POLITIEK PANORAMA
NA HET EERSTE
ALARM
WAARDIGHEID
0,50 Ir, - Nr. 30 - 6 Jaar socialistisch weekblad voor vlaamsch belgie
ZONDAG 19 NOVEMBER 1939
X
Soldaten vragen
lektuur
STUUR
VOOR ALLEN
Uitgave
Hoog in de lucht verrij
zen de stalen torens die
de groote antennes dra
gen der machtige ra
dio-posten.
De oorlog wordt voort
gezet in de lucht. De
etherische golven dra
gen de pro- en anti-
propaganda over de
grenzen.
Dag en nacht zitten
honderden specialisten
te luisteren naar al de
verschillende uitzen
dingen, die in alle talen
worden uitgezonden,
om er in den kortst
mogelijken tijd te kun
nen op antwoorden, of
om er militaire gevolg
trekkingen te kunnen
uit opmaken.
De radio heeft een der
voornaamste kamppos-
ten veroverd in het mo
derne oorlogvoeren.
En zoo komt het dat
langs de hetz-golven,
de zenuwschokkende
berichten de huizen
binnend ringen
Het is in deze uiterst
moeilijke omstandighe
den geboden de groot
ste nuchterheid en
kalmte te bewaren
Men vergeet al te dik
wijls, dat het niet langs
de radio is dat men tot
in de bijzonderheden
zal aankondigen hoe
den aanval op een land
zal geschieden.
En dan is het ook goed
met een flinke dosis
filosofie de radio-be
richten te beluisteren.
De ether trilt van alle
berichten aller landen,
laat ons onze atmosfeer
kalm houden.
-
VX
Üf i S
-
- ah
Florimond de dwaze
Zeer belangrijk
HET UUR
VERANDERT
In den nacht van Zaterdag op
Zondag verandert het uur. De
wijzers moeten dus een uur
achteruit gestoken worden.
V oorzichtigheid
geboden
Mislukte spekulatie
De twistzoekers
in aktie
Met den verrekijker
"uDAK TIE EN ADMINISTRATIE
St-Pietersnieuwstr. 64 Gent
I e I e I o n 15
••O (4 Kmeri
A N N EM EN Tfcl'U U /.EN
i Jaar 23.00 fr.
6 niaanrlen -12,00 fr.
3 maanden 6.30 fr.
•'«stoheek Het Licht Gent; 56733
OORLOG PER RADIO
MM
•:''x
V/ -
7> 'M
li
Dat is de naam waarmee men
den meester-klakpotter Gram
mens zal vereeuwigen in de
politieke geschiedenis van ons
land. Maar achter het optreden van
dezen maniak schuilt er het maneu
ver der aktivisten-welpen van het
Vee-en-Vee, maneuver dat in het be
lang van het land dient verijdeld te
worden.
Elkeen kent den kieschen en ge
vaarvollen toestand waarin het land
zich bevindt. Nu vooral mogen wij
geen verdeeldheid kennen en moeten
■we aan het buitenland een voorbeeld
van eendracht toonen. Dat schijnt
riet de meenink te zijn van de «drij
vers» van het Vee-en-Vee, die van de
gelegenheid, welke de nar Florimond
hun gaf, misbruik maken en een dui-
velsche herrie verwekken in het par
lement.
Hun doel is duidelijk. Ze willen
elke normale werking van het par
lement dwarsboomen en aldus de
demokratische staatsinrichting on
dermijnen.
Dat zij zelfs in deze benarde om
standigheden hun agressieve hou
ding verscherpen bewijst hun kwade
bedoelingen. Er moet een einde ge
steld worden aan de verderfelijke
politiek van de Neurembergsche pel
grims
Florimond. de strooman van de
aspirant-diktators van het Vee-en-
Vee, werd na wat talmen geschorst
als kamerlid. Dat men gerust ver
der ga en elke sabotage van het par
lementair regime onderdrukke. De
openbare meening wacht op maat
regelen.
De demokratie moet zich hard
handig verdedigen tegen haar bela
gers.
We vernemen dat een Belgi
sche afvaardiging te Berlijn
vertoeft om handelsover
eenkomsten te sluiten met
Duitschland. Dat is normaal, als
men weet dat dergelijke afvaardigin
gen ook naar Engeland en Amerika
trokken.
Toch kunnen we niet nalaten een
waarschuwend woord te laten weer
klinken. Er is te weinig ruchtbaar
heid rond vermelde onderhandelin
gen; dat wekt nieuwsgierigheid en
wantrouwen.
De Belgische openbare meening
heeft het recht te weten WAT zal
uitgevoerd worden. Vooral Duitsch
land heeft gebrek aan alles en nog
wat en zal trachten, desnoods door
drukking, van België zooveel moge
lijk te bekomen en we twijfelen er
niet aan dat er in België handels-
en nijverheidskringen zijn die ge
neigd zouden zijn, natuurlijk ten
eigen bate, meer uit te voeren dan
wenschelijk is voor de regelmatige
bevoorrading van ons land.
In sommige kringen legt men b.v.
sterk den nadruk op den overvloed
van de suikervoortbrengst. Alhoewel
wij daaromtrent niet voldoende inge
licht zijn meenen wij goed te doen
te waarschuwen tegen mogelijken
uitvoer van om het even welk voe
dingsmiddel het zou wel eens kun
nen blijken dat de overvloed van
vandaag binnen zes maanden ver-
keere in een TEKORT.
In elk geval zouden de betrokken
instanties, omtrent de aan gang
zijnde onderhandelingen en uivoer-
vergunningen welke er eventueel
zullen op volgen, aan het land dui
delijke gegevens moeten verstrek
ken.
Een politiek panorama ^-schrij
ver mag zeker niet het dispuut
dat ontstaan is rond een arti
kel in Leiding en dat han
delt-over de neutraliteit, ongemerkt
voorbijgaan. Vooral daar onze tegen
strevers hun hoop hadden gesteld
in een mogelijke scheuring, welke
deze twistappel zou verwerkt heb
ben.
De Vlaamsch-nationalisten stook
ten het vuurtje nog wat aan en lik
kebaardden al bij voorbaat bij de
gedachte munt te kunnen slaan uit
dezen twist.
De houding van de socialistische
pers zou hen nochtans kunnen be
wijzen hebben dat hun spekulaties
geen kans op slagen hadden; want,
alle socialistische bladen hadden in
waardige termen hun standpunt la
ten kennen standpunt dat getuige
nis aflegde van onze bekommering
België buiten het gewapend konflikt
te houden maar ook van den wil
onze onafhankelijkheid en volksvrij
heden te verdedigen tegen binnen-
of buitenlandsche diktatoriale avon
turiers.
De spanning tusschen nazi-
Duitschland eenerzijds, Nederland
en België anderzijds was van dezen
aard dat de leiding der partij het
oogenblik ongeschikt achtte om over
te gaan tot een breedvoerig debat
over onze buitenlandsche politiek,
waarover men bij ons in de alge-
meene trekken toch akkoord is.
Laten sommige publicisten aan
het voorbeeld van de B.W.P. een
lesje nemen. Men moet in de hui
dige omstandigheden over nog wat
anders beschikken dan een scherpe
pen om kiesche vraagstukken als
dat van de neutraliteit te han
delen. Het parool is alle binnenland-
sche twisten vermijden terwijl de
vijand voor onze wallen staat.
Er is in de Belgische politieke
arena een nieuw eenheidsfront
tot stand gekomen. Denk eens
Niet alleen blijven in het par
lement Vlaamsch-nationalisten en
rexisten verbroederen, maar zij heb
ben in hun stelselmatige oppositie
tegen de regeering de kommunisten
als nieuwe bondgenooten mogen be
groeten.
Het is de historie van de vrien
den van mijn vrienden zijn mijn
vrienden.
De Vlaamsch-nationalisten verde
digen immers de pax germanica
een wapenstilstand, meer zou het
niet zijn, welke de Duitsche ver
overingen zou erkennen en Europa
onder de tirannie van het haken
kruis en van den hamer en sikkel
zou stellen. Gezien Stalin in het ver-
deelen van den buit den bondgenoot
is van nazi-Duitschland, en onze
kommunisten de bevelen van Mos
kou uit te voeren hebben, komen wij
in ons land tot rare toestanden.
De kommunistische partij zocht
een uitweg om uit haar niet te ver
dedigen positie te geraken. Onze
openbare meening is immers niet te
spreken over het monsterverbond
van Berlijn met Moskou.
Wat dan gedaan
Ehwel, de betaalde twistzoekers
van het Komintern, beter van den
nieuwen tsaar Stalin, zullen de hui
dige benarde toestanden, die gescha
pen werden door den oorlogstoe
stand waarvan het akkoord tusschen
Berlijn en Moskou de grondoorzaak
is, uitspelen tegen... de socialisten.
Zij zijn een hetzekampagne begon
nen onder de werkloozen en willen
vooral partijgenoot Balthazar, mi
nister van Sociale Voorzorg, treffen.
De nazi-bolsjewistische scheurma
kers werden reeds gepast van ant
woord gediend door de socialistische
bladen. De arbeidersklasse ziet ove
rigens met walg neer op de beroeps
verraders, die in alle landen de
gangmaxers van het fascisme zijn.
Dat zij voorzichtig, ja, zeer voor
zichtig wezen. Ons volk zou hen wel
eens het onthaal kunnen voorbehou
den. dat het verdiende loon is van
uitdagers en verdeelers.
IJ hebben uren van uiterste spanning achter den
rug, waarin iedereen ging meenen dat het land in
den oorlogsgruwel zou betrokken worden. Wij moeten
het niet ontkennen tal van lieden hadden hun
kalmte verloren en waren de speelbal geworden van
een paniekstemming die op zeker oogenblik een
ongemeene uitbreiding scheen te nemen.
Gelukkig is er thans eenige ontspanning ingetreden of
liever, de geesten zijn bedaarder geworden, wat in de eerste
plaats toelaten zal de rede weer aan het woord te laten.
Laat ons vooraf elkaar goed begrijpen. Het zou dwaas zijn
de gevaren te loochenen die België bedreigen, waar de oorlog
in het Westen op het punt staat in volle heftigheid los te breken.
Uit gevaar is nu eenmaal eigen aan de ligging van ons land
zelf tusschen de Westersche oorlogsreuzen. Er is meer. Wij
moeten ons geen illusies koesteren zelfs als de ramp ons be
spaard wordt, zullen we nog dikwijls uren van alarm en van
zenuwspanning door te maken hebben. Nederland weet best
door ondervinding dat neutraliteit gekenmerkt wordt door een
atmosfeer van gevaarlijk leven.
Trouwens het is precies wanneer de bedreiging het grootst
is dat de kalmte het meest onontbeerlijk is.
Voor die eerste paniek is er nochtans een verontschuldiging
aan te voeren. In de eerste plaats hebben in de verloopen dagen
de «canards» weer hun triomfantelijke intrede gemaakt. De
wildste geruchten werden verspreid en vonden gehoor onder
den druk van de traditioneele referenties hier was het een
hooger fonctionnaris die een vriend in het geheim een wenk had
gegeven; daar was het een meid die vrijde met een onderofficier
wier sensatie-nieuws opgeld maakte. Kortom het scheelde niet
veel of «de heer met den hoogen hoed» van den vorigen oorlog,
was weer meester geworden van de openbare opinie.
Men moet ook nog toegeven dat zekere vreemde bladen een
ernstig aandeel hebben genomen in het scheppen der paniek
atmosfeer. Die bladen staan immers niet in dienst van specifiek
Belgische belangen, en hun berichten zijn dan ook vooral afge
stemd op de behoeften van bevolkingen die in den oorlog be
trokken zijn.
Wij herhalen het wij willen den moeilijken en gevaarvollen
toestand waarin wij verkeeren niet ontkennen. Wij mogen
echter evenmin uit het oog verliezen dat het huidige konflikt
geflankeerd is door een zenuw- en propaganda-oorlog.
Wie weet hebben zekere oorlogvoerenden er geen belang
bij, de kleine bufferstaten als Nederland en België onder een
psychose van onmiddellijk gevaar te brengen Wie weet welke
doeleinden werkelijk met ongewettigde bedreigingsoffensieven
worden nagestreefd Het is precies omdat wij onze neutraliteit
niet in dien zin mogen laten exploiteeren dat wij voor alles en
in alle omstandigheden vooral kalm moeten blijven.
De verdere oproeping van militieklassen en andere militaire
voorzorgen Maar die zijn toch veeleer van aard onze positie ta
versterken en aan den gebcurlijken aanvaller minder sukses-
kansen te laten. Wat toch een element van hoogere veiligheid
uitmaakt.
Kortom, zooals onze troepen uitgerust staan aan het ver-
dedigijigsfront, zoo ook moeten wij ons geestelijk wapenen tegen
het oorlogsgevaar dat ons wellicht langen tijd boven het hoofd
zal blijven hangen.
In dit verband kan de regeering zeer doelmatig optreden.
Zij zou in de momenten van spanning meer in kontakt moeten
treden met de bevolking, de feiten toelichten en herleiden tot
hun werkelijke draagkracht, de opwindende fantaisieën uit de
atmosfeer verdrijven. Het sukses van de radio-uiteenzetting van
generaal Denis moet haar op dit gebied eer aansporing wezen.
Ook de parlementairen kunnen grootelijks tot de moreele
tucht in het land bijdragen.
Zij in de eerste plaats zijn aangewezen om aan het volk tot
voorbeeld te dienen. Er mag dan ook thans minder dan ooit
geduld worden dat de kamer- en senaatszittingen, door de schuld
van enkele onverantwoordelijken, ontaarden in spektakels van
verwarring en oneenigheid. De buitengewone omstandigheden
hebben trouwens zware vraagstukken op de plank gebracht om
ernstig en doeltreffend te werken.
En tenslotte, in onzen eigen kring hebben wij ook plichten.
Wij weten wel dat de mobilisatie groote bressen heeft geslagen
in de partijkaders. Maar dat is een reden te meer opdat de
blijvenden zich in een intens en broederlijk partijleven zouden
samensnoeren. In momenten van nood verhoogt toch de be
hoefte elkander schouder aan schouder aan te voelen.
Het komt er natuurlijk niet op aan clubs van herberg-
strategen te onderhouden. Woorden er gebaren, geïnspireerd
door de rede en het gezond verstand, zullen volstaan om de
kalmte te vrijwaren en de moraal van de massa gaaf te houden.
Overigens, hoe ingewikkeld ook, bieden de huidige omstan
digheden ons een ruimen kijk op de groote omwenteling, die
zich in de schaduw van den oorlogsgruwel, over de wereld aan
het voltrekken is.
Hier ook ligt een werkveld van voor- en toelichting open
voor de leidende socialisten.
De bedrijvig
heid erin hou
den, dat is het
parool
Ik sla mijn
dagblad open
dynamietlading
op drift, schild
wacht neerge
slagen met een
matrak, trein ontspoord, brand
stichting, auto gestolen, braak
en beklimmingstroopsrsdrama,
geburentwist, enz.
Allee, we hebben ons niet te
beklagen, het fut blijft er in.
Om u ervan te overtuigen is
het trouwens voldoende een
tripje te maken door de nachte
lijke stad. Dan belandt ge mis
schien wel in een dancing, waar
de jazz-muzikanten een oorver-
doovend kabaal ontketenen, ter
wijl de koppels over den vloer
schokken gelijk, negers.
Maar de negers hebben hierbij
tenminste de verontschuldiging,
dat zij een ritueele plechtigheid
uitvoeren. Zij dansen om de go
den te bedanken, een rijken oogst
af te smeeken of het oog van
den kwade te bezweren.
Onze koppeltjes in de dancing
voeren hun krampachtige en zin-
looze kronkelingen uit om... ja,
waarom Om den tijd te dooden,
om de centen van papa op te
maken, om hun anatomische
stuiptrekkingen te laten bewon
deren.
Ge zult me misschien als een
hartevreter, een dwarsdrijver,
een azijnpissereen ouwe, afge
jakkerde brompot aanzien
Ik vraag u verschooningDat
die dames en heeren er een flik
ker opzetten, ik heb er niets
tegen. Het is hun recht. Het
leven gaat zijn gang en 't is al
grijs en tries'ig genoeg zoo. maar
dat ze dan toch ten minste een
zekere bescheidenheid in acht
nemen. En dat ze vooral niet
verneten dat op dit oogenblik
millioenen mannen onder de
wapens staan en den dood in de
oogen loeren.
Er is tenslotte nog zoo iets als
een menschelijke waardigheid en
uhe daar afstand van doet moet
z'ch niet beklagen dat men hem
als een hansworst gaat beschou
wen.
PIER MOEIAL. i