ALGEMEENS
GESCHIEDENIS
m
Een interview met Jan
Het jaar 1940 wordt een katastrofaal
jaar voor den middenstand
LANGSDORFF
Iets over Duitsche ethiek in
theorie en
KOiiopdeBofSt
VII. - IMPERIALISME
Verstopte neus,
zwaar hoofd,
onpasselijk!
UURROOSTER m RADIO» VLAANDEREN
REGEEREN MET EEN
KRACHTIGE HAND
KAPITAAL EN ARBEID
VlCKS
Va-TR©-M©1
UURROOSTER Radio-Serenades
CENTRALE VOOR ARBEIDERSOPVOEDING
Voor socialistische kadervorming
VIER-EN-TWINTIGSTE LES
DE GEWAPENDE VREDE
Enkele druppels in ieder
neusgat verlichten ras
VRAGEN
In welk jaargetijde
groeien de kinderen
het snelst
TE BEGINNEN VAN ZONDAG 8 OKTOBER 1939
TE BEGINNEN VAN ZONDAG 8 OKTOBER 1939
Vraagstukken van den middenstand
HET HOEKJE VAN DEN DETEKTIEF
m
POLITIEK WEEK-END
i
x
?3 - Voor Allen - 24 Dec. I939!
Steeds socialistisch ageeeen
DE periode die aanvangt na 1870
is die van den gewapenden
vrede in de internationale ver
houdingen. Maar ook de maat
schappelijke toestanden ondergaan
groote veranderingen. In de 18e
eeuw was het vraagstuk der pro-
duktie-mogelijkheden op te lossen,
in de 19e en 20e dat der verdeeling,
zoowel die der grondstoffen als die
van het maatschappelijk inkomen
tusschen de klassen.
Koloniale onderdrukking, natio
nale klassenstrijd en Internationale
spanningen vormen dan ook een on-
verbrekelyken samenhang. Het im
perialisme heerscht.
Een nieuwe golf van rationalisatie
verheft zich over Europa en Ameri
ka een tweede industrieele revolu
tie, die der elektriciteit. Aan het
wereldverkeer staan bijna onbegrens
de middelen ten dienste, techniek en
reklame bevorderen de massaproduk-
tie. De bank, de naamlooze vennoot
schap en de trusts symboliseeren de
nieuwe maatschappij. De oude tegen
stelling tusschen grondbezit en
industrieel bezit verdwijnt naarmate
de naamlooze vennootschappen alle
bezit tot aandeelenbezit omvormen.
Maar de stand van kleine boeren
en pachters raakt steeds meer in
verdrukking, de arbeiders worden
meer en meer geproletariseerd, de
middenstand begint moeilijke tijden
te beleven.
De toenemende opeenhooping van
het kapitaal schept een macht, die
steeds meer de overige vrije
krachten beheerscht en beperkt.
Men is geneigd binnen de grenzen
van het kapitalisme en de natie
ordenend op te treden de industrie
te beschermen en te streven naar
protektie, wat dan op den duur op
autarchie uitloopt.
Tegenover de arbeidersklasse is
men geneigd een zeker recht op be
scherming door den staat te laten
gelden, wanneer de arbeidersklasse
tenminste door organisatie en agita
tie steeds meer tot een belangrijke
macht binnen de natie uitgroeit.
Rond de jaren»'70 laaide in heel
Europa een felle klassenstrijd op.
De zwakke nationale bewegingen
voelden de behoefte zich interna
tionaal te organiseeren. Het socialis
me wordt een macht. (Zie leergang
sociale stelsels.)
Op geestelijk gebied waren de
jaren na 1850 gekenmerkt door een
realistische wetenschappelijke uiting.
We noemen als voorbeeld Zola. Ook
de wetenschap zelf en de techniek
gingen met reuzenschreden vooruit
(Pasteur, Edison). Het heeft den
schijn dat de menschelijke waarden
tot haar volledige ontwikkeling zul
len komen. Maar weldra zal het
blijken dat imperialisme en kapitalis
me. met hun bloedige oorlogen en
verdrukking, die ontwikkeling zullen
beletten.
De imperialistische politiek, ge
richt op het veroveren van nieuwe
gebieden tot het verkrijgen van
grondstoffen en afzetgebieden voor
produkten en kapitaal, bracht met
zich mede dat de bewapeningen wer
den opgevoerd en deed het milita
risme ontstaan.
Al wilde niemand den oorlog, toch
konden konflikten op den duur niet
uitblijven, ook al had men de illu
sie, dat de groote mogendheden el
kaar door handige diplomatie en
doordachte bondgenootschappen in
evenwicht konden houden.
In Rusland was de Krimoorlog
geëindigd met een déb&cle. Om de
De heer Jan Dockx, Fluitbergstraat
34, Schooten, zegt dat hij één minuutje
noodig had om de hevigste hoofdkou,
die hem dagen lang misselijk maakte,
te verdrijven.
Zoodra ik 3 of 4 druppels Va-tro-nol
ln den neus goot, ademde ik opnieuw
gemakkelijk verklaart de heer Dockx.
En na korten tijd is alle pijnlijke ont-
«teking verdwenen
Het is zoo gemakkelijk de zwaar
hoofdigheid der verkoudheid en de
neusontsteking met Vicks Va-tro-nol
te verdrijven. Slechts
een paar druppels in
ieder neusgat met het
glazen druppeispuitje,
Onmiddellijk komen
de hinderlijke slijmen
los, de prikkeling
wordt gestild, de vliezen zijn niet
langer ontstoken, de sinuswegen wor
den gezuiverd. De adem wordt weer
frisch en zuiver als ware er geen
verkoudheid geweest.
Voorkomt veie verkoudheden
Het is nog bete'r Va-tro-nol bij de
eerste neuskriebeling of niesbui te
gebruiken, want dan kunt U veie ver
koudheden voorkomen. Va-tro-nol is
vooral aangewezen voor het gevaar
lijke gebied" in Uw neus, waar 3 van
dc 4 verkoudheden ontstaan. Zoodra U
Va-tro-nol gebruikt, voelt U hoe het
U helpt in den strijd der natuur tegen
besmetting. Prikkelingen en zwaar
hoofdigheid verdwijnen. Gewoonlijk
wordt de dreigende verkoudheid in de
kiem gesmoord.
K BONDGENOOT VAN VICKS VAPORUI
128
gemoederen te stillen stemde ae
Tsaar er In toe de slavernij af te
schaffen. De grond bleef echter,
voor zoover hij niet tot het zeer uit
gestrekte grootgrondbezit behoorde
het gemeenschappelijk bezit der
dorpsgemeente, de mir, en werd
regelmatig opnieuw verdeeld. (Zie
kursus Grondbeginselen van het
Socialisme). De boerenstand bleef
arm. De ontevredenheid en de haaf
tegen het grootgrondbezit namen
steeds dreigender vormen aan. en
door vrijheidslievende intellektuéelen
wordt gewerkt aan verheffing en
voorlichting, welke straffen ook mo
gen dreigen. De revolutie wordt
voorbereid, de partij der sociaal-
revolutionnairen, de bolsjeviki
(I^enin) wint veld. Deze verwach
ten het sukses van het doeltreffende
ingrijpen van een kleine groep be
wuste revolutionnairen en hun eigen
optreden heeft de doeltreffendheid
van die politiek, voor Rusland ten
minste, bewezen
In tegenstelling met Rusland
staat Engeland. Hier volgden gelei
delijke hervormingen, erkenning der
vakvereenigingen en uitbreiding en
verbetering aan het kiesrecht elkaar
op. De Labour-Partij ontwikkelt
zich. met haar streng karakter van
vakvereenigingswezen.
Weer anders was de toestand in
Frankrijk. Na het neerslaan der
Commune werd een grondwet aange
nomen, waarbij bepaald werd dat aan
het hoofd der republiek een presi
dent zou komen te staan, terwijl de
volksvertegenwoordiging werd sa
mengesteld uit een Senaat en een
Kamer van Afgevaardigden. De
socialistische beweging, onder lei
ding van Jaurès, werd een uiterst
belangrijke vooruitstrevende faktor
ln de Fransche politiek. Hier werd
de republikeinsche -en anti-klerikale
traditie tot een bindïniddel tusschen
de arbeidersbeweging en de linksche
burgerij. (Parti Républicain Socia-
liste).
Wat de binnenlandschc ontwikke
ling van het Duitsche Keizerrijk be
treft. hier ontstond een verbitterde
strijd van den kanselier Bismarck
en de liberalen tegen de katholie
ken, waarin tenslotte Bismarck het
onderspit moest delven. Hij zocht
dan weer toenadering tot de katho
lieke partij, het Centrum en de
konservatieven. Immers, de Engel-
sche concurrentie noopte hem tot
protectie, waarvoor de meeste libe
ralen niet te vinden waren, terwijl
de groei der socialistische beweging
hem zorg baarde.
In 1878 werd de socialistische partij
onwettig verklaard door de be
ruchte socialistenwetten, wat den
verderen vooruitgang der beweging
echter niet belette.
Bismarck ziet zich verplicht
enkele sociale wetten in te voeren.
In 1890, teen de kanselier heenging,
werden de socialistenwetten ingetrok
ken.
De mllltarisatle van Duitsehland,
aangemoedigd door de Pruisische
traditie, die door Bismarck niet is
kunnen uitgeschakeld worden, zet
zich na 1870 in een snel tempo door.
De opkomende Duitsche industrie
vindt overal de Engelsche tegenover
zich, zooals het Duitsch imperia
lisme overal studt op het Engelsche
en zijn vloot. Zoo ontstaan aanhou
dende bedreigingen langs weers
zijden. De nieuwe Duitsche Staat,
te laat op het wereldtooneel ver
schenen om zijn deel in den kolonia
len buit te nemen, wordt nu agres
sief.
In Frankrijk leeft de revanche-
gedachte; op den Balkon, ln Afrika
en Azië worden de tegenstellingen
scherper.
In 1878 had te Berlijn een samen
komst der groote mogendheden
plaats, met Bismarck als voorzitter.
De door Rusland veroverde gebieden
werden zelfstandig verklaard. Zoo
werden naast Roemenië, Servië en
praktisch ook Bulgarije onafhanke
lijke staten.
De Driebond wordt door Duitseh
land, Oostenrijk en Italië gevormd.
Aan den anderen kant gingen Frank
rijk en Rusland een verbond sluiten,
de Tweebond, waartoe ook Engeland
toenadering vond wanneer de moei
lijkheden tusschen Engeland en
Frankrijk ln Afrika waren opgelost.
Frankrijk zocht hier zijn bezittingen
in het N. W. met die van het Westen
te verbinden; Engeland zocht een
aaneensluiting tusschen Egypte en
Zuid-Afrika (na den Boerenkrijg,
1900)Tenslotte moest Frankrijk zich
tot zijn bezittingen in West-Afrika
beperken.
De moeilijkheden in Azië waren
van ernstiger aard: China door de
groote mogendheden geëxploiteerd,
strijd tusschen Japan en Rusland
voor de verdeeling van den buit
(oorlog 1905). Japan was een groote
mogendheid geworden, en bleef een
bedreiging in het Oosten: Rusland
werd verslagen.
Maar ook in Europa bleef het drei
gen. Frankrijk en Duitsehland ston
den herhaaldelijk op buitengewoon
gespannen voet naar aanleiding van
Marokko. Op den Balkan is voort
durend oorlog en oorlogsdreiging,
terwijl Oostenrijk, Turkije en Rus
land op de loer liggen om hun slag
te slaan, en de spanning hield aan,
tot wanneer het in 1914 losbarstte.
Toen ontstond de wereldoorlog, waar
van de schuld niet ligt bij een enkele
natie, maar juist blijkens zyn voor
geschiedenis bij het maatschappelijk
stelsel, dat hem onvermijdelijk
maakte.
1) Vergelijk de sociale en politieke,
hervormingen na 1850 in de groote
landen, en verklaar de verwezenlijking
van dc bolsjevistische revolutie in Rus
land.
2) Welke waren de oorzaken van het
tot stand komen van den Drie- en
Tweebond?
REPORTEREn nu zijt gij aan
beurt, Jan.
JANElk op zijn toer, dat is niet
teveel.
REPORTERWat denkt gij van
den toestand
JAN: Ha, hal 't wordt een kruis
verhoor.
REPORTER Gij zijt toch ook 'n
journalist
JANNu vriend, wanneer de toe
standen, ik bedoel de buitenland-
sche, niet rooskleurig zijn, dan heb
ik toch den indruk dat we nog bui
ten den dans blijven.
REPORTER Zoolang we het zoo
kunnen houden is het goed.
JANZeker, maar zooals onze mi
nister Spaak het zegde: een vrij en
onafhankelijk Holland is zeer nood
zakelijk voor ons land. Ik zeg, voor
ons verder bestaan en dan begrijpen
we het zeer goed wat ons te doen
valt.
REPORTERZeker Jan. En wat
denkt ge van den binnenlandschen
toestand
JANTk voorzie wel een regee-
ringsverandering
REPORTERInzake zekere per
sonaliteiten
JAN Het is wat ik bedoel. We
moeten, en dit moet het werk van
ons aanstaande kongres zijn, zeer
duidelijk zeggen welke veranderin
gen, en ik voeg er aan toe welke
mogelijke veranderingen, we verlan
gen aan den toestand der families
van de gemobiliseerden en van de
alleenstaande gemobiliseerden. Wat
ons uit het oog niet moet doen ver
liezen, de kwesties der werkloozen
en der ouderdomsgepensionneerden.
REPORTEREen strijd tegen de
stijgende miserie...!
JAN: Juist. En in dat verband
een ekonomische politiek, aange
past aan de oorlogsomstandigheden,
maar die dan ook uitzonderlijke
maatregelen durft voorzien.
REPORTER: Er is een moeilijke
kwestie...
JAN Jawel, ik weet wat' ge zeg
gen gaat. De aanpassing van de loo-
nen en wedden aan het indexcijfer
REPORTER Daar doelde ik op.
JANDe besprekingen hebben
plaats. Wij hebben vertrouwen in
onze syndikale organisaties en in de
ministers die ons vertegenwoordigen
REPORTER Ja maar...
JANIk gis het. Wat gaat er ge
beuren met de loonen en wedden
der st dat sa gent en en die der oven-
bare diensten
REPORTERGij kunt goed ra
den.
JAN Ik zal mijn persoonlijk idee
weergeven. Het zou zeer moeilijk
worden een vergelijk te treffen in
de private nijverheid en geen oplos
sing te treffen in de staatsdiensten.
REPORTER: Het zou inderdaad
slecht begrepen worden.
JAN: Maar ik neem aan, dat er
een vraagstuk van de schatkistmoge
lijkheden is. En dan zeg en herhaal
ik aanpassing zeker dan toch voor
de kleine loonen en ivedden. en in
schrijving op een geblokkeerde reke
ning voor de hoogere vergoedingen.
REPORTER. Dat lijkt mij in
teressant.
JANDe toestanden zijn moeilijk
Maar in geen geval het gelag alleen
laten betalen door de arbeiders. Bo
vendien, daar hebben onze syndika-
ten, onze politieke organisaties zich
reeds over uitgesproken. En de strijd
dien onze ministers voeren bewijst,
dat ze dit standpunt verdedigen.
REPORTER: En de prijzenpoli
tiek
JANDaar moet ingegrepen wor
den met rantsoeneering van zekere
waren, maar ook met de winstrege
ling van zekere bedrijven. En ik
denk aan de maalderijen, wat moet
toelaten den broodprijs te vermin
deren.
RE FORT ER Wel Jan, gij hebt
mij goede ideeën gegeven voor mijn
artikel.
JANZoo kan ik deze week weer
rusten, maar rust roest, zegt men.
En ik ben wel zinnens den strijd
niet op te geven. Staande steeds in
dienst van de arbeiders, zal ik dan
ook steeds hun belangen met de
meeste hardnekkigheid verdedigen
Geleerden hebben uitgemaakt, dat
men als kind niet gelijkmatig groo-
ter wordt maar met sprongetjes en
dat schijnt eenigszins af te hangen
van het jaargetijde. Zoo vertelt
men, dat men van September tot
Januari bijna heelemaal niet groeit,
maar van Februari tot Augustus
schiet men dan plotseling weer een
heel eind op. Zwaarder wordt men
van Juli tot Januari en van Februari
tot Juni staat dat stil
Morgenultz.
Golfl. 267.4
ZONDAG 7 tot 10 U.
MAANDAG
DINSDAG
WOENSDAG
DONDERDAG
VRIJDAG
ZATERDAG i
Namlddagultz.
Golflengte 201,07
13,00 tot 19,00 U.
13,00 tot 19,00 u.
14,00 tot 17,00 U.
13.30 tot 18.30 u.
14,00 tot 19,00 u.
13.00 tot 15.00 u.
13.00 tot 17,00 u.
Avonduitzending
Golflengte 201,07
21,00 tot 24,00 u.
20,00 tot 24,00 U.
17,00 tot 19,00 n.
20,00 tot 24,00 U.
ZONDAG
MAANDAG
DINSDAG
WOENSDAG
DONDERDAG
VRIJDAG
ZATERDAG
7.05—7.25
t
en 7.30—8.00
17.15—17.45
18.0018.30
21.3022.00
21.3022.00
18.00—18.30
17.3018.00
14.30—15.00
u.
u.
u.
u.
u.
u.
U.
750
Antwoorden, vergezeld van een post
zegel van 0,75 fr., zenden aan G. DE
VOS, Zwijnaardsche steenweg 78, Cent.
Er valt niet meer aan te twijfelen.
Het jaar 1940 zal een zwaar beproe
vingsjaar zijn voor de kleine nering
doenden.
Inderdaad, waar gaat het heen met
de stijging van de kolenprijzen, deze
van de elektriciteit, van de benzine,
der belastingen?
De algemeene onkosten stijgen voort
durend, de koopkracht der verbrui
kers daalt met den dag en er is geen
hoop op beternis.
De regeering is slecht geïnspireerd
geworden door de nieuwe takseering
op de benzine.
Duizenden kleine handelaars trach
ten hun auto te verkoopen of rijden
althans niet meer.
Duizenden zullen met nieuwjaar er
aan verzaken een nieuw rijbewijs te
halen wat honderdenduizenden frank
minder inkomsten voor het land zal
be teekenen.
Wat de elektriciteitsprijzen betreft,
hebben wij in sommige steden reeds
aanplakbrieven gelezen waarbij, o.a.
de beenhouwers aankondigen dat de
dure elektricteitspryzen hun verplich
ten te 20.30 uur him winkel te slui
ten.
Als het zoo voortgaat doet België
straks konkurrentie aan Londen wat
de lichtdemping betreft.
De hooge kolenprijzen hebben even
eens voor gevolg dat de winkels vroe
ger zullen gesloten worden want... de
kolen kosten duurder het kilogram dan
de aardappelen 1
Is het dan wonder dat het aantal
faihssementen verleden week opnieuw
19 bedroeg en het aantal aangevraag
de kordaten de 300 per jaar cp één
werkdag zal bereiken op het einde van
1939.
Wat zal het zijn in 1940?
Wij durven het niet aan woordspe
lingen te doen doch wij vreezen het
ergste voor onzen middenstand dat
niet gewapend is zich te verdedigen.
Als er dan nog een paar krach's bij
komen zooals die van de «Crédit An-
versois. is het om alle moed voor goed
te verliezen.
Wat men er ook over denken mag:
wie den toestand optimistisch inziet
mag een gratis reisbiljet naar Geel
aanvragen.
Hij zal het bekomen!
Moeten de middenstanders zich dan
ontmoedigend bij de pakken gaan neer
zetten?
Rechuit gesproken: neen!
Doch of ze zelf veel aan den toe
stand kunnen verhelpen betwijfelen
wij sterk.
Na deze beroerde periode kan alleen
een doortastende, durvende en demo-
kratische regeering een werkelijk ka-
tastroof vermijden.
In de huidige regeering zitten goe
de en minder goede elementen.
Plicht is het voor allen, zoowel mid
denstanders als arbeiders en boeren
zich te scharen rond degenen die net
algemeen belang willen behartigen.
Nu meer dan ooit blijkt het dat
slechts één party dit doet de Belgi
sche Werkliedenpartij!
Daarom: vertrouwen in de B. W. P.
J. C.
Faillissementen in België. Er wer
den over de week eindigende 15-12-39.
m België 19 faillissementen uitgespro
ken. tegenover 12 over hetzelfde tyd
perk van het vorige jaar.
Uitgesproken faillissementen per
branche gedudende de week 8-12-39 tot
15-12-39. 10 diversen; 1 breigoede-
renhandelaar; 1 caféhouder; 1 pelterij
handelaar; 1 kolenhandelaar; 1 kleer
maker; 1 drukker, 2 hotelhouders; 1
meubelhandelaar.
In totaal werden er van 1-1-39 tot 15-
12-39, in België 273 faillissementen uit
gesproken tegenover 616 over hetzelfde
tijdperk van 1938.
Konkordaten. Van 1-1-1939 tot 15-
12-39. werden in België 271 aanvragen
ingediend tot het bekomen van een
konkordaat en 158 aanvragen gehomo
logeerd tegenover 214 en 129 over het
zelfde tydperk van 1938.
Protesten: Over de week eindigende
15-12-39 werden in België 1684 protes
ten geregistreerd tegenover 2062 over
hetzelfde tijdperk van 1938.
Van 1-1-30 tot 15-12-39 werden in Bel
gië 110.752 protesten geregistreerd te
genover 97.852 over hetzelfde tydperk
van het vorige jaar.
De mensch is vaak een vat vol te
genstrijdigheden en wel in zulken
graad, dat men er alles kan over den
ken zonder tot de zekerheid te komen
wat er feitelijk in ons domineert het
goede of het slechte.
Beide begrippen zijn zeer relatief
en als er een volk is in Europa, dat
er veel over gepiekerd heeft, dan is
het wel het Duitsche.
Kant, de eenvoudige professor aan
een Oost - Pruisische universiteit
(1724-1804) leeraarde dat alleen dat
gene goed is, wat uit plichtsbesef ge
daan wordt, uit gehoorzaamheid aan
de zede wet.
Schopenhauer (1788-1860) maakte
de kritiek dezer theorie en verkondig
de er een andere, volgens dewelke het
motief eener «goede» daad alleen kan
gelegen zijn door in het belang van
anderen te handelen en wel uit
medelijden.
Volgens hem is medelijden het be
ginsel der moraal en wortelt het me
delijden in de opvatting dat de
individuen niet streng van elkander
te scheiden zijn en in hun diepste
wezen één zijn.
Nietzsche (1844-1900) vond op zijn
beurt dat zijn voorgangers naief wa
ren. Hij pakte dan ook uit met een
filosofie die een algeheele verandering
der ethische waardeering voorstond.
Deze wijsgeer negeerde een algemee
ne moraal. Hij bepleitte dat er een
rangorde is onder de menschen
heeren en slaven en dat deze klas
sen hun eigen moraal hebben. Nietz
sche hedft een afschuw van demokra-
tie. van gelijkheid, van het «kudde-
geluk». Om den mensch te verbete
ren acht hij het geweld, de tyrannie
en de slavernij bevorderlijker
Deze ethische theorieën behooren
allen tot het verleden, maar het lijkt
er ni?t naar dat de Duitschers van
heden verleerd hebben, dat Nietzsche
eens orakelde «dat de «heeren» meer
eerbied hebben voor het verleden dan
vertrouwen in de toekomst.
Inderdaad, het nationaal socialisme,
dat als doktrine een samenraapsel is
van dè meest tegenstrijdige en dema
gogische beginselen, heeft zijn «ethiek»
geput in die elkaar bestrij derde filo-
zofen om er een misselijke cocktail
van te maken.
De nazi's onthielden van Kant, dat
de plicht, de gehoorzaamheid aan het
ckategorisch imperatief» (het onvoor
waardelijk gebod) de hoogste deugd is.
Van Schopenhauer, die van nature
even knorrig, zonderling, wantrou
wend en alleen-levend was als het
Ille Rijk zelf, behielden zij de merk
waardige éénheidsgedachte, maar for
muleerde ze als één Rijk, één Volk,
één Führer. En dat dit laatste begrip
rechtstreeks wortelt in de Nietzsehe-
leer. zal wel niemand betwijfelen. Zoo
heeft Duitsehland nu zijn «heeren» en
zijn «slaven», zijn verschillende klas
sen en zijn «moralen», die, volgens den
wijsgeer zoozeer uiteenloopen, dat zij
geen algemeen grondbeginsel kunnen
hebben.
Wie deze hutsepot even omroert be
grijpt dadelijk waarom Hitier zwijnen-
vleesch en kalfsvleesch, zoowel als Sta
lin en Mussolini vrij kan dooreenmen
gen zonder den smaak zijner militaire
en industrieele «herren» al te zeer te
storen. Ze zijn sedert generaties aan
zwaren ethischen kost gewoongeraakt
en nu de omstandigheden alles heb
ben dooreengegooid verteren ze maar
wat hun met geweld wordt voorge
schoteld.
Dit gemis aan zedelijk evenwicht,
dat het gevolg is van de evenwichts-
verstoring op ekonomisch, maatschap
pelijk en politiek gebied, is een dér
aspekten der Duitsche krisis, die men»
in tijd van oorlog het best kan waar
nemen.
Ook het gemoed der strijders gelykt
één hutsepot.
Uit wanhoop brengen ze zelt hun
schepen tot zinken, ze mitrailleercn
weerlooze visschers, ze schenden hei;
volkenrecht op alle manieren, ze slaan
«blindelings» met hun mijnen en tref
fen soms hun eigen schepen, ze too-
nen zich kleinmoedig in hun aktie
met de kaperschepen, ze vluchten, ma
ken zich plots gereed om den strijd
weer aan te binden en... vernietigen
hun eigen wapens.
Zie maar de «Graf von Spee».
Duitsehland heeft getracht al die
onverklaarbare en tegenstrijdige zaken
uit te leggen. Maar het pleidooi was
niet overtuigend.
Tot nu plots de kommandant van
het vóór de kust van Uruguay gezon
ken kaperschip, Langsdorft, zelfmoord
heeft gepleegd om zoogezegd de tradi-
tioneele zeemanseer te redden.
Die man heeft moed betoond. Men
mag zijn daad apprecieeren zooals men
wil, één ding moet men erkennen
voor die daad is dezelfde kortstondige
maar energieke moed noodig geweest
die Cato de jongere, Demosteus,
Mithridates, Hannibal, Brutus, Cas-
sius en zooveel anderen hebben gehad
na de nederlaag.
Kommandant Langsdorff, die de
bevelen van den führer uitvoerde, had,
na afloop daarvan, zich niets te ver
wijten. De Duitsche pers riep trouwens
triomf om het geleverde zeegevecht.
Net zooals kommandant Raynal, dis
in 1916 het fort van Vaux verdedigde,
geen zelfmoord pleegde na de neder
laag en er niet minder als een ware
held werd om beschouwd, had kom
mandant Langsdorff evengoed in leven
kunnen blijven.
We herhalen hetde gecensureerde
dus verantwoordelijke nazi-pers, had
hem openlijk goedgekeurd Waarom
joeg hij zich dan een kogel door het
hoofd
Welke «eer» had hij verspeeld door
de bevelen van Hitier op te volgen
We durven het bijna niet aan, te
beweren, dat het antwoord in de vraag
zelt besloten ligt. Maar dien dood, die
niet overtollig is, dien dood, die iets
repareeren of bewijzen moet, verdui
delijkt eens te meer dat er iets niet
in den haak is met het gemoed der
Duitsche strijders.
Men verklaart dien dood niet door
de «heeren-moraal» van Nietzsche of
door het feit, dat soms een zeekapitein
verkiest met zijn schip ten onder te
gaan. Hadde Langsdorff aan deze veel
meer voorkomende hyperemoties toe
gegeven, hij zou zijn graf verkozen
hebben in dezelfde golven, die zich
over de «Graf von Spee» sloten.
Hij heeft het niet gedaan, wat daar
om niet 'zeggen wil, dat hij er den
moed niet toe had. Zijn besluit is ge
komen na een krisis die weinig be
lovend is voor het regime, dat ze ver
oorzaakte of na een kalme over
weging over de eer, die het Duitsche
volk, na de juichkreten en triomf-zan
gen vreeselijk zal verrast en ontsteld
hebben. Anders kan het niet.
Daarom hebben wij alle redenen te
meenen, dat het schot, waarmee kom
mandant Langsdorff het treurspel be
sloot, ook het hart van vele zijner
landgenooten onwillekeurig zal heb
ben geraakt.
NICK
Ingevolge de styging der levensduur
te hadden de mynwerkers recht op een
loonsverhocging van 2 1/2 per hon
derd. Na een beetje tegenstribbelen
werden de mynbazen toch verplicht toe
te geven.
Als vergelding stelden zy den eisch
een nieuwe verhooging van den prjjs
der steenkool te mogen invoeren.
De regeering komt aan die heeren
te zeggen ge verhoogt uw prijzen
niet.
Voor deze beslissing verdient de
de regeering onze gelukwenschen.
De mynbazen hadden zich het spel
letje te eenvoudig voorgesteld. Een
eerste maal verhoogden de loonen der
mijnwerkers met 5 t.h. en de opslag
op den prijs der kolen was 12 t.h.
Wij hebben hier aangetoond dat de
5 t.h. loonsverhooging de kolen slechts
met 3,20 fr. de ton duurder maakten.
Een eerste maal had de regeering
laten begaan. Wanneer de mynbazen
het een tweede maal wilden beproeven
heeft men die heeren woekeraars wan
delen gezonden.
We zouden iedere week willen in de
gelegenheid zyn de regeering geluk
te wenschen.
Het volk weet dat het offers te bren
gen heeft en wanneer het tijdens dezen
oorlog voor onze bevolking tot gelde-
lyke offers besluiten zal. mogen we
ons overgelukkig achten. De bevolking
is hiervan ook bewust en zal daarom
de offers aanvaarden.
Maar de bevolking vraagt terecht
dat die offers zullen zyn naar epn-
ieders vermogen, dat er geen zullen
zyn die er zich aan onttrekken.
De bevolking vraagt ook vooral dat
geen enkel misbruik zou toegelaten
worden en dat diegenen die zich tan
misbruiken schuldig maken, ongena
dig zouden gestraft worden.
We kenden reeds het schandaal van
de wol. Blijft alles by het afschaffer,
van het Office voor Bevoorrading
Andere spekulanten en O. W.ers
liggen op den loer; zal men ze laten be
gaan om dan weer een nieuw schan
daal aan te klagen
De handel, de normale handel met
het buitenland moet voortgezet wor
den maar niet ten koste van onze
eigen bevolking.
Duitsehland o.a. heeft vandaag een
groote behoefte aan zekere grondstof
fen en levensmiddelen.
Alvorens den uitvoer van hetzij ge
lijk wat toe te laten moet eerst de
zekerheid bestaan dat wy niets zullen
te kort komen.
Belgische fabrieken mogen niet stil
vallen bij gebrek aan grondstof door
die grondstof tegen woekerwinsten aan
het buitenland te verkoopen.
Op twee dagen werden 120.000 kgr.
eieren over de Duitsche grens gevoerd
Laat ons aannemen dat dit normaal
is. Dit mag echter niet toegelaten wor
den indien hierdoor in eigen land to
kort ontstaat waardoor de eieren dan
veel duurder zouden worden.
De ontduiking der belastingswetten
moet ook met yzerer. hand tegenge
gaan worden.
Men weet dat dit gebeurt. Niet bij
de arbeiders en de bedienden.
Het gebeurt op groote schaal bij al
diegenen die voor eigen rekening wer
ken als patroon, landbouwer, hande
laar, advokaat, geneesheer, enz. enz.
Waartoe dient het, opcentimes te
stemmen wanneer belastingsplichiigen
het middel vinden om heelemaal nieta
te betalen
Maar die belastingsontduiking krijgt
nu door de stemming van de militaire
belasting een nieuw uitzicht. Wie aan
de eerste belasting weet te ontsnap
pen, zal ook de tweede niet moeten
betalen. Het misbruik wordt dus dub
bel erg. Ook op het toekennen der kos»
telooze ouderdomsrentetoeslag heeft
de belastingsontduiking vèrdragenda
gevolgen.
Er moet dus kost wat kost aan dit
schandaal een einde gesteld worden.
En dat is het nu wat de bevolking
het recht heeft aan de regeering to
vragen.
Wanneer het leven moeilyk wordt
is het lichter om dragen wanneer
men weet dat het toch voor allen het
zelfde is.
De regeering moet er voor zorgen
dat dit zoo weze en dan zullen wij niet
nalaten haar te steunen, met al de
middelen waarover we beschikken.
ROEFFEL.
Vrijt deze krachtige zalf op keel, borst
1 rug. Ze werkt als een pappleister en
.oor de geneeskrachtige dampen, die
J inademt. Verwijdert congestie, verge
makkelijkt de ademhaling en verhelpt
verkoudheid meestal in
nacht.
