m
POLITIEK PANORAMA
WANNEER EEN
BEVOORRADINGS- EN
PRIJZEN-POLITIEK?
DE ANDABAAT
ZONDAG 8 OKTOBER 1930
0,50 tr. - Nr. 24 - 6 Jaar socialistisch weekblad voor vlaamsch
Onze soldaten hebben
gemis aan lektuur.
Stuur hun
VOOR ALLEN
B E L G I E
Uitgave 2
De toestanden zijn zoo, dat met den meesten ernst en den grootsten spoed de bescherming der burgerlijke
bevolking moet aangevat worden. Reeds hebben gemeentebesturen maatregelen getroffen, maar de gemeen
ten krijgen veel te weinig financieele hulp van den Staat om alle beschermingsmaatregelen te kunnen
uitwerken. Dringend moet de dienst der luchtbescherming heringericht worden. De foto's zijn sprekend.
Onderaan ziet men de enorme materieele uitrusting van het buitenland. Bij ons zijn de inspanningen
sporadisch. De produktie van de gasmaskers moet opgedreven worden. Het is noodzakelijk in een goed
ingerichten centralen dienst te voorzien, die met de gemeentebesturen onmiddellijk de noodige werken doet
uitvoeren. Want het is mogelijk met onze technische middelen, en met de gasmaskers, een stevige bescherming
te bekomen der civiele bevolking
Toch een ultimatum
Dinaso-cellenbouw
In Enkele richting
Een nieuwe
Siameesche
tweeling
Tegen de werkloozen
Met den verrekijker
VC® R ALL
ii. li A lv TIL EN ADMINISTRATIE
St-Pietersnieuwstr. 64 Gent
Telefoon 1 5 7 O (4 lijnen)
A BONNEM EN TSl'Ul J ZEN
i Jaar 23.00 fr.
6 maanden 12,00 fr.
3 maanden 6.30 fr
r*ostrheck Het ideht Gent: 56733
Oatiogsmaskacade
DE aktivisten-welpen van het
V. N. V. ontwapenen niet. Na
het «ultimatum» van Führer
Romsée, die aan de regeering
liet weten dat de medewerking aan
de verdediging- van België vanwege
het V. N. V. verbonden was aan
voorwaarden, is het de beurt aan
den Ober-führer Staf de Clercq om
aan de regeering een ultimatum in
regel te stellen.
Die kleine minderheid samen
zweerders, die alleen maar hun
driestheid putten uit de bescherming
die zij tot hiertoe genoten vanwege
sommige staatskatholieken, meenen
dus NU het oogenblik gekomen om
hun «rol» als Vlaamsche Sudeten-
Duitschers (zie rede Daels) tfe spe
len.
Hun dubbelzinnig en voor de een
heid van het land gevaarlijk spel
wordt voorloop g nog gekamoufleerd
achter het reeds al te vaak mis
bruikte scherm van reutraliteit,
die Frankrijk en Engeland ver
antwoordelijk stelt voor den huici-
gen oorlog, en nazi-Duitschland als
een land van orde, kuituur en... vre
deswil wil doen doorgaan. Dat is de
onvervalschte voortzetting van de
aktivistenpolitiek.
De samenzweerders van het
V.N.V. zfjn er op uit binnenlandsche
troebelen te verwekken. Aan de be
voegde autoriteiten daaraan kracht
dadig een einde te stellen. De open
bare meening vraagt niet liever.
ONZE lezers weten dat in ver
schillende Dinasolokalen door
het parket huiszoekingen wer
den verricht.
Het Dinasoweekblad valt daarvoor
op brutale wijze het parket aan en
beweert dat zij het recht hebben
een adressenlijst te publiceeren van
hun vertrouwensmannen die het le
ger vervoegd hebben.
Elkeen voelt goed dat Dinaso het
leger tracht te ondermijnen door er
«cellen» in te stichten. Natuurlijk
om er een vervalschte «neutraliteits
politiek» mee te voeren die gunstig
zou zijn voor de diktators.
Of zij in hun «ondermijningswerk»
zullen lukken is een andere zaak.
Naast de openbare machten waken
allen die het goed meenen met de
vrijheid, de onafhankelijkheid en de
eenheid van ons volk.
Ontmaskert alle handlangers van
het moderne barbarendom, dat er op
uit is de menschheid terug te voe
ren naar de meest onteerende sla
vernij. Het is maar een kleine
minderheid avonturiers; met ver-
eenigde krachten kunnen we ze
al spoedig «mores» leeren.
VERLEDEN week werden ver
schillende Belgische bladen,
waaronder een gekend Brus-
selsch liberaal dagblad aange
slagen omdat het een «in den vra-
genden vorm gesteld» bericht had
gepubliceerd over troepenkoncentra-
ties tegenover de Belgische grens.
's Anderendaags verscheen datzelf
de bericht in alle andere bladen, zon
der vraagteeken, maar onder de
handteekening van Havas. Bewijs
dat de «aanslagers» zich vergalop
peerd hebben. Inmiddels werd bewust
bericht van officieele zijde formeel
gelogenstraft.
Nu is het de beurt aan «Paris-
Soir» (Fransch blad) om aangesla
gen te worden, omdat het een be
richt geeft over Belgische troepen
bewegingen. Dat bericht is heele-
maal niet nieuw voor de Vlaamsche
bevolking, want tot de kleinste jon
gen zal het u vertellen en overal
werd er openlijk over gesproken.
Laat staan dat berichten over on
ze versterkingen hinderlijk kunnen
zijn voor een gebeurlijke verdediging
van het land, maar bedoeld bericht
behoorde, van vóór zijn uitvoering
tot het domein van de openbare
geheiment.
Wat meer is zijn de bevoegde
overheden soms zoo naief te meenen
dat de veertig nazisjournalistendie
zich in België ophouden, en aan hun
bladen vaak valsche berichten over
de Belgische openbare meening over
seinen ook deze bewegingen aan hun
opdrachtgevers onder een of andere
vorm NIET gemeld hebben?
We keuren het volstrekt goed dat
voor de veiligheid van het land on
gepaste berichtgevingen worden ge
weerd, op voorwaarde nochtans, dat
men niet tracht te verzwijgen wat
algemeen toch geweten is; daarbij
kunnen we nog altijd maar niet be
grijpen waarom België het operatie
terrein moet zijn voor een veertig
tal, waaronder zeer aangebrande,
nazi-«journalisten»
DIE fameuze «Bond voor de ver
dediging van de Neutraliteit»,
waarvan Prof. Daels een gang
maker is en waarover we verle
den week één en ander schreven,
stemde een dagorde waarin gemeld
werd dat de onderteekenaars bereid
waren samen te werken met een
gelijkaardig organisme dat mogelijks
over onze TAALGRENS zou gesticht
worden.
Voor iemand die wat vertrouwd is
met den «jargon» van het politiek
midden was dat zeer duidelijk. Te
Brussel en in het Walenland (dat
heet tegenwoordig «over de taal
grens») waren er dus anderen gereed
om iets dergelijks te stichten. In de
volkstaal zou men spreken van het
«spel der doorgestoken kaart»
Inderdaad, we hebben niet lang
moeten wachten. Het tweede deel
van dezen vreemdsoortigen «Sia-
meeschen tweeling» is ter wereld ge
komen. Prof. Daels is immers een
meester in de verloskunde.
Onder een zekeren vorm is het
een vernieuwing van het politiek
akkobrd tusschen Rex en V. N. V.
want van deze Fransch-sprekende
groep maken ook rexistisohe elemen
ten deel uit.
Het is deze «halfgare en volledig
ongure Siameesche tweeling die ons
eens gaat leeren wat «goed begrepen
neutraliteit» is.
Op te merken valt dat de «v -
matums van führer Romsée en
Ober-führer De Clercq wonderwel
parallel met deze stichtingen vallen.
Dat is geen toeval
Het is in België gedaan met de
betrekkelijke stilte van den «politie-
ken Godsvrede». De aanbidders van
de diktatuur en voortzetters van de
aktivistenpolitiek smeden de wapens
om er de eenheid van België mee te
bevechten en de boeien om er de
vrije meening mee te kluisteren,
't En zal niet pakken
We laten ons uitdagen noch
door sluwe achterbaksche maneu
vers misleiden. We waarschuwen dan
ook de openbare meening tegenover
deze gevaarlijke drijverijen en blazen
verzameling voor allen die de onaf
hankelijkheid van ons land hooger
stellen dan een «vervalschte neutra
liteit», waarvan de gesignaleerde
«aktivistlsche-rexistische Siameesche
tweeling» de gangmaker is.
IN liberale en vooral in katholieke,
ook kristen-demokratische dag
bladen wordt een schaamtelooze
kampagne gevoerd tegen de niet-
gemobiliseerde werkloozen.
Het eene blad doet het wat bru
taler dan het andere. Het artikel
van den gewezen kristen-demokra
tische minister Heyman is in dat
soort een monument van platte
schijnheiligheid. Hij laat een zooge
zegde soldaat uit een of ander kan-
tonnement zeggen wat hij niet op
zijn volledige verantwoordelijkheid
durft nemen. Het procédé is zoo laf
als gevaarlijk.
Ook andere reaktionnaire schrijve-
laars trachten de soldaten uit te
spelen tegen de werkloozen.
Wat verwijten zq de werkloo
zen
Dat hun steun hooger is dan de
soldatenvergoeding. Dat ligt niet aan
het feit dat de werkloozenvergoeding
te hoog is maar dat DE STEUN AAN
DE GEZINNEN DER SOLDATEN
ONTOEREIKEND IS.
De heeren droomen ervan de
verplichte arbeidsdienst» in te voe
ren. De geest waarin zij de kwestie
stellen bewijst hun slechte bedoelin
gen.
Niet een enkele werklooze is voor
zijn plezier zonder ordentelijk inko
men. Inplaats te donderen op de
slachtoffers van de kapitalistische
wanorde zouden die weldoorvoede
lasteraars beter de werkloozen aan
werk helpen. Maar geen «slavendom»
zooals dat over den Rijn werd inge
voerd en alleen maar de eeuwige uit
buiters ten goede komt
We willen de belagers van de werk
loozen een ernstige waarschuwing
toesturen. Te pas en te onpas
schreeuwen ze het uit dat zij voor
«de klasseverzoening> zijn en rust
willen in het land MAAR ZIJZELF
SPELEN OP DIT OOGENBLIK EEN
AFKEURENSWAARDIG SPEL
WAARBIJ ALLEEN EXTREMIS
TEN BAAT KUNNEN VINDEN. Of
rekenen ze op «machtsmiddelen» om
door henzelf uitgelokte moeilijkheden
te smoren?
DE geestesgesteldheid van de bevolking wordt
beheerscht door twee voorname vraagstukken do
zorgen omtrent een regelmatige bevoorrading en
de prijzen van de artikelen van allerhoogste be
hoefte. Het is de oplossing van deze twee ernstige
problemen die de rust en de kalmte moet doen
terugkeeren die sedert het uitbreken van den oorlogsgruwel
zoek is geraakt.
Er zijn vijf weken voorbijgegaan; de mobilisatie heeft zich
op uitstekende wijze voltrokken,... alleen de twee hoogerbe-
doelde kwesties vormen nog een chaos waaruit elk praktisch
werk blijft gebannen.
Laat er ons vooreerst op wijzen dat indien de militaire
mobilisatie getuigt van een ernstige voorbereiding, de huidige
wanorde in de bevoorradings- en prijzenpolitiek verraadt dat
op gebied van de organisatie van het civiele leven in uit
zonderlijke omstandigheden, sedert September 1938 niets werd
verricht.
Een reden te meer opdat de verantwoordelijke ministers,
de h.h. Sap aan Ekonomische Zaken en Delfosse aan Ravitail
leering met verdubbelde energie en spoed aan het werk zouden
zijn gegaan van het oogenblik af dat de ramp was losgebroken.
Vijf weken zijn voorbijgegaan... En de pers en de radio
komen ons nog te melden dat tot dusver nog geen maximum
prijzen werden bepaald (de huisvrouwen weten dat beter dan
Mr. Sap) en dat de minister van Ekonomische Zaken voort
studeert en zijn opzoekingen voortzet teneinde normale ver
koopprijzen te kunnen vastleggen.
Intusschen blijft een bestendige onrust- en paniekstemming
onder de bevolking heerschen die nog steeds beïnvloed wordt door
herinneringen aan de schandelijke exploitatie waaraan zij in
de periode 1914-18 het voorwerp was. Intusschen gaat de opkoop
hetze voort en viert de woeker hoogtij.
Worden kontrole uitgeoefend en van overheidswege normale
verkoopprijzen afgedwongen, wel heel eenvoudig, dan worden de
voorraden koopwaren weggemoffeld. En onderduims wordt ver
der gesjacherd. De menschen worden zedelijk gedwongen meer
en meer te betalen, wel te verstaan indien zij aan hun behoeften
willen of KUNNEN voldoen.
In dit woordje KUNNEN steekt precies de ernst van de
kwestie. De rijken en de bemiddelden die kunnen zich desnoods
wat geldelijke offers getroosten om een voorraadkamer aan te
leggen in het vooruitzicht dat de ravitailleering op een gegeven
moment vertraging zou kunnen ondervinden.
De massa arbeiders met de minimum koopkracht van een
loon, de werkloozen en gepensionneerden met hun karige ver
goedingen, die staan machteloos overgeleverd aan het noodlot.
Meer nog, wat de anderen hamsteren zijn voorraden die
onrechtmatig worden onttrokken aan diegenen die slechts dag
na dag in hun behoeften kunnen voorzien.
Mr. Sap blijkt niet overhaastig te zijn... en zijn «Standaard»
blijft blind voor deze ernstige tekortkoming. Het is waar ook
dat het teveel in beslag genomen is doqr zijn hetze tegen het
ministerie van Nationale Voorlichting en tegen de initiatieven
van minister De Man wat betreft den vrijen tijd van den soldaat.
Daar is «De Standaard» er vlugger bij. Zelfs zco vlug dat het
reeds maatregelen ondermijnen en kritiseeren gaat die nog niet
eens het licht hebben gezien.
Ook de minister van Ravitailleering draagt hier een groote
verantwoordelijkheid. Wij hadden toch durven veronderstellen
vooral nadat hij de werkloosheid bij zijn departement had
opgeëischt dat Mr. Delfosse over heel wat meer kompetentie
en energie beschikte om de zoo ernstige taak van 's lands be
voorrading aan te pakken.
Tot dusver geen enkel initiatief dat de rantsoeneering!
ordelijk organiseert. Men hoedt zich voor de psychologische
terugslagen, zoo beweert men. De feiten bewijzen echter het
tegendeel. Het is precies die jacht op koopwaren, waarbij enkelen
zich stocks kunnen verzekeren, die de onrust bij de onbemid
delde massa's onderhoudt.
Het is overigens een elementaire waarheid dat de minister
van ravitailleering van meet af aan de kwestie der verdeeling
had moeten ter hand nemen en planmatig organiseeren.
In beroerde tijden als deze is er tucht noodig. Maar het is
onzinnig te gaan gelooven dat, waar het winstbejag ermede
gemoeid is, de betrokkenen zich tucht zouden opleggen.
Het was het departement van bevoorrading die dan ook
volledig de kontrole van den privaathandel in handen nemen
moest.
De aarzelingen en knoeierijen op dit gebied hebben groote
ontevredenheid verwekt en de paniekstemming veeleer gevoed.
Waarom aarzelt men dan, waarop wacht men dan
Dat men het toch niet vergete het gaat hier niet meer
om een strijdvraag rond beginselen van vrijen of geleiden
handel. Het komt er alleen op aan er voor te zorgen dat het
land, dat IEDEREEN in het land. eten en leven zal.
Dat en dat alleen is de kwestie waarover gebeurlijk aan de)
verantwoordelijken rekening zal worden gevraagd.
De moderne
oorlogstechniek
heeft van de
krijgers andaba-
ten gemaakt,
zoo lees ik er
gens.
Ge weet na
tuurlijk niet
wat andabaten
zijn Ik wist het evenmin alvo
rens mijn encyclopedie te hebben
geraadpleegd.
Welnu, de andabaten zijn een
soort gladiatoren uit de oudheid,
die, met een ondoorzichtbaren
helm voor de oogen, elkander te
lijf gingen.
Zij sloegen en hakten erop los,
tot wanneer de tegenpartij ziel
togend ten gronde lag.
Thans spuwen de verdragende
kanonnen vuur en schroot, dui
zenden worden weggemaaid zon
der zelfs hun vijand te kunnen
onderscheiden.
En nochtans gaat de vergelij
king niet gansch op. ivant de
andabaten waren kerels, die door
den rechter ter dood veroordeeld
waren, terwijl de moderne krij
gers doorgaans menschen zijn
met een min of meer vlekkeloos
verleden.
Herinnert gij u nog de lessen
van geschiedenis uit uwen school
tijd
Dan weet ge dat het kanon voor
de eerste maal gebruikt werd in
den veldslag van Crécy (1346).
De artillerie is dus een oud-
bekende, alhoewel er tusschen de
vuurmonden, die daar in 't veld
werden gesleept en hun konfra
ters van de Maginot- en Sieg-
friedlinies evenveel verschil be
staat als tusschen een ossewagen
en een Compound-lokomotief.
Maar dit belet niet dat liet ge
bruik van het kanon reeds in de
veertiende eeuw de zedelijke ver
ontwaardiging opwekte.
In de oude kronijken vindt men
daar meer dan één getuigenis
van.
Is het niet ongehoord, verklaar
de men, dat het eene schepsel
Gods het andere naar de hel
stuurt, (soms wel naar den he
mel), zonder het te zien
Dat beteekende een verbijste
rende inbreuk op de regels van
het ridderlijke gevecht, waar elk
een als manneken voor 't kanne-
ken stond en de persoonlijke
durf en moed met de overwin
ning gingen loopen
Maar stilaan heeft de wereld,
zich aan deze inbreuk gewend,
(gelijk ze zich aan alles wendt),
en thans gaat de soldaat naar
den oorlogom er zelfs de rol van
den antieken andabaat te spe
len.
Met al ons vernuft en al onze
uitvindingen staan we weer zoo
ver als twintig eeuwen geleden