I
m
L1TIEK PANORAMA
ROND EEN
BOERENSTAKING
VAN JE VRIENDEN...
Het arbeidersvolk bracht hulde aan den grooten JOZEF WAUTERS,
den vader van de sociale wetgeving in België
0,50 fr. - Nr. 10 - 6 Jaar
ZONDAG 2 JULI 1939
B E L G I E
Uitgave 2
«OMMöCE mcoumissmr
ftff PERE DES LOIS SOCffiLES
1 wsm .n
OP ZONDAG 9 JULI,
EEN WEG,
EEN RICHTING
KORTRIJK
Socialistische massa-
koncentratie
K B LA
a
Uit alle gewesten van Wallonië en Vlaanderen waren de werkers opgekomen om Jozef Wautersprachtig
werk te herdenkenHet was Wauters die aan de arbeiders de ouderdomspensioenen bracht, den werkloozen-
steun inrichtte, de arbeidsinspektie verscherpte. Wauters, de groote socialistische voorman, de geliefde
leidsman van den Waalschen en den Vlaamschen werkman. Ondanks het allerslechtste weder, trokken ze
met duizenden achter de roode vlaggen, om zijn werk indachtig te zijn en voort te zetten.
NA WAREMME KOMT KORTRIJK
Socialistische kameraden, toont aan gansch het land noe machtig de socialistische gedachte is. Komt
met honderden naar Kortrijk op 9 Juli
Katholieke aanvallen
op het officieel
onderwij s
De V.N.V.-palingen
op den rooster
De luidsprekers van
de klerikale partij
zwijgen
Een schandaal op til?
Gutt... enstein wil
het vel van onze
staatsarbeiders
Met den verrekijker
KETIAKTIE EN ADMINISTKAI lfc
St-Pietersnieuwstr. 64 Gent
Telefoon 15 7. 4 u (4 lijnen i
ABONNEMENTSPRIJZEN
1 Jaar 23.00 li
6 maanden 12.00 fi
3 maanden 6.30 fi
Posteheck Het Licht Gent: 56733
f~~R gaat geen week voorbij of de
t~~' klerikalen doen aanvallen op
- het officieel onderwijs. School-
vrede is een schoon beginsel
maar met de klerikale fanatiekers
is dat een gevaarlijke utopie geble
ken. Natuurlijk loopt hun mond
daarvan over... als zij op subsiede-
jacht zijn.
In hun blind fanatisme gaan ze
zelfs zoover te zeggen «dat straks de
jacht op de kinderen geopend wordt
MAAR DAT DE VERDEDIGERS
VAN HET OFFICIEEL ONDER
WIJS SCHIETEN MET ANDER
MANS POER. Dat wil zeggen an
deren doen betalen voor de officieele
school. Zóó staat het onbeschaamd
neergeschreven in «De Volksmacht
klerikaal, weekblad uit het West-
vlaamsche.
Zeg eens heeren klerikalen, gij
onbevredigbare budgetvreterss>, gij
doet niet anders dan andersdenken
den doen betalen voor uw winkel.
Gij drijft het daarbij zoover anders
denkenden dagelijks te schelden
voor alles ivat uw jezuietischen
scheldwoordenkeus bevat.
Het officieel onderwijs is dat van
de Belgische gemeenschap. Uw scho
len zijn nesten waar menonder
allerlei ronkende slogans onderkrui
pers kweekt, en de arbeiders voor
bereidt op slaaf schheid tegenover
het kapitalisme. Alles wat ge doet,
(ALTIJD met het geld van iedereen)
is erop berekend uw kraam te die
nen.
Het wordt tijd dat zij die nog
houden aan de vrijheid en de recht
vaardigheid een eind stellen aan uw
budgetvreterijii. De toegevendheid
jegens de herhaalde klerikale afper
singen heeft geen schoöïvrede ge
bracht. Integendeel
En op gebied van opvoeding en
zedelijkheid zijn het heel zeker de
klerikalen niet die het recht hebben
de les te spellen.
Dat zij eens denken aan Manage,
MaltebruggeLourdes, Oss... en an
dere zedenschandalen waarbij gees
telijken betrokken waren.
Die putjes zijn te vuil en stinken
te walgelijk om er verder in te
roeren. Maar als de klerikalen al
driest worden zullen wij ze met hun
neus in eigen vuil duwen. Misschien
zullen zij dan wat dichter komen te
staan bij de kristelijke deugd van de
nederigheid.
DE interpellatie van de pgten
Balthazar en Piérard heeft
de V.N.V.-ers het vuur aan
de schenen gelegd. In hun
deutschfreunliche pers doen
zij het onmogelijke om te bewijzen
dat tegen hen geen houdbare be
schuldigingen uitgebracht zijn
De waarheid is
dat zij in nesten
zitten temeer daar
deuchfreunliche
kletsmajoors
als Ward Herre-
mans, in hun
eigen midden niet
bij iedereen in een
geur van heilig
heid staan.
Wat bijzonder
opvalt is dat de
anders zoo kracht-
patserige bluffersvan het V.N.V.
angstvallig hun bedoelingen voor de
openbare meening willen verduiken.
Maar dat zal niet pakken. Herhaal
delijk hebben zij zelfs blijk gegeven
van hun haat tegen België en hun
liefde voor Hitier, de EENIGE MAN
DIE DE V.N.V -BONZEN AAN
MACHT EN MEER FORTUIN KAN
HELPEN. Zie Henlein in Tsjecho-
Slowakije en Seiss-Inquaert in
Oostenrijk.
Dat Vlaanderen daarmee onder
den hiel van de lompe Pruisische
bot zou komen kan die platte arri-
vistische niemendalle schelen, al zij
er maar geraken.
Inmiddels hebben zij toch moeten
erkennen dat voormannen van het
V.N.V. naar Hitleriana trokken en
er door de fascistische overheden
schitterend uierden ontvangen.
Dat STAF DE CLERCQ DE PAF
FERIGE FÜHRER-PALJASvan
HET V.N.V. IN EEN DUITSCH
HOTEL IN HET GASTENBOEK
EEN OPDRACHT SCHREEF
WAARIN HIJ DE OVERWELDI
GING S- EN UIT DAGINGSPOLI-
TIEK VAN HITLER HULDIGDE.
Dat alles heeft Het V.N.V., en
vooral Strijdmoeten erkennen.
Toch durven zij beweren dat zij
met de Duitsche fascisten niets ge
meens hebben en dat zij die hen
verwijten voor fascisten lasteraars
zijn!...
Het is verder zeer typisch dat de
Duitsche Hitleragenten die hier de
verdeeling van ons land komen voor
bereiden steeds in betrekking staan
met Vee-en-Vee-ers, maar ziet tel
kens er zoo iets uitlekt probeert het
Vee-en-Vee zichzelf wit te wasschen
en noemt het een geval waarmee zij
als organisatie niets te zien hebben.
Verraders hebben nooit te veel aan
moed gehad. Voor samenzweringen
zijn ze steeds te vindenmaar de
verantwoordelijkheden van hun ge
kuip vluchten zij. Nietwaar heeren
van het V.N.V. dat isGermaan-
sche Siegfriedtrouw
Wij ook twijfelen er niet aan dat
er ook eerlijke menschen in het
Vee-en-Vee te vinden zijn maar DIE
LATEN ZICH TOCH GROF BEET
NEMEN DOOR HUN FÜHRERS DIE
DEN ANSCHLUSS BEI GROSZ-
DEUTCHLAND VOORBEREIDEN.
r E hebben een polimiek inge-
11/ zet met de katholieken om-
\V trent hun gebeurlijke hou
ding in zake den Ijzerbede
vaart naar Diksmuide.
Uit hun antwoord is gebleken dat
zij ook dit jaar met de mannen van
den Belgiek Kapoets hun separa
tistisch walgelijke komedie zullen
voortzetten. Naderhand zullen zij
natuurlijk het bedevaarkomiteit
waar zijzelf inzitten, beknibbelen
omdat zij ook nog graag voor grond
wettelijke partij doorgaan.
Eenmaal heeft «De VolkswiU ons
geantwoord door te zeggen dat zij
loeten waarheen zij willen. Daar
hebben wij nooit aan getwijfeld
maar een duidelijk antwoord op onze
herhaalde duidelijke vraag
OF ZIJ DE HEEREN SEPARA
TISTEN VAN HET BEDEVAART-
KOM ITEE, (genre Daels) OOK DIT
JAAR VRIJ SPEL ZULLEN LA
TEN, is er tot nog toe niet geko
men.
Ze zwijgen als
per orderwoord.
Dat is voor ons
zeer duidelijk,
slaatskatholieken
De zoogezegde
zullen verder in
gezelschap van
de Vee-en-Vee-se-
paratisten de
eenheid van het
land ondermij
nen. Bruin en geel gaan immers
samen, WANT GEEL MET WAT
POLITIEKE KONCENTR AT IE VUI
LIGHEID GEEFT BRUIN.
En gij liberale super-patriotten
hebt gij in dat opzicht geen veran-
woording te vragen aan de klerika
len
Ook in het blauw kamp wenscht
men te zwijgen. Het duidelijkste be
wijs dat hun patriotisme maar
dient als wipplank om aan de macht
te geraken en te blijven.
loopen hardnekkige geruch-
f~~' ten over het inzicht dat aan
- M. Gutt, altijd dezelfde, wordt
toegeschreven waarbij hij aan
enkele GROOTE REEDERS een
schuld van 70.000.000 (zeventig mil-
lioen), wélke ze tegenover den Staat
hebbenzou kwijtschelden
Dat is nu de klassieke burgerlijke
politiek. De groote snoeken spijzen
met hetgeen er uit de mager gevulde
bak van de kleine bliekjes gestolen
wordt.
Maar hoe zit het nu met de aan
gekondigde vol-
machtsbesluiten?
Het parlement
moest haastig,
ja zeer haastig,
de volmachten
stemmen want
het land ivas...
voor den zooveel-
ste keer in ga-
vaar.. Er zijn in
middels twee
maanden verloo-
pen en de liberale
en klerikale ministers verliezen hun
tijd met orakelen en nietsdoen.
Het moet zijn dat wat zij op dit
oogenblik in de regeeringskeuken
voorbereiden een zeer kwade reuk
heeft. De regeering wacht blijkbaar
met opzet tot het parlementair ver-
lot is aangevangen om zonder
GEVAAR VAN PARLEMENTAIR
VERZET HAAR MAATREGELEN
TE DOEN TOEPASSEN.
Demokraten houdt die heeren goed
in de gaten. Ze hebben het op uw
schamele inkomsten en op uw vrij
heid gemunt.
GUTT... ENSTEIN, de man
van de Mendelsohnleening,
waarbij de Staat 200 millioen
verloren heeft, wil mordicus
het vel van ofrize staatsarbeiders.
Hij wil den aftrok doordrijven van
3 o/o. In heel het land is een ge
weldig protest losgekomen, want
deze arbeiders worden al 6 o/o voor
hun pensioen afgetrokken.
Het loont de moeite aan te stip
pen dat én liberalen, én de kristen-
demokraten (niet 'waar minister
Marck de werkman heeft weinig
vrienden en wordt dikwijls bedro
gen geen de minste moeite doen
om Gutt op zijn plaats te zetien.
Dat wil zeggen hem terugsturen van
waar hij komt in de salons van
den geldmuur
m
OE dikwijls werden de arbeiders niet aangevallen
omdat zij in zekere omstandigheden en voor het
verdedigen van hun levensrecht, hun toevlucht
namen tot de staking, die door de konservatieven
nog steeds wordt aangeklaagd als een der bijzon
derste uitingen van den beruchten klassenstrijd
En zie, na een aardappelstaking die uitbrak voor enkele
maanden, is thans in de streek Antwerpen-Leuven-Brussel, een
boter- en melkstaking afgekondigd door de boeren, die tot
dusver gedwee het politiek werktuig van de reaktie waren
gebleven.
Vooraleer de sociale en ekonomische beteekenis van deze
gebeurtenis te onderzoeken, moeten wij objektief de redenen
of de oorzaken van het konflikt belichten.
De betrokken landbouwers, vereenigd in het Boerenfront
een organisme dat overigens Vlaamsch-Nationalistisch getint
,s steunen hun protestdemonstratie op den lagen prijs van
de zuivelprodukten, die hun niet toelaat hun kosten te dekken,
laat staan te leven.
Voor de melk ontvangen zij bvb. niet meer dan 0,70 fr.
per liter. Een verrassende konstatatie alleszins voor de ver
bruikers die 1,50 fr. en meer voor het produkt betalen Het
zijn de groote en getrusteerde melkinrichtingen die het verschil
in den zak steken en dus aanleiding geven tot het incident.
Men kan zich dan ook afvragen of bedoelde staking in
haar huidigen vorm wel degelijk haar doel bereikt. Het is im
mers in de eerste plaats de bevolking, die evenzeer als de boeren
het slachtoffer is van den woeker der monopolies, die door de
staking in haar behoeften aan een der voornaamste bestand-
deelen der voeding getroffen wordt.
Ongetwijfeld waren er toch andere middelen voorhanden
om de groote melkerijen tot inkeer te brengen.
ook van weze» dit ernstig incident is van aard
gansch het probleem van de inrichting van den handel en
in het bijzonder van de misbruiken der tusschenagenten op
den voorgrond te plaatsen. Verdeelingsagenten zijn er zekT
noodig om den schakel te vormen tussclien producent en ver
bruiker. Maar het is een feit dat zekere praktijken onduldbaar
b ijken. Het is een feit dat moest die tusschenhandel zich met
een normale vergoeding tevreden stellen tal van produkten
50 o/o goedkooper den afnemer zouden bereiken.
De misbruiken in de verdeeling van de waren vormen dan
®en gevaarlijke faktor voor 's lands ekonomie. Het zijn
zij die de levensduurte buitenmate opdrijven, de produktie-
kosten verzwaren, het konkurrentievermogen van onze natio
nale bedrijvighe.d aantasten en tenslotte de krisis verscherpen.
Die misbruiken beperken zich niet alleen tot de landbouw-
produkten; men treft ze ook aan in de door de trusts als de
Boerenbond opgelegde prijzen van meststoffen, in de tarieven
der electriciteitsmonopolies, in de prijzen van de wapen-
fabrieken en onder andere vormen meer.
De melkstaking is dus een der uitingen van een ekonomi-
schen wantoestand die onverwijld een ingrijpen van de regee
ring noodzakelijk maakt. Reeds te lang werd elk officieel
initiatief tot ordening van onze ekonomie belemmerd door
behendig georkestreerde reaktionnaire kampagnes, die in elke
omstandigheid de schuld onzer moeilijkheden op de sociale
rechten van de arbeidersklasse trachtten af te wentelen.
Het ernstig incident bevestigt verder nog de stelling van
het Plan van den Arbeid en n.l. de noodzakelijkheid dat de
belangen zelf diverse bevolkingslagen tot elkaar voeren moeten
in den strijd tegen den gemeenschappelijken kapitalistischen
vijand.
Ondanks de evolutie van de geesten, is deze waarheid
echter nog niet ver genoeg doorgedrongen. Staat het Boeren
front dan niet vijandig tegenover de arbeidersklasse, tegenover
het socialisme De landbouwers zouden nochtans moeten
beseffen dat zij zich niet langer politiek mogen laten uitspelen
en uitbuiten indien zijn werkelijk een rechtmatig levensbestaan
willen veroveren.
D.
Er was een
tijd dat gene
raal Franco al
leen generaal
was.
Thans heeft
hij zich in den
kop gestoken
dat hij boven
dien ook nog
staatsman is.
En gelijk alle staatsmannen
oordeelt hij het noodig ons af
en toe op een uiteenzetting van
zijn wijsheid en van zijn toe-
komstperspektieven te vergasten.
De Caudillo heeft zijn bewon
deraars. Ook in ons land zijn er
heerschappen, die overvloeien
van eerbied en admiratie voor
hem.
In hoever is deze bewondering
gerechtvaardigd
Ik geef het woord aan men
schen, die Franco van dichtbij
gevolgd en bestudeerd hebben.
Ziehier
Franco is een man, beperkt
in zijn denken, maar die gaarne
op het voorplan prijkt. Vroeger
was hij aanhanger van vrijmetse
laarstheorieën, doch met zijn
persoonlijken eerzucht is hij in
die richting niet geland. Van
idealistische nationale gevoelens
is bij hem geen spoor te ontdek
ken en het is hem om 't even
waar hij de rol van diktator kan
spelen, in Spanje of elders. In
gevolge dezer mentaliteit mag
men hem als een absoluut ver
trouwbare garantie beschouwen
tegen monarchistische restaura
tiepogingen. Daar waar de waar
heid en zijn persoonlijke eerzucht
in konflikt komen, zal hij steeds
brutaal aan de laatste den voor
rang geven. In militaire, even
als in regeeringszaken is Franco
een dilettant, die alles meemaakt
waar hij maar op den voorgrand
kan treden. Franco's raszuiver
heid staat niet vast. Daar hij
geen gevoel van saamhoorigheid
met de Spanjaarden bezit, maar
volledig door den klassengeest der
off icier skliek beheerscht wordt,
is hij, wat politie en oorlog aan
gaat, in 't geheel niet vatbaar
voor sentimenteele overwegin
gen
Voila
Dat kan er nogal door, dunkt
me
En weet ge van wie die be
oordeeling komt
Ik geef het u te raden
Zijt ge er niet Nee
Die beoordeeling komt van
zijn... Duitsche vrienden
In den loop van de jaren 1935,
1936 en begin 1937 werd Franco
bestendig door de militaire psy
chologen, (dat bestaat ook!) van
de Reichswehr nagegaan en be
studeerd.
Het portret is treffend, en ge
zoudt het me zeker ten kwade
duiden moest ik er een woord
aan toevoegen.
Van je vrienden moet je 't heb
ben...
PIER MOEIAL.
9
3 t.h. zal afgehouden worden
op de loonen en wedden der
staatsagenten.
40 millioen minder koopkracht.
En toch zal het budget in geen
evenwicht zijn.
Waar blijven nu de reaktion
naire katholieken die zoo kuip
ten tegen de regeering Spaak,
die zoogezegd geen evenwichtig
budget had neergelegd?
De kleinen moeten betalen. En
velen stemden voor die heeren
van den loonaftrok.
Zullen de oogen opengaan?
