PRINS KARNAVAL,
DE REDDER VAN DEN
MIDDENSTAND???
iUIcs vccz» hel socialisme
'T MOET, HEEREN!
KOLONIALE LOTERIJ
UURROOSTER VAN
RAlDO*VLAANDEREN
Gij kunt ze zelf klaarmaken
DE MOEILIJKHEDEN VAN HET
BELGISCH TWEEKAMERSTELSEL
EENVOUDIGE RECEPTEN
VOOR UITSTEKENDE MIDDELTJES
Moet er verandering komen aan de
bevoegdheden en samenstelling
van den senaat 1
HET INTERVIEW MET MINISTER BLANCQUAERT
OP 38 KILOMETER
800 METER TEN
NOORDEN
VAN PRAAG
Vraagstukken van den middenstand
DE 3de SNEDE 1939
GROOTE LOTEN
EEN MILLIOEN
Drie loten van 250.000 frank
Tien loten van 100.000 frank
Tien loten van 50.000 frank
Veertig loten van 25.000 frank
Trekking in Maart
Politiek weekeind
DE VROEGERE EISCH TOT
AFSCHAFFING
MOEILIJKHEDEN VAN HET
TWEEKAMERSTELSEL
EEN HERVORMING DIE
ZICH OPDRINGT
ENKELE TOONEELEN UIT
ONZEN TIJD
DROEVIGE KUS
De logika der liberalen
Dat de liberalen zich steeds opwerpen
als DE verdedi-ers van den midden
stand is genoeg bekend. ZIJ zijn toch
immers de verdedigers van de VRIJ
HEID.
Dat die vrijheid voor gevolg heelt
dat de groote warenhuizen aan de
middenstanders een doodende konkur-
rentie doen laat hun koud; dat die
zelfde vrijheid eveneens voor gevolg
heeft dat de trusts echte monopoliums
geworden zijn die de prijzen zoowel
van inkoop als verkoop vastleggen
is volgens die heeren heel natuurlijk.
En tooh zijn ze verdedigers van de
neringdoenden..., zeggen- ze.
Bewijzen?
Wel, zijn wij niet voor den vrijen
verkoop van den alkohol?
Goed; veronderstellen wij dat de
vrije verkoop van den alkohol meer
welstand zou bezorgen aan de herber
giers en hoteliers iets wat we
ernstig betwijfelen, hew el dan is daar
mede nog geen 10 p. h. van den mid
denstand gered!
Maar, zij' zijn ook voorstanders van.
de vrijheid voor het vieren van Karna
val!
Ja, dat is waar, bijna in alle ge
meenteraden van het land worden door
de liberalen voorstellen gedaan om
Prins Karnaval in eere te houden ofwel
uit zijn graf te doen komen om de
middenstanders uit de miserie ie
helpen.
Uit moreel oogpunt zijn de twee
reddinghrengende middelen die de
liberalen willen aanwenden niet zezc
hoogstaand. Doch stappen wij daar
over en beschouwen wij de zaken uit
nuchter ekonomisoh standpunt.
Wat kan het vieren van karnaval
baten als de een en vijftig andere
weken van het jaar deficitair zijn'
NIETS!!
Men zou waarlijk denken dat de
moderne liberalen zich de oude Romei
nen herdenken en liever spelen dan
brood aan het vol-k geven.
Willens of niet zijn wij verplicht
dergelijke mentaliteit als typisch
KLEINBURGERLIJK te betitelen.
Tenslotte spruit alle miseries waar
onder de kleine burgers lijden voor een
groot deel voort uit die mentaliteit die
wij gewoonweg noemen: kleinburger
lijk.
De middenstanders zien niet HOO-
GEK en niet VERDER dan hun eigen
midden. Zij zijn van hun tijd niet.
Zij staan onwetend en niet-beseffend
voor de groote problemen van den tijd
waarin zij betrokken zijn en waaraan
zij zelf oplossingen kunnen geven
indien ze zich niet blind bleven staren
op een weliswaar beter doch niet
schooner verleden.
Zij schreeuwen ret over de daken uit
dat zij een zeer belangrijk deel van rie
maatschappij uuvcrmen doch zijn
onmachtig als dusdanig een rol te ver
vullen en luisteren naar grootschreeu
wers, bluffers en demagogen.
Want, zouden er in dit opzicht groe
ier demagogen zijn dan de liberalen?
Leve Prins Karnaval roepen ze. HIJ
brengt welstand voor de neringdoenden
en middelerwijl storten ze het land
in een AVONTUUR waarvan zijeelf de
uitkomst niet kennen, doch dat deert
hun niet.
Zouden de liberalen, als ze LOGISCH
willen zijn, niet beter doen van alle
kleinzielige vitterijen terzijde te zetten
en mede te helpen aan de ekonomische
heropbeuring van ons land?
Zouden ze niet beter doen ook van
HUN TIJD te zijn?
Wij kunnen er niet aan doen doch
wanneer we denken aan liberalen, dan
komen ons de schimmen voor den
geest van oude nobiljcns met ouder-
wetsche pruiken.
Wanneer ze tooh houden vo.n het
verleden, welaan dat ze de geesten
oproepen van d e POORTERS, die
waren tenminste VRIJZINNIG en van
HUN TUD.
Arme, oude liberale partij, arme
middenstanders die nog gehoor geven
aan stemmen uit de graftomben der
19e eeuw.
ANSEELE zei het eens, en het blijkt
juist te zijn; «Liberalen, gij zult ons
volgen of ge zult NIETS zijn».
In België stellen wij reeds de eerst,e
symptomen vast van de ontbinding
van die eens groote partij, de party
der «elite».
Tenslotte zullen de middenstanders
MOETEN inzien dat er slechts EEN
partü is die aan hun zijde staat: DE
WERKLIEDENPARTIJ
J. C.
Ons wekelijksch bulletin
Niet minder dan twee faillissementen
per dag tijdens de verloopen week en
zoo maar 3.185 protesten geregistreerd.
Het wordt hoog tijd dat er geregeerd
wordt.
FAILLISSEMENTEN IN BELGIE
Er werden over de week eindigende
17-2-39, in België 12 faillissementen
uitgesproken, tegenover 18 over het
zelfde tydperk van het vorige jaar.
Uitgesproken faillissementen per
branche gedurende de week 10-2-39 tot
17-2-39:
7 diversen.
2 aannemers.
1 meubelmaker.
1 vleeschhouwer.
1 elektricien.
In totaal werden er van 1-1-39 tot
17-2-39, in België. 96 faillissementen
uitgesproken, tegenover 97 over het
zelfde tijdperk van 1938.
CONCORDATENVan 11-39 tot
17-2-39, werden in België 41 aanvragen
ingediend tot het bekomen van een
concordaat en 18 aanvragen gehomolo
geerd tegenover resp. 22 en 16 over
hetzelfde tijdperk van 1938.
PROTESTEN. Over de week eindi
gende 17-2-39. werden in België 3185
protesten geregistreerd tegenover 2499
over hetzelfde tijdperk van 1938.
Van 1-1-39 tot 17-2-39 werden in
België 16.306 protesten geregistreerd,
tegenover 12.412 over hetzelfde tijdperk
van 1938.
van de
behoudt de verdeeling der
200 LOTEN VAN 5.000 a 10.000 FR.
1.000 LOTEN VAN 1.000 a 2.500 FR.
55.000 LOTEN VAN 100 a 500 FR.
DAGEN
Golflengte
267,4 m.
Golflengte 201,07 m.
Morgen
uitzending
Namiddag
uitzending
Avond
uitzending
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
07.00 10.00
07.00 - 10.00
07,00 - 10,00
07.00 - 10,00
07,00 - 10.00
07,00 - 10,00
07.00 - 10.00
13,00 - 19,00
13,00 - 19,00
14.00 - 17,00
13,30 - 18,30
14,00 - 19,00
13,00 - 15,00
13,00 - 17,00
geen
geen
21,00 - 24,00
20,00 - 24,00
geen
17,00 - 19,00
20,00 - 24,00
Tegen verkoudheid,
hoest en griep
Ge hebt hiervoor noodig 30 gram
Cibine (dubbel geconcentreerd), die
ge by Uw apotheker kunt vinden.
Warm een kwart liter water en
voeg er de Cibine en een eetlepel
suiker aan toe. Roer goed tot alles
opgelost is.
Dosis Volwassenen 1 eetlepel.
Kinderen van 8 tot 12 jaar
een dessertlepel.
Kinderen van 3 tot 8 jaar
een koffielepel.
(Telkens na de drie voornaamste
maaltyden en vóór het naar bed
gaan). Dit is het beste middeltje
voor Uw kinderen.
Om rheumatiekpijnen,
lumbago, enz., te bestrijden
Weinig middeltjes geven zoo'n
snelle uitslag als dit eenvoudig re
ceptje voor een sterke liniment.
Koop bij Uw apotheker 85 gram
terpentyn en 15 gram Rneumagie-
Olie (geconcentreerd). Neem eea
zuivere flesch en vermeng de twee
bestanddeelen door goed te schud
den. Bevochtig de pijnlijke plaat
sen ermede, zonder te wry ven of
te masseeren. Ge zult onmiddellijk
de pyn voelen verdwynen.
15 minuten in een warm bad waar
een koffielepel van dit meng-sel aan
toegevoegd zal U veel goed doen.
Wij raden U aan Uw receptje vandaag nog klaar te maken
om het by de hand te hebben
3 - Voor Allen - 26 Febr. 1939-
VttftL.
Daar Voor Alten een weekblad
is, gebeurt het dat het soms bezwaar
lijk voorkomt zeer aktueele zaken te
behandelen.
Terwyi ik dit schryf zijn de nieuwe
ministers in zitting, bezig de regee-
ringsverklaring op te stellen wan
neer dit gedrukt wordt zijn ze mis
schien reeds allen minister af.
M. Pierlot is koppig genoeg geweest
om tenslotte toch een ploeg saam te
stellen, eigenaardig dat het juist op
Dinsdag van Karnaval is dat hy er
mee klaar komt. Het ministerie zal
den naam van vastenavond-ministerie
blijven behouden.
We zün benieuwd de houding van
de reaktionnaire rechterzijde te ken
nen. Reeds nu is geweten dat zij tegen
de nieuwe regeering zijn omdat het
ministerie van Landbouw opnieuw ge
koppeld werd aan dit van Ekonomische
Zaken.
Hun verzet is te begrijpen. Een mi
nister van Ekonomische Zaken, die
bet ernstig meent, moet een einde
stellen aan de tegenwoordige gevoerde
landbouwpolitiek, die toch maar alleen
voor doel heeft zekere tusschen per
sonen of instellingen te bevoordeelen.
We hebben er hier reeds bij vorige
gelegenheden op gewezen hoe door die
politiek het leven kunstmatig duurder
gemaakt wordt.
Deze week werd ons door iemand
die het weten kan, bevestigd dat de
Invoerders van Deensche of Hollar.d-
sche boter een winst maken van 7 fr.
per kilogr. D;e boter waarvan de prijs
dan nog verhoogd wordt door hooge
invoerrechten, wordt op die wijze ver
kocht aan den prys der in België
voortgebrachte boter. Maar zijn het
nu de boeren die daar goed by varen?
Ge zijt er wel mee. De boeren leve
ren hun melk aan enkele centimes
per liter aan de melkerijen en het zyn
deze laatsten die met de groote winst
gaan loopen. Hoeveel van die melke
rijen zijn in de handen van den Boe
renbond en hoeveel vreemde boter
wordt er door den Boerenbond inge
voerd? De winst is dus dubbel, maar
voor het meerendeel der arbeiders is
beter een luxe-artikel geworden.
Hetzelfde kan gezegd worden over
het graan en 't vleesch, maar waartoe
dient het De zoogenaamde boeren-
vertegenwoordigers in ons Parlement
zijn zeer sterk.
Toch zullen zü, wil het land zich
iets of wat verbeteren, tot de aftocht
gedwongen worden.
In een gansch andere orde van ge
dachten zou ik iets willen inbrengen
in verband met de benoeming der mi
nisters.
De koning kiest de habinetsvormer
en deze kiest zyn mede-ministers al
dus wil het de grondwet. Dit belet
niet dat de ministers gekozen worden
om de politieke opinie die zy verte
genwoordigen.
Wy hadden in de regeering Spaak
de kameraden Delattre, Merlot, Bal
thazar en Barnich. Behalve de laatste
hadden zy reeds een zekere ervaring,
waren vertrouwd geraakt met hun de
partement en hadden het vertrouwen
onzer party.
Plots worden ze overboord gewor
pen, wordt de voorkeur gegeven aan
anderen, die ook het verrouwen der
party zullen hebben.
Toen Spaak zyn hervormde regee
ring voorstelde, zegde hij dat de regee
ring en de toekomst van het land ver
bonden waren aan het werk te leveren
door Barnich.
Barnich ligt reeds buiten en met
hem al zyn plannen die nochtans als
zo noodzakelyk voorgesteld werden.
Natuurlijk gebeurt net hetzelfde in
alle partijen; maar zooals onlangs een
partijgenoot het uitdrukte, er is in dit
alles iets ongezond, iets dat het zeer
moeilijk maakt voor een gewoon par-
tygenoot volkomen te begrijpen en zijn
vertrouwen in de partij te bewaren.
De gebeurtenissen sedert 1936 zijn,
op dat gebied, schrikwekkend te noe
men en trots alle gebazel over demo-
kratie, lijdt het geen twyfel dat juist
deze methoden veel meer kwaad doen
aan de demokratie dan als het gewroet
van Rex en V.N.V.
Als men het my vraagt, zal lk zeg
gen geen vertrouwen te hebben in het
nieuw ministerie. Het is geroepen werk
te doen waar wij, als socialisten, liefst
ver van verwyderd moesten blijven,
het kan ook dat, zooals Vooruit het
schreef, eenvoudig een overgang zyn
naar nog veel ergers.
Wij zijn, als party, niet vrij te plei
ten van alle schuld, het heef! ons se
dert 1937 ook aan duidelyke richtly-
nen ontbroken.
Nu het gevaar grooter wordt, zal men
het misschien algemeen willen- inzien
en zal de party zich hervatten.
Wie naar de arbeiders luistert, weet
dat het hoog tyd is.
ROEFFEL.
NIEMAND zal kunnen betwisten
dat het Belgische tweekamer
stelsel geen aanleiding geelt
tot verwikkeling, die rem
mend werken op het verloop van de
parlementaire werkzaamheden.
In vorige programma's van de Bel
gische Werkliedenparty stond de af
schaffing van den Senaat op den
voorgrond. De argumentatie die dezen
eisch beklemtoonde wees op de onzin
nigheid van het feit dat België er de
luxus van twee Kamers op nahield,
wier bevoegdheden bijna aan mekaar
gelijk waren. Dat was een stevig ar
gument. Maar toen ivas de vijandig
heid tegenover den Senaat door een
andere en sterkere reden ingegeven.
Immers, alleen zij, die over een be-
trekkelyk hoog inkomen beschikten,
waren verkiesbaar als senatoren. Ten
tijde van cynskiesstelsel duurde het
mandaat van senator acht jaar, terwyl
de vergoeding zoo laag was dat al
leen menschen met een groot inkomen
in staat waren dat mandaat uit te
oefenen.
Het lag immers in de bedoeling van
de wettenmakers van 1830 om de Se
naat te bevolken met edelen-groot-
grondbezitter, rijke advokaten en in
dustriemagnaten
De vertegenwoordigers van de min
dere standen, zelfs die van de kleine
burgerij, konden daar niet binnen.
Vandaar de vijandigheid tegenover
wat men destyds smalend «het oude
mnnnengesticht» noemde.
De Senaat vervulde met veel yver
zijn rol als remmer van eiken vooruit
gang en demokratiseering op sociaal
gebied.
Daarom wilde de socialistische ar
beidersbeweging dus die forteres van
de reaktle neerhalen.
I \I A den oorlog van 1918 is men
een anderen weg opgegaan.
Door de invoering van het algemeen
stemrecht en ook door de verkiesbaar
heid voor de Senaat demokratischer
te maken, kwamen een belangrijk
aantal demokratische vertegenwoordi
gers de plaats vande weggevaagde re-
aktionnairen innemen.
Dat veranderde aanstonds de vyan-
digheid tegenover dit kollege in een
soort onverschilligheid, zoodat weini
gen nadachten op de moeilijkheden,
van den socialistischen eisch in de
toekomst kon verwekken.
Heelemaal heeft de Senaat zich toch
niet kunnen ontmaken van zijn geves
tigde reputatie en nog velen staan
wantrouwig tegenover dat voor hen
overtollig en soms nog remmend orga
nisme.
ER bestaat buiten België geen land
ter wereld waar men er den lu
xus van twee gelijkberechtigde
Kamers op nahoudt. Engeland,
het typisch parlementair land
heeft wel een Lordskamer maar de
bevoegdheid van dit orgaan is zeer
beperkt, zoodat het de normale wer
king van het parlement niet kan be
lemmeren, noch schaden.
Wat zijn nu de bijzonderste moei
lijkheden en ongerijmdheden, die
voortspruiten uit het Belgisch twee-
Kamerstelsel
Daar is eerst en vooral de dubbele
ministerieele verantwoordelijkh eid
Elk ministerie dat een meerderheid
vindt in de Kamer voor Volksverte
genwoordigers, moet in den Senaat,
nog eens den strijd aangaan, kan daar
de nederlaag lijden en gedwongen
worden tot het nemen van ontslag.
Dat is een abnormale, ja een ab
surde toestandwant alleen de Ka
mer voor Volksvertegenwoordigers
wordt rechtstreek» en volledig door
het kiezerskorps aangesteld en is, naar
den geest en den letter van de Grond
wet, de ware uitdrukking van het
.souvereins kiezerskorps
Door deze beschikking wordt daaren
boven ontzaglijk veel tijd en energie
nutteloos verspeeld. De regeeringen
moeten hun volle aandacht wyden aan
het bewerken van beide Kamers,
ten einde in de minderheid niet ge
steld te worden en kunnen daardoor
onmogelijk den noodigen tyd geven
aan de broodnoodzakelyke hervormin
gen en wetten die het land noodig
heeft.
Uit dezen toestand kan er ook een
éénzijdige ONTBINDING voortsprui
ten. Vooral in de huidige onzekere
omstandigheden kan dat aanleiding
geven tot zteer onverkwikkelijke en
voor het regime zelf gevaarlyke toe
standen.
Het lijkt wel een paradox, maar
toch is het zóó, het twee-Kamerstelsel
verstoort de noodzakelijke harmonie,
die in het parlementair stelsel tus
schen de uitvoerende en wetgevende
macht moet bestaan. Immers, om
normaal te kunnen werken moet het
parlement, als wetgevênde macht
één wil kunnen stellen tegen de
uitvoerende macht.
Tot heele groote konflikten is het
nu nog niet gekomen, omdat de Se
naat zich gewoonlyk op den achter
grond houdt, maar ook dat is het be
wijs. dat er Iets ernstigs hapert aan
het kompromissysteem, dat sedert 1921
in voege kwam.
MEN beweert dat het parle
ment te traag werkt, dat er
te veel in herhalingen wordt
gevallen.
Daar steekt onbetwistbaar veel
waarheid in deze kritiek. Vooral zij,
die het gemunt hebben op het parle
mentair stelsel maken daar hun by-
zonderste obstruktiemiddel van. Er
werden wel enkele maatregelen geno
men om de kommissies vlugger te
doen werken, wat dan ook reeds ge
beurt, maar de kwaal is daarmee niet
uitgeroeid. Alleen drastische maatre
gelen, die daarom geen inbreuk ma
ken op de elementaire parlementaire
vryheden, kunnen hier werkdadig hel
pen.
De maatregel welke wij hier dan ook
vooropstellen behelst dan ook de AF
SCHAFFING VAN DEN SENAAT
ALS BESLISSEND EN GELIJKBE
RECHTIGD PARLEMENTAIR OR1
GANISME.
Aldus worden al de ongerijmdheden
die het gevolg zyn van het twee-Ka
merstelsel in eens uitgeschakeld en
wordt er een tijdsbesparing van 50
verwezenlykt!
Dan zou tevens een einde gesteld
worden aan de dubbele ministerieele
verantwoordelijkheid WAT DE STA
BILITEIT VAN DE REGEERINGEN
STERK IN DE HAND ZOU WER
KEN.
Tenslotte zou daarmee het parle
mentair regime versterkt zyn, gezien
tegenover de uitvoerende macht de wil
van één Kamer zou geplaatst worden,
wat de mogelijkheid van tal van reak
tionnaire maneuvers, die vaak plaats
hebben in de tydsruimte tusschen de
besprekingen van de Kamer van Volks
vertegenwoordigers en den Senaat uit
sluit.
We waren ons artikel reeds begon
nen als we vaststelden dat pgt. Rik
de Man, in «Leiding» van Februari, in
zijn programma voor de staatshervor
ming, ook opkomt voor de afschaf
fing van den Senaat.
Natuurlijk is dat niet de eenige her
vorming die zich opdringt, maar de
verwezenlyking daarvan zou al een
heelen stap beteekenen naar de ver
sterking van het parlementair-demo-
kratisch stelsel.
Tuur DE SWEEMER.
JAN. Dag minister
MINISTER. Jan van «Voor Allen
geloof ik
JAN. Zeker.
MINISTER. En wat verlangt gij
van mij
JAN. Wel, minister, ik heb nu
die slechte gewoonte eens graag met
onze ministers te praten.
MINISTER. Mijn vriend gij
spreekt uw a niet zuiver uit. Gij
zijt afkomstig uit de streek van Schel-
dewindeke.
JAN. Het spijt mij, minister, al
leen mijn overgrootvader komt uit dat
gewest.
MINISTER. Wetenschappelijk
klopt dat.
JAN. Ik versta u. Ge wilt zeggen
dat het in onze familie zit.
MINISTER. Jan, jongen, ge moet
uw taal verzorgen. Wij moeten opruk
ken naar het algemeen beschaafd.
JAN. Dat wordt de nieuwe socia
le kwestie zeker
MINISTER. Niet heelemaal.
JAN. Ik ben een braven jongen.
Ik zal dus in 't verslag op mijn a »*s
letten. Maar wat de t betreft dat
is wat anders.
MINISTER. Hoezoo, gaan we
reeds naar een incident
JAN. Neen, beste minister, maar
Kamiel heeft mij geleerd dat ik de
i moet uitspreken zooals in Lim
burg.
MINISTER. Kamiel vergist zich.
JAN. Kamiel zegt het tegenover
gestelde. Wel, dat kan een interessant
debat worden in de Kamer.
MINISTER. Altijd paraat J
JAN. Bravo, gij zijt strijdlustig.
Map ik u nu een vraag stellen
MINISTER. Ja zeker.
JAN. Wat verstaat gij nu onder de
woorden: kultureele zelfstandigheid?
MINISTER. Het voornaamste
kuituurinstrument van het land is
het ministerie van onderwijs en kun
sten.
JAN. Dat begrijp ik.
MINISTER. Luister I In een land-
waar twee kuituren dienen bevorderd
te worden tot een volledige en vrije
ontwikkeling en waar de eenheid van
wetgeving en van wetgevende licha
men (Kamer, Senaat) bestaat, moe
ten behoudens de eenheid in de recht
spraak en in de verdeeling der toela
gen, de openbare diensten aan de kul
tureele tweeledigheid aangepast zijn.
JAN. Dus de diensten op het ge
bied der organisatie aanpassen
MINISTER. Natuurlijk.
JAN. En de eenheid van het be
stuur dezer diensten
MINISTER. Het is gebleken uit
het onderzoek, dat er geen onoverko
melijke bezwaren bestaan tegen een
aanpassing van het ministerie van
onderwijs bij een administratiereor
ganisatie die de zelfstandige behande
ling waarborgt van alle Fransche en
Vlaamsche kuituur-aangelegenheden
zonder dat bij den minister, de een
heid van bestuur en verantwoordelijk
heid in het gedrang komen.
JAN. Zijn er andere veranderin
gen te brengen
MINISTER. Zeker. Er zijn de
wantoestanden in taaiopzicht. Tal
van zaken die betrekking hebben op
het Vlaamsche land worden nog steeds
in het Fransch behandeld.
JAN. Dat kan toch gemakkelijk
verbeterd werden
MINISTER. 'n Kwestie van goe
den wil en rationeele organisatie.
JAN. Akkoord.
Maar dat is niet alles.
MINISTER. Zeker niet. Ik zou u
dan moeten spreken hoe we die her-
inrichten van de diensten voorzien.
JAN. Dit staat zeker wel in de
brochure uitgegeven door dert Vlaam-
schen kultuurraad
MINISTER. Ge zijt niet slecht
op de hoogte.
JAN. Ik doe m'n best.
MINISTER. Maar in de besluiten
zegt men ook *Het ontwerp voorziet
de toepassing van het beginsel der
kultureele autonomie, binnen het
kader der nationale eenheid.
JANKultureele zelfstandigheid,
ekonomische, sociale, politicjce een
heid van het land. Dat was altijd mijn
formule. Mag ik u aan iets herinne
ren
MINISTER. Jawel
JANIk ken, zoo een beetje de
geschiedenis van de socialistische
beweging.
Wel in 1907 bestond er ook een kon-
flikt in Oostenrijk-Hongarije tusschen
de Tsjechen en de Duitsch-Oosten-
rijksche socialisten. Kamiel Huys.mans
werd door de Internationale als
scheidsrechter aangesteld.
MINISTER. Zeer interessant.
JAN. En Kamiel ondervond on
middellijk dat het bijna dezelfde toe
stand als in België was. Hij formuleer-
c toen reeds die principes van de
kultureele zelfstandigheid en onze
groote Otto Bauer omschreef deze
ideeën in een merkwaardig boek, dat
men goed zou doen te herlezen.
MINISTER. En wat besluit ge
daaruit
JAN. Dat men toch goed zou
doen naar de socialisten een beetje
vroeger te luisteren
MINISTER. Is dat nu geen zui
vere politieke konklusie
JAN. Misschien wel, maar ze
blijft juist. Trouwens nu zijt gij ook
eens politiek man geworden.
MINISTER. Een specialist.
JAN. Een politieke specialist of
een gespecialiseerde politieker. We
mogen wel eens lachen.
MINISTER. Ik kan er tegen.
JAN. Dat moet, want ge komt
nu in de leeuwenkooi.
MINISTER. Die ken ik.
JAN. Dat is waar.
Kwa heri bwana mukubna.
MINISTER. Ah, ge weet dat ik
een koloniaal ben
JAN. Wat weet Jan niet
En daarom zijt ge ons dubbel sym
pathiek.
Maar pas op, want ook op het ko
loniaal pad liggen er bedr/^gputten
DE grenzen van Tsjechoslova-
kye zyn tegenwoordig sterk
gekrompen geworden en
Praag dat totnogtoe een goed
beschermde hoofdstad was, gelegen
in het hartje van het land, heeft
imen nu heel dicht by de grens ver
schoven. In het noordwesten van
Praag ligt die grens op een afstand
van zestig kilometer, Theresiën-
stadt maar ten noorden van Praag
iliggen de grensaffoakeningen nog
slechts op achtendertig duizend acht
honderd meter (38 kon. 800), zooals
ons een automobilist het aantoonde
door middel van zijn afstandsmeter.
Daar ligtt de grens by Mëlnik, de
oude wijnstad, die nu een grensstad
is geworden, waar het geld wordt
gecontroleerd, samen met de pas
poorten en waar tevens de grenspo
litie werkzaam is.
De grensaffoakeningen bewegen
zich vanaf de Elbe, aiover den spoor
weg, in stygende lijn naar de groote
baan, en loopen langs den wynfoerg
van graaf Lobkowicz, zoodat een deel
van de wynranlken zyn druiventros
sen naar Duitschland uitstrekt, ter
wijl een ander deel nog steeds Tsje
chisch is gebleven. Dwars over den
landweg loopt een touw met de
Tsjechoslovaalksche vlag versierd
daarop volgt een neutrale strook
en eindelijk een tweede koord met de
hakenlkruisvlag. Het Tsjechoslovaak-
sche tol-s kantoor is ondergebracht
in een zigeunerwagen, want er moet
daar eerst nog een tolhuis worden
gebouwd. Duitschland riobtte zyn
tehuis in, in een woning van Lïboch.
Aan den Tsjechoslovaakschen tol-
dienstwagen verschnjnt een vrouw
met twee emmers. U gaat wel
naar den anderen kant, nietwaar
Ach. waartoe dient het
klinikt het onmiddellyk ontkennend
terug, Bk zou er wel graag heengaan,
want we zyn het drinkbaar water
van Lïboch gewend. Ik ben namelijk
van Krechtitz en we gingen, altyd
naar Llbcch water halen. Nu is het
daarmee uit en amen». Krechtitz is
een kolonie van wijnboeren en nu
heerscht hier een bittere nood naar
water. Dagelijlks worden hier vyftig
tot zestig vrijgeleiden afgeleverd om
de grens te mogen overschryden, en
de gendarmerie moet haar werk doen
in den trein. Ook alle doortrekkende
autos moeten gekontroleerd en even
tueel doorzocht worden. Dagelijks
ontdekt men hier pogingen tot smok
kelen.
Een Tsjechische geneesheer uit het
bezette gebied leeft heden in Bohe-
men, maar zijn vrouw is echter ach
tergebleven in het door de Duit-
sohers bezette gebied, in afwachting
dat zekere formaliteiten heelemaal
zyn voltrokken. Na vyftien jaren
huwelijk kernen ze nu slechts sa
men op rendez-vous Dagelijks
ontmoeten ze elkaar op de grens-
lyn, oan elf uur in den voormiddag.
Ieder van de twee personen staat
op een ander staatsgefoied en de
kussen worden gewisseld op neu
traal gebied
Een beeld dat wel treffender spreekt
dan ai wat men ooit heeft kunnen
schrijven en vertellen over de be
sluiten van MJünchen,
üe kus over de grens. De geneesheer leeft in Bohemen en zijn vrouw
moet, na vijftien jaar huwelijk, nog in Duitschland blijven. Alle
dagen ontmoeten ze elkaar hier aan de nieuwe grens.
Duitsche grenskontrole aan de straat bij Vehloric. De grens is
voorloopig een koord.
Bij verhuizingen is zelfs een kinderwagen een waardevol vervoermiddel.
Aan de douane-halten van Tsjech o-Slovakije in Ver r.oric. Gendarmen
onderzoeken de schatten die daar worden vervoerd.
