HET POLITIEK KLIMAAT
VAN DE HOOFDSTAD
NA DE SCHITTERENDE ZEGEPRAAL VAN DE ZWEEDSE SOCIALISTEN
O
20e Jaargang Nr. 39
Zaterdag, 28 september 1968
Een socialistische visie
De verburgerlijking
en verfransing
gaan hand in haiul
NORMALISATIE IN TSjTECHOSLOVAKIJE
De redenen
van het sukses
Toekomst plannen van de Zweedse premier
v
ut
voor
CQ
allen
UEUAKTIE EN ADMINISTllAÏIE ST.-i'IETEKSNIEL WSXKAAT 64
UEN'T Tel. 33 57 95 (4 lijnen) l'ostchcckrekenlng 5G7.33 «Het
Licht» Voor tie abonnementsprijzen 7.1e gewestelijke bladzijden
Venintw. uitgever OEKEYEN' K., Koningstraat ."Menen.
MÉ
f politiek klimaat in
Mm de hoofdstad veront-
IM 8L>i'ust ons uitermate. Er
heerst in de Brusselse-
kringen een mentaliteit die de
bezorgdheid van gans het land
moet wekken. De drie traditio
nele politieke partijen zijn er
ontredderd of staan op het
punt gesplitst te worden. De
meest homogene formatie is
de F.D.F. (Front démocratique
des Francophones), een kon-
servatieve groepering die
openlijk «Bruxelles francais-»
in haar vaandel heeft geschre
ven en wier direktieven door
de Franstaligen in de andere
partijen worden opgevolgd.
Ook in de Brusselse B.S.P.-
Fedcratie botert het niet. De
partijvoorzitter, Leo Collard,
poogt op dit ogenblik de
standpunten te verzoenen tus
sen de Federatie «Simonet» en
deze van de groep «elf» die bij
de verkiezingen met een apar
te Vlaamse lijst opkwam.
We hoeven de uitslag van
zijn inspanningen niet af te
wachten om te weten dat de
toestand in de Brusselse Fede
ratie nooit meer kan worden
wat hij vroeger was. Het enige
wat nog kan worden gedaan
is zoeken naar een «modus
vivendi» tussen twee volwaar
dige en gelijkberechtigde. Fe
deraties die in taalaangele-
genbecfen elk hun eigen weg
•zullen gaan en die grondig van
mekaar zullen verschillen.
We mogen de kwestie niet
van ons afschuiven met als
uitvlucht dat de perikelen van
de Brusselse E.S.Ï'.-Federatie
precies dezelfde zijn als van
de andere politieke partijen
in r'c hoofdstad.
Een dergelijke zienswijze
ware ons inziens te gemakke
lijk. VI ij moeten ons de vraag
stellen hoe het komt dat in
een socialistische partij derge
lijke taaltegenstelliiigen kon
den rijzen en wat de reden is
waarom wij ALS SOCIALIS
TEN deze vraagstukken niet
hebben kunnen oplossen.
In een werkelijke socialis
tische optiek hadden deze pro
blemen niet de bovenhand
mogen halen en zo dit toch
is gebeurd, dan betekent zulks
dat er ergens van de socialis
tische visie op de maatschap
pelijke problemen werd afge
weken. De B.S.E. zou er ver
keerd aan doen dit aspekt te
verwaarlozen.
Wat moet de grondslag zijn
van een socialistische visie in
zake taalvraagstukken
Zoals op elk gebied dient het
socialisme hier te vertrekken
van het gelijkheidsbeginsel.
Zomin als de socialisten zich
met het bestaan van een heer
sende en van een verdrukte
klasse kunnen verzoenen, mo
gen ze aannemen dat binnen
eenzelfde natie er burgers
zouden zijn wier taal van ho
gere orde en anderen wier taal
als van lagere orde zou wor
den beschouwd. Zij kunnen
diensvolgens noch aanvaarden
dat de heersende klasse de
taal aanwendt als een element
van overheersing waarmee ze
zich van het gewone volk wil
onderscheiden, noch dat deze
klasse haar taal als een alge
meen geldend patroon aan de
anderen opdringt. Gebeurt dit
toch dan hebben de socialisten
tot plicht de pretenties van
deze bovenlaag af te wijzen
en in deze afwijzing een ele
ment van de sociale ontvoog
dingsstrijd te zien.
In het besef van de gelijk-
licut vuil ane burgers, die nis t
alleen Individuele maar ook
maatschappelijke rechten en
plichten hebben, dient de taal-
integriteit van elk volk te wor
den gevrijwaard en dienen de
taalaangelegenheden in een
zelfde staatsbestel te worden
geregeld in een geest van we
derzijdse eerbied. Waar ver
schillende taalgemeenschap
pen mekaar ontmoeten rnoet de
onderwijstaal in funktie staan
van het kind en moet in diens
belang eik kind het recht ver
zekerd worden in de taal te
worden onderwezen die in het
gezin wordt gesproken.
Zomin als de socialisten
hebben kunnen dulden dat
uit naam van de vrijheid
een vader het recht zou heb
ben zijn kind te benadelen
door het van alle onderwijs te
onthouden, zomin mogen ze
dulden dat een vader uit
naam van de vrijheid zou
eisen dat zijn kind zou onder
wezen worden in een taal die
het niet of onvoldoende ver
staat. Eventuele druk of aan
sporing tot wijziging van taai-
regime uitgaande van een
«hoger sociaal milieu» dient
door de socialisten principieel
te worden verworpen.
We zouden deze tesissen
verder kunnen uitdiepen en
op grond van de SOCIALIS
TISCHE IDEEEN oplossingen
zoeken voor de taalvraagstuk
ken, die thans, spijtig genoeg,
van uit een te beperkt en te
bekrompen nationalisme wor
den benaderd.
De Brusselse B.S.P.-Federa-
tie is ons inziens te weinig
socialistisch geweest om de ge
gronde taalgrieven der Vla
mingen in de hoofdstad te be
grijpen.
Tit de analyse van haar
pers, de verklaringen van haar
leiders en de stellingen op
haar vergaderingen, blijkt dit
voldoende.
Nooit hebben deze partij
genoten verdedigt dat de
Vlaamse arbeider op zijn werk
in zijl. i p. te.ul moet w-tlrii
aangesproken; wel hebben ze
gepleit voor de vrijheid van
de bedr.iIfsleTder inzake taal
keuze. Nooit hebben ze een
goed woord over gehad voor
Vlaamse werkmensen die om
wille van den brode naar een
ander-talig gebied moesten
uitwijken; wel hebben ze met
overdreven ijver taalfaciiitei-
ten geëist voor de villabewo
ners, die geld genoeg hadden
om de te drukke grootstad te
ontvluchten. In de hospitalen
kiezen ze niet de zijde van
fransonkundige zieken, maar
wel van de nederlandsonkun-
dige dokters. (Als de socialist
Van Hooriek vragen stelt no
pens het ééntalige Fransspre
kend personeel in een centrum
voor sociaal verweer, waar ook
Vlamingen worden verzorgd,
dan wimpelt het Brussels blad
«Le Peuplc» hem af met als
De laatste rede van kameraad Dubcek over de trouw
aan de onafhankelijkheidspolitiek wordt eerst morgen
uitgezonden, de tekst is nog niet uit Moskou terug...
«argument» dat de toestand
voor de buitenlanders daar
nog «vreemder» is).
In de handel staan deze
partijgenoten uit naain van
de vrijheid aan de zijde
van de nederlandsonkundigc
middenstand, in de adminis
tratie van hun agglomeratie
wijzen ze de tweetaligheid van
de personen af en zullen in de
hoogste posten nederlandson-
kundlge ambtenaren voorrang
verlenen.
In gans hun houding ont
waart men een tendens van
verburgerlijking die in tegen
spraak is met de socialistische
waarden.
Het volstaat de handelswijze
van de Brusselse socialistische
burgemeesters na te gaan om
zich een beeld te vormen in
welke mate deze afwijkingen
het socialisme bedreigen hun
snobisme, hun voorkeur voor
selekte gezelschappen, de toe
spraken in de Lions en andere
clubs, waar ze door de bour
geoisie op warm applaus wor
den onthaald, de confidenties
tegenover het bourgeois-blad
«Le Soir», hun dandy-achtige
kleding, hun «petites maniè-
res», het handjes-zwaaien en
andere belachelijkheden, hun
manie om instellingen, straten
en wijken naar eigen naam te
noemen en vooral hun toena
dering tot de burgerlijke par
tijen om gezamenlijke pro
gramma's op te stellen. Al de
ze tekenen wijzen op een ideo
logisch verval dat zich in de
«socialistische» middens van
de hoofdstad manifesteert en
waartegen ons inziens de gan
se partij moet reageren.
De tendensen van de F>-nns-
dolheid en de verburgerlijking
zijn in de hoofdstad een alge
meen verschijnsel, want dat
gene wat zich in de Simonet-
federatie voordoet ontwikkelt
zich nog in sterkere mate in
de burgerlijke, partijen.
Men zou zeggen dat het po
litieke leven te Brussel een
stadium van oververzadiging
heeft bereikt. De hoofdstad
beeft teveel de macht en de
rijkdom naar zich toegetrok
ken en dreigt zich nu in haar
hoogmoed en eigenliefde af te
zonderen. Ze heeft geen oog
meer voor de noden die zich
elders in het land bij de wer
kende mensen doen gevoelen.
Brussel is een waterhoofd...
zonder hersens. We vragen ons
af of de politieke leiders er
nog zullen ontwaken voor het
te !aat is.
P.D.B.
Men verkope nooit het vel
van de beer voor hij gescho
ten is.
Dit werd nogmaals bevestigd
bij de wetgevende verkiezin
gen in Zweden.
Trots al de pessimistische
pronostieken van bepaalde
journalisten en waarnemers,
trots de beweringen dat de so
cialisten nu reeds te lang aan
de macht waren, dat de sleet
er in kwam. dat de jonge kie
zers verandering wilden, en
niettegenstaande het feit dat
de burgerpartijen enigszins
samenspanden om de socia
listen te wippen, beslisten de
kiezers er anders over.
Zij bezorgden de sociaal-
demokraten een schitterende
overwinning.
Van 113 zetels gingen deze
naar 125 d.i. 12 winst. De gro
te verliezers zijn de liberalen
die van 43 op 33 vallen (-10)
en de kommunisten die 5 van
hun 8 zetels verliezen.
De konservatieven verloren
1 zetel en de centrumpartij
(vroeger landbouwers) won er
vier.
De socialisten behaalden de
absolute meerderheid 125 op
233 zetels herstelden zich van
1364 en waren sedert 1931
nooit zo sterk vertegenwoor
digd in de Kamer.
De deelneming der kiezers
was ook nooit zo groot als nu
(85,7 De socialisten haal
den 50,7 der stemmen (te
gen 42,3 in 1966); de libe
ralen verloren 3 de cen
trumpartij ging van 13,2 op
16,2 de kommunisten be
kwamen nog slechts 3 te
gen 6,4 in 1966 en verloren
140 000 stemmen.
Zij zijn drieledig
1. De vrees van de loontrek
kers voor de toekomst van
hun tewerkstelling, de bedrei
ging met werkloosheid. Er
zijn reeds 30.000' werklozen en
dat is veel voor Zweden. De
betrekkingen tussen werkge
vers en werknemers zijn moei
lijker geworden. De regering
liet klaar en duidelijk haar
wil kennen de volledige te -
werkstelling te vrijwaren; zij
wil een grotere deelneming
van de staat in de ekonomie
nemen door een strengere pla-
ni fleering en het verstrekken
van openbare kapitalen in de
voornaamste sektoren. dit in
samenwerking met het privé-
initiatief. En de Zweedse so-
ciaal-demokratie heeft er zich
wel voor gewacht een «inko
menspolitiek» te voeren.
In samenwerking met het
vakverbond werd een krach
tige kampagne gevoerd tegen
het absenteïsme en het a-poli-
tisme.
Zelfs als een werknemer
goed verdient blijven zijn
klassebelangen dezelfde. Hij
dient zich niet aan de zijde
van het patronaat te scharen.
De globale massa loontrekkers
vermindert niet, zelfs als er
onder hen meer bedienden en
funktionarissen komen. Het
was niet onmogelijk aan deze
enorme massa een gemeen
schappelijk klassebewustzijn
te geven.
En de derde reden is na
tuurlijk de internationale toe
stand na de Russische agressie
tegen Tsjechoslovakije. De
Zweedse kommunisten zijn er
de eerste slachtoffers van in
West-Europa, alhoewel zij de
aanval veroordeelden en zeer
onafhankelijk staan t.o.v.
Moskou. Maar voor een grote
massa is kommunisme U.S.S.
R. De neo-stalinistische kon
servatieven zijn de grootste
verantwoordelijken voor het
teloorgaan van de ideologie
die zij aankleven maar verra
den.
Ondervraagt over zijn toe-
iromstige politiek verklaarde
de 67-jarige partijgenoot ER-
LANDER die sedert 1946 eer-
ste-minister is, dat hij, nu hij
over een sterke meerderheid
beschikt, alles zal in het werk
zetten om een ekonomische
politiek te voeren die de loon
trekkers zal kunnen voldoe
ning schenken.
En hij legde de nadruk op
de volledige tewerkstelling,
het aanwenden van efficiënte
planificeringsmiddelen, en een
grote invloed van de staat in
de bedrijvigheid der grote on
dernemingen.
Pgt EP.LANDER zei ook dat
hij zijn partij niet meer zou
aanvoeren bij de komende
verkiezingen van 1970.
De nieuwe Kamer zal inder
daad maat twee jaar zetelen.
De Senaat zal worden afge
schaft en er zal één enkele
Kamer met 350 leden komen.
