aan mij hoelt l ten slotte geen ver
antwoording. N'oor de meesten Lwer
vrienden ben ik het dorre a/gevallen
hout. dat men links van den weglaat lig
gen, terwijl de opmarch voortgaat. Maar
deze betwisting gaat verder dan onzen
persoon, omdat ze de beangstigende vraag
stelt naar de beginselen waarop Vlaande
ren morgen zal gebouwd worden. Daar,
op dit terrein, is I' oen klaar woord ver
schuldigd aan diegenen die eens van l
de verruiming van den Ylaamschen hori
zon hebben verbeid.
NN anneer ik mij verstout U dezen open
brief op te dragen geef ik daarbij een blijk
van vertrouwen in de waardigheid van
uw polemieken het is tevens een blijk
van respekt voor het politiek geweten van
den man waarvan ik overtuigd ben, dat
beginselen hem zwaarder wegen dan po
litieke opportuniteit het is een blijk van
waardeering voor den geleerde, die niet
tevergeefs langs het Solvay-instituut ge-
lliiltlliillllüiitilliiliiiiinilllllllllliii
gaan is. Last not least ligt daarin de er
kenning dat op de I rontersbanken nog
wat meer is dan het Maulheldentum
van een De Backer en het lawaai van
een Hermans dien de lauweren van den
Nazi Dr Cïoehhels blijkbaar beletten te
slapen.
De Schelde heeft zich in den laat
sten tijd met zeer goedkoopen spot alge-
maakt van diegenen bij wie dc gedachte
veld wint, dat de Frontpartij in het vaar
water van het clericalism terecht komt.
Senator Van Dieren heeft er met zijn ge
wone virtuositeit op gebrodeerd Kom
aan, Herman N os in de katholieke partij
wie ziet dat gebeuren t
Met dergelijke boutades kan men een
meetingpubliek in vroolijko stemming
brengen. Maar daarmede is liet vraagstuk
slechts verkeerdelijk gesteld. Ik wil niet
vooruit loopen op wat morgen gebeuren
zal. Maar ik stel vast dat. indien de
Frontpartij bij de katholieke partij inge
lijfd was, ze niet katholieker handelen
zou dan ze thans doet. En dat is ten slot
te iiooldzaak. Ot men daarbij onder het
zelfde etiket draaft, of met gesplitste ko
lommen vooruitgaat, de uitslag is dezelf
de.
Ik staat mijn bewering door twee ge
beurtenissen uit den laatsten tijd
1de samenstelling van de besten
dige afvaardiging in Oost-Vlann-
deren.
NN at ook het verder verloop Van deze
samenwerking zij, daar wordt thans met
behulp van de Ylaamsche Nationalisten,
de vrijzinnige inbegrepen, dezellde con-
fessioneele politiek gevoerd die lot nog
toe door de vorige katholieke meerderheid
werd in eer gehoudem Het Ylaamsche
verguldsel doet er de ultramontaansche
pil slikken. Het kan zijn dat men te Ant
werpen daar weinig bezwaar van gevoelt
maar wie, als wij te Brugge, sedert een
halve eeuw aan zulk regime gewoon zijn
gemaakt, weet wel wat dit heeft te bc-
teekenen aan moreeleen geesteli)ke druk
king op liet volk. Hei enkele voorbeeld
van de inrichting van het Brugsche vak
onderwijs, dat alle werkjongens verplich
tend in de armen van de politieke chris-
tene vakbeweging drijft, is een voldoende
staaltje van de aangename atmospheer
die dit regime, konsekwent doorgevoerd,
met zich sleept.
2) de houding der frontersafge-
vaardigden in Kamer en Senaat.
Het is opgevallen dat hij de laatste be
sprekingen over de lijken ver branding liet
meest de I ronters geweest zijn, en wel
namelijk de heeren Debacker, Hermans
en N an Dieren die de la aangegeven
hebben in het clericale chorus. Hetvraag-
stuk der lijkenverbranding op zich zelf
laat mij vrij... koud. Maar deze reactie
heeft voor velen de waarde van een svm-
hoo) aangenomen en is daarbij een vóor-
tecken van wat het geven zal den dag dut
Ylaanderen overgeleverd is aan de con
junctie van liet Ylaamsche Nationalism
cn de geestelijke kinderen van De Stan
daard 'i, die er in deze kwesties een men
taliteit op na houdt die wij lang begraven
achtten in dc romans van Denier Snie-
ders. Ik heb me afgevraagd of dit liet re
sultaat was van jaren Frontistische«Gods-
(Zie vervolgd bladzijde).
'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Met droeve oogen en gekromde ruggen, in den vroegen morgen,
strompelden zij naar hun werk, in de schaduw als geborgen
wijl de zon ontwaakte en wierp haar helder gewemel
over de donkere werkhuizenin den bleehen hemel.
Zij verlieten hun kroost en hun vrouw
in dat nog donker-koude gebouw,
zonder zeker tc zijn, 0 hard en droef beslaan,
van er s avonds weer naartoe tc kunnen gaan.
Als het nacht reeds was, kwamen de zwarle werkers,
na een harden arbeid, uil hun vuile kerkers 0
en keerden mei loomc schreden naar huis terug,
met droever blikken en meer gebogen mg.
Zoo volgde jaar op jaar een eeuwigheid.
Steeds in de vroege en late kouwigheid
kwamen en gingen de werkers, gekromd.
en als in kun slavenlot verstomd.
Die droeve tijden zijn heen. Nu zijn ZE geschaard,
als broeders, rond de plooien van het roode voil,
verecnigend hun krachten tegen hun ellendig lot,
om betere levensvoorwaarden op dees aard.
Zoo heeft de werker, van rijkdom de bron,
door eigen wil cn kracht,
door eendracht en door macht,
zich een plaats veroverd onder de zon.
Wij willen nu, broeders, als zomervonhen gieten
alom hun gouden kleur, een paar dagen genieten
van rust en vree, om, als de parasiet,
te bezingen 't fraaie met ons lied.
Zijn onze armen moe geworden onder den jarenla.it,
dan verlangen wij een goed pensioen, om alvast
in onze goede eigen hutten, bij een armen haard,
le kunnen leven in vrede, van gebrek gevrijwaard.
