Nieuwe reeks posters AMSAB
Inleiding tot de idee
Louis Paul Boon
't\-W
.a\iS'
Socialistische
Standpunten
KAdïStOr*js
Solidariteitsknoop met
Nicaragua
CSC-Vormingswerk gewest Aalst
naar Straatsburg
door CSC-Vormingswerk Gewest Aalst
Vijf jaar geleden gaf het Ar
chief en Museum van de So
cialistische Arbeidersbewe
ging een reeks van 7 posters
uit naar oude affiches van de
Maison du Peuple, 1899, ont
werper Jules van Biesbroeck
Jr.
socialistische beweging. We
gens het grote sukses van deze
reeks wordt nu een nieuwe
reeks van 5 reprodukties aan
geboden.
"KLEINE PIET"
L 4
Opdof ohm kl«in« l"l«f nooit
4* eorloflftonpofon konno,
bolcot ml} stemmen
VO«r 40 SOCIALISTEN!
Kleine Piet, 1929, ontwerper
Rik
PR; 'WPffr
Volkskliniek - Bond Moy-
son, 1928, ontwerper Haeck
CSC-Vormingswerk gewest Aalst
Maandag 26 januari 1987 om 19 uur
Volkshuis, Markt 8 te Zottegem
Kadervormingsavond
"Gewestelijke Programmatie 1987"
CSC-Vorminglswerk Gewest Aalst
Maandag 26 januari 1986 om 21 uur
Volkshuis, Markt 8 te Zottegem
Algemene vergadering
Agenda:
- goedkeuring afrekening 1986 en begroting 1987
- goedkeuring werkingsverslag 1986 en jaarprogramma 1987
- mededelingen
De Voorzitter De Secretaris
Willy Vernimmen Chris Vancoppenolle
Praktisch
Inschrijvingen
Deze reis wordt financieel mede mogelijk gemaakt
dankzij een tegemoetkoming in de reiskosten door het
Europees Parlement.
Toen de voorstad groeide,
werd in het centrum van Aalst
de slopershamer gehanteerd
- aanvankelijk met enige te
rughoudendheid, maar zeer
snel met heel veel ongeduld
en geweld. Wat heeft dat met
Boon te maken? Houdt dat
verband met zijn literair en
plastisch werk? Voor mensen
die Aalst niet kennen en het
werk van Boon niet zo gron
dig gelezen hebben is er wel
licht geen verband, maar
voor Aalstenaars en close
readers is de relatie tussen de
fabrieksstad en de auteur heel
duidelijk. En precies die rela
tie, zoals vastgelegd in zijn
werk, is de idee Lous Paul
Boon. Het klinkt misschien
wat eigenaardig, maar Gil-
liams schreef toch ook een
Inleiding tot de idee Henri de
Braekeleer.
De Idee "Louis Paul Boon"
Ook de afbreker bouwt op
Filosofisch baanbreker
4 - 16 januari 1987 - «Voor Allen»
kuituur
«««f
Mj(kv< wP.ft» aftfafc»
In de ontwikkeling van de arbei
dersbeweging neemt de affiche een
heel bijzondere plaats in. Wanneer
vanaf 1890 voor de Belgische
Werkliedenpartij een periode van
onstuitbare expansie begint, krijgt
deze strijdvorm erg veel aandacht.
De affiche bood niet alleen een
uitgelezen medium om akties en
stellingen te propageren; het was
tevens de weerspiegeling van de
artistieke opvattingen van de arbei
dende klasse.
100 jaar later blijkt de interesse
voor deze hoogstandjes van propa
ganda en vormgeving nog zeer le
vendig te zijn,. De,massale, vraag
naar de posters en het sukses van
de affichetentoonstelling "De Rode
Verleiding" bewijzen dat.
Daarom brengt AMSAB een nieu
we reeks posters uit. Deze keer
gaat het om 4 reprodukties uit de
jQi:po»T.TC
rijke afficheverzameling en 1 afzon
derlijke reproduktie van een schil
derij.
Het AMSAB heeft een gratis kleu-
renfolder ter beschikking voor de
geïnteresseerden. Een briefje naar
de vzw AMSAB, Sint-Pieters-
nieuwstraat 23 in Gent, volstaat.
Telefoneren gaat nog vlugger: 091/
24.00.79.
Inleiding: Chris Vancoppenolle
(gewestelijk sekretaris)
Alle afdelingsverantwoordelijken
en belangstellenden op post!
In het jongste nummer van "Socia
listische Standpunten" onderzoe
ken Sevi-medewerkers L. De Witte
en E. Imbrechts het politiebeleid in
België. In een uitgewerkte bijdrage
belichten de auteurs de verscheide
ne aspekten van het wetsontwerp
Gol ten aanzien van de veiligheid
van de burger en de geplande rege
ringsmaatregelen, waarbij als
tegenwicht een betere parlementai
re kontrole ter bescherming van de
burger wordt voorgesteld.
SEVI-direkteur Etienne Mangé
ontleedt de oorzaken van de faling
van De Morgen.
Verder bevat Socialistische Stand
punten, 1986, nr. 6 nog bijdragen
over overheidsinvesteringen, taal
gebruik van politici, televisie en
verkiezingen en de "ijzeren kern"
van de CVP. Het tijdschrift "Socia
listische Standpunten" verschijnt
tweemaandelijks. Een afzonderlijk
nummer is te verkrijgen door stor
ting van 120 fr. op rekening 870-
0000854-44 of 000-0529429-03 van
SEVI, Grasmarkt 105/55 te 1000
Brussel. Een jaarabonnement kost
600 fr. en 300 fr. voor gepensio
neerden en jongeren.
In samenwerking met Socialistische
Solidariteit zet de Culturele Cen
trale van september 1986 tot maart
1987 een projekt op rond Nicara
gua. Onder het motto "knoop soli
dariteit aan met Nicaragua" wor
den halsdoeken verkocht ten voor
dele van twee kledingkoöperatie-
ven in Nicaragua: Leon (Noord-
West Nicaragua) en San Marcos
(bij Managua).
Wie belangstelling heeft kan tijdens
de kantooruren terecht bij Socialis
tische Solidariteit, Grasmarkt 105,
bus 46, 1000 Brussel op 02/
513.29.60.
\i>0
V>
De Europese Gemeenschap EG) regelt van langsom meer zaken in
ons leven. Hoewel je dat misschien niet altijd direkt merkt. Zo werd
de EG opgericht omdat bleek dat de landsgrenzen de internationalise
ring van het produktieproces te zeer in de weg stonden. De economie
van de lidstaten diende beter op elkaar afgestemd. De tariefmuren
werden afgeschaft. Aan de buitengrens van de Gemeenschap werd
eenzelfde invoerrecht ingesteld. Het vrije verkeer van personen,
diensten en kapitaal werd mogelijk. Een gemeenschappelijk land
bouwbeleid kwam tot stand.
Binnen de EG zijn een aantal instellingen werkzaam, die elk hun
steentje bijdragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen zoals
het Europees Parlement, de Raad van Ministers, de Europese Raad,
de Europese Commissie en het Hof van Justitie. Een doolhof van
instellingen op het eerste gezicht.
Daarom organiseert CSC-Vormingswerk Gewest Aalst een
driedaagse vormings- en studietrip om een en ander ter
plaatse te bestuderen. De dagen in Straatsburg zal de cursist
in de mogelijkheid stellen om een inzicht te verwerven in de
struktuur van de instellingen. Daarenboven wordt tijd voor
zien voor diverse bezoeken aan de stad en omgeving en ook
aan de tussendoorse ontspanning wordt gedacht.
Wanneer: van woensdag 18 tot en met vrijdag 20 februari 1987
Hoe: eigen wagens (contact: gewestelijk sekretaris Chris Vancoppe
nolle)
Begeleiding: Europarlement: Willy Vernimmen
Historisch/toeristisch: Chris Vancoppenolle
Culinair/oenologisch: Georges De Ville
Deelname: voor de drie dagen met logies en halfpensioen in een
comfortabel hotel betaalt men slechts 1.500 fr.; maak dus gebruik
van deze enige gelegenheid!!
Het volledige programma wordt aan de ingeschrevenen te gepasten
tijde bezorgd. Een documentatiepakket wordt voorzien.
Inschrijvingen gebeuren via telefonische of schriftelijke melding aan
het gewestelijk CSC-sekretariaat, Houtmarkt 1 te 9300 Aalst (tel.:
053/70.51.51) en wordt bevestigd door het overmaken van de som
van 1.500 frank op rekeningnummer 870-0001030-26 van CSC-
Vormingswerk, 9300 Aalst met vermelding "studiereis Straatsburg"
en dat ten laatste op vrijdag 16 januari 1987. Er zijn nog een beperkt
aantal plaatsen vrij
Wat is dan die idee Louis Paul
Boon? Het is alleszins een com
plexe idee, een weinig rooskleurige
gedachte en in het stom protest
vaak zo huiveringwekkend natura
listisch dat het geschreven woord,
niet bedoeld om op te ruien, toch
kwaad bloed zet, aanzet tot op
stand en tegelijkertijd tot méér me
demenselijkheid.
Ook de afbreker bouwt op, schreef
hij - inderdaad: de afbraak van
fnuikende systemen, van verkrotte
buurten, dat alles was nodig om
ruimte te scheppen voor sociale
hervormers en bouwheren. En
Boon heeft afgebroken, gegeseld
tot bloedens toe - ik denk aan
Wapenbroeders waar het bloed let
terlijk van de ledematen van Isen-
grimus druipt maar steeds heeft
hij de gegeselden weer onder de
arm genomen om hun wonden te
zalven. In Mijn kleine oorlog rea
geert hij scherp tegen de collabora
tie, maar schrijft hij ook niet: "En
Piet die bij de zwarte brigade is
omdat hij niet meer weet van wat
hout pijlen te maken (en al dezen
die veel geld verdienen met de
Duitsers spreken niet meer tegen
hem) en hij durft niet meer naar
Brussel omdat hij horen zeggen
heeft dat al de zwarten naar het
oostfront moeten...". Anders ge
zegd, er is collaboraltie met grote
"c" en meelopen om het dagelijks
brood; eerst werd vernietigend uit
gehaald naar de wanbedrijven
- hier niet in juridische betekenis -
en dan werd, in een averechtse
verkenning, bijgestuurd: het grut,
dat steeds de klappen krijgt, ook
van de getormenteerde auteur,
wordt door hem in bescherming
genomen. De slopershamer eerst
en dan de opbouw; het is bijna een
dialectisch proces.
In De Kapellekensbaan - Zomer te
Ter-Muren werd dit proces echter
omgekeerd: het begon met de op
gang van het socialisme en eindigde
met de neergang. Sindsdien gaat
alles en niets ten onder in het werk
van Boon.
In Niets gaat ten onder bereikt
Boon opnieuw het naturalistisch
dieptepunt waarmee hij van start
ging: 3 mensen tussen muren. Niets
gaat ten onder heeft een dubbele
bodem: vooral het kwade gaat niet
ten onder en tegen die achtergrond
moet men dan ook de complemen
taire gedachte zien, het goede, het
edele maakt geen kans. Niets gaat
ten onder, samen met Memoires
van de Heer Daegeman, het natura
listisch hoogtepunt - of diepte
punt - uit het werk van Boon, biedt
geen uitweg, het is een domper op
de weinige sprankeitjes hoop die je
elders in het werk van Boon vindt.
En toch is die uitzichtloosheid geen
geïsoleerd fenomeen, ook het plas
tisch werk getuigt van niet te over
bruggen menselijke en sociale klo
ven, van diepten die huiveringwek
kend zijn, want de ladders die in
een hoek tegen de muren staan
leiden niet naar een vluchtopening
of een brug die de leegte met een
andere dimensie verbindt. De hal-
lucinante waarheid van de een
zaamheid en de existentialistische
twijfel, zoals geformuleerd door
Kierkegaard, treedt hier nog duide
lijker naar voren dan in de romans
van Albert Camus. In een prachtig
kortverhaal schreef Camus volgen
de veelbetekenende zin: "En Jonas
keek naar het doek waarop hij een
woord had geschilderd en niet meer
kon ontcijferen: was het solidaire
of solitaire?" Met opzet heb ik
solidaire en solitaire niet vertaald
omdat door het bijna onbeduidend
klankverschil de twee tegenpolen
eenzaamheid en solidariteit dichter
bij elkaar worden gebracht. Het is
duidelijk dat Jonas een twijfelaar
is, zoals er in La Peste een aantal
twijfelaars aanwezig zijn. Ook
Boons figuren twijfelen, maar erger
nog dan in de verhalen van Camus:
bij Boon ontdek je de vertwijfelde
mens - en hij registreert dat alles
als een seismograaf, afstandelijk
bijna - zoals in Menuet maar
aangevreten door de lava die uit de
kraters vloeit bij elke menselijke
aardbeving die hij beschrijft.
Hier heeft de slopershamer reeds
het werk gedaan; Boon leeft in een
wereld van barbaren, tussen puinen
- zelf teruggetrokken in de laatste
hoek -, en schildert vanuit die laat
ste hoek die toegetakelde wereld
waarin geen opbouw meer mogelijk
lijkt. De dialectiek van dit werk is
de bijna volkomen negatie, want
hoe kun je als redelijk mens met
een levensverwachting en een hang
naar een zinvol bestaan - in welk
filosofisch stelsel dan ook - de tota
le negatie aanvaarden. Het stom
protest, dat saihenvalt met de so
ciale opbouw en sociale afbraak
- historisch gezien -, bereikt wel
degelijk een effect, want men kan
er niet omheen: de totale negatie
werd met ondergrondse bedoelin
gen neergeschreven. Als je niets
meer te verliezen hebt, heb je alles
te winnen. In een dergelijk geeste
lijk kümaat is opstand steeds in de
lucht, al was het maar in een em-
bryonair en anarchistisch stadium.
Wellicht heeft Boon zich daarom
ook in het fenomeen van De zwarte
hand verdiept; historiografisch ver
toont het werk zeker onvolmaak
theden, maar het is niet de geschie
denis zuiver op de graat die Boon
interesseerde, wel het randver
schijnsel. En dat randverschijnsel
onderging bij Boon een vervor
ming, nam afmetingen aan die
meer dan toevallige aandacht verg
den. Zo wordt het randverschijnsel
een prominent fenomeen en laat
ons wel wezen, elk individueel le
ven bestaat uit een aaneenschake
ling van randgenomenen die omge
keerd evenredig tot de externe wer
kelijkheid belangrijk zijn, voor het
individu althans. Zo groeit de nega
tie, die als vanzelfsprekend tot
anarchie moet leiden, bij Boon uit
tot een stom protest tegen de socia
le structuren en een bijna zedelijk
gevecht tegen de leegte van het
individueel en collectief bestaan.
Bij Camus vindt men L'Homme
Révolté, Boon is l'homme révolté.
Maar misschien kan een vergelij
king met Piet van Akens sublieme
novelle Klinkaart Boons visie ver
duidelijken. Ook bij Van Aken
primeert, in Klinkaart althans, een
fatalistische visie: uw wil geschie
de... maar wie dit aarzelend onder
werpen, dit bijna pijnlijk aanvaar
den tot zich laat doordringen, weet
dat Piet van Aken uit al zijn vezels
en hersencellen NEEN schreeuwt.
Zo is het ook bij Boon, minder
poëtisch, minder fenomenologisch,
abrupter, brutaler, want de tabula
rasa, niets is overeind gebleven, is
nog steeds overstroomd door ve
nijn.
Precies dit terugplooien en een
schijnuitweg vinden in de anarchie
is het essentiële in de idee Louis
Paul Boon; de anarchie kan alleen
een theoretisch kader zijn, een her
bronningsmethode om tot menselij
ke verhoudingen te komen die be
antwoorden aan gewettigde geeste
lijke en lichamelijke aspiraties. Het
werk van Boon bevat geen echte
boodschap, maar laat ons wel toe
de slopershamer te hanteren, en
opnieuw te bouwen. Dat is de bete
kenis van Boon als kunstenaar en
afstandelijk geëngageerd auteur;
hij is een filosofische baanbreker
geweest, zonder het zelf te beseffen
wellicht, en hoewel het niet past
overdreven vergelijkingen te ma
ken, plaats ik hem met enige
schroom naast Nietzsche. Bij Nietz
sche luidde de boodschap: "Men
moet gevaarlijk leven"... Bij Boon
was het motto: "Ook de afbreker
bouwt op".
Romain John van de Maele
