mmrn.
NOG OVER DE BASTILLE
EN DE POLITIEDOSSIERS
VAN HET OUDE REGIME
HEDEN IK, MORGEN GIJ I
DE RONDE VAN
FRANKRIJK INGEZET
DE SPORT BEHEERSCHT
TEGENWOORDIG HET
DENKEN EN VOELEN
VAN DE JEUGD
OVER HAKKEN... EN
WATER
01
lil
Cêi
BI
UURROOSTER VAN
RADIO*VLAANDEREN
O
lüf
WÈ&
pi
t22!
mm
pi
M
HET HOEKJE VAN DEN DETEKTIEF
DUIVENRUBRIEK
Sport en handelsgeest
Overdrevenheid schaadtmaar
blijven we logisch
TEN IANDE
O?
Si
eH
I-Mi
isö
ïsm
tai
a.
ïémï
T
P5&S
■étm
-
§§1
W
't ROOS KRUIS
5 - Voor Allen - 16 Juli 1939
SaSE*
jVAY.if - k
i&LvA
fKSisSg
'."é.Trtl
Donderdag werd een nieuw kinderspeclplcin, op den Heyscl,
te Brussel, in gewijd. In alle steden en gemeenten wordt
het hoog tijd dat dergelijke speelterreinen worden opgericht.
Maar de liberale-katholieke regeering wil berparen en de
gemeenten verkrijgen bijna niets meer.
é-aÊii
Ik-ail-*-
VAv)
Deze foto toont het reusachtige van de Albertkanaalwerken.
En de nieuwbakken minister van Openbare Werken zou het
willen dpen leeg pompen. Ledige vaten geven niet veel.
Een der muziekzaaltjes van het nieuwe super-conservatorium
dat in de Brusselsche omgeving werd opgericht.
Een verschrikkelijke tornade verwoeste de Zuid-Westkusten
van de Vereenigde Staten van Amerika.
v;;
esjpS
SS®#
B&Kjg
SÏSSk
MS»*!!!
Hw^wg
De Vereenigde Staten houden een waakzaam oog op de
zai-prppaganda, in Zuid-Amerika. De braziliaansche gene
raal Monteiio op bezoek in het Noorden.
i$. Een nieuwe zeereus. Het Engelsch schip Mauretania doet
'A de eerste zeereis naar Amerika.
We hebben verleden week in het
teeken der 14 Juli-herdenking in
Frankrijk een en ander verteld over
de Bastille van Parijs en de politie
dossiers uit den tijd vóór de revolu
tie. We hadden het daarbij speciaal
over de vervolgingen tegen V-ltaire
(1694-1778)den grooten Franschen
schrijver wiens letterkundigen en so
cialen invloed op zijn tijdgenooten
enorm is geweest en die ook met de
Bactillegevangenis moest kennis ma
ken. Zooals we in ons vorig artikel
betoogden werd deze verlichte geest,
die opkwam voor meer menschelijk-
heid, voor de afschaffing der folte
ring, v:or maatregelen van openbare
hygiene en een groot aantal maat
schappelijke hervormingen, in 't bij
zonder door de jezuieten achtervolgd,
die zich niet ontzagen hem in brieven
van zedenbederf verdacht te maken.
We haalden hier staaltjes aan van de
aanklacht tegen hem bij de politie
neergelegd door den jezuietenregent,
die zelfs insinueerde dat Voltaire in
1725 thuis ziek lag met een kwaal,
opgedaan door een ontuchtig leven.
Nooit hebben de dokters ons inge
licht over den aard der naweeën, die
den schrijver van zijn pokken hield,
maar men kan gerust verzekeren, dat,
indien hij door een venus-ziekte ware
aangetast geweest, zijn tallooze vij
anden het over de daken zouden heb
ben uitgeschreeuwd in plaats van het
in een politiedossier aan de geheim
houding toe te vertrouwen. De pogin
gen der jezuieten om den be kamper
Y2n hun fanatisme te disikrediteeren
in de oogen van den politielultenant
Ombreval en zijn opvolger Hérault,
waren dan ook eerder geniepig, be-
- dekt, achterbaks, als schaamden zij
zich over den laster die ze wilden ver
spreiden.
De lijkschouwing van Voltaire, die
84 jaar ou<j werd en dien men dacht
vergiftigd te zijn, wees op niets, dat
zou hebben kunnen laten veronderstel
len, dat hij van zijn jeugd af een ava-
rij tengevolge van een bandeloos leven
had opgeloopen. De grrote en kleine
hersenen waren daarenboven nog in
een zeer goeden staat.
Onze lezers kennen reeds de aanlei
ding tot den lagen aanval der jezuie
ten op Voltaire hij was in de bres
gesprongen om den aangehouden
abbé Desfmtaines te doen bevrijden
en daar deze laatste nogal van bespro
ken gedrag was, trachtte men zijn ver
dediger met hem over een zelfden
fcaim te scheren.
Toen de zaak in 1726 eenvoudig ge
klasseerd werd, gavein de jezuieten
echter hun pogingen niet op. Ze dre
ven het zoover, dat zich in 1730 een
nieuw en ditmaal ernstig feit voor
deed.
De politieluitenant Hérault zend aan
minister Fleury een verslag, waarin
hij Voltaire zoo eerloos als de abbé
noemde.
Hoe kon Hérault, die doorging voer
een eerlijk man, er toe gebracht zijn
zóó-iets tegen den grooten schrijver
uit te halen?
Hij was een groot vriend der jezuïe
ten en immer bereid hen op alle pun
ten te steunen.
Het viel hem dan o k licht zich een
kleine dubbelzinnigheid tegenover Vol
taire te permitteeren.
Ziehier dewelke.
Men had bij den abbé Desfontaines
zedelooze prenten en boeken aange
slagen. In het rapport tegen Voltaire
kwam dan voor Voltaire eischte
b-eken op van den abbé». Er werd
echter niet bepaald dewelke. En Hé
rault wist wel wat hij deed, toen hij
dien zin in het verslag plaatste. In
derdaad, Voltaire eischte een diktion-
nair van Bayle en een exemplaar van
zijn epos de «Henriade» op.
Voltaire liet dan ook niet na direkt
per brief tegen deze praktijken te pro
testeeren en dit merwaardig stuk is in
het politie-archief bewaard gebleven.
De eer van de geleerde, die thans
in het Pantheon rust, voor zoover men
zijn gebeente niet met dat van een
ander verwisseld heeft, naar de legen
de beweert, is dus onaangetast geble
ven. Men is er niet in geslaagd hem
in de Bastille te doen opsluiten tot
het einde zijner dagen.
Wat de poiitie-fiches betreft, ze heb
ben ook op dit hoofdstuk hun v-lledige
onbetrouwbaarheid bewezen.
Voltaire, die zich met krimineele
zaken bezig hield en soms als verde
diger der onschuld optrad in beruchte
affaires, bleef dus steeds een gelegen-
heidsadvokaat van rechtvaardige za
ken.
De laster kon hem niet op fatale
wijze treffen.
Andere verging het met zijn tijdge
noot, den kunstschilder Jean-Baafist
Nattier, broeder van den beroemden
portretschilder Jean-Marc Nattier.
Vergeefs hebben de vijanden van
Voltaire getracht deze laatste te be
trekken in de zedelooze kringen, waar
van de beruchte Descbauffours het
middenpunt vormde.
We herinnerden er hier verleden
week aan hoe dezien handelaar in on
tucht, die zijn rijke en hooggeplaatste
klanten steeds van «primeurs» en zelfs
van gestolen kinderen wist te voor
zien, werd ter dood veroordeeld en in
Mei 1726 te Parijs levend werd ver
brand.
Nattier werd echter wèl verdacht in
relaties te zijn geweest met Deschau..'-
fours en net als zooveel anderen in de
Bastille geworpen. De kunstschilder,
die op 31 December 1725 werd gear
resteerd, was eerder een z ndebok, een
ongeluksvogel dan een schuldige.
Wel had men op de keerzijde van
zijn fiche zaak Deschauffours ge
schreven, maar de politie kon niéts
bepaald tegen hem aanvoeren. Had hü
homosexueele daden gepleegd met
jonge modellen Het gerucht deed de
ronde maar een jongeling, die als zijn
medeplichtige werd verdacht, werd
onschuldig verklaard en vrijgelaten.
Alles wees er op, dat men Nattier dan
ook na enkele maanden zou vrijlaten,
vermits alles op laster kon gebaseerd
zijn. Doch de kunstenaar was meer
dan moedeloos. Zijn fijngevoelig hart
was door de schande bijzender geraakt,
geweest. Hij walgde op den duur van
al zijn tegenslagen. Het leven in de
Bostille maakte hem nog somberder
en pessimistischer.
Geschiedschrijvers gelyk Funck-
Brentane zijn wel vol lof over de in
stallatie dezer gevangenis, maar man
nen als V ltaire, die er in 1726 heb
ben vertoefd, weten wel beter dan doe
hedendiaagsche verdediger, van het
oud regime. Voltaire kon er niet sla
pen wegen het ongedierte en de mug
gen der omgevende wallen. Het eten
was er koud en de drank warm...
bekloeg hij zich.
Nattier had een gezel gekregen, die
hem in het celleven trachtte op te
beuren. Doch vruchteloos. De Kunste
naar wilde zijn triestig avontuur niet
overleven en op een nacht pleegde hij
zelfmoord. Hij legde daarbij een bui
tengewonen moed aan den dag om
toch maar geen kreet te slaken, die
zijn metgezel had kunnen wekken en
waardoor zijn wanhoopsdaad had kun
nen mislukken.
Op zijn tanden bijtend sneed hij zich
met een kleinen stompen papiersny-
der den hals af.
's Ochtends vond men hem lever
loos en geheel uitgebloed in zijn bed.
De Bastille was een tragedie rijker'
Nog meer dan zestig jaren zou ze de
onschuldige slachtoffers dier poiitie-
fiches naast enkele ware moordenaars
en schurken tot verblijfplaats dienen.
Tot deze burcht van het despotisme
op 14 Juli, 150 jaar geleden, door het
verbitterde en moegetergde volk van
Parys werd bestormd, ingenomen en
met den grond gelijk gemaakt. Het
was gedaan met de kerkers, waarin
eens hadden gezucht vechters als de
graaf van d'Armagr.ac, die in de XVe
eeuw Frankrijk verscheurde, diploma
ten als de maarschalk van Bassom-
pierre, die door Richelieu twaalf jaren
wrrd gevangen gezet, mysterie-men-
schen al de man met het ijzeren mas
ker, beruchte gifbmangsters als de
markiezin de Brinvilliers, hertogen als
die van Orleans, geleerden als Voltaire,
onschuldig terdoodverdeelden wpr
eenige misdaad was geweest een veld
slag te verliezen zo.als het verging
met den befaamden baron Lally-Tol-
lendal en tenslotte avonturiers als
Latude, die legendarisch weiden we
gens hun «mémoires». Het was ge
daan met het dekorum van duizenden
folteringen en gruwelen.
Het zinnebeeld van de willekeurige
alleenheerschappij was neergehaald.
Is het dan ook niet natuurlijk, dat
in deze tijden, waarin opnieuw een
paar diktators .ever millioenen men-
schenlevens naar goeddunken beschik
ken en met hun vervolgingen en kon-
centratiekampen duizenden onschuldi-
gen treffen, de inneming der Bastille
bijzonder wordt herdacht?
Deze herdenking geschiedt thans
nirt allen op uitzonderlijke wijze om
dat het juist anderhalve eeuw geleden
is, dat het historische feit zich voor
deed, maar ook om de reden, dat, zoo
Voltaire en konsoorten uit hun graf
konden opstaan, ze er ens zouden op
wijzen, dat hun striid voor vrijheid
en recht nog lang niet is uitgestreden.
NICK.
Alles ter wereld bestaat in een ge
durig gaan en komen Dagen en
maanden volgen elkander op, om jaar
lijks in dezelfde volgorde terug 'te
keeren. Geslachten gaan en nieuwe
worden geboren. En zóó is alles.
Kampioenen in duivensport van
voor vijftig en meer jaren kennen wij
nog bij naam, maar anderen hebben
hun plaats ingenomen, doch ook maar
voor een min of meer langen tijd,
waarna ze plaats zullen te maken heb
ben voor nieuwelingen.
Toch valt het op te merken, dat
de roem van sommige kampioenen
veel langer stand houdt dan bij an
dere, hetgeen zeker niet toevallig is,
maar afhangt van verschillende om
standigheden.
Vooral in de laatste jaren hebben
wij talrijke befaamde spelers den berg
zien af bollen zij schijnen verrast te
zijn en onzeker van zichzelf, in één
woord, vroeger waren bij de bazen en
nu moeten zij het afleggen tegen nieu
welingen en kleine liefhebbers. On-
noodig hier voorbeelden of namen op
te sommeneenieder van ons kent
lieden die voor enkele jaren nog de
mannen van den dag waren, en die
nu verdrongen worden door een groep
andere spelers die, laat het ons maar
ronduit zeggen, veel slimmer geworden
zijn in de liefhebberij, terwijl de kam
pioenen geslapen hebben.
Hoe dikwijls zien wij niet dat mel
kers, die in vollen roem en faam le
ven, in hun overmoed en hoovaardij
zich onovertrefbaar wanen
Zij voeren overal den toogen toon,
zij bezitten het monopool van kennis
en bekwaamheid, zij denken dat ér
aan hun zegetocht geen einde komen
kan, en zie, soms door een nietige oor
zaak, waar ze meestal zelf schuld aan
hebben door zorgeloosheid en onoplet
tendheid, komen verval en nederlaag
hen verpletteren, zonder dat ze zich
uit den afgrond kunnen weder ophel
pen. Waar is nu hun grootdoenerij
Waar blijft thans al hun vakkennis
en ondervinding Waar staat nu hun
gedroomde meesterschap
Waarom lijden
RHEUMATIEK
ZENUWKOORTSEN
MAANDSTONDEN
als de
WONPERBARE BRUINE POEDERS
van
der Apotheek DE POORTERE, te
ST-NIKLAAS-WAAS, U oogenbltk-
kelljk zonder schadelijke gevolgen
van deze pijnen zullen bevrfjden.
De doos van 8 poeders 4 frank.
De drledubb doos 25 poeders 10 fr.
Te verkrijg ln alle
goede apotheken c4
vrachtvrij tegen
postmandaat
Gebruikt ze eens,
U zult nooit geen
andere meer
gebruiken.
17
Nog anderen hebben zich onklop-
baar gewaand door hun bijzondere
spelwyze en onder dezen hebben wij
vooral de allereerste beoefenaars van
het weduwstelsei. Eenieder stond met
ons verbaasd over de wonderbare uit
slagen van sommige melkers Deze
schenen schier ongenaakbaar. Zij be
oefenden het weduwschap eer het stel
sel door anderen bekend en toegepast
werd. Maar nu, dat nagenoeg alleman
het systeem kent, nu zijn ze de on-
klopbare bazen niet meer; nu moeten
ze zoo hoog niet meer oploopen met
hun puik ras en sterke duiven, maar
nederig den bek in de pluimen hou
den, want velen zijn boven hun hoofd
gegroeid, omdat ze betere duiven be
zitten.
Nog anderen hebben hun roem zien
lneenstuiken, omdat ze met den tijd
en den vooruitgang niet zijn meege
gaan. Nieuwe stelsel en trukjes werden
uitgevonden om de snelheid der dui
ven te verhoogen en zij, die zé het
eerst gebruikten, hebben er de beste
vruchten van geplukt. Onder andere,
zooals wy. hooger zegden, de eerste we-
duwspelers.
Sommigen zijn ook ten achter ge
bleven in de wyze van hun duiven te
verzorgen. Vroeger was het duiven-
spel kinderspel en met goede duiven
won men altijd geld; maar nu moet
men ze in supervorm hebben om nog
iets te kunnen verdienen, en dat kan
men door een slechte verzorging der
vogels moeilijk bekomen. Anderen,
met minder goede duiven, doch beter
in vorm kloppen gewoonlijk de eerst
genoemd en.
Een kleinigheid in de verzorging,
een kleine fout aan het hok is soms
voldoende om het prysvliegen te ver
hinderen .-
Ook de toegevendheid bij de uitzif-
ting was dikwijls oorzaak, dat de roem
van sommige koloniën maar tijdelijk
was. Niets dat verderfelijker is voor
een hok, dan de overbevolking, die er
onvermijdelijk komen moet, waar de
liefhebbers er niet wilskrachtig toe be
sluiten kan alle? te verwijderen wat
geen volledige voldoening schenkt.
Oude duiven, die geen prijzen vliegen
of maar altijd aan 't staartje komen
mogen op een welbestuurd hok nooit
geduld worden, hiervoor passen noch
uitvluchten, noch verschooning.
Jongen, die niet uitgegroeid zijn
acoafe het toehoort, al kwaenen ze
voort uit gouden kweekers, moeten op
tyd weg. Doet men het niet en die
halvelingen komen goed op in de
vluchten met de jongen, dan is men
geneigd ze voort te houden, er later
uit te kweeken en op die wijze komt
het verval, zonder dat de liefhebber
het beseft.
Miskweeken en het lukken van on
passende croisementen, hebben ook
vele beroemde koloniën- ten onder ge
bracht. 't Is immers niet voldoende
twee goede duiven of een koppel beste
rasvogels samen te brengen, om er
deugdelijker! kweek uit te bekomen, de
latere ondervinding kan dit alleen be
wijzen, maar zoo men het tegenover
gestelde gewaar wordt, dan mag er
met die mislukte afstammelingen geen
medelijden getoond worden. Wij ken
nen een liefhebber, die over enkele
jaren een beroemd duivenras had hij
ging croisementen aan met vogels van
even beroemde soorten, doch wier
jongen wel prijzen vlogen in de jeugd,
maar later, als oude duiven, geen uit
blinkers waren. De liefhebber, altijd
in de meening dat hun naprodukten
beter zouden zijn, kweekte er immer
voort uit en het gevolg Al de ken-
teekenen van zij-n c-ud ras verdwenen
en hij zit thans met een kollektie vo
gels, die maar hun geslacht vleescji
waard zijn.
Wanneer men een goede duiven-
soort bezit hoeft men uiterst voorzich
tig te zijn bij het bewerken van krui
singen, want negen maal op tien loopt
men mislukkingen op, zoo men niet
goed uit de oogen ziet.
Eindelijk geraken nog vele liefheb
bers uit de goede soort, omdat ze hun
duiven al te veel afbeulen in de vluch
ten, ze diensvolgens vroegtijdig op-
slijten, bij zoover dat ze op een- tot
tweejarigen leef tyd reeds totaal op
zijn, zoowel voor den kweek als voor
de vlucht.
Gij, vooreerst, weduwschapspelers,
wil niet te veel eischen van uw reizi
gers een achttal vluchten voor vites-
seduiven en drie of vier fondvluchten
volstaan, wilt gij ze niet al te vroeg
tijdig afbeulen. Denkt er niet aan, uit
dergelijke afgevlogen beestjes nog
voort te willen kweeken of 't zal uw
verval tot gevolg hebben. Er zijn voor
beelden met de vleet om dit te bewij
zen. Spelers op nest, beult uw reizi
gers niet af door overmatigen kweek
tijdens het vluchtseizoen, want vlie
gen en kweeken gaan moeilijk samen.
Kortom, elk gedenke de spreuk
«Heden ik, morgen gij
Hebt gij het goede ras, tracht het
met alle voorzichtigheid te behande
len en te bewaren Bezit ge 't ware
bloed nog niet, tracht eraan te ko
men, teneinde u in de toekomst ook
eens tot kampioen te kunnen opwer
ken.
CARLO
(Nadruk verboden)
DAGEN
Golflengte
267,4 m.
Golflengte 201,07 m.
Morgen
uitzending
Namiddag
uitzending
Avond
uitzending
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrydag
Zaterdag
07,00 - 10,00
07,00 10.00
07,00 - 10,00
07,00 - 10.00
07.00 - 10,00
07,00 - 10,00
07.00 - 10,00
13,00 - 20,00
13,00 - 17,00
14,00 - 20,00
13,30 - 18,00
14,00 - 20,00
13,00 - 21,00
14,00 - 17,00
geen
20,00 - 24,00
geen
20,00 - 24,00
geen
geen
21,30 - 24,00
De fameuze Tour de France is inge
zet...
Er blijkt dit jaar heel wat minder
belangstelling voor deze openbare fop
perij dan vorige jaren. Dit komt voor
eerst door het feit dat de Italiaansche
fascio haar renners niet liet insche
pen, misschien omdat het mediterrane
ras zuiver zou blijven van besmetting.
Secundo omdat de Franschen geen
renners van gehalte in lijn brengen
en tertio omdat in België iedereen
ervan overtuigd is dat onze jongens
op hun één been den slag moeten
winnen.
Indien wij sommige sportreporters
moeten gelooven, dan is de koers al
geëindigd Vissers wint den Tour; ae
Belgen winnen het interlanden klas
sement, de Belgische B ploeg klas
seerde zich tweede, Meulenberg won
bijna alle spurten bij groepaansom.-it
en al het geld stroomt naar Schelde
en Maas.
Een prachtige Tour voorwaar En
welke emoties hebben renners en pu
bliek niet beleefd. Zoo een Tour is
nooit verreden geweest. Sensaties in
alle étapes. Als wij echter een andere
klok aanspreken luidt deze anders.
De Belgische technische bestuurder
Fernand Adant. die natuurlijk pro deo
den Tour zal meemaken en de rest in
zijn giletzak zal laten steken, heelt
echter journalisten, publiek en Bel
gische renners gewaarschuwd.
Men mag het vel van den beer niet
verkoopen vooraleer hij gevangen is,
oordeelde de h. Adant en ziedaar een
nieuwe reklame te meer voor zijn stal
renners.
Ook de h. Baudot, voorzitter van hst
sportkomiteit van den B.W.B. was van
dezelfde meening.
V/at ging men zich nu eigenlijk in
beelden Nooit weet men op voorha id
wie een Tour de France winnen zal.
Trouwens wij zijn er allemaal gerust
in. Wij weten nu al jaren dat al die
coureurs stoergebouwde Flandriens,
Italiaansche hazewinden, Franscne
pijlen, Hollandsche lokomotieven. rij
den om een stuiverke.
En wij jonnen het hen. Men werkt
voor zijn brood hoe men ook kan. Eu
het werk kan niet voor allen gelijk
zijn. Stel u voor dat men zyn hart
en zijn longen kan afrijden in zoo
een rit tegen uur en zon en wind.
Neen, de winnaar van den zooveel-
sten Tour de France is nog niet ge
kend. Vissers zelf weet er nog niers
van. Wij ook niet. Maar dat heeft
geen belang.
Het komt er alleen op aan dat de
massa met deze zoogenaamde sport
gebeurtenis uit het bovenste scliof
meeleeft en meevoelt en dat de kran
ten verkocht worden en dat de mer
ken van fietsen en banden aan den
man geraken, kortom dat de com
merce fleurt.
,Wat is sport nu precies anders ge
worden op enkele uitzonderingen na,
dan een groteske kommercieele zaak.
En leve dan de Tour de France mes
zijn nieuwe formules en nieuwe fop
perij.
En leve de commerce.
TANNER.
740
Aan sport doen is noodzakelijk
Daarmede moet iedereen akkoord
gaan omdat de sportbeoefening uw
lichaam sterkt en u in staat stelt beter
te kunnen reageeren tegen ziekte en
moedeloosheid.
Een jongeling, die nooit de behoefte
gevoelt of gevoeld heeft om eens een
bijzondere krachtinspanning te doen
of om eens wild uit te vliegen om
het zoo beeldend te zeggen kan vcor
mij niet gezond en krachtig zijn.
Tusschen sport en sport is er na
tuurlijk verschil. Maken wij er uitslui
tend een financieele zaak van dan be
antwoordt ze natuurlijk niet aan het
vooropgestelde doel. Dan doet de be
oefenaar inspanningen, die vaak scha
dend zijn voor de gezondheid.
Het is een feit, dat de sport tegen
woordig het denken en voelen van de
jeugd beheerscht en dat is gladweg
verkeerd te noemen. We behooren niet
tot die kategcrie menschen, die met
hevige minachting neer zien op alles
wat sport is en sport beteekent.
Verre van daar zelfs!
Maar dat een kerel van 14-15 jaar
oud al zijn streven richt om eens wie
lerkampioen of voetbalvedette te wor
den ,zie dat vinden we weinig pas
send. Er moet een grens zijn en we
moeten logisch blijven met ons zelf.
We mogen nooit vergeten, dat in het
leven buiten de sport, nog iets beters,
nog iets edelere bestaat, waarop we
onze gedachten kunnen vestigen.
Laat ons nochtans toe hier enkele be
denkingen te maken.
We weten, dat de sport in de oogen
van sommege lui absoluut niets be
teekent. Men haalt b. v. de schouders
met minachting op, dat een voetbal
wedstrijd 20.000 menschen kan lok
ken, terwijl een voord"acht, waarin
gehandeld wordt over menschelijke el
lende, slechts een honderdtal aanhoor
ders trekt.
Men vindt het recht schandalig,
wraakroepend zelfs, dat kereltjes van
twaalf jaar oud de namen kennen van
de spelers, die in de nationale ploeg
evolueeren terwijl ze nog niet eens we
ten door wie hun gemeente bestuurd
wordt. En de onverschilligheid van de
groote massa by het afsterven van
den geleerde X heeft alleen diegenen
getroffen, de absoluut niets met de
sport te maken hebben.
Wanneer men ons voor de nuchtere
feiten stelde, ons zeggend «Ziet i.e
nu waarheen uw moderne begrippen u
leiden, dan hebben we even nagedacht
en er stond ons maar één zaak te
dosn: ons treurig voelen met de an
deren. Waarlijk spijtig is het te noe
men, niet dat er 20.000 toeschouwers
op een voetbalmatch zijn ,maar wel dat
er niet evenveel zijn daar waar het
een menschlievend werk betreft.
Spijtig is het ook, dat men niet
meer aandacht schenkt aan geleerde
X, die misschien zyn gansche leven
geofferd heeft ten bate van de mensch-
heid. Men moet de man nemen zooals
hij is. Hy is middelmatig en hecht
slechts gewoon belang aan alles wat
verheven is. Wanneer een vaststelling
als een algemeen verschijnsel moet be
groet worden dan heeft men het recht
niet het met het woordje ongehoord
te bestempelen. Zoo de sport de massa
mesr onledig houdt dan de verschrik
kelijke kwellingen van de menschheid,
dan mag men nochtans niet zeggen,
dat de sport een meer verheven z ak
is dan de wetenschap b. v.; waar men
heeft ook het recht niet haar radikaal
af te breken. We zouden dit alles nog
nader kunnen uitliepen, maar We zou
den te ver loopen en misschien doen
we dat later wel eens.
LOUIS.
Een oud normandisch spreekwoord
luidt als volgt: .Neemt de hak en gaat
uw veld besproeien».
Dit kan op het eerste zicht wel zon
derling blijken, nochtans is niets meer
redely k.
In den loop van den zomer regent
het meestal niet te veel en de regens
zouden niet kunnen voorzien in de
eischen aan water van de nlanten
moesten dezen niet kunnen leven van
de watervoorraden uit den ondergrond,
voorraden welke te hunner beschik
king komen door de diepe wortels. Dit
waetr komt ook in de bouwlaag waar
zich de talrijke kleine worteltjes heb
ben gevormd. Door het rollen heeft de
grond slechts kleine deeltjes langs vaar
het water omhoog stijgt zooals petro
leum doet in de wiek eener lamp en
dit dank zij het verschijnsel dat men
haarbuiskracht noemt. Worden deze
kanaaltjes te breed dan is het opstij
gen van water onderbroke.n
By mooie zomerdagen zal al het wa
ter dat aan de oppervlakte komt ver
dampen zonder eenig nut. Deze ver
damping is bijzonder intens op oloote
gronden dit is bijvoorbeld het geval
wanneer bieten nog niet de tijd gehad
hebben om voldoende bladeren te ont
wikkelen om geheel de oppervlakte te
overschaduwen.
Hoe zal men dan de planten aan
water bevoorraden en tevens elk ver
lies vermijden?
Het is voldoende de bovenste korst,
uitslag van opeenvolgende zonnedagen
en regen, te breken door het hakken,
welke groote leegten veroorzaakt tus
schen grondpartikulen, welke tevens
het omhoog stijgen van water ioor
haarbuiskracht breekt. De aldus ge
maakte besparing aan water is een be
sproeiing waard of anders gezegd liak-
kenbesproeien.
Bij de teelt van suikerbieten bijzon
der, welke veel water eischen, zal men
vaak hakken vanaf het uitkomen en
zoolang de grond kan gehakt worden
zonder te groote nadeelen voor de
plant.
Het is niet overdreven te beweren
dat de suiker in de biet gestampt
wordt door hakslagen. Ziehier trou
wens de uitslagen eener proef waarbij
suikergehalte en opbrengst per liekt-
aar stegen naarmate men meer genikt
had.
Kg. 1
i suiker
24.700
15.5
27.000
15.7
28.500
15.9
31.700
16.1
32.600
16,1
suikerbieten
welke
Aantal malen dat
gehakt werd
1
2
3
4
5
Een hektaar
50.003 kg. wortels, bladeren en kop
pen voortbrengst zal in den loop van
een seizoen ongeveer 10.000 kgr droge
stof maken. Elke kilo eischt de ver
damping van minstens 300 kgr. wa
ter, zoadat gansch de oogst de formi
dabele hoeveelheid eischt van drie
millioen liter water. De werkelijk
heid is trouwens nog beter sprekend
en men kan ze slechts uitleggen door
een intense en aanhoudend sty jen
van onderaardsch water.
Water zal gemakkelijk stijgen in vas
te en fyne gronden dan wanneer net
in grove gronden, met groote tusschen-
ruimten moeilijk, ja bijna niet zal sty-
gen. Door het hakken brengen we t us-
schenruirnten voort en verbieden aan
het water de toegang tot de opper
vlakte
Door het vernietigen van onkruiden
beschikken de planten over licht en
door het doelmatig gebruik van de
waterreoerven zal het vormen van
droge stoffen en koolhydraten, hoofd-
bestanddeelen onzer planten, op zyn
hoogste gevoerd worden.
Telkenmale als de hak over den
grond gaat krijgt de lucht toegang -„ot
den grond. Wat nu de diepte betreft
betaamt het de messen slechts ge.ei-
delijk dieper te laten gaan daar in
den beginne de worteltjes nog niet zeer
talrijk zijn en meestal oppervlakkig
zijn. Moest hij dan diep hakken zoudt
u zeker vele wortels vernietigen. La'.er
gaan de wortels de diepte in en u zult
ze kunnen volgen tot 9 a 10 cm. diepte
in de breede tusschenrjjen v n 40 cm.
Zijn de rijen dichter dan moet u voor
zichtiger zijn.
Zoo zult ge aan uwe planoen een
gezond en sterk wortelgestel bezorgen
omdat ge hen de noodige lucht bezorgd
voor de ademhaling welke het nlantsn-
leven volstrekt noodig heeft en welke
tevens de hoogste opbrengsten waar
borgt.
