ONDERNEMERS EN POLITIEK. Het is een historische fout van de ondernemers geweest dat zij zich in de naoorlogse jaren van het politieke leven gedistantieerd hebben. Wat zijn nu de gevolgen hiervan Prof. Huyse toonde het bestaan aan van drie circuits van politieke besluitvorming die, onafhankelijk van elkaar, toch raakpunten vertonen Het constitutionele circuit (parlementaire democratie) Het zuilencircuit (voor de levensbeschouwelijke materies) Het overlegcircuit (voor de sociaal-economische materies). Terwijl het patronaat zich hooguit ertoe beperkte zijn rol te spelen in het derde circuit, verzuimde het dus zijn invloed te laten gelden in het eerste en tweede circuit. Ondertus sen wonnen de vakbonden enerzijds door hun numerieke sterkte in het parlementaire cir cuit aan macht en oefenden ze anderzijds in het tweede circuit via het partijenbestel een overwegende invloed uit. Het feit dat in de partijen bijna uitsluitend de vakbonden over een gestructureerde organisatie beschikten gaf hen bij vele beslissingen een door slaggevende rol en zij hebben van dit hefboomeffect rijkelijk gebruik gemaakt, wat velen zelfs van een vakbondsstaat deed spreken. Terwijl in de driehoeksrelatie, politieke macht - ondernemers - werknemers, de werknemers dus op drie gebieden actief waren, beperkten de ondernemers er zich hoofdzakelijk toe hun positie in het sociaal-economisch overleg tegen de toenemende eisen van de werk nemers te verdedigen. Enkel in geval van moeilijkheden in het overleg met de tegenpartij werd de politieke macht om arbitrage verzocht, waarbij men echter niet merkte dat de scheidsrechter meer en meer het evenbeeld van de tegenpartij werd. In tegenstelling tot de ondernemers wist de werknemerszijde de politieke macht in haar voordeel te beïn vloeden en tenslotte te beheersen. Daarbij werd ervoor gezorgd dat een arsenaal van wet ten de eisen verankerden. Wetten die in de eerste fase wel gerechtvaardigd waren maar waarvan de economische redelijkheid en haalbaarheid op de duur meer en meer in vraag moesten worden gesteld. Deze ontwikkeling werd nog kracht bij gezet door het feit dat de twee grote politieke families die het merendeel van de regeringscoalities in de naoorlogse periode vormden, elk over een sterke vakbondsvleugel beschikten. Vakbonds vleugel die bij de socialistische partij, uiteraard, steeds toonaangevend wasterwijl hij bij de christelijke partijen in de loop der tijden eveneens meer en meer stem kreeg. Een ontwikkeling die trouwens te voorzien was en niet te vermijden, daar de vakbonds organisaties binnen de partijen de enige goed georganiseerde en financieel sterke drukkingsgroep zijn. De afwezigheidspolitiek van het patronaat werkte deze tendenzen op zijn minst gezegd in de hand. Overdrijvingen die de economische ontwikkeling in gevaar brachten, konden dan ook niet uitblijven. De oorspronkelijke sociale doelstellingen werden in de loop der jaren, zoals zo vaak gebeurt, misbruikt om macht te verwerven voor bepaalde orga nisaties. Beroepsherverdelers verwierven politieke invloed door het aanbieden van een herverdelingspakket. Tenslotte hetzelfde systeem dat het republikeinse Rome ten val bracht. De provincies werden gebrandschat ten gunste van de leidende patriciërs en generaals die dan door herverdeling bij middel van brood en spelen hun politiek kliën- teel aan zich probeerden te binden. Zo had bijvoorbeeld Octavianus, de latere keizer Augustus, een bedelingssysteem dat 250.000 mensen onderhield Er is sinds de Romeinen kennelijk weinig veranderd. Het naar macht streven is aanvaardbaar zolang het ook op lange termijn kadert in de belangen van de basis. Dit is thans, ook mede door de passiviteit van de ondernemers, uit de hand gelopen. Allereerst werd het bedrijfsleven door deze politieke herverde- lingsroes financieel aan de rand van de ondergang gebracht, en thans is het de beurt aan de gemeenschap. Uitgave van de vzw Centrum voor de Middengroepen, Zelfstandigen en Kaderpersoneel, Grote Markt 4 - 9300 Aalst - tel. 053/21.45.63. Verantwoordelijke uitgever: Herman De Vos, Pontstraat 73 - 9300 Aalst. Maandblad 4' jaargang - nr. 8/1982

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

't Land van Riem | 1982 | | pagina 1