SiviJdt"Syad.ihalisïïnC"'&uUenltiMtd
T
1
INTERNATIONAAL
OVERZICHT
Opgepast voor de loonsovereen>
komsten en het werkelijk loon
SCHUNNIGHEDEN IN PROZA
mam mmm X™
mimmawmn EN HET ZAL GLANZEN
V
UURROOSTER VAN
RAIDO*VLAANDEREN
de Winter brengt U zooveel genoeglijke avonden
Laboratoria tuypens st. nikiaas-waas
Let er op ALLEEN de Wit Kruis Poeders bij de H.H. APOTHEKERS verkocht,
geven volledige WAARBORG van echtheid
De likwidatievan de Spaansche kwestie
Polen als inzet van een diplomatiek tornooi
Rumoer in den StillenOceaan
SYNDIKALE KRONIEK
DE VRIJDENKER
HET WIT KRUIS
HOOFDPIJN, ZENUWPIJN,
PIJNLIJKE MAANDSTONDEN, GRIEP,
VERMOEIDHEID enZENUWINZINKING
RHEUMATISCHE PIJNEN
Heb daarom altijd enkele poeders van het "WIT KRUIS" in huis, en wanneer
ge uitgaat, vergeet dan niet er een paar in Uw handtaschje mee te dragen.
Aldus kunt ge altijd heel vlug een of andere onverwachte ongesteldheid ver
zachten, die U anders misschien thuis had weerhouden; of kunt ge een hinderlijke
hoofdpijn verdrijven, die den mooien avond zou bedorven hebben.
"2 - Voor Allen 5 Maart 1939'
DAGEN
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
Golflengte
267,4 m.
Morgen
uitzending
07,00 - 10,00
07,00 - 10.00
07,00 - 10,00
07,00 - 10,00
07.00 - 10,00
07,00 - 10,00
07,00 - 10,00
Golflengte 201,07 m.
Namiddag-
uitzending
13,00 - 19,00
13,00 - 19,00
14,00 - 17,00
13,30 - 18,30
14,00 - 19,00
13,00 - 15,00
13,00 17,00
Avond
uitzending
geen
geen
21,00 - 24,00
20,00 - 24,00
geen
17,00 - 19,00
20,00 - 24,00
DE PROEFDOOS VAN 8 POEDERS i 4 Fr.
DE DOOS VAN 24 POEDERS i 11 Fr.
DE FAMILIEDOOS VAN 48 POEDERS 20 Fr.
(N ALLE APOTHEKEN
IN KOKER VAN 24-TABLETTEN UFr.
IN ALUMINIUM KOKER
12 CACHETTEN! 6 Fr.
Eindelijk benadert de Spaansche kwestie haar ontknooping Thans zullen
wij eindelijk met kansen op sukses aan de pacifikatie van Europa kunnen
werken t Dat zullen ongeveer wel de overwegingen zijn die met een zucht van
verlichting bij Af. Chamberlain zijn opgekomen. De jongste gebeurtenissen heb
ben zich trouwens volkomen ontwikkeld in de richting steeds door de Engelsche
buitenlandsche politiek gewenschtde verzekering van de overwinning van
Franco, de erkenning door Frankrijk en Engeland van het Burgos-bewind.
Thans zal Chamberlain mét zijn financieele en ekonomische troeven in
het verbrod Spaansche spel kunnen ingrijpen. Valt nu te bezien of de geweten-
looze en de gewaagde spekulatie, waarin hij ook Frankrijk heeft medegesleurd,
niet faliekant zal afloopen.
De onderhandelingen door Londen en Parijs met Burgos gevoerd in verband
met de erkenning van het Franco-bewind en vooral met betrekking tot de waar
borgen die in dit raam van den rebellen-generaal en tevens den agent van
de fascistische as werden verlangd, de afstand 'zonder meer aan de Burgos-
regeering van het goud en de wapens door de republikeinen op Fransch grond
gebied in veiligheid gebracht, de afwezigheid van elke betrouwbare waarborg
aangaande de amnestie die aan de republkeinen moet geschonken worden,
wijzen erop dat die onderhandelingen veeleer hebben geleid tot een kapitulatie
van de demokratische mogendheden. Of dezer toeschietelijkheid tegenover
Franco wel naar wensch zal beloond worden...?
Het zou toch te dom zijn te gelooven, dat Burgos zoo maar plots den rug
naar zijn fascistische bondgenooten zou toekeeren. Precies, overigens, of deze
tegenover het diplomatiek offensief van Londen en Parijs, inaktief zijn gebleven
of zullen blijven.
Men vergete immers niet, dat Spanje het terrein is waarop de diktatoren
de inwilliging van hun aanspraken najagen Mussolini zijn eischen ten opzichte
van FrankrijkHitler zijn koloniale pretenties. Het is dan ook totaal uitgesloten
dat de spil zich lijdzaam door de laatstgekomenen zal laten verdringen.
Overigens schijnen de jongste maatregelen, in Italië en in Duitschland
getroffenallesbehalve op vredelievende inzichten te wijzen. Mussolini gaat
voort troepen te masseeren in Lybtë aan de grens van Tunis; op diskreete
manier worden intusschen reservistenkontingenten onder de wapens gebracht;
de in Frankrijk verblijvende Italianen worden naar hun vaderland teruggeroe
pen terwijl vreemde persmannen uit het fascistische luilekkeland worden gezet.
Wordt dan toch voor de komende lente een chantagespel, met een tweede
München als inzet, voorbereid Een spel dat deze maal gevaar loopen zal in
een bloedig konflikt te ontaarden
Het valt anderzijds niet te betwijfelen dat Europa voortaan rekening zal
hebben te houden met het Spaansche nationalisme dat door jaren strijd thans
op kookpunt is gebracht. In militaire kringen van Franco-Spanje begint men
reeds te berekenen dat het nieuive vaderland over een leger van 2 millioen
gedrilde en degelijk uitgeruste soldaten zal beschikken. En wanneer men weet
dat de totalitaire geest in de eerste plaats op veroveringen en avonturen is
gericht, zal men erkennen dat Ook van dien kant gevaren dreigen voor het
Engelsch Gibraltar en de Fransche bezittingen in Noord-Afrika.
Intusschentijd is Polen het voorwerp geworden van een plotsen vloed van
liefdebetuigingen vanwege de Europeesche tenormogendhedenDaar zal in de
eerste plaats de geografische ligging van Polen wel niet vreemd aan zijn. Als
bufferstaat speelt dit land immers in Oost-Europa een gelijkaardige rol als
België in het Westen. Het is thans ook als scheidsrechter aangewezen in den
grooten diplomatieken strijd die er wordt uitgevochten, eenerzijds tusschen
Duitschland en anderzijds de Westersche demokratieën met wat hun als ge
trouwen in dien hoek is achtergebleven. Het is nu eenmaal een feit dat na de
gebeurtenissen van September Polen eenigszins wantrouwend is geworden tegen
over den onverzadigbaren landhonger van het Derde Rijk, in wiens sfeer het
langen tijd heeft geëvolueerd.
Niet te verwonderen dat zich in deze voorwaarden een grondige wijziging
in de buitenlandsche politiek van Polen begint af te teekenen. Voor enkele
weken kwam een Poolsch-Russisch handelsakkoord tot Stand, wellicht als voor
bode van een verdere politieke toenaderingHet hoeft niet gezegd dat Berlijn
allesbehalve ingenomen is met een dergelijke wending.
En de diplomatieke bezoeken aan Warschau namen een aanvang. Eerst
kwam von Ribbentrop aan de beurt die Beek trachtte te overreden bij de spil
te blijven aansluiten. Voor enkele dagen was het schoonzoon Ciano die in
de Poolsche hoofdstad te gast was. Hij heeft er niet meer sukses gehad dan
zijn as-kollega. Polen is uiterst voorzichtig en achterdochtig geworden en de
aangekondigde bezoeken van minister Beek aan Parijs en Londen bewijzen dat
het op dit oogenblik veeleer verkiest bij de Westersche demokratieën aan te
leunen.
Tijdens Ciano's verblijf te Waarschau heeft de bevolking hem tevens be
wezen dat er uitzonderingen bestaan op het gekende spreekwoord de vrien
den van onze vrienden zijn onze vrienden De anti-Duitsche manifestaties
die hij er heeft bijgewoond, zullen zeker zijn pleit van as-voyageur niet hebben
vergemakkelijkt.
Intusschen geeft de gele handelanger van de fascistische internationale
blijk van een onverstoord dynamisme. Niet dat de kansen van Japan voor een
beslissende overwinning op de Chineesche strijdkrachten gestegen zijn. Integen
deel worden de Japanners veeleer in defensieve stellingen teruggeworpen. Als
afleiding hebbn zij ook verkozen zich te wijden aan de uitwerking van een
tweede belangrijk deel van hun imperialistische plannen, n.l. het ondermijnen
van de strategische en de ekonomische posities van de blanken in het Verre
De bezetting van het eiland Hainan is dan ook in dit licht te beschouwen.
Hierdoor komt Indo-China rechtstreeks onder Japansche bedreiging te staan
terwijl ook de zekerheid van den Engelsche zeehandelsweg Singapore-Hong
kong in het gedrang is gebracht.
Dit Japansch gewroet brengt een niet te versmaden steun aan het fascis
tisch gekonkel in Europa en stelt Engeland en Frankrijk voor een moeilijk pro
bleem. Zij moeten immers het grootste deel van hun Vloten in het Middelland-
sche Zeebekken geïmmobiliseerd houden en moeten dan ook... in het Verre
Oosten noodgedwongen blijven offeren.
Het is tenslotte Nederland dat het meest bekommerd is om den Japanschen
druk in den Stillen Oceaan. De vrees voor zijn rijke bezittingen drijft het
natuurlijk dichter in de armen van de Westersche demokratieën. Dit bewijst
hoe ijdel soms een theoretische neutraliteit worden kan waar in de praktijk
rechtstreeksche en gemeenschappelijke belangen tot aanleuningen en tot na
tuurlijke bondgenootschappen dwingen.
DE jongste incidenten In verband
met de financieele politiek van
de regeering, hebben aange
toond hoe groot het gevaar voor
deflatie is.
By het Centraal Industrieel Komi-
tee, de strijdorganisatie van de Bel
gische industrieelen, en bij de ban
kiers. wsarvan het jongste verslag van
de «Scciété générale» de overwegende
mentaliteit weergeeft, bestaat het lang
gekoesterd verlagen om eindelijk, een
ongeremde deflatiepolltlek te voeren.
De vertegenwoordigers van de in
dustrieelen en bankiers in de politieke
organen van den staat, wenschen hun
machtspositie te gebruiken om deze
politiek in de hand te werken.
Het voorgaande van de jaren 1932-
1934 is nog niet vergeten. Door de
werkgevers niet. Maar evenmin door de
arbeiders.
Dezen herinneren zich dat de verla
ging van de loonen van de staatsbe
dienden en arbeiders als voorwed-
sel moest dienen vöor de verlagingen
ia de partikuliere ondernemingen.
Het ging hier om een geraffineerde,
schijnheilige methode van klassestrfjd
voeren, waarbij de staat als zondebok
moest dienen en de werkgevers voor
een groot deel konden ontsnappen aan
de verantwoordelijkheid voor de da
ling van den levensstandaard, die
even onpopulair was bij den midden
stand als bij de arbeiders en bedien
den.
Veronderstel, bijvoorbeeld, dat een
vakbond beroep zou hebben gedaan
op den minister van arbeid, om als
scheidsrechter op te treden in een ge
schil, veroorzaakt door een loonsver
laging. Indien de minister den be
trokken industrieel ter verantwoording
zou hebben geroepen, zou deze gerech
tigd zijn geweest te antwoorden:
Exellentie, met alle respekt voor
uw hooge funktle, vraag ik nochtans
de permissie u te doen opmerken dat
u slecht gekomen is om mij de les te
spellen, nadat u en uw achtbare kol-
leoa's de verbintenissen onder de voe-
te hebt geloopen, die u tegenover de
dienaars van den staat hebt aange
gaan.»
Deze enkele overwegingen zullen van
aard zijn om het volle licht te wer
pen op de ontwikkeling vÉtn de jong
ste politieke gebeurtenissen.
Wij kunnen daarbij verwijzen naar
een alinea van het verslag van de
«Société générale», waaraan wij onze
vorige kroniek hebben gewijd, in be
doeld alinea, wordt bezwaar gemaakt
tegen de automatische aanpassing van
de loonen bü de schommelingen van
het index-cij.fer van de kleinhandels
prijzen.
De heeren van de «Société générale»
en hun ondergeschikten en medeplich
tigen, die de talrijke bedrijven behee-
ren welke in het vaarwater van deze
maohtige bankonderneming zijn ge
raakt, willen de kostprijzen van de Bel
gische produktie verminderen. En zij
denken weer in de eerste plaast aan
de traditioneele sleurmethode van on
ze industrieelen: de loondruk.
Bij de toepassing van deze metho
de, stuiten zij evenwel op een krach
tige rem. Na 1935, en vooral na de
groote stakingen van 1936, werden in
de meeste bedrijven kollektleve over
eenkomsten gesloten, waarop de loo
nen werden gekoppeld aan het Index
cijfer der kleinhandelsprijzen.
Deze overeenkomsten schonken
de arbeiders een flinken waarborg met
het ocg op het behoud van hun wer
kelijk loon.
In tegenstelling met net nominaal
loon, dat uitgedrukt wordt in een be
paald aantal frank, welke ook de koop-
waarde zij van den frank, drukt het
werkelijk loon de waarde uit van een
bepaald aantal waren, die, in ver
schillende tijdperken, een verschillend
aantal frank kunnen vertegenwoordi
gen, naar gelang de betrekkelijke
waarde van de munt-eenheid of, met
andere woorden, naar gelang de wij
zigingen die in de kleinhandels prij
zen intreden.
INDIEN GIJ begeert op de hoogte te
zijn der vrijdenkersbeweging, lees
wekelilks
PER NUMMER 0,60 fr.
Voor drie maanden 8.fr
Voor één Jaar 32.fr.
VOOR ANTWERPEN
E. LAURIJSSEN, St. Laureysetraai.
56, Antwerpen.
Postcheokrekenlng nr. 430.529.
VOOR GENT
Richard CLEREBAUT, 35. Schaap
straat, Gent.
Poetcheckrekenlng nr. 470.649.
Voor de leden van den Boclallatischen
Vrijdenkersbond van Gent kost het jaar
lijks slechts 20.frank. 62 74
Het werkelijk loon is dus verander
lijk naar verhouding tot de munteen
heid, waarin het is berekend. Het be
staat uit een grooter of kleiner aan
tal frank, naarmate de kleinhandels
prijzen stijgen of dalen. Het Is onver
anderlijk naar verhouding tot het aan
tal bepaalde waren, die men er zich
kan voor aanschaffen. Het heeft dus
een onveranderlijke koopwaarde.
Geleerd door de ervaring van de
groote ekonomische krisis, hebben de
vakvereenigingen hun inspanningen
gericht op hej sluiten van overeen
komsten, waarbij het werkelijk loon
zou worden gehandhaafd, met ande
re woroden, waardoor het nominaal
loon zou worden aangepast bij de
schommelingen van het Indexcijfer
van de kleinhandelsprijzen.
Wij zijn in een periode getreden,
die de arbeiders zal toelaten de betee-
kezris van deze overeenkomsten naar
volle waarde te schatten.
De werkgevers durven het niet goed
aan deze overeenkomsten, die hun ver
tegenwoordigers vrij hebben gesloten,
openlijk aan te vallen. Hier en daar
zal er waarschijnlijk wel een worden
gevonden die ze niet toepast, vooral
als zijn arbeiders niet vereenigd zijn.
Maar over het algemeen, zullen de
Industrieelen, althans in de huidige
omstandigheden, het niet aandurven
hun handteekening te verloochenen,
vooral daar de arbeiders en hun syndi-
katen hun verbintenissen stipt habben
nageleefd, zells in tijden van daling
v i het index-cijfer, en dus van het
nominale loon.
De «Société générale» en haar tra
wanten zoeken nu naar het middel om
werkelijke loonen, en dus de koop
kracht van de arbeiders, te verlagen,
zonder dat hun de verantwoordelijk
heid van de verloochening van hun
verbintenissen zou kunnen worden aan
gewreven.
Daarom beproeven zij den staat te
bewegen tot köntraktbreuk tegenover
zijn personeel. Deze köntraktbreuk zou
de rechtvaardiging zijn van een algs-
meenen aanval op de loonovereenkom-
st-en.
Het is in het licht van voorgaande
overwegingen, dat men de jongste po
litieke incidenten moet zien.
Er breekt weer een tijd voor defen
sieve aktie van de arbeidersklasse aan.
In zulken tijd, moet deze sterk staan
in haar vakvereenigingen.
O. D. S.
K hoorde reeds meermaals in mijn
leven volgende spreuk. Er zijn
dingen welke men niet zegt! Ze
heelt neg altoos haar gewicht in
goud.
Het gebeurt veelalwanneer daar
van afgeweken wordt, men het ver
keerde van de waarheid vertelt, die tot
nog meer verkeerde gevolgen aanlei
ding geeft, dikwijls heel andere, dan
deie welke de steller van dergelyke
zaken zelf verwacht.
We willen breed zijn door enkel te
zeggen, dat «De Tijd» van 16-2-1939
met zijn twee voeten op die baan
staat! De gelegenheid daarvoor was
het versohijnen y-n een verslag, no
pens een onderzoek gedaan door «Het
nationaal werk van K.nderwelzijn»
welke verscheen in het tijdschrift van
voornoemde Instelling.
«De Tijd» neemt brokken uit be
doeld verslag, en geeft ze weer onder
den titel «Treurige toestanden in ge
zinnen van geheele of gedeeltelijke
werklooeen: opgesmukt met eenige
kommentaren van zijnentwege.
Het kristen werkersblad heeft daar
door de kans laten vliegen oim De-
scheiden te zijn en geen ergernis te
verwekken, want di ar.n komen bewe
ringen voor, welke kiesheidshalve he
ter achterwege waren gebleven.
Moeten we, door het feit, dat «De
Tijd» daarmee op zijn eerste bladzijde
prijkt, daaruit afleiden, dat het blad
daarmee honderd procent akkoord
gaat?
Wat ons betreft, teekenen we
daurtegen verontwaardigd protest aan,
en de bourgeoisie in de eerste plaats
zal jubelen, omdat daarin haar oude
liedje tegenover de arbeiders en de
werkloozen die men reeds voor alles
en nog wat uitmaakte, op ander mu
ziek getoonzet, weer op de markt ge
raakt.
Op heel hcoiiimoedigen toon noemt hij
deze huichelaar, welke, niettegenstaan
de de werkelijke verbetering in den
toestand der arbeiders daaruit kon af
leiden, dat er geen miserie en bittere
ellende meer is in de werkersgetdnnen.
«De Tijd» mag zijn hoedje afnemen,
kijken wie er onder steekt, en het koni-
pliment doorzenden naar de rijke lui
van het katholiek blok, waarvan er
nog een heelen boel zwanger gaan van
voornoemde Idee! Die heeren zullen
zich gelasten langs de korte golflengte
het over te sturen, aan de monltorl
van den liberalen landsraad.
We gaan u nu een paar perelkens
van bezadigde uitdrukkingen weer
geven. uit voornoemd verslag door
«De Tijd» overgenomen
Ten slotte wijst het enkwest
erop, dat geen enkele huisvrouw
behoorlijk haar tijd gebruikt, en
dat er vele de geringe inkomsten
van het gezin in snoeperijen ver
kwisten. (onderlijning van ons.)
Maar vooral belangrijk is het
Gentsohe enkwest waar het da
oorzaak naspoort van de armoede
in de bezochte gezinnen.
De grootste oorzaak ligt in da
onbevoegdheid van de huismoeder,
die geen gebruik weet te maken
van tijd en geld en liever koffie
praatjes houdt met de gebuur-
vrouwen dan eigen huishouden op
te pasesn. (onderlijning van
ons).
Ja, wrijf maar uw oogen uit ge hebt
goed gelezen! Het staat, volgens «De
Tijd», die zich dienstbaar gelast het
uit te zenden op korte golflengte, al
dus ln «Het Tijdschrift van het Natio
naal Werk vcor Kinderwelzijn».
We betwisten voornoemd werk het
recht, dergelijken kletspraat te verkoo-
pen, nopens onize arbeidersvrouwen, en
we scheren het kristen arbeidersbl.d
«De Tijd» over denzelfden kam.
Moet zulks mogelijk dienst doen, om
een nieuwe hetze op touw te zetten te
gen de werkloozen?
Voorheen was het ln eersten aanleg
de burgerpers die de werkloozen uit
kreet voer luiaards, welke hun vette
ondersteuning vergooiden aan 't kaart
en duivenspel, kinema en drank! Een
officieel werk. geholpen deze maal door
een kristen arbeldersbladgaat nu de
vrouwen der werkloozen te lijve.
Ziet ge da r bedoelde vrouwen de
pastelbakkerijen afrotsen, met dit reu-
zenbedrag der werkloozenvergoeding
om het aan snoeperijen te verkwisten?
Het is om te laohen ware het niet
zoo ergerlijk.
We zouden de onderzoekers, en de
opstellers van «De Tijd» desaangaande
doorslaande bewijzen willen zien leve
ren, en als toem at, met de werkloo-
zenfortuin een kuur zien ondergaan in
een pasteibakkérlj!... En de slimme
riken van het Nationaal Werk voor
Kinderwelzijn kunnen het eveneens
maar beproeven.
Het is de werkloozenondersteuning
niet die onvoldoende is. maar de on
bevoegdheid der huismoeders, die geen
weg weten met tijd eh seid, komeere-
praatjes houden, n plaats van hun
huishouden op te passen en oorzaik
zijn hunner armoede.
De lasteraars en beschiimpers der
werkloozen hebben waardige volgelin
gen aangekweekt, die zelfs verder gaan
door effenaf de huismoeders der werk
loozen op ploertige wijze er bij te sleu
ren.
Een sohandaal is het.
JOS. COOLE.
kalmeert alle ongemakken en pijnen, en
maakt U 'weer frisch en gezond
DE wetenschap heeft bewezen, dat de Nieuwe Vigor vermag het vaatwerk
volkomen zuiver te maken door slechts 3 minuten tueeken. Doe een
weinig Nieuwen Vigor in het warm water. Dompel daarin de schotels en na
3 minuten weeken zal al het vet verdwenen zijn. Wrijf lichtjes met een doek
over de voorwerpen bij het uit het water nemen en spoel ze vlug in warm
water, 't Is alGeen spoor van vet meer en uw handen blijven blank en
zacht. Koop nog vandaag een pak van dezen wonderbaren
Nieuwen Vigor.
VG 127 - 0232 6FL SAVÖNNERIES LEVER FRÉRES. BRUXELLES
