Partij-Vergaderingen
De Voertaal
van het Onderwijs
Het spel is aan gang
De persoonlijke dienst wint veld
Federatie der Vakbonden
UIT MEENEN
Vrije
DEERLIJK
Nog over de ouderdomspensioenen -
GENT
Jonge Wacht van Brugge
Arrondissementsbond van Kortrijk
GEEN BETER BOEKJE
recht en rede voor eenige weken in het vrede
gerecht verklaarde, worden de Thieltenaars,
en dit door hunne schuld, behandeld als kleine
jongens, welke nog tot de jaren van verstand
niet gekomen zijn
Wie herinnert zich nog de tergende maat
regelen niet door den heer Boone genomen ter
gelegenheid der begraving van een en nij veraar
dezer stad, en de verontwaardiging daardoor
gansch het land door verwekt
Het verwondert dus niemand, dat de heer
Boone geen volksvriend was, en dat, zelfs tot
in den katholieken kring toe, zijne vrienden
naar men zegt, om de leegten en dijken binnen
de omgeving van het oudmannenhuis, die
vroeger den hof was eener heerenwonning, op
te vullen en te vereffenen. Welnu, wij vragen
ons af hebben onze oude versletene werk-
menschen nog niet genoeg geslaafd in hun
leven dat de inrichtingen der oudmannenhuizen
nog moeten dienen als boetkompagnien tot
ergenis van elk menschelijk gevoel Hadden
die menschen een pensioen van i fr. per dag
zij zouden bij familieleden gelukkige dagen
kunnen slijten hetgeen een mensch die geheel
zijn leven heeft gewerkt en niets heeft genoten
Ook heeft zijn j duizend maal verdient* Er is geld genoeg als
dun, zeer dun gezaaid waren.
afsterven niet de minste ontroering onder de j men 't goed wil gebruiken, en° ware ergeen
bevolking teweeg gebracht. ëen0Që in s lands kas er zijn schatrijke heeren
genoeg om te betalen.
Dat de werkmenschen er dus aan denken en
Zoo luidt onze meening. Liever hadden wij
ze verzwegen. Maar wij mochten niet gedogen,
dat later, de katholieke drukpers, met hare j
gewone oneerlijkheid, onze stilzwijgendheid
voorstelde, als zijnde de bekrachtiging van den
meer dan overdreven lof, dien zij den heer
Boone heden toewerpt 1 't Is zij, die het heeft
gewild 1
stemmen voor de kristene demokraten die de
partij is van het volk. R. Vanderschelde.
De socialisten kunnen het over 't hart niet
krijgen dat de katholieke en liberale gazetten
van stad nooit melding maken van de rede
voeringen door onzen rooden volksvertegen
woordiger uitgesproken.
In hun propagandagazetje De Plicht
verleden week kosteloos verspreid, schrijven zij
onder ander dat de tegenpartijen de werking
van den heer Debunne in de Kamers niet dur
ven kenbaar maken omdat zij schrik hebben
hunne aanhangers daardoor te zien naar het
socialismus overloopen.
Eigen u dat niet toe, heeren socialisten, of
is het misschien omdat gij altijd zoo gereed zijt
en uwe bladen vol zet met het werk der andere
partijen
Wij gelooven het geheel anders. Al wat gij
over tegenpartij schrijft is haar trachten te
kleineeren en niet om deze op te hemelen.
Daarvan hebben wij dikwijls bewijzen gehad.
Ik herinner mij geheel goed, toen onzen eer-
biedwaardigen priester Daens op zijn lijdensbed
lag, schreef een briefwisselaar van Vooruit uit
Aalst (een zekere Frans Nichels als ik mij niet
bedrieg) het volgende Pastoor Daens zal
sterven en met hem de kristene volkspartij.
Liepen dechristene demooraten dan zoo hard
in den weg van dien rooden kerel Wij be
grijpen gemakkelijk dat de socialisten ons dood
wenschen (als politieke partij wel te verstaan)
en nog bijzonderlijk de socialisten van Aalst
want in die stad vooral is de kristene volkspartij
de stronkeisteen voor onze roodjes.
Aangezien gij toch zoo bereidwillig zijt om
propaganda te maken voor andere partijen, gij
hadt ook moeten een groot verslag op maken
van de manifestatie door de kristene demo
craten op touw gezet den i3 September. De-
zelfde briefwisselaar uit Aalst,, die zoo profe
tisch ons dood voorspelde, had kunnen uwe
gazet vol zetten over dien prachtigen stoet van
duizende en duizende mannen, die uit alle i
hoeken van Vlaanderen huldebetoog kwamen
brengen aan hem die in zijn leven, zooveel
voor de werklieden geleden had. Maar over
dit alles zwijgt gij.
Ware het feest maar op een fiasco uitge-
loopen, dan zat gij er voorzeker boven op.
Het spreekwoord heeft gelijk wanneer h:t
leert dat men moet met andere handelen zooals
men wenscht behandeld te worden.
Wij zullen u dit spreekwoord doen gedenken
met de kamerkiezing van 1910, en trachten u
een buis van i5co meters lengte te bezorgen in
plaats van i5oo stemmen meerderheid zooals
Vooruit van verleden week beweerde.
Esperanto.
De Bien Public, het Gentsch katho
liek dagblad, dat altijd tegen de per
soonlijke dienstplicht was, is in 't veld
getreden ten voordeele dier hervorming
en der verzwaring van krijgslasten.
Hetgeen wij voorzeid hebben, ge
beurt reeds het ministerie zocht tijd
te winnen om achter de schermen te
werken.
Nog enkele maanden en Patriote
en Woeste zullen alleen staan, als zij
zelve het maar niet voorzichtig oordee-
len ook hun zeiltje naar den wind te
draaien.
Van de vlaamsche katholieke gazetten
spreken we niet bij het minste gebaar
van de geestelijkheid zullen zij draaien
gelijk de wind. Den winkel dienen, dat
loeten zij alleen, en daarvoor slacht-
ifferen zij alle dagen hun eigen over
ling op.
Thans hebben wij 25 frank per maand vast
inkomen van nu tot de kiezing, zonder hetgeen
de partijgenooten inzamelen. Dat is een schoon
inkomenwij mogen zeggen dat wij van nu
reeds sterker zijn toegerust dan wij het vroeger
wel eens geweest zijn veertien dagen voor de
kiezing. De werking gaat ook goed vooruit
geen zondag gaat voorbij of hij werd nuttig
besteed. Wij hebbeu ook brieven ontvangen
van p irtijgenooten uit het Gentsche die ons j
ondersteuning beloven in dezen aanvangenden
kiesstrijd. Deze vrienden sturen wij onzen
In de «Verslagen en Mededeelingen
der Koninklijke Vlaamsche Academie,
verscheen onlangs een ernstige studie
over het zoo gewichtige pedagogisch
vraagstuk De Voertaal van het Onder
wijs In 5o bladzijden heeft de heer
Gust. Segers de bewijsredenen samen
gevat van de stelling de moedertaal
is het eenige doelmatige voertuig van
alle degelijk onderricht.
Heel in 't kort geven wij hier eenige
dier bewijsredenen aan. Aan ernstige
leeraars en schoolbestuurders van allen
graad die steeds hun onderwijsmethode
willen verbeteren, bevelen wij ten zeer
ste dit werk van den heer Segers aan.
De moedertaal is het eenige doel
matige voertuig van alle degelijk onder
richt.
Bij het kind gebeurt de verstandelijke
ontwikkeling vooral door de zinnen
hoofdzakelijk door het gezicht en het
gehoor. Al wat het kind treft laat sporen
achter, die des te sterker worden, naar
mate zij worden hernieuwd. De moeder
noemt den naam der voorwerpen, der
ontwikkeld en blijft ontwikkelen, kan
slechts zijn geestelijk eigendom worden
en blijven...
Het verstandelijk en gevoelsleven en
de taal zijn met elkander vergroeid.
Het onderricht moet onvruchtbaar
wezen, indien men in de school eene
andere taal gebruikt, dan de eigen taal
van het kind, waar geheel zijn geestes-
en gevoelsleven in opgaat.
Slechts een onderwijs, dat gevoeld
wordt, is vrucht baar. Slechts het onder
wijs, dat in de moedertaal, in de taal
van het hart gegeven wordt, kan ge
voeld en dus waar zijn.
indachtig zijn. De hier naast bijgelegene ge
meenten liggen goed geschikt om door Kortrijk
bewerkt te worden.
Aldustdoende moet onze partij vooruit.
R. Vanderschelden.
j VAN BELGIE
Algemeene vergadering met een bijzonder
dagorde op Zondag 17 Januari 1909, in hun
I hoofdlokaal Hotel de Russie, aan de statie te
- Gent, om 1 1/2 ure stipt.
Wij verwachten eene talrijke opkomst van
j vereenigingen en partij. Het bestuur.
Over ee ige weken schreven wij in Het i
Recht over de slechte toepassing der wet op de j
ouderdomspensioenen, en wezen op een bijzon-
der geval van een persoon die ziekelijk is, f
ODbekwaam tot gelijk welken arbeid, die niets i
bezit en bij zijn halfbroeder inwoont te wiens 1
koste hij dus geheel moet leven en onderhouden
worden en die zijn pensioen niet kan bekomen, j
die het vlakweg geweigerd wordt om reden dat j
hij... niet in nood verkeert of in andere j
woorden omdat zijn halfbroeder niet zoo herte- j
loos is als onze katholieke bestuurders, als j
onze katholieke leden van het beschermings-
komiteit en hun niet zonder onderkomen
op straat zet.
Eens ernstig overwogen, hoe kan er toch wel
reden bestaan om zoo vrekkig te handelen in
het verleenen van dat armtierig pensioentje
Is er in ons land geen geld genoeg De
katholieken beweeren immer dat 's lands geld
middelen in goeden staat verkeerendat het
niet waar is dat Belgie gedurig meer en meer
in schulden vervalt enz... Welnu, waarom dan
niet een weinig mildadiger handelen tegenover
den armen ouden man waarom de voort
brengers vau 's lands rijkdommen laten vergaan
van gebrek is dat het kristelijk gevoelen van
katholieke lieden Ja, niet waar, ten minste
van de rijke katholieke partijhoofden.
Wij, demokraten, willen niet alleenlijk alle
arme oude werkmenschen deelzaam ma ren van
het 9 centenpensioentje, maar wij willen dat
pensioen verhoogen tot een bedrag van 1 frank
per dag. Hier ook op Deerlijk is het genoeg in
't oog springend welke weldoende gevolgen
een pensioen van 1 fr. per dag zou hebben.
Sedert eenigen tijd hebben wij hier een oud
mannenhuis aan wiens inrichting en vergroo
ting nog om zeggens gedurig wordt gewerkt.
Welnu, bijkans dagelijks ziet men de oude
mannenkens die er van het armbestuur zijn in
geplaatst met een karreken der gemeente de
dorpplaats rond rijden om de vuilnishoopjes en
allerhande afval op te laden die moet dienen,
J V \J\Ji. VY vl ULIIj dol
hertelijken dank en geven hun de verzekering-": handelingen de naam wordt mét de
dat WIJ na 1910 den strijd van Gent ook zullen beelden verbonden het gezicht, het
gehoor wekken de namen op, en om
gekeerd, de namen doen de beelden
vóór den geest verrijzen beeld en
woord zijn als samen vergroeid. Door
het zien, door het hooren, leert 't kind
niet alleen de voorwerpen kennen, het
leert ook de namen door het hooren
der namen leert het niet alleen deze
namen, het leert ook de voorwerpen en
handelingen.
Door eigen spraak ontwikkelt zich
het kind nog meer. Eerst drukt het
zijne stoffelijke behoeften slechts door
onbepaalde geluiden uitaldra heeft
het de woorden, daarop de woordver
bindingen geleerd, die de verschillende
voorwerpen aanwijzen, de verschillende
gevoelens, begeerten, enz. uitdrukken.
Hoe klaarder, hoe duidelijker de beel
den zijn, die in zijnen geest worden
geprent, hoe juister de woorden deze
weergeven, des te inniger zullen woord
en beeld daarin verbonden blijven...
De eerste opvoeding kan niet in twee
ol meer talen tegelijk geschieden. Wan
neer immers de begrippen nog moeten
gevormd worden, zijn ze noodzakelijk
minder vast, minder innig met elkaar
verbonden, indien ze in meer dan eene
taal worden uitgedrukt. Het eene kan
het andere minder goed opwekken de
ontwikkeling gaat dus niet zoo ras voor
uit. De kinderen gewennen zich dan
aan woordenon der wijs verwarring,
verstomping ontstaat in hunnen geest
oorspronkelijkheid, frischheid, taalge
voel gaan reddeloos verloren.
De woorden en begrippen van het
kind, van den leerling, zijn met elkan
der vergroeid. Deze pedagogische waar
heid is de hoeksteen waarop gansch
het onderwijsstelsel moet gebouwd wor
den. Woorden begripzijn onafhankelijk
met elkaar verbonden. Hetwoord werkt
vanzelf het begrip. De leerlingen
kennen de woorden de beelden stijgen
van zelf op, zij treden in volle klaarheid
vooruit. Zij zijn duidelijk, al de aan
dacht is er op gevestigd. De weten
schap vergroeit met heur, gelijk de
eerste begrippen dit bij de kinderen
deden...
De leerstof, met de taal saamge-
smolten, waarin het kind zich heeft
Dinsdag 19 JanuariVergadering, komiteit,
gewoon lokaal, gewoon uur. We rekenen op
aller tegenwoordigheid 1
Op de laatste vergadering is er beslist den
arrondissementsbond op vasten voet weder in
te richten.
Elk lid betaalt minstens 1 fr. meerdere
bijdragen worden aanvaard.
Vergeet niet dat wij beloofd hebben op de
vergadering van eersten Zondag van Maart,
minstens honderd leden te tellen. Elk doe
bijgevolg zijn best.
We rekenen op een schoone vergadering de
eerste maal dat de bond samenkomt.
Alle Zaterdagen, van 9 tot 10 ure, vergade
ring der Jonge Wacht.
Iedere Maandag om 8 ure, sprekersbond.
Alle Zondagen van n i[2 tot 12 i]2 ure
's middags, openbare volksbibliotheek in het
Volkshuis, Garenmarkt.
Zondag, om 10 ure 's morgens Herhaling
voor de Trompettersclub.
Op den vierden Zondag van Januari, om
91/2 ure voormiddag, belangrijke vergadering
van den arrondissementsbond.
1. Regeling der Meetings van Herseeuw,
Wevelghem, Reckhem en Bisseghem.
2. Eerste uitgave van ons maandblad.
Dit zijn twee gewichtige punten.
Wij hopen ook dat deze die zich gelast heb
ben met te Moorseele, Rollegem, Aelbeke en
Bellegem ons partijgenooten te gaan bezoeken
en te gaan vereenigen, goed verslag zullen
geven van hun werking.
We verwachten veel leden op de vergadering
van den arrondissementsbond.
De jonge Vlaming dient in het
Vlaamsch onderwezen en opgevoed,
omdat hij als mensch en als Vlaming
moet ontwikkeld worden. De Vlaam
sche taal is de taal, waarin zijne voor
vorming geschieddezij is de taal van
zijn volk. Door haar, door haar alleen,
worden onze ethnographische eigen
schappen ontwikkeld zij is voor ons
het eenige en ware beschavingsmiddel,
het eenige werktuig, dat op ons een
veredelenden invloed uitoefenen kan,
met één woord het eenig werktuig dat
op ons past. Het Vlaamsche volk, dat
door middel van de Vlaamsche taal
onderwezen wordt, ontwikkelt zijne
hoofdkenmerken, waardoor het als
volk, in de kunstgeschiedenis vooral
uitblinkt. Zelfs de Belgische nationali
teit wordt erdoor versterkt.
Het gebruik der Vlaamsche taal bij
het onderwijs in Vlaanderen is een
vaderlandsche plicht, en tevens eene
natuurwet.
Niemand zondert zich meer al van
de wereldbeschaving, dan hij, die de
wetenschap in eene vreemde taal onder
wijst, hij verspert voor zijne leerlingen
den weg naar de wetenschap, belet dat
deze tot de alzijdige geestesontwikke
ling bijdrage hij richt eenen slagboom
op tusschen de verschillende standen
der maatschappij hij is, in den vollen
zin des woords, een verstomper
Een burger die aan zijne kinderen
ten huize onderwijs laat geven, heelt
het recht dit te doen gebeuren in de
taal die hij verkiest. De Staat evenwel
behoudt zich voor, bij het toepassen
van alle wetten, paal en perk aan de
willekeur der burgers te stellen tot heil
van het algemeen hij duld niets, wat
men hun wezenlijk belang in strijd is
al zijn zij, tegen wie hij aldus optreedt
van het tegenovergestelde overtuigd.
Ook de vrije onderwijsinrichtingen
zouden het beneden hunne waardigheid
moeten achten een stelsel te huldigen,
dat zoowel in pedagogisch als in maat
schappelijk en nationaal opzicht, on
verdedigbaar is.
HetNederlandsch dient ook gebruikt
bij het hooger onderricht. Hoogleeraars
hebben immers niet alleen tot taak
boeken te schrijven, maar vooral les te
geven aan de uitverkorenen van hun
volk. De universitaire studiën hebben
immers eerst en vooral tot doel, de
wetenschap om haar zelve te onder
wijzen, en wel zoodanig, dat zij de
studenten alzijdig ontwikkele, en dat
deze in staat zijn op hunne min bevoor
deelde medeburgers den heilzaamsten
invloed uit te oefenen. Hoogescholen
dienen brandpunten van beschaving,
volksveredeling en nationalismus te
wezen. Dit kunnen zij slechts, indien
de volkstaal er de onderwijstaal is. Ook
is dit, uitgezonderd in Vlaanderen,
zelfs bij die volkeren het geval, welker
taal nog minder op den naam van
wereldtaal aanspraak mag maken dan
de onze.
voor de verspreiding der christen demo
cratische gedachten of het werkje
64 bladzijden beslaande, van Priester
Fonteyne.
Vraag het aan den drukker Camiel
Moeyaert, Coupurerei, Brugge.
Een exemplaar kost lo centiemen.
Voor voortverkoopers, maatschap
pijen, of exemplaren, bij zeker getal
genomen, groote afslag.
Alle eerste en derde MAANDAGEN der
maand, zetelt onze hoofdman H. Plancquaert
van 9 tot 11 uren in Prins Boudewijn, Groote
Markt, te Kortrijk. Kostelooze raadpleging
voor de leden onzer bonden en al wie door hen
gezonden wordt.
