^Be%t Van <Koo>Uck in de JCamet
AALST
FABRIEKSTAD
174
L.P. BOON
(Vervolgt)
Zie begin biz. 1
zijn. Dit neemt echter niet weg
dat het regeerakkoord leidt tot
een versterking van de bestaan
de netten en dus van de verdere
verzuiling.
Dat spijt ons
- omdat wij menen dat de tijd
voorbij is van onderwijs en kui
tuur in intellektuele en filoso
fische ghetto's
- omdat de aantredende genera
ties willen breken uit een geslo
ten onderwijssysteem waarin
de dialoog wordt afgewezen en
slechts één waardensysteem
wordt voorgehouden
- omdat dit gespleten onderwijs
en het nettensysteem een onge
looflijke mensen- en geldver
spilling zijn, mettertijd finan
cieel onhoudbaar worden en
derhalve nu reeds een rem «ijn
op de verdere demokratisering
van het onderwijs.
De meerderheid in de B.S.P.
heeft het regeerakkoord aan
vaard. Dit zal er ons echter niet
van weerhouden openlijk de plu
ralistische gemeenschapsschool
als oplossing van het onderwijs
probleem te blijven verkondigen.
OM DEZELFDE REDEN ALS
DESTIJDS W. MARTENS
Wij zijn voor de pluralistische
school om dezelfde reden als des
tijds door de C.V.P.-jongeren met
Wilfried Martens vooropgesteld.
Wij zijn daarvoor omdat de ge-
meenssehapsshool beantwoordt
aan de pluralistische wereld van
vandaag en omdat slechts in haar
schoot ieders levensopvatting
niet alleen geëerbiedigd, maar te
vens positief benaderd en bege
leid wordt en aan elke leerling
de mogelijkheid wordt geschon
ken de eigen levensopvatting te
verrijken in een open konfron-
tatie met andersdenkenden, in
een vrije ontmoeting met ver
schillende waardesystemen.
Van Hoorick toont verder aan
dat deze opvatting ook geldt voor
de kulburele sektor, met name
voor de kulturele centra en het
bibliotheekwezen. Hij noemt het
onaanvaardbaar moest men in
deze sektoren dezelfde weg als
met de scholen willen opgaan.
DE NIET-KATHOLIEKEN
WORDEN MOREEL
GEDISKRIMINEERD
Het wordt tijd dat men er zich
rekenschap van geeft dat de niet-
katholieken niet langer willen on
derworpen blijven aan een waar
densysteem waardoor zij voort
durend op moreel en etisch ge
bied gediskrimineerd worden. Het
verheugt ons dat de regerings
verklaring gewaagt van het vrij
maken van voorlichting en ver
koop van voorbehoedsmiddelen,
de aanpassing van de abortus
wetgeving en de rechten van de
moeder van een onwettig kind.
Het is wraakroeping dat men nog
steeds de uitdrukking onwettig
kindgebruikt. Alle kinderen en
alle moeders moeten dezelfde
rechten hebben en op hetzelfde
respekt kunnen rekenen. De an
dere uitdrukking inzake aanpas
sing van de wetgeving op abor
tus is al te vaag en vatbaar voor
interpretatie.
Van Hoorick polemiseert dan
met een woordvoerder van de
C.V.P., de h. Blanckaert, die ver
klaard had eerbied te willen op
brengen voor de opvattingen van
de niet-kabholieken maar die al
vast had laten verstaan dat er
grenzen zijn inzake abortus. Het
heeft geen zin, aldus Van
Hoorick. de bestraffing van de
abortus in ons strafrecht te be
houden wanneer deze in ons om
ringende landen is afgeschaft. Dit
leidt enkel naar een sociale naast
een morele diskriminatie, zoals
zelfs drie professoren van de
Kath. Universiteit van Leuven
nog onlangs beklemtoonden.
Want de begoeden vinden de weg
naar de buitenlandse abortuskli
nieken, de minder-begoeden al
leen blijven de slachtoffers van
de Belgische katholieke abortus
wet. Wij klagen deze schijnhei
ligheid aan. Het geval van Dr.
Peers en de solidariteitsbeweging
zijn betekenisvol. Dergelijke ak-
ties zullen toenemen tot zolang
de vrouw niet volledig over zich
zelf zal beschikken op het gebied
van de zwangerschapsonderbre
king zoals in andere domeinen.
DE KOMMUNAUTAIRE
AKKOORDEN VERBETEREN
De voorstellen van de regering
op kommunautair gebied zijn een
basis. Van Hoorick dringt dan
ook bij de oppositie aan de dis-
kussie hierover in de speciale ko-
missie niet af te wijzen. Dit is
een kans om uit de hervorming
van onze instellingen te halen
wat er thans maximaal inzit, om
te trachten deze hervorming nog
te vereenvoudigen, om de burger
zo dicht mogelijk bij de demo-
kratische besluitvorming te bren
gen.
DE DEMOKRATIE HOUDT OF
AAN I»E POORT VAN DE
FABRIEK
De demokratisering kan echter
slechts betekenis hebben wanneer
zij de gehele maatschappij om
vat. De hervorming van de in
stellingen is derhalve slechts een
onderdeel. De demokratie houdt
nog steeds op te bestaan aan de
poort van de onderneming. Er
wordt in het regeerakkoord een
stap in de goede richting gedaan
zoals de verbetering van het eko-
mischen financieel toezicht van
de ondernemingsraden, hun kon-
trole op de staatshulp aan de on-
Jierneming, het verplicht boek-
hcudkund'g plan, de mogelijk
heid van industrieel overheidsini
tiatief en van gemengde bedrij
ven, de herstrukturering van de
elektriciteitssektor en de aktieve
openbare deelname aan de aard-
oliesektor. Dit is van socialisti
sche inspiratie, maar het mag
geen dode letter blijven. Het be
antwoordt echter niet aan het
geheel van onze socialistische
maatschappijvisie omdat het hier
tenslotte ook maar een vergelijk
van tegenstrijdige standpunten en
het resultaat van de bestaande
krachtsverhoudingen is.
ONAANVAARDBARE SCHA
DUWZIJDEN IN HET SYSTEEM
NIEUWE TEGENSTELLINGEN
Het neo-kapitaiisime kenmerkt
zich door de internationalisatie
van het kapitaal en de onderne
mingen en door een toenemende
tussenkomst van de overheid in
het ekonomisch leven. Door dit
laatste heeft men een bestendige
ekonomische groei kunnen verze
keren en een relatieve welvaart
kunnen scheppen.
Maar dit systeem heeft voor ons,
soccialisten, onaanvaardbare
schaduwzijden:
- ondangs de ekonomische groei
neemt de werkloosheid toe
- grote bevolkingsgroepen blij
ven tekort hebben
- het leefmilieu wordt vernietigd
en er is gebrek aan kollektie-
ve voorzieningen
- de kloof tussen de westerse en
de derde wereld verdiept
- er is nog altijd oorlog die wordt
onderhouden
- de nieuwe ekonomische politiek
van het neo-kapitalisme steunt
op een permanente inflatie dis
de grootste zorgen baart.
Van Hoorick verheugt er zich
over dat eerste-minister Lebur-
ton in zijn verklaring ocg heeft
gehad voor deze problemen de
aankondiging van de erkenning
van Noord-Vietnam de nieuwe
maatregelen voor de gepensio
neerden, invaliden en gehandi
capten: de aankondiging van een
Fonds voor gemeensohapsuitrus-
tingen de hulp aan de derde we
reld het probleem van de prjj-
zenstijgingen. Ik hoop aldus Van
Hoorick dat de regering in dit
alles moge slagen maar ik be
twijfel of de voorziene middelen
toereikend zullen zijn. Men ris
keert in nieuwe tegenstellingen
verstrikt te geraken zoals ener
zijds de stijging van de staatsuit
gaven om. door het onderwjjsak-
koord en anderzijds de voorgeno
men bestrijding van de inflatie.
Veel zal afhangen van de moed
die de P.V.V.-minister van finan
ciën al dan niet zal willen op
brengen om de fiskale ontdui
king te bestrijden, zoniet komen
er nieuwe belastingen.
NIEUWE MENSELIJKE
VERHOUDINGEN EN EEN
ANDERE EKONOMISCHE
POLITIEK
De mens van vandaag begint
zich meer en meer te bekomme
ren om de kwaliteit van het le
ven. Dit is niet enkel een kwestie
van het leefmilieu. Het is ook en
vooral een kwestie van andere
menselijke verhoudingen en bij
gevolg van een andere ekonomi
sche politiek, nl. de vervanging
moet de mens in staat gesteld
het gemeenschapsbelang, Daar
voor moet de mens in staat ge
steld worden om doelbewust in
te grijpen in de ekonomie. Daar
voor moet de gemeenschap de
kontrole krijgen op de private
sektor, moet de openbare sektor
van de ekonomie worden uitge
breid in funktie van de nood
wendigheden en moet het eigen
domsrecht van de produktiemid-
delen beperkt worden waar het
strijdig is met het algemeen
belang.
VOOR EEN REGERING
STEUNEND OP EEN VOORUIT
STREVEND FRONT
De huidige regering is niet in
staat zover te gaan. Het regeer
akkoord is door de meerderheid
in de B.S.P. aanvaard en wij zul
len het dus naleven. De socialis
tische onderhandelaars hebben
zich beijverd zover te gaan als
zij konden op het stuk van de so-
Zie begin blz. 1
Wij zijn van oordeel dat de kop
peling van de sociale uitkeringen
wegens werkloosheid, ziekte, ar
beidsongeval, bedrijfziekte en
pensioenen, en in algemene zin
alle uitkeringen die er op gericht
zijn het loon te vervangen, niet
enkel waardevast moeten gemaakt
worden door ze te koppelen aan
het verloop van het indexcijfer
der konsumptieprijzen, maar dat
ze daarenboven welvaartvast moe
ten gemaakt worden door ze te la
ten schommelen volgens de groei
van de werkelijke lonen.
Wij willen dus dat, voor alle so
ciale uitkeringen die gederfd loon
vervangen, de thans bestaande
waardevastheid, en dit sluit niet
in dat wij bedoelen dat het aan
gewende meetinstrument niet vat
baar is voor verbetering zal dienen
vervangen te worden door een pe
riodieke aanpassing aan het wel
vaartspeil zoals het blijkt uit de
«werkelijke» loonsevolutie de be
doelde sociale uitkeringen, moeten
dus welvaartsvast worden ge
maakt.
Dit zou trouwens voor gevolg
kunnen hebben, dat wij ons so
ciaal verzekeringsstelsel wel enigs
zins eenvoudiger zouden kunnen
maken, iedereen is er trouwens nu
van overtuigd dat een herstruktu
rering van de sociale zekerheid
zich opdringt. Immers wat in 1945
prioritair was, kan vandaag aan
vullend zijn, daarbij dient ook ge
zegd te worden dat een verdere
stijging van liet onrechtstreeks
loon ons als niet wenselijk voor
komt.
Een andere belangrijke eis in
het geheel van de sociale wetge
ving is het feit dat meer en meer
stemmen opgaan voor het invoe
ren van een wettelijk minimum
maandloon.
De aanloop van deze eis is
waarschijnlijk het feit dat de vo
rige regering voor het personeel
van de openbare besturen een na
tionale minimumwedde heeft vast
gelegd die heel wat hoger ligt dan
in de verschillende andere sekto
ren van het bedrijfsleven. Deze
eis lijkt mij trouwens meer dan
normaal, het zou ons trouwens
toelaten, dit in funktie van be
paalde hervormingen, onze sociale
vergoedingen en uitkeringen op 'n
eenvoudige manier te laten rege
len.
De invoering van een wettelijk
minimumloon zou ons trouwens
moeten toelaten een bepaalde ver
delingssleutel te vinden tussen
enerzijds kapitaal en anderzijds
arbeidsintensieve bedrijven, wat
mij als een dringende noodzaak
voorkomt. Het is immers vandaag
cciale en ekonomische hervormin
gen. De socialistische aktie moéï
ook bulten de regering voortgaan
voor de opvattingen die de onze
zijn. En Van Hoorick besluit met
de noop uit te drukken dat zich
eens in ons land een meerder
heid moge aftekenen die in alle
opzichten, ekonomisch, sociaal,
kultureel en moreel kan steunen
op een waarachtig front van alle
progressisten.
duidelijk dat een weloverwogen
politiek terzake meer dan nood
zakelijk is.
Een ander belangrijk feit al
thans voor degenen begaan met
sociale aangelegenheden, is de
verklaring omtrent de toenadering
tussen arbeiders en bediendensta
tuut. Het is immers zo dat sinds
1954 de beide statuten naar el
kaar toegroeien, dwz. dat ze fun
damenteel beheerst worden door
dezelfde principes, doch princi
pes hebben slechts werkelijke be
tekenis indien ze tot gelijke resul
taten leiden. Zulks is echter niet
het geval, inzonderheid wat be
treft de stabiliteit van de betrek
king waarvan één der determine
rende elementen de duur van de
vooropzeg is.
Het is te vrezen dat het verder
bestaan van twee afzonderlijke
stelsels in de zeer nabije toekomst
aanleiding kan geven tot heel wat
sociale konflikten, de opheffing
ervan is dan ook van dringende
noodzaak en kan zeker wat de be
heerskosten betreft heel wat be
zuinigingen meebrengen.
Nog een woord over de pensioe
nen, met voldoening nemen wij
kennis van de nieuwe regeling
terzake en willen hier zeker onze
dank betuigen tegenover Oud-Mi
nister Namèclie. Het komt mij
nochtans voor dat ook op gebied
van de verlaging van de ouder-
domsgrens iets dient gedaan te
worden.
Wanneer men het probleem lou
ter bekijkt in funktie van ons hui
dig stelsel, hebben degenen die het
als financieel onhaalbaar beschou
wen wellicht gelijk. Het ware
nochtans wel eens nuttig na te
gaan hoeveel er uitgegeven wordt
aan de werknemers tussen 60 en
65 jaar aan vergoedingen voor
ziekte en invaliditeit.
Ik meen dat het probleem als
dan een totaal ander uitzicht
krijgt trouwens diegenen die het
arbeidsproces en de steeds stij
gende produktiviteit van nabij
volgen weten maar al té best dat
een verlaging van de pensioen
leeftijd zich opdringt.
Kd Vernimmen heeft verder
enkele opmerkingen gemaakt over
de problemen der zelfstandigen en
over bepaalde aspekten van een
regionaal ekonomisch beleid.
Kortom, onze socialistische par
lementairen zijn niet zinnens zo
als Vernimmen terecht heeft ver
klaard het vertrouwen aan de re
gering betekent geen blindelingse
volgzaamheid.
,1 VLAAMS WEEK RI. AD
VOOR ALLEN
GEEn JfES" MEG
Over de armoede zal ik het zo dadelijk wel heb
ben, maar omdat ik dit hoofdstuk de titel „de win
kel-socialisten" gaf zoals de liberalen nu hun
vroegere vrienden en medestrijders noemden be
gon ik graag eerst nog uiteen te zetten, hoe het met
het socialisme stond. Dit vooral omdat nu ook hun
blad Recht En Vrijheid er was, en men hierdoor
week aan week hun handel en wandel volgen kon.
Hierop kon ik opmaken hoe hun coöperatieve bloei
de, hun bakkerij, hun winkel van net alles wat men
zich maar voorstellen kon, kleren en levensmidde
len en noem maar op. En ik zal niet afgunstig hier
om worden, zoals de liberalen, want dit winkelhou-
den der socialisten heeft inderdaad in veel hunner
gezinnen de bitterste nood gelenigd. Daar konden
zij het brood goedkoper krijgen, daar konden zij
zich aan verminderde prijzen wat kleren aanschaf
fen, smout en zout en zeep. En wat meer vas, kreeg
elk van hen om de drie maand zijn deel in de
«winst» uitgekeerd. De coöperatieve was een rug
steun voor wie bij de socialisten aangesloten was,
maar niet meer dan een rugsteun. Aan die steeds
dreigender crisis, aan de algemene honger die heers
te, aan betere wetten om hieraan het hoofd te bie
den, kon helemaal niets veranderd.
Maar het blad Recht En Vrijheid verscheen dus,
elke week, als een blad voor de socialisten der ganse
Denderstreek. Toch was het leeuwenaandeel aan
nieuws voor Aalst want het werd in hoofdzaak opge
steld door Alfred Nichels, terwijl de berichten over
de vakvereniging uit de ietwat stroeve pen van Hen
ri Flips kwam. Door intense propaganda onder hun
partijgenoten werd het de eerste weken op goede
1900 exemplaren verspreid, maar door het ontbre
ken van voldoende nieuws voor Geraardsbergen en
Ninove, slonk het reeds In maart tot 1650 exempla
ren, en door de nijpende crisis en de steeds grotere
armoede in ons stadje, viel het ten slotte op maar
Relaas vaD de sociale en politieke strijd in de
negentiende eeuw
1000 exemplaren. Toch moet ik zeggen, dat dit voor
Aalst alleen nog een hoog cijfer was, rekening er
mee houdend dat veel oudere fabrieksarbeiders
nooit hadden leren lezen of schrijven, en dus hele
maal niets hadden aan het kopen van zo'n blaadje,
en dat het schrijnend tekort in alle werkersgezinnen
elke nutteloze uitgave deed vermijden.
Daar het blad op de persen van Vooruit gedrukt
werd, was André Van der Meersch er automatisch
verkoper van geworden. Maar Nichels zag het blad
graag in alle omliggende dorpen verspreid worden,
en hierom werd dan als ronddrager Stantje Vergey-
len aangesteld, een der socialisten van het eerste
uur. Toch was dit geen werk voor het reeds 60-jarige
Stantje, belast en beladen met pakken bladen naar
alle buitengemeenten op te stappen. Hij ondervond
bovendien, dat zo iemand een stoot en een stamp
in ontvangst moest kunnen nemen. Op weg naar
het dorp Kerksken werd hij door een groep katolie-
ken in een bosje opgewacht, ze gaven hem een duch
tige rammeling en wilden hem ook no.g zijn bladen
ontnemen. Te Haaltert werden op last van het ge
meentebestuur aanplakbrieven uitgehangen, met
mededeling „dat het verboden was met weekbladen
te leuren", en nietsvermoedend Stantje werd dan
ook in de zondagmorgen tussen twee veldwachters
te schande gesteld. De dorpelingen, die de kerk ver
lieten, kwamen hem allerlei vuilnis in het gelaat
werpen. Ook te Mere werden hem door burgemeester
en veldwachter moeilijkheden aangedaan.
Ik weet wat pastoors, burgemeesters en veldwachters
allemaal hebben uitgespookt met de verkopers van
mijn eigen bladen maar voor wat Recht En Vrijheid
betreft moet ik toch zeggen, dat het wel een beetje
hun eigen schuld is geweest. Dat Stantje er rondliep
met een rode pet op het hoofd, door een toeter
schreeuwend «Hecht En Vrijheid, het blad der so
cialisten», was reeds iets, dat inderdaad als een rode
lap op deze stieren der buitengemeenten werkte.
Maar erger was het, dat een groot deel van het proza
uit rechtstreekse aanvallen tegen de pastoors dezer
buitengemeenten bestond. Op haast volle pagina er
van werd het geval behandeld van de onderpastoor
te Kerksken, die een jonge vrouw met naam An-
neessens had verleid. Nu ja, ik weet het, pastoors
en onderpastoors mochten zich die tijd veel te veel
veroorloven, maar ik vraag me af of het echt nodig
was aan zoiets een hele pagina te verspillen, terwijl
er in deze armoetijd toch heel wat andere katten te
geselen waren.
Verder werd het blaadje ook nog gevuld met nog
langer en nog monotoner aanklachten tegen de li
beralen, kolommen en kolommen vol, zoals Nichels
het nooit als correspondent aan Vooruit had gekund.
Dendergalm, het weekblad der liberalen dat ja
renlang was gelezen door alles wat vrijzinnig moest
genoemd schreef nu smalend over «dit nieuwe
gazetje, dat de samenleving' wou herbakken in een
rode en winstgevende broodoven". En nog heel wat
smalender noemden ze dezen, waarmee ze nog zo
lang geleden samen door de straten betoogden, de
winkel-socialisten».
