Kwesne is
U sociale noot dor arbeidende llasse
is nog nijpender
Iedereen Weet
HUYSMANS DE BONNE
Het iiÉxietal met 5 Punten
pfluald op 15 Mei
OORDEELT!
Twee leiders
onzer Partij
gefeest
VerpljjM examen voorfleMieoim
m mannelijke kantoorklerk.
20 Jaargang IN' 22
Soc. Weekblad voor het Arr. Aalst
De Christene ministers vallen met Jaspar
over de militaire kwestie.
Prijs pernummér 30 centiemen
31 Mei 1031
RECHT EN VRIJHEID
Verantwoordelijke Uitgever
ALFONS BERGHMAN
Lokaal Volkshuis Molendries, 11, Aalst
Postcheck-Rekening 85686. Telefoon 572.
Zetel B. W. P.
Arr.-Federatie Volkshuis AALST.
We beleven koortsige dagen in de po
litieke middens te Brussel. Het ministerie
Jaspar, waarvan sinds zijn ontstaan,
einde I927, drie Vlaamsche christen mi
nisters deel maakten, is Donderdag 21 Mei
j.l. gevallen. Dat reactionnaire ministerie
kon zijn schijn-democratie niet meer red
den of dekken. Het klerikaal christen
democratisch - liberaal monsterverbond
heeft al gegeven wat het kon honderden
millioenen ontlastingen voorde rijken als
tol voor de vervlaamschte Hoogeschool
te Gent, enkele luttele verbeteringen aan
een paar sociale wetten. Voor de groote
politieke en economissche vraagstukken
wist het ministerie Jaspar geen uitweg,
omdat zijn regeeringsmeerderheid n sla-
venmeerderheid was die niet steunde
op den wil van het kiezerskorps, dat geen
christen-demokraten verkoos om in 't ga
reel der reactie te loopen. De Vlaamsche
kwestie, de militaire plannen, de sociale
verzekeringen, de werkloosheid, de open
bare werken zijn zoovele problemen die
de almachtige Jaspar om zijn voeten voel
de wringen. Hij moest er over vallen,
omdat de ontevredenheid tegenover zijn
pretentieuze politiek met den dag groeide
zoowel in Wallonië als in Vlaanderen.
Zijn brutale verandering in zijn ministe-
rieele ploeg aanzag het gansche land als
een staatsaanslagopde demokratische ge
bruiken inzake het benoemen van minis
ters. Want de socialisten hebben de ge
woonte ingevoerd dat bet niet de koning
en zijn eerste minister is die de ministers
aanstelt, maar in overeenstemming met
het Parlement en de verschillende demo
cratische partijen.
Dat noemt de burgerij wel verkeerd, dat
de socialistische ministers in het Volks
huis te Brussel worden aangeduid, en
niat door den koning, maar voor ons so
cialisten geldt het een democratisch be
ginsel.
Dat meneer Jaspar aan de demokratie
groote hekel had, bewijst de dictatoriale
verandering in zijn ministerploeg, wel
met goedkeuring van den koning, maar
zonder medeweten van wie [ook zelfs
de buiiengewiptc ministers wisten hat
maar op het oogenblik dat men de deur
achter hen toedraaide. Deze handelwijze
verwekte overal verontwaardiging en on
ze oude koning Albert I moet oppassen
dat Jaspar hem niet in dezelfde positie
brengt als Alfonso XIII uit Spanje.
Maar dat de drie Vlaamsche christen
ministers mochten blijven, toont dat
Jaspar hen door geen betere ja-knikkers
kon vervangen. De drie beste knechten
Hevman, Van Caeneghem en Baels ble
ven op post en hadden hun Vlaamsch-
zijn en hun werkmansliefde in den bin
nenzak van hun goed dichtgeknoopte
ministerfrak gestopt.
Die verandering in het ministerie Jas
par wees echter op nakende gebeurtenis
sen. Het optreden van den christen
lieer Sap tegenover Jaspar toont dat de
Vlaamsche christen-democraten graag los
van Jaspar naar den kiesstrijd zouden
trekken, uit schrik voor het frontisme,
dat hun rangen politiek verdunt.
Het ïrontism^ vreet geweldig aan de
Vlaamsche katholieke groepen in Vlaan
deren. Alhoewel allen even katholiek fa
natiek, leveren fronters en christenen een
broederstrijd om de meeste stemmen uit
het Vlaamsche vraagstuk te visschen.
En daar zit het gevaar der toekomst
Het Vlaamsche volk vraagt recht, niets
meer, niets minder, 't Is alleen de schuld
der Vlaamsche christen-democraten, door
Jaspar te volgen, dat het er nog niet is.
Daarom begon Sap met kasseien naar
het ministerie Jaspar te smijten, om tegen
de gebeurlijke verkiezingen, 't zij voor
de gemeente of, voor het land, het aan
zien der christen-democratie te redden.
In hoofdzaak zou gelijk welke toekomen
de verkiezingsstrijd gevoerd worden voor
de oplossing van de Vlaamsche kwestie.
Dat zou een geluk zijn voor de Waal-
schê burgerij. Want zonder in iets aan
onze Vlaamsche rechten te willen verza
ken en de energie die er noodig is om ze
te veroveren ta willen verminderen, moe
ten wij toch als socialisten het wel beden
ken, dat een taalstrijd aan deburge
rij niets van haar klassevoorrechten
onttrekt.
Voor de opkomst van de socialistische
werkersbeweging zagen we, op ander ge
bied, ook de liberale en katholieke bur
gerij elkander bevechten, terwijl ze ge
meenschappelijk zich weinig gelegen lie
ten aan den socialen nood der arbeiders
klasse.
De strijd voor de Vlaamsche kwestie
kan op dit oogenblik voor de burgerij een
schoonen uitweg zijn om economisch
duim vóór duim, de arbeidersklasse,
meegesleept in een overschatte taalbe
weging, terug in den hoek te dringen.
Kameraden, wij moeten vóór alles so
cialist zijn. Het moet als een bliksemflits
door ons brein gaan, dat we het gros van
het werkersleger van den burgerleken
strijd moeten afhouden. Wij zijn Vla
mingenwij voelen Vlaamsch, wij wen-
schen Vlaamsch kuituurleven (onze strijd
is een strijd voor kultureele opheffing van
onze klasse wij zullen het Vlaamsch
recht met beide handen helpen veroveren,
maar wij hebben onze historische rol als
arbeidersklasse niet één oogenblik uitliet
oog te verliezen. Naast dien taalstrijd,
waarin de Waalsche en Vlaamsche bur
gerij zoo hartstochtelijk opgaat, staat
voor de arbeiders van de gansche we
reld en voor ons ook dus het monster
achting kapitalistisch regiem,
Kameraden, het moet als een nieuwe
strijdkreet door onze rangen galmen, dat
onze klasse ook heden nog alles te win
nen, maar weinig te verliezen heeft.
De taalstrijd kost de burgerij geen cen
ten maar de sociale verzekeringen, loons
verbetering en socialisatie wel. Voor die
zaken zult ge u voor een vereende en ver
woede burgerij {vinden. Daarom laat uw
aandacht van den economischen strijd
niet afleiden. Het dreigend gevaar is te
groot.
Gedenkt; socialistische gesyndi keerden,
dat de miserie in duizenden, in millioe
nen arbeidersgezinnen groot is. Dat al
onze strijd en veroveringen nutteloos
worden gemaakt door de zich meer en
meer rationaliseerende kapitalistische
voortbrengingswijze, indien we ons niet
nationaal en internationaal te weer
stellen.
Denkt aan de nog jaren lang, komende
strijden tegen dat regiem dat de onzen
regelmatig met werkloosheid in de grep
pel der armoede duwt. Denkt dat in al
de gemeentebesturen waar de socialisten
geen invloed hebben, de sociale werken
miniem of niets zijn en werkloozen aan
hun lot worden overlaten.
Denkt aan de talrijke afdankingen en
de poging tot loonsverlaging in alle fa
brieken en werkhuizen waar wij[ dage
lijks arbeid vinden.
Ziet den grooten, opnieuw losgebran
den strijd in hel Noorden van Frankrijk,
waar 120 duizend textielbewerkers voor
hun korst brood moeten vechten tegen
het Fransch patronaat, dat ook Rerum
Novarum vieri maar niet toepast.
Het kapitalisme pleegt op dit oogen
blik internationaal een aanslag op uw le-
vensbestaan, onze klasse valt terug in
haar socialen nood.
eest laming, maar weest bovenal
socialist. De strijd voor uw socialistisch
ideaal kan geen krachten missen. Wij
moeten vooruit om de burgerij in haar
onrechtmatig bezit van de productiemid
delen te treffen en de gemeenschap te die
nen door de socialisatie der grootbedrij
ven.
Kameraden-arbeiders, vooruit voor on
zen strijd f
Wij zijn geen rassenpartij.
Wij zijneen klasse die zichzelfuit haar
lijden moet verlossen en het moet bran
den op onee lippen, meer nog bij de jon
geren dan bij de ouderen
legen het kapitalistisch regiem
Arbeiders aller landen, vereenigt u
Wij hebben niets te verliezen dan on
ze ketenen.
Kameradendat is onze taak 1 A.
Het index-getal op 15 Mei is gedaald
met 5 punten.
Ziehier de index-getallen op 15 Mei.
De getallen tusschen haakjes geven het
index-getal op 15 April.
Het Rijk
803
(808)
Antwerpen
831
(884-
Brussel
841
(854)
Gent
768
(777)
Luik
778
(788)
Provinciën
Antwerpen
810
(814)
'Brabant
807
(813)
West-VIaanderen
795
(797)
Oost-Vlaanderen
783
(787)
Henegouwen
823
(826)
Luik
783
(790)
Limburg
802
(809)
Luxemburg
820
(827)
Namen
805
(811)
dal er verleden jaar in ons landeken door de katho
lieke- liberale- krislen-democratische regeering' ge
feest is dat er de stukken afvlogen. -
Doch iedereen weet niet wat al die feesten ons
gekost hebben. Een vraag aan den Minister gesteld,
door partijgenoot Volckaert, leert ons welken put al
die feeslelijkheden in 's lands kas gemaakt hebben.
Subsidiën aan de Provintiën 7.850.000
Aan de gemeenten2.769.000
Feest 21 Juni 3.352.905
Banket Burgemeesters265.000
Te Deum 130.979
Plechtigheid Martelaerenplein, Brussel 69.500
Geschiedkundige stoel5.000 000
Wetenschapp. en Letterk. aTdeeling 950.000
Vliegfeesl en Militair feest529.000
Dag der oudstrijders442.467
Muziekcyclus912.648
Sociale afdeeling1.000.000
Kononiaal feest te Antwerpen 3.000.000
Arbeidstenloonstelling'1.500.000
Belgie in de bloemen200.000
Feest van den Arbeid, Luik314.625
Ommegang1.500.000
Publiciteit en aanplakbrieven 310.000
PIakel 260.000
Verschillende en bestuurskosten 2.304.000
Te samen dus 32.660.1 24 Fr.
Wat zegt g'er van, jongens, die gasten kunnen er
nogal ne gang mee gaan, hé. als 't uil hun zak
niet moet komen. -
Dat ze nu al die goudvinken in hun kas terug
hadden 1 Ge zoudt de Brokkeviel zien scharrelen,
om ze aan zijn forten te verspillen.———
iiiiiiiiiiiliiniiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiii illinium minimum mi min jiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii in in in jiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiijiiiiiiitiiiiii
'Tik ill 111 II
Stabilisatie-index 102 tegen 102.6
Zondag 7 Juni e.k. vergaderen de leden van het
Kantonaal-Komiteit, te 2 uur namiddag, in het Volkshuis
Markt, Geeraardsbergen.
Dagorde DE ZOMERPROPAGAND A
Gezel Berghman Alfons, Arr. Secretaris zal aanwezig zijn.
Alle afgevaardigden worden dringend verzocht de
vergadering bij te wonen.
llllllllllllllIIIHI llll!lllllf|lllllllllllll|lltlllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllll!ll||||||||,||
De intrigues ook komen minder
voor, en die speciale kring die ge
woonlijk rond het hof bestaat en maar al
te dikwijls dc eerste viool speelt.vinden
we hier niet.
Wij zeggen Leve de republiek
Het koningdom afschaffen is ook
aan bezuinigingspolitiek doen. Wat de
koning jaarlijks ontvangt, is te overdre
ven.
Ik aanzie in 't algemeen de dynastiën
als parasieten-families, die werkeiijk voor
het land een last zijn. Men heeft wel ver
zachtende omstandigheden in te brengen
maar zulks pakt niet.
De voorrechten die een koninklijke fa
milie geniet zijn te groot. Als men-
schen die logisch denken, moeten wij
daartegen opstaan.
En bizonder als Socialist kunnen wij
dat nooit goedkeuren.
De oorlog deed verscheidene kronen
langs de straten hollen.
Spanje vulde die reeks aan.
De rcpublikeinsche gedachte wint nog
immer veld.
Met den tijd moeten alle gekroonde
hoofden er komen.
De moderne tijd wil niet meer van die
reeds te oude Staatsvormen, die hier en
daar zich zelf overleven. Er zijn noch
tans vorsten, die zich met kennis van za
ken aangepast hebben aan de eischen van
het nieuwe leven. En toch zullen zij het
niet houden.
Weg met het blauwe bloed I
Weg met de voorrechten van die ade-
lijke families.
De vorsten, ze zijn menschen als wij.
Willen ze iets worden, dat ze zich op
werken op eigen krachten maar dat ze
niet teren op voorrechten.
Zie vervolg euderaau Kolom
Zij zijn haast verdwenen, of van hunne
waardigheid beroofd, dedvnastiën.
Het rijk der koningen en der keizers
heeft ver uitgediend. En waar ze zich nog
staande houden, deze figuren, zijn ze zoo
maar nog iets, als... liet vijfde wielaan
den wagen.
Het is best zóó.
Van die lui hebben wij niet veel te ver
wachten. Zij vertegenwoordigen nog een
regiem dat immer wars was van alle de
mocratie en waar liet recht van den
sterkste heerschte.
Het Spaansche volk pleegde een groot -
sche daad met Alfons zijn pas te geven.
Koningdom en keizerrijk kunnen ons
nooit met sympathie vervullen. Wie daar
op den troon komt wordt daartoe voor
beschikt van zijn geboorte af.
Of men van nature normaal of abnor
maal geestelijk ontwikkeld is of men
eene sterke persoonlijkheid is of niet dat
alles komt niet te pas bij eene troonsbe
stijging.
Het adelijke of blauwe 1» bloed
alléén telt.
Ken republiek is ook niet altijd dat
wat men er vaDwenscht, zult gij mij zeggen.
Zie Frankrijk
Dat is maar al te waar. Maar toch is
eene republiek een veel demokratischer
Staatsvorm, dan een konink- of keizerrijk
Wie er aan 't hoofd van gesteld wordt
moet toch al eene niette onderschatten
persoonlijkheid zijn. Hij moet al iets ge
presteerd hebben. Trouwens kan geheime
diplomatie zoo goed niet gedijen in een
republiek.
Gansch het Socialistisch strijdersleger
was verleden week in feest.
De Zaterdag werd gewijd aan Pgt.
Huvsmans om zijn 6oi' verjaring te vie
ren, en de Zondag om den pionier. De
Bunne, uit het donkere Vlaanderen van
weleer, te feesten.
Wij hebben ons verheugd over de ma
nier waarop onze partij hare twee knappe
leiders heeft weten te huldigen om alles
wat ze voor het proletariaat hebben ge
presteerd.
Met de meeste waardeering groeten we
in Huysmans niet alleen den rascchten
Vlaming, dan politieker, den redenaar,
deu gevoeligen mensch, den debatter, den
socialist, maar vooral den leider.
F.n in De Bunne. hebben we niet al
leen den durver, den enthousiast, den
volkstribun, den opbouwer, maar den
man van het nooit versagende vertrou
wen in den eindzege van het Socialisme
Om dat alles zijn we verheugd over de
viering dezer twee leiders.
Antwerpen kende weeral een zijner
grootsche dagen,en Mecnen, dat niet veel
gewoon is aan feesten, maar steeds en
onverpoosd een harde en onverbiddelijke
strijd heeft te voeren, kon deze maal eens
genoeglijk de atmospheer der feestroes in
ademen.
't Waren prachtige en vooral onverge
telijke dagen voor al dezen die ze hebben
bijgewoond.
Wc sluiten ons dan ook volmondig
bij deze heuglijke gebeurtenis aan, en
wenschen de beide volksvrienden en op
bouwers van het Socialisme nog heel vele
jaren van vruchtbaren arbeid ten voor-
deele van het proletariaat, en tot bespoe
diging van ons aller verlangen Het So
cialisme.
Recht en Vrijheid
MINISTERIE VAX POSTERIJEN,
TELEGRAFEN EN TELEFONEN.
In Juli eerstkomende wordt een
Vlaamsch en een Fransch vergelijkend
examen afgenomen, elk, voor het he
geven van 20fl betrekkingen van manne
lijke kantoorklerk hij de beheenu der
luchtvaart, van zeewezen en, voorna-
lijk, van posterijen.
Om te mogen mededingen moeien de
candidaten minstens 17 jaar en hoog
stens 24 jaar oud zijn.
De hoogste leeftijd is bepaald op 29
jaar voor navermelde candidaten
1" VcrminkteD, strijders en gemobili-
seerden van den oorlog 1014-1'.MX
2" Belgen, die. zonder gemobiliseerd te
zijn, gedurende den oorlog erkende da
den van buitengewone burgertrouw heb
ben verricht '1° niet-geraobilieeerde
Belgen, die ten gevolge van oorlogsfei-
len werden gewond.
De leeftijden van 24 jaar en van 29
jaar mogen overschreden worden met
den duur van den werkelijken dienst hij
het leger buiten het oorlogsfijdperk.
zonder rekening te houden met de dee-
len van maanden, daarbij verstaan zijn
de dat, onderscheidenlijk, de ouderdom
van 32 jaar en die van 37 jaar als uiter
ste leeftijd gelden.
De candidaten moeleD aan de gestelde
voorwaarden voldoen in Juli eerstko
mende.
De aanvragen moeten uiterlijk op 10
•JuDi e. k. in dc bureeleu van het depar
tement loek'omen. Den candidaten
wordt ervan ontvangst gemel i door het
opzenden van een programma van den
wedstrijd.
Naarmate de dienstvereischten wor
den de caadidaten, in de orde der rang
schikking, benoemd tot kantoorklerk op
de proef met een jaarwedde van 10.000
fraDk, vermeerderd inet een toelage ge
lijk aan 10 t. h. van dit bedrag en, des-
voorkomend, met een gezins- en een
verblijf vergoeding, wel te verstaan, in
dien zij, op het oogenblik van hun be
noeming, aan de bij hut examenpro
gramma gesteldê voorwaarden voldoen.
Voor nadere inlichtingen, zie de plak
brieven in de statiën en in de post- en
telegraafkantoren.
Wij zijn steeds de eerste om kennis
te waardceren en toe te juichen. Wie de
hoogste post in een land bekleedt moet
aan de gemeenschap eerst bewijzen, dat
hij dit waardig is.
Een vorst moet dat nooit bewijzen hij
wordt met zijn titel geboren.
En dat is onrechtveerdig het is hate-
ijk. A. VIJVERMAN.
Wij komen er niet in.
I.iheralen en klerikalen smeeken de
socialisten om toch maar deel te willen
nemen aan de regeering
Maar dat doen wij niet.
Kerst kiezing, omdat het volk zijn wil
zou doen kennen. Wil het kiezerskorps
de klerikale-liberale regeering, die "t land
in schuld bracht en de rijkenontlastte,
aan de deur zetten, dan moet hel kans
krijgen om voor de socialisten te stem
men.
Dat is eerlijk en democratisch.
Zoo willen wij het.
Hij alleen.
M. borthomme is nog de eanigste libe
rale minister die een ruggegraat heeft.
Arme M Poullet.
M. Poullet weet dat het land in erge
schuld zit. Hij weet dat zijn vriend Hou-
tart de Staatskas heelt leeggepompt. Hij
weet dat er een felle krisis woedt.
En toch is hij in de Kamer komen
schoonpratcn dat er miljoenen en miljar
den zullen uitgegeven worden aan forten
en militarisme.
Hij verklaarde dat hij en zijn vrienden
van de katholieke vlaamsche groep al de
ze nuttelooze uitgaven zullen stemmen f
Vlaamsche kiezers, stemt tegen de vrien
den van M. Poullet
De socialisten stelden voorde militaire
uitgaven uit te stellen, ten minste tot na
de besprekingen over ontwapening die in
Geneve gaan plaatsgrijpen.
Was zulks nu niet redelijk f
En toch stemden M. Poullat en da ka
tholieke demokraten er tegen
Vlamingen, opgepaat
Wie is M. Petitjean
W ie is M. Petitjean, de nieuwe mini
ster van Kunsten en etenschappen die
M. Va ut hier vervangt
Zijn vrienden zeil zijn niet al te best te
spreken over hem. Hij is schepen van
onderwijs te Sl. Joost-ten-Noode, kent
een weinig Vlaamsch, zoo een beetje lc
llamand usuel van Brussel, maar is
volstrekt onbekwaam onze taal te schrij
ven.
Zijne benoeming tot minister is een
uitdaging, is een kaakslag aan de Vla
mingen Elkeen herinnert zich zijn rede
voeringen over de taalkwestie. Hii stelde
zich toch aan als heraut van het bekrom
pen Rrusselsch franskiljonisme.
I n dit alles gebeurt zonder protest
Nietwaar De I.ibeyaal
Zeer juist
Inde Kamer beeft Willem Keckcleers,
ile socialistische volksvertegenwoordiger
van Antwerpen, op scherpe en terzell'der-
tijd prachtige wijze, de militaire wetsont
werpen bestreden.
Sprekende overmoed die zoogezegd
doorliet militarisme aangekweekt en ge
hard wordt, heeft hij op treffende manier
aangetoond dat dit een leugen is.
De oorlog staalt niet den moed hij
verbeest de massa
Uit de oude doos.
Ileal dikwijls hebben wij reeds vast
gesteld. dal de jongere kameraden zich
geen juist denkbeeld vormen van wat de
strijd vroeger was. Met liet oog daarop,
zullen wij voortaan elke week en in en
kele regels, een ol ander geven over den
toestand der arbeidende klasse in vroegere
jaren Nu eens zullen het cijfers «ijn.
dan weer korte anecdoten, zoodat cr at-
wisseling en verscheidenheid zal komen.
W ij zouden onze lezers zeer dankbaar
zijn, indien zij zich de moeite wilden ge
troosten, ons hunne zienswijze over deze
nieuwe rubriek mede te deelen. Aandui
dingen of kritiek worden dus ingewacht.
