ZELFVERNIETIGING...!
ER WORDT OPNIEUW EEN VOLK
UITGEMOORD DOOR DE DIKTATUREN
POLITIEK PANORAMA
VLAAMSCHE OFFICIEREN
9
ZONDAG 10 DECEMBER 1939
Uitgave
Met de goedkeuring van de Duitsche diktatuur, heeft Rusland de theorieën en de praktijken van de nazi's
overgenomen. De levensruimte komt nu ook voor Rusland in het gedrang Het onmetelijke Rusland moet
het kleine Finland inpalmen. Het kleine Finsche leger bedreigde het... groote Russische leger! Men beefde
te Moskou En na een ongelooflijke huichelarij te hebben vertoond, heeft Rusland den aanval op een klein,
moedig, demokratisch volk ondernomen. De Russen willen de nikkelmijnen van Finland, voor eigen oorlogs-
produktie en voor de kapitalistische magnaten van de Ruhr. De Russen willen machtsposities veroveren,
alle volkenrecht vernietigende. En daarom kwamen de zware bombardementsvliegtuigen boven de stad
Helsinki zweven, en werden de arbeiderswoningen door zware bommen vernietigd en vrouwen en kinderen
uitgemoord Zulk een unfaire, afschuwelijke politiek kan duur betaald worden. En voor die overweldigings-
methodes van de diktaturen rijst de vraag Moeten alle demokratische krachten niet samenspannen om een
einde te stellen aan een politiek, die niets ontziet, geen enkel verdrag naleeft en er op uit is alle beschavings
waarden te niet te doen
Met den verrekijker
Groot-Nederlandisme
ook al uitverkocht
Politieke
aalmoezeniers
Guido Gezelle
herdacht
Valsche predikanten
P®1'
verdedigt de belangen van
onze gemobiliseerde jon
gens. Stuur hun
«VOOR ALLEN»
YCOT ALL
^DAKTIE EN ADMINISTRATIE
St-Pietersnieuwstr. 64 Gent
telefoon 157.40 (4 lijnen)
ABONNEMENTSPRIJZEN
i jaar 23,00 fr.
6 maanden 12,00 fr.
3 maanden 0.30 fr.
''ostclieck Het Licht Gent: 56733
DOOR de dagelijksche berichtgeving zijt gij voorzeker
reeds in kennis gesteld met het nieuw incident dat de
Belgische bankwereld komt te treffen de ondergang
van de Crédit Anversois
In de verloopcn dagen is daar reeds heel wat
over gezegd. Er is daar nog een lieele boel over te zeggen ook.
In de eerste plaats dat de Caisse de Reports moest toch immers
voor enkele weken ook op het nippertje gered worden ons
bankwezen zwakke plekken blijkt te vertoonen. Een spijtig
verschijnsel op zichzelf dat zeer nadeelig inwerken moet op het
ekonomisch leven van de natie in het algemeen.
Verder is het een erge zaak te noemen voor de 120.000
deposanten van de Crédit Anversois waarvan het overgrootste
gedeelte kleine spaarders blijken te zijn.
Als troost kan gelden dat zij, dank zij de tusschenkomst van
het Instituut van Waarborg en Ilerdiskonteering een dier
omstreden scheppingen van de toenmalige herstelregeering
nog 75 t.h. van hun centen zullen terugzien.
Even erg, zoowat erger, is het lot van de 1500 bedienden die
op straat komen te staan.
Aan de regeering wordt van zekere zijde verweten niet de
sluizen van de schatkist te hebben geopend om al die ellende te
voorkomen. Naar het evenwel blijkt was de toestand van bewuste
financieele instelling zoo slecht en hopeloos, dat er niet aan te
denken viel het zinkende schip op te kalefateren.
De oorzaken van het incident worden op uiteenloopende
wijze en soms met veel gewilde fantasie toegelicht.
Zoo b.v.b. wordt deze gebeurtenis door reaktionnaire milieu's
te baat genomen om andermaal een aanval in regel te ontkete
nen tegen de bankkommissie, die als onderdeel van de bank-
kontrole, voor enkele jaren door een regeering, waarin socialis
ten zetelden, werd opgericht.
Alle schuld wordt op den rug van dit zoogezegd toezichts-
organisme geladen, om te bewijzen dat het overbodig is en gerust
kan afgeschaft worden.
Wie maar een greintje eerbied overhoudt voor eerlijkheid
en objektiviteit zal echter moeten erkennen dat wel integendeel
waar is. Hij zal zich vooreerst herinneren dat het principe der
bankkontrole destijds werd opgedrongen door het ellendig
wedervaren op financieel gebied tijdens de jaren 1934-35. Hij zal
ook erkennen dat, eens de groote beroering voorbij, de zaktie
toen alles in het werk heeft gesteld om de kontrole in de praktijk
te verminken. Geen wonder dan ook dat de bankkontrole ten
slotte als een halfslachtig en zwak wicht ter wereld is gekomen
en dat de bevoegdheden van de bankkommissie zoo beperkt
werden dat er van een degelijke en doelmatige kontrole, die
nieuwe rampen voorkomen zou, geen sprake kon zijn.
Wij zullen niet verder ingaan op andere dwaze aantijgingen
waarbij zelfs de socialisten voor den ondergang van de Crédit
Anversois verantwoordelijk worden gesteld.
Waar de schuld werkelijk gelegen is? In de eerste plaats
natuurlijk bij het beheer van de instelling dat zich aan ernstige
vergissingen op gebied van belegging blijkt bezondigd te hebben.
Verder zijn daar nog de krisis, de internationale onrust.
Tenslotte heeft de atmosfeer van algemeen wantrouwen, die
het financie- en ekonomisch leven in België in de laatste jaren
zoozeer neerdrukt, een overwegende rol gespeeld.
Hier mogen vooral de financie-kringen, precies dezelfde die
beurtelings het slachtoffer worden, hun mea culpa slaan. Het
is immers een feit misschien niet voldoende bekend dat
door bedoelde financic-milieu's de beurs maar al te dikwijls als
middel werd aangewend om zekere regeeringspolitiek of
regeeringsinitiatievcn te bekampen. Er werd tamelijk op da
effektenbeurs gemantuvreerd, titels en renten werden er naar
omlaag gedrukt om een publieke stemming van wantrouwen of
zelfs van paniek te verwekken, stemming die dan tegen het
bewind uitgespeeld werd.
Wilt gij een voorbeeld dat bijzonder treffend en aktueel is?,
Sinds er sprake was de elektriciteitsbedrijven een bijzondera
takseering voor hun winsten op te leggen, wer.l „in beurs-
maneuver ontwikkeld waarbij de kwoteeringen der aandeelen
van deze bedrijven systematisch naar omlaag werden gedrukt.
Het regeeringsontwerp kostte zooveel tientallen millioenen aan
het spaarwezen, werd er in de gespecialiseerde financieele pers
gehuild, het laatste greintje vertrouwen van den kapitaalbezitter
ging ermede verloren...? Deze taktiek had wel te verstaan voor
doel, door haar gevolgen de regeering te beïnvloeden en haar op
haar besluit te doen terugkomen.
Voor de financie-politiekers is het echter deze maal misge-
loopen. De regecring heeft voor enkele dagen haar ontwerp
doorgezet. Is het thans het failliet voor de aandeelhouders van
de elektriciteitswaarden? Men zou het in ieder geval niet zeggen.
Bedoeld nieuws werd immers in de beurs begroet met een gewel
digen sprong in de hoogte van de betrokken waarden. Waarom?
Eenvoudig omdat het geen zin meer had nog verder te knoeien
en te maneuvreeren en omdat de betrokken bedrijven nog
winsten maken die rijkelijk den kooper van titels kunnen
beloonen.
Maar iets staat vast. Intusschen was de atmosfeer kunst
matig vergiftigd en het wantrouwen onderhouden geworden.
Wat gebeurde met de elektriciteitstitels, heeft zich met tie renten
en in andere rubrieken herhaald.
Tenslotte is het financiewezen zelf niet bestand gebleken
tegen de noodlottige gevolgen van maneuvers die heel dikwijls
door haar zelf werden op touw gezet.
Het geval Crédit Anversois kunnen wij dan ook klasseeren
als een typisch voorbeeld van het onbegrip, den waanzin of het
verblind egoïsme van het kapitalisme dat tot zelfvernietiging
voert.
Om België kapot te krijgen
worden in het kookkot van
het Vee-en-vee allerlei duis
tere formules gebronseld.
Zij begonnen met het Groot-Neder-
landisme, daarna met de vorming
van een Groot-Dietsche(n) Staat.
Sommigen onder hen zakken op de
knieën voor het Grosz-Deutsch-
tumen hun aanwas Joris Van
Severen, führer aller Dinasoren, zag
nog grooter en wil met Nederland
en een groot stuk van... Frankrijk
het Boergondische Rijk herstel
len. Van al deze tooverformules zijn
er nu aanhangers in het scorpioe-
nennest van het Vee-en-vee.
Het Groot-Nederlandisme werd
zelfs nog eens bovengehaald. Het
stof werd er eens afgeveegd, want
met op zolder te liggen wordt men
vuil; en de politieke zolder van het
Vee-en-vee bevat veel stof en andere
onsmakelijkheden.
Na enkele jaren gebruik en op
hemeling in de Vee-en-veebladen,
is het Groot-Nederlandisme nog
eens afgedankt, want Zijn Alwetend
heid Romsée, alle Vee-en-vee-
führers hebben iets van moderne
fakirs, schreef in «Strijd» een lang
artikel waarin hij zegt dat België
zich niets hoeft aan te trekken van
een gebeurlijke overweldiging van
Holland...
Met zou M. Romsée en zy'n lands
knechten dus niet kunnen schelen
of Antwerpen en Gent, als twee Bel
gische havensteden, daardoor bij
voorbeeld onder de Duitsche kon
trole zouden komen
Wat moeten de Vee-en-veeër's toch
toeren uithalen om de bevelen van
hun meesters uit te voeren
Men moet stapelgek of tot elke
snoode daad bereid zijn om de be
velen en zwenkingen der führers
van het Vee-en-vee te willen volgen.
UIT verschillende brieven van
soldaten, en ook uit verklarin
gen van sommige vryzinnige
legeroversten, stellen we vast
dat er aalmoezeniers zijn die meenen
hun rol van bekrompen klerikale
dorpsdiktators te moeten voortspeien
in het leger, zy gaan buiten hun rol
door onder de soidaten propaganda
te maken voor de klerikale pers en
vooral door kampagne te voeren te
gen de vrijzinnige en wel het meest
tegen de socialistische bladen.
Die feiten zijn genoeg bekend om
nu in byzonderheden te moeten tre
den. Maar juist daarom zün wy niet
van plan die drijveryen zoo maar te
laten voortduren.
Moesten bedoelde aalmoezeniers vol
harden in hun ongepast optreden
dan zouden ze wel eens op onver
wacht verzet kunnen botsen. Zij
dienen niet uit het oog te verliezen
dat hun bestaan ook afhangt van de
zeer verdraagzame vryzinnige belas
tingbetalers.
In elk geval kan het optreden van
de politieke aalmoezeniers niet van
aard zyn de eendracht in het leger te
bevorderen. Het is daarom dat de
verantwoordelijke overheden goed
zouden doen een oogje in het zeil te
houden en al te «ijverige» aalmoeze
niers tot hun eigenlyke plichten
terug te roepen.
Niemand heeft overigens het recht
aan soldaten of aan verpleegden het
lezen van socialistische bladen te ver
bieden. We zijn dan ook niet van
plan ons te laten doen.
Het volstaat soms te sterven om
geroemd te worden door hen
die u het leven vergalden...
Zóó ging het ook met den
grooten Vlaamschen dichter Guido
Gezelle. Tijdens zijn leven kon hy
maar niet in de gunst komen van
zyn geestelijke overheden, die hem
niet betrouwden, omdat de dichter
in zijn poëzie en zijn levenswandel
bewijs gaf van een naar vryheid
hunkerenden geest.
Zóó komt het dat Gezelle, Vlaan-
derens fynste dichter, het slechts
bracht tot... onderpastoor.
Veertig jaar geleden is hij ontsla
pen. Na zyn dood solden de katho
lieken met zijn werk en zijn nage
dachtenis.. De erkenning, die hem
tijdens zijn leven toekwam, werd
hem maar eerst gegund nè, zyn
dood...
Zooals Priester Daens zyn gouden
hart volgde in de politiek, zoo ju
belde Guido Gezelle zijn drang naar
vrijheid en levensschoonheid uit,
gelyk de leeuwerik zyn lied hoog in
de lucht. Beiden waren in hun tyd
voor de dompers ongewenschte
klanten; maar beiden blijven voort
leven in het dankbare gemoed der
vryzinnige Vlamingen die hun echte
goede herders niet vergeten.
Sedert Polen overweldigd en ver
deeld werd door Duitschland
en Rusland, feit dat een oor
logsdaad daarstelt en Engeland
en Frankryk in den dans sleepte,
kan men in Strijd het blad der
Vlaamsche nationalisten (lees fas
cisten) wekelijks vrome vredeswen-
schen lezen. Een afkeuring voor de
aanvallers zult ge daarby niet aan
treffen, wat bewijst dat het «Strijd»
er alleen om te doen is, de overwel
diging GOED TE PRATEN.
Dat zyn de valsche vredespredi-
kanten», die iemand een dolk tus-
schen de ribben planten en zelfs nog
geen schietgebedeke over hebben
.voor den vermoorde.
Dat is nu de nieuwste Germaan-
sche Siegfriediaansche moraal zoo
als zij door de valsche herders van
het Vee-en-vee wordt begrepen.
Voeg daarbij hun aktie voor het
verwekken van binnenlandsche moei-
lykheden, die een buitenlandsche
inmenging voorbereiden, en gy zult
het met ons eens zijn, dat deze
jungle-politiekers beter in een of
ander kuuroord zouden onderge
bracht worden.
Is er een God voor de dwazen en
dronkenlappen, in België schijnt er
tevens een beschermende geest te
zijn voor de fascistische raddraaiers
van het Vee-en-vee.
Met ons ver
grootglas wil
len we de zaken
vandaag eens
van heeel dicht
bij bekijken.
Daar hebt ge
de kwestie der
Vlaamsche of
ficieren, waar
over zooveel geschreven en ge
wreven wordt.
Vlaamsche officieren voor onze
Vlaamsche soldaten
Dat spreekt vanzelf I
Een overste die de taal van
zijn manschappen niet kentdat
is onduldbaar. Het is niet alleen
onlogisch en onrechtvaardig,
maar bovendien strijdig met de
regels van een gezonde militaire
discipline.
Onze legerleiding spant zich
dan ook in om aan de gewraakte
toestanden zoo spoedig mogelijk
een einde te stellen. Er zijn nu
reeds korpsen waar Vlaamsche
reserve-officieren het bevel voe
ren.
Maar... want er is een maar
bij, en geen kleine.
Uit de gelederen der soldaten
komen nu klachten van geheel
anderen aard.
Onze konfrater «De Volksgazet
publiceert volgend typisch schrij
ven van een zijner militaire brief
wisselaars
Wij worden nu gekomman-
deerd door een Vlaming.
Heeft die jonge man ooit
onder het volk geleefd? De
manier waarop hij zich ge
draagt tegenover de man
schappen, doet hem wel een
Hitlerke gelijken. Naar alle
icaarschijnlijkheid is het een
V.N.V.-er of een Dinaso, of
ook nog een katholieke Vla
ming, die wellicht het kultu-
reele Mannaverwacht uit
het Oosten in plaats van uit
innerlijke waardeverhooging
en hoogméhschelijke opvattin
gen door den diep demokrati-
schen inslag van ons volk.
De soldaten zeggen dan ook
hartgrondig geeft ons maar
spoedig onzen Waalschen lui
tenant terug, al kon die dan
ook maar wat Vloms brabbe
len.
Dat was minstens iemand
die begreep hoe de wederopge-
roepene zich gevoelt en hoe
hij reageert tegenover de tijds
omstandigheden.
Men vreest inderdaad dat er
onder die Vlaamsche intellek-
tueele jongeren vele kereltjes
zijn, die èn anti-demokratisch
èn pro-fascistisch getint zijn
en daarom van hun aanwezig
heid in het leger gebruik ma
ken om zich te trainen in
de Dietsche heirvorming
Bij dit schrijven geeft ons Ant-
werpsch partijorgaan o.a. vol
gend kommentaar
Voor ons paartook lie
ver een Waalsch officier, die
zich eenigszins kan uitdruk
ken tegenover Vlaamsche jon
gens, maar die meer t volks
gebondenheid heeft met den
eenvoudigen arbeider-soldaat,
dan de Vlaamsche intellek-
tueel die als zijn hoogste op
gave ziet, de vernietiging van
demokratische vrijheden om
denkbeeldige waarden in de
plaats te stellen en de een
voudige soldaten zelfs al
spreken zij dezelfde taal
niet eens begrijpt
Dat is ook onze meening.
Het is niet onder den dekman
tel van slogan's als de taal is
gansch het volk, dat wij aan onze
rechten zullen laten peuteren.
Het probleem dat zich hier stelt,
is trouwens van zulke uitzonder
lijke beteekenis dat wij er besten
dig het oog dienen op te houden.
PIER MOEIAL.
