tm (kast&ace medeiaetkei is ons outaaCCen^
LfTIEK PANORAMA
DE LEVENSPROBLEMEN
VOOR VOLK EN NATIE
WEES SPAARZAAM
0,50 Ir. - Nr. 23 - 6 Jaar socialistisch weekblad voor vlaamsch belgie
ZONDAG 1 OKTOBER 1939
i
NA VOOR ALLEN
GELEZEN TE HEB
BEN STUUR HEM OP
AAN EEN GEMOBI
LISEERDE
Uitgave
jiii
1^ %s
v*.
Frits Van den Berghede schilder met een Europeesche beroemdheidis de eeuwigheid ingetreden.
Zijn naam zal voor altijd verbonden blijven aan de geschiedenis van de moderne kunst in Vlaanderen.
Hij was niet alleen een uitzonderlijk begaafd kunstenaarmaar tevens een overtuigd marxist, die gansch
zijn groot talent in dienst stelde van de arbeidersbewegingEen talrijke schare trouwe vrienden en
bewonderaars hebben hem, met den rouw in het hart, naar zijn laatste rustplaats vergezeld. De vele
afscheidsredevoeringen getuigden van de algeheele vereering en de diepe genegenheid welke hij genoot
in alle vrijzinnige en vooruitstrevende middens van het'land. «Voor Allenverliest in hem een mede
werker die niet te vervangen is. De B.W.P. zal steeds zijn nagedachtenis dankbaar gedenken en het
werk van den strijdenden kunstenaar in eere houden. Een eeresaluut aan den verdwenen makker
«VOOR ALLEN».
Geen te verregaande
duldzaamheid
Een ultimatum
Geen verwarring
Een stortbad voor
de al te bronstige
raddraaiers
Met den verrekijker
.iDAKTIE EN A1J.M1MSTKATIE
St-Pietersnieuwstr. 64 Gent
'telefoon 157. *«0 (4 lijnen)
ABONNEMENTSPRIJZEN
l Jaar 23,00 tr.
6 maanden 12.00 fr.
3 maanden 6.30 fr
r*nstrlieck Het Llelit Gent:, 56733
--
xs
o
Verschillende binnenlandsche ge
beurtenissen wijzen erop, dat
wij er goed aan doen zeer waak
zaam te blijven.
De liberale pers voert een hevige
kampagne tegen de aanwezigheid in
ons land van een bovenmate sterke
schaar nazi-« journalisten Daar
onder zijn er verschillende die eerst
agitator en in laatste instantie jour
nalist zijn. Dat korps zou in de laat
ste dagen aangegroeid zijn tot een
40-tal man
Duitsche journalisten die te Parijs
en Londen werkten, zijn niet terug
gekeerd naar hun land. maar heb
ben hun tenten in België opgesla
gen
Ook de Duitsche diplomaten die te
Parijs hun post moesten verlaten,
hebben zich naast de reeds bestaan
de Duitsche ambassade gevestigd
Onder deze elementen zijn er te
vinden die onder den dekmantel van
kultureele samenwerking tal van
relaties hebben met Vlaamsch-natio-
nalistische leiders.
Zonder aan een bepaalde agitatie
te willen helpen, meenen we toch
ook dat aan Berlijn heel taktvol,
maar energiek, moet diets gemaakt
worden dat overdaad schaadt en
België wenscht de sterkte van de
diplomatieke en persvertegenwoor
diging te zien terugbrengen naar
haar sterkte van vóór een maand.
In het belang van onze neutra
liteit dienen wij onze hand niet te
laten forceeren door toe te geven aan
een al te sterk kompromitteerende
en opdringerige belangstelling van
wege Berlijn.
Wij kunnen de betrokken middens
verzekeren, dat die feiten gevolgd
worden door een belangrijk deel van
de openbare meening. die geen
krachtpatserij maar een taktvolle op
lossing verwacht.
A eerst «de kat uit den boom
Nte hebben gekeken» komt er
stilaan wat roering onder de
Vlaamsch-nationalisten. Hun
anti-Fransche en -Engelsche hetze
vergroot het gewettigd wantrouwen
tegenover de Vlaamsch-nationalisti-
sche Neurembergsche «pelgrims». Er
moet dus iets anders en doeltreffen-
ders gevonden worden om het door
de gebeurtenissen overvleugelde
V. N. V. wat wind in de zeilen te
geven.
Daarom hebben «Volk en Staat»
en ook «De Standaard», het lijfblad
van minister Sap. den grieventrom-
mel van den zolder gehaald. Voor
«De Standaard» is dat een verande
ring van taktiek, want telkens zijn
baas Sap in het ministerie geraakte
werd de Vlaamsche grieventrommel
opgeborgen voor later gebruik bij po
li tieken tegenslag.
Romséeviaamsch-nationahstlsch
kamerlid vond het oogenblik gepast
om het land een «ultimatum» toe te
zenden waarin hij de voorwaarden
opsomt waarin de Vlaamsch-nationa
listen willen helpen het land te ver
dedigen. Alsof zij de wet te stellen
hebben
Dit maneuver, dat tot mislukking
gedoemd is omdat de pretentie van
die heeren grooter is dan hun wer-
kelijken invloed, geeft aanleiding tot
het' maken van twee veronderstellin
gen
ten eerste meenen de Vlaamsch-na
tionalisten «hun historisch uur» ge
komen en willen dus van de huidige
moeilijke oogenblikken misbruik ma
ken om een «slag» te slaan
ten tweede eischen zij posten op
in het bestuur van het land om van
daar uit hun ondermijningsaktie met
meer kans op sukses te voeren.
Dat is een vraag die wij vooral
richten tot de katholieke provincie
bestuurders uit Oost-Vlaanderen.
Het «ultimatum» van de Vlaamsch-
nationalisten werd reeds met klank
afgewezen door de socialistische pers.
Kwestie van de Vlaamsch-nationa
listen te laten stikken in hun onbe
haaglijke positie die zij, als aanhan
gers van de diktatuur, zelf hebben
gezocht en hen in elk geval onscha
delijk te maken.
Er is meer de Luiksche socialis
ten, die met de kommunisten hun
provincie bestuurden, hebben zich
losgemaakt van de Stalinistische
«automaten».
We stellen eens te meer de vraag
aan de staatskatholieken wanneer zij
zich zullen ontdoen van hun
Vlaamsch-nationalistisch e koncentra-
tiegenooten, waarmee zij in provin
cies en gemeenten politieke over
eenkomsten afsloten
Kan een partij, die zich staatspar
tij noemt, samenwerken met onver
beterlijke Vlaamsch-nationalistische
separatisten, die de traditie der ak-
tivisten willen voortzetten
DE socialistische syndikale en po
litieke beweging waakt op de
belangen van allen die getrof
fen zijn door de huidige om
standigheden.
Vooral de verdediging van de so
ciale wetten en de belangen van de
gemobiliseerden en hun gezinnen
vinden in onze partij- en syndikale
organisaties krachtige verdedigers.
Van hun kant spannen de socia
listische ministers zich in de belan
gen van hun mandaatgevers te be
hartigen en die te verzoenen met de
algemeene belangen van de Belgi
sche gemeenschap iets dat in de
huidige omstandigheden veel door
zicht, vertrouwen en krachtdadigheid
vergt.
Met dat al dienen wij onze aan
dacht niet te laten afwenden van
de nieuw geschapen politieke toe
standen, die van hun kant heel wat
probleemen opwerpen.
De regeering en de drie traditio-
neele partijen waken op de strikte
toepassing van de neutraliteitspoli
tiek. Daar twijfelt geen enkel oprecht
mensch aan.
Daarom vinden we het stichten
van een «Bond ter Verdediging van
de Neutraliteit» een ongepast gebeu
ren, temeer daar wij in dien tot mis
lukken gedoemden bond mannen als
prof. Daels aantreffen, die politiek
al te aangebrand is om waarborgen
van zijn «neutraliteit» te kunnen ge
ven.
We zijn niet vergeten dat dat heer
schap een tijdland lid was van het
Waakzaamheids-Komitee van Anti-
Fascistische Intellektueelen om na
dien in de armen te vallen van de
Vlaamsche fascisten, die te Diksmui-
de alle jaren de gesneuvelden gaan
misbruiken voor hun misselijke, ja
walgelijke separatistische maneuvers.
Prof. Daels is hun woordvoerder.
De socialistische pers heeft haar
oordeel gegeven over dit initiatief
laat dat een vingerwijzing zijn voor
hen die zich zouden laten vangen
aan dat dubbelzinnig maneuver. Het
staat immers toch «als een paal bo
ven water» dat dit een zeer ge-
wenscht aktie-middel voor een her
nieuwde separatistische aktie zou
kunnen vormen.
ALS op bevel hebben bladen als
«Pourri Réel», «Strijd», «Hier
Dinaso», «Volk en Staat» e.a.
een hetzkampagne ingezet te
gen Frankrijk en Engeland.
Niet Hitier, maar vermelde landen
en het internationaal jodendom heb
ben scheld aan den huidigen oorlog,
zeggen deze weinig betrouwbare en
te blijkbaar gesynchroniseerde
persorganen. Elk dezer bladen her
haalt dat voorgefloten deuntje en
past het aan bij hun hoorders.
We gaan ons niet bezighouden het
valsche van hun geschrijf aan te
toonen. De feiten spreken veel dui
delijker en betrouwbaarder dan ver
melde aangeschakelde luidsprekers.
Maar we wenschen toch de aan
dacht te trekken op hun hetze, om
dat zij de openbare meening al te
sterk tot verzet prikkelt en wel eens
oorzaak van scherpe verdeeldheid
zou kunnen worden.
Daarenboven kan een «neutraal»
land als het onze dergelijke taal niet
toelaten, op gevaar af heel terecht
op de vingers getikt te worden door
de aangevallenen.
We eischen dus een spoedig en
krachtig stortbad voor de al te bron
stige herrieschoppers.
Tevens trekken wij de aandacht op
het geschrijf van Hier Dinaso», de
vaatdoek van Joris Van Severen.
Gij weet dat dit blad ook in Holland
verschijnt en openlijk ijvert voor
«Groot-Dietschland De mislukte
diktator van St. Michiels heeft zijn
verloochend ideaal weerom eens op
gedolven en opgepoetst. Het Burgon-
disch ideaal heeft hij nog eens opzij
gezet. Maar het is dat niet wat wij
wenschen te doen opmerken.
In «Hier Dinaso» staat een artikel
geteekend Wigesma en waarin stel
ler tracht te doen aannemen dat de
kleine landen meer te winnen hebben
bij een overwinning van Duitschland
en zeker aanleuning bij het nazidom
niet te vreezen hebben. Zelfs hun
onafhankelijkheid heeft er niets bij
te duchten, beweert hijMijnheer
schijnt te lijden aan geheugenver
lies, een reisje in Oostenrijk, Tsje-
cho-slovakije en... Polen zou hem wat
wijzer maken, tenware hij al te slim
wil zijn en zijn lezers voor uilen
aanziet.
Met dat al is dat toch zeer ge
vaarlijk proza.
Zijn de huiszoekingen in de «Di-
nasolokalen» daarmee in verband te
brengen
In elk geval houden wij die kerels
goed in de gaten en zullen hun drij
verijen den voet dwars zetten.
Gaat de censuur, al werkt die ook
maar achteraf volgens onze wetge
vers, al deze voor de eenheid van het
land zeer gevaarlijke drijverijen niet
kortwieken
IEK weken scheiden ons reeds van den dag waarop
eenieder met een beklemmend gevoel van angst en
ontzetting langs de radio of langs de pers kennis
nam van het uitbreken van den oorlogsgruwel in
Europa. Op dit uur van onzekerheid en gevaar
manifesteerde zich in geest en hart van gansch de
bevolking een opwelling van solidariteit. Een gevoel dat overigens
steeds zijn verschijning maakt ter gelegenheid van rampen die
de natie en de gemeenschap teisteren of bedreigen.
Laat het ons maar erkennen die mentaliteit is sedertdien
stilaan gaan afbrokkelen. Gezeur en de lust tot kritiek dingen
stilaan weer naar de bovenhand van zekere zijde waagt men
zich zelfs aan een onverantwoordelijk politiek spelletje waarvan
de socialisten het mikpunt zijn. Bewijs de bitsige aanvallen tegen
het departement van Nationale Voorlichting de onwelwillende
houding tegenover de initiatieven van minister de Man in verband
met «den vrijen tijd van den soldaat».
Is het gevaar dan geweken Neen. De mcnschcn zijn er
alleen aan gaan wennen.
Is de kritiek die ten overstaan van de regeering werd uitge
bracht heelemaal ongegrond Andermaal neen. Het sluitingsuur
van de koffiehuizen, het laattijdig ingrijpen tegen hamsteraars
en woekeraars en wellicht nog andere maatregelen zijn onge
twijfeld als fouten aan te rekenen. Wat trouwens bewijst dat,
waar de mobilisatie op militair gebied over het algemeen een
pluimpje verdient, de voorbereiding van het civiele leven
integendeel onvoldoende is geweest.
Dat men nu maar ook niet te lichtzinnig oordeele over de
taak die aan de regeering is weggelegd. De problemen door de
uitzonderlijke omstandigheden geschapen zijn immers buiten
gewoon talrijk, veelzijdig en ingewikkeld.
Naar ons oordeel bestaat die taak uit twee voorname deelen
eenerzijds het treffen van dringende noodmaatregelen en korrek-
tieven anderzijds het definitief werk, dit der aanpassing aan
een toestand die jaren duren kan.
Onder de eerste kategorie kunnen gerangschikt worden de
vereischte initiatieven om het lot van de gemobiliseerden en van
hun familie draaglijker te maken.
Is een soldij van 0,30 fr. daags voor den soldaat dezelfde
tarief van 1914 thans nog te verrechtvaardigen
Wie zal durven beweren dat de gezinnen der gemobiliseerden
kunnen leven met een steungeld van 8 fr. daags voor de vrouw
en 3,50 fr. per kind Vooral in omstandigheden waar tal van
uitgaven licht, huishuur, verwarming, enz. van stabielcn
aard zijn en de levensmiddelen van eerste noodzakelijkheid
geweldig in prijs stijgen.
Dan heeft men nog de belangen van de gemobiliseerde
mutualisten die dienen gevrijwaard te worden en de kwestie der
ouderdomspensioenen die moet geregeld worden.
Een maatregel van gebiedenden aard is eindelijk een doel
matige strijd tegen den woeker, die een gevaar uitmaakt voor
de koopkracht en het levensbestaan van den kleinen man, voor
de werkloozen, voor de ouderdomsgepensionneerden, voer de
soldatengezinnen en andere ongelukkigen.
Gelukkig laten verschillende echo's hopen dat de regeering
zich aan het werk heeft gezet om aan tal van deze problemen een
spoedige oplossing te geven.
Dat alles stelt natuurlijk een zeer ernstig financi°el vraag
stuk. Dat men echter niet vergete dat wij uitzonderlijke tijden
doormaken. En waar niemand de uitgaven beknibbelt voor ons
militair weerstandsapparaat daar mag evenmin gezeurd worden
om den civielen nood en ontreddering te keer te gaan.
Waar het geld halen Men gewaagt over nieuwe fiskale
taksen, over een mogelijke leening. In de eerste plaats moet men
echter offers vergen van diegenen die buitengewone winsten
verwezenlijken dank zij de huidige omstandigheden.
Maar tenslotte zijn dit alles maar initiatieven van voorloo-
pige draagwijdte.
De uitzonderingstoestand kan geen verontschuldiging zijn
om niets te ondernemen om het zwaar geslagen ekonomisch leven
herop te beuren.
Integendeel. Het is precies door het tewerkstellen van onze
werkloozen, door het prikkelen van onze industrieele bedrijvig
heid, door het heraanpassen van onze ekonomie aan ons
neutraliteitsregime, dat de regeering 's lands financieel weer
standsvermogen organiseeren moet.
Wij weten het wel die bewuste kwestie van ekonomische
heraanpassing is reeds lang gesteld. Laat ons hopen dat zij thans
onder den druk eener tragedie eindelijk tot prakische verwezen
lijkingen leiden zal. Het leven en de toekomst der natie staan
op het spel. Aan de soldaten, aan de massa wordt met aandrang
tucht gevraagd. Ook de industrieele en zakenmilieu's moeten zich
aan deze vereischte onderwerpen.
Het oogenblik is eigenlijk gekomen dat alle vooroordeelen
moeten wijken voor de belangen van de gemeenschap. Aan de
regeering de taak spoedig met een degelijk programma voor den
dag te komen. Aan iedereen de plicht haar in een geest van
tucht en solidariteit terzijde te staan.
Verspil 't brood
niet
Deze slogan
wordt u dage
lijks in de bla
den, in de aan-
plakbrieven, in
de cinema voor
gehouden.
Als gediscipli
neerd soldaat
wil ik thans ook mijn verant
woordelijkheid nemen in de
spaarzaamheidskampanje.
Het is natuurlijk heel goed uw
eetlust een beetje te breidelen,
(al was het maar voor de slanke
lijn), maar dat neemt toch niet
weg, dat een mensch af en toe
van een lekkernijtje blijft hou
den.
Ziehier dan het recept van een
uitstekende taart, waarvan de be
reiding u niet veel moeite en geld
zal kosten.
Ik schrijf u het recept over uit
het werk van den Duitschen ge
leerde Dr. Hanisch
Ziehier dan
RECEPT VOOR
ZAAGMEELTAART
Deze taart wordt gemaakt
met zaagmeel, gedroogde
druiven en arabische gom.
Goed mengen en een brei
vormen, die men ongeveer
tiointig minuten in den oven
plaatst.
Deze taart is niet alleen
voedzaam, maar tevens zeer
gezond. Wanneer men vooraf
de zagelingen, het gekapt
stroo of het gedroogd gras
laat koken, smaakt men niet
eens wat het is. Zaagmeel is
trouwens een van de beste
remedies om de darmen te
kuischen; het geneest de
chronische verstopping
Wanneer men zaagmeel
van hard hout gebruikt, zoo
als eik b.v., is het niet eens
noodig vooraf te koken.
Zachte houtsoorten, den b.v.,
bevatten veel terebenthine
en dit produkt is zeer nuttig
bij het bestrijden van rhu-
matisme.
Deze taart is zeer smake
lijk, voedzaam en goedkoop,
zoodat men zich zelfs in tij
den van ontbering een des
sert kan permitteeren.
Ge denkt wellicht dat ik hier
de vijf minuten wil houden met
u
Pardon, beste lezer, het staat
er, zwart op wit.
Vivan het zaagmeel, dat uw ge
leidingen schaurt en kuischt en
van de terebenthine, die alle
schadelijke parasieten uit uw
bloed verwijdert
Beproef de taart van keuken
meester Dr. Hanisch
Met dien verstande evenwel,
dat ik geen verantwoordelijkheid
neem voor de mogelijke gevol
gen
li
PIER MOEIAL.
