een filmcircuil - een brochure
Aktiviteiten verdaagd
Politiek en maatschappij
Het
wekelijks
toemaatje
De Vlaamssche
Kronijken
0p kinder- en
jeugdboekenplank (7)
Een wereldbol van
Socialistische
Solidariteit
r
van Mare Gal Ie
fJTS
«Voor Allen» - 6 november 1987-7
door C.S.C.-Vormingswerk Gewest Aalst
Na het sukses van Het Zwar
te Orkest" een documentaire
over extreem-rechts in België
van Stephan Lejeune) organi
seert CSC-Vormingswerk
i.s.m. Halt en Bevrijdings
films een nieuw filmcircuit.
Dit keer werd geopteerd voor
"De Helse Trein" (Train
d'Enfer) van de Franse ci
neast Roger Hanin. In deze
boeiende en meeslepende ak-
tiefilm, gebaseerd op waar ge
beurde feiten, wordt het pro
bleem van het toenemend ra
cisme aan de kaak gesteld.
AKTIEFILM OVER RACISME EN VERRECHÏSING
Als gevolg van de vervroegde parlementsverkiezingen op
13 december a.s. worden volgende aktiviteiten verdaagd
tot een latere datum
- SP-congres Sociale Zekerheid;
- Open studiedagen gemeentebeleid over jeugdbeleid,
onderwijs en volwasseneducatie en inspraak en
openbaarheid van het bestuur
- SEVI-hearings Sociale Zekerheid
- SP-koncentratie gemeenteraadsverkiezingen
(oorspronkelijk gepland voor 23 januari 1988).
Deze aktiviteiten worden in het voorjaar 1988 hernomen.
Hoe bestelt u?
CSC Zandbergen
Geleide wandeltocht
Eerlijkheid en verdraagzaamheid
Francois Mitterrand
Deze zomer werd in Brussel
feest gevierd: dertig jaar gele
den werd het oprichtingsver
drag van de E.E.G. onderte
kend. Maar hoe staat het met
de sociale integratie, met de
arbeidsmoraal, met de wer
kende mens?
Ver van mij om met mede
mensen met een grijs verleden
af te rekenen, zegt Johan An-
thierens in de inleiding van dit
boek, maar bij ons werden de
misleiders weer erevoorzitter
van het IJzerbedevaartkomi-
tee, voorzitter van het Da-
vidsfonds en bekleden ze pro
minente plaatsen in de mo
derne Vlaamse samenleving.
Onze Waldheims zijn legio.
Htó» Br Sf fcawjifa'Ifirc
Hojfofefséis
a_J§§i ItïHms
art-Ja» lawmliël
Kinderboeken worden steeds
mooier. Echte juweeltjes zijn
het soms en ik stel dan ook
graag opnieuw drie boeken
voor.
De Helse Trein
Tevens komt aan het licht dat de
politiediensten verziekt waren
(zijn?) door extreem-rechtse infil
tratie.
De Vlaamse première van dit film
circuit heeft plaatsgehad op Het
Andere Boek te Antwerpen. Het
filmcircuit loopt van oktober 1987
tot eind 1988 in verschillende afde
lingen van CSC-Vormingswerk. De
film wordt daardoor zowat over
heel Vlaanderen verspreid.
Samen met het filmcircuit wordt
een begeleidende brochure uitgege-
ven. Dit document geeft een duide
lijk inzicht in de hedendaagse pro
blemen rond racisme en extreem
rechts. Een goede handleiding dus
ook voor hen die de film wensen te
organiseren. Zo wordt er onder
meer ingegaan op de bestaande
racistische vooroordelen en hoe de
ze tegen te spreken. De situatie van
de migranten en politiek vluchtelin
gen in België wordt uitvoerig om
schreven, evenals de desbetreffen
de standpunten van de verschillen
de politieke partijen. Ook wordt
nader ingegaan op extreem-rechts
in België en haar bindingen met
politie, rijkswacht, BOB en de
staatsveiligheid. Deze brochure,
waaraan hebben meegewerkt
Houssein Boukhriss, Jan Cappelle,
Hugo Gijsels, Veerle Hobin en
Mare Laquière, is een must voor
iedere antiracist en democraat.
Ze kan besteld worden via storting
van 100 fr. op rekening 870-
0401842-34 van Halt, Postbus 16,
Brussel 22 te 1000 Brussel.
Meer inlichtingen zowel over het
filmcircuit als over de brochure
kunt u verkrijgen op het nationaal
secretariaat van CSC-Vormings-
werk, Patrick Leunens, Keizerslaan
13, 1000 Brussel, (02)512.15.20.
Uniek bij de Socialistische Solidari
teit is de opblaasbare wereldbol,
geleverd met plastieken staander,
verpakt in een geschenkdoos
sticker (aan 260 fr.)
Ieder verkocht exemplaar betekent
100 fr. voor een derde wereldpro-
jekt.
Overschrijving van 260 fr. 30 fr.
port op rekeningnummer 870-
0001486-94 van Socialistische Soli
dariteit, Grasmarkt 105/46, 1000
Brussel met vermelding "We
reldbol".
Woensdag 11 november 1987
(In het kader van de Wandel
Mee-dag van ATB)
Afstand ca. 8 km., afspraak om
13u45 aan het
ontmoetingscentrum "De
Gavers" te Onkerzele. Vervoer
met eigen wagens.
Een gezonde aktiviteit voor het
hele gezin.
Eerlijkheid en verdraagzaamheid zijn de beste deugden.
Met iemand die niet eerlijk is, kun je onmogelijk samenwerken aan
een eerlijk doel, zoals bijvoorbeeld het socialisme verspreiden.
Met iemand die onverdraagzaam is, kun je evenmin goed samen
werken, 'want zo iemand hoort niet thuis bij ons maar in een
autoritair gezelschap, dat niets in twijfel wenst te trekken.
Begrijpt U dat onze partij slechts 25c/> van de kiezers kan bekoren?
Wij die wensen te verenigen: al wie gehecht is aan de waarden waarop
het demokratisch socialisme is gegrondvest, al degenen die bekom
merd zijn om de rechten van de mens. om de eigenheid van elk
individu maar ook om de solidariteit, alle sociale christenen, alle
humanisten, radikalen en liberalen van centrum-links, de vernieuwers
en scheppers, de syndikalisten en bedrijfsleiders, de jongeren en de
ouderen,... enz.
M.a.w. het uitgebreide kamp van de ilemokratie.
hl Frankrijk had men al die mensen niel via de ideologie kunnen
verenigen. In mei 1981 kon dal wél, nl. rond Frangois Milterand. Hoe
belangrijk sommige mensen kunnen zijn bij hel uitdragen van onze
opvattingen!
Er wordt in Europa veel aandacht
besteed aan de landbouwpolitiek,
maar 'Europa' lijkt me slechts een
zinvol begrip als men ook wat meer
aandacht zal gaan besteden aan de
loontrekkenden. In deze bespre
king komen drie werken aan bod
waarin (sociale) politiek en maat
schappij centraal staan.
Rani van der Ploeg en Ruth Zink
stok onderzochten de opkomst van
de moderne arbeidsmoraal in Ne
derland in de negentiende eeuw en
publiceerden hun bevindingen in
Wij zijn allen werklieden (Ambo,
Baarn, ISBN 90 263 0782 9, 187
blz.). In dat werk wordt op histo-
risch-wetenschappelijke wijze aan
getoond wat intuïtief werd beschre
ven door romanciers als Boon, Van
Aken, Vermeersch, Matthijs, e.a.
De arbeiders die tot het midden
van vorige eeuw vaak als drank
zuchtige leeglopers werden be
schouwd kregen na de Franse revo
lutie (waarbij o.a. recht op arbeid
werd geëist) een andere rol: vanaf
die tijd gold de arbeid als een plicht
en de prerogatieven van adel (en
geestelijkheid) vervielen ten dele in
het voordeel van de industriëlen,
de stuwende elementen van het
kapitalisme.
Het boek van Van der Ploeg en
Zinkstok bevat een beschrijving
van Nederland rond 1850, een
hoofdstuk over opvoeding en on
derwijs, over de arbeidersbewe
ging, maatregelen ter bestrijding
van armoede, werkverschaffing,
werkinrichtingen en de opkomst
van de moderne arbeidsmoraal.
Ook uit dit werk blijkt (net als uit
een artikel van E. Vandervelde
over Vlaamse toestanden) dat het
alcoholisme tijdens de vroegkapita-
listische periode geen absoluut ge
geven was dat alleen aan de arbei
ders kon worden toegeschreven
(wel integendeel!) en hoe bepaalde
initiatieven, die zogezegd filantro
pisch waren, in feite gecamoufleer
de kapitalistische ondernemingen
of indoctrinatiepogingen waren. Ik
betreur alleen dat in dat uitstekend
boek, dat werkelijk op het gepaste
ogenblik is verschenen, geen aan
dacht wordt besteed aan le droit a
la paresse-gedachte van Lafargue,
want we zullen, hoe dan ook. de
arbeid moet herschikken, maar dat
kan niet zonder begeleidende maat
regelen. Ondertussen komen de
ondernemers cr zelfs voor uit dat
de arbeiders moeten «afvloeien»
omdat er nu machines bestaan die
sneller werken en nauwkeuriger af
gewerkte produkten leveren. De
overbodig geworden arbeiders wor
den gedumpt en hun leven wordt
gereduceerd tot het ontvangen van
steun uit de staatskas (waarvoor wij
met z'n allen belastingen betalen).
Het installeren van snelle machines
moet niet worden stopgezet, maar
er moet wel een totaal nieuwe ar
beidspolitiek worden bedacht en
die kan niet enkel bestaan uit de
flexibiliteit waarmee de P.V.V. zo
hoog oploopt.
Praktischer van aard is het werk
van Georges Debunne: Les syndi-
cats et l'Europe (Labor, Brussel,
ISBN 2 8040 0275 6, 231 blz.). Het
belangrijkste objectief (ik wees er
reeds op) lijkt me de herschikking
van de arbeid en dat is, naast de
democratisering van de economie,
waarvoor G. Debunne pleit, ook
zijn standpunt: «Vivre ensemble
implique une vie en commun équili-
bré oü tout un chacun y trouve non
seulement son compte mais surtout
sa dignité, son indépendance et son
utilité. Une société de plein emploi
doit rester l'objectif a atteindre. Le
partage du travail disponible et a
créer constitue dès a présent un
élement crucial dans l'évolution de
la société de demain».
De bijna roekeloze neo-liberale
druk die de jongste jaren steeds
duidelijker is geworden in Europa,
dwingt er ons toe ons socialistisch
gedachtengoed aan een nieuwe
evaluatie te onderwerpen opdat
het, aangepast aan deze tijd, beter
verdedigd zou kunnen worden - de
maatschappij heeft immers socialis
tische impulsen nodig! Anne-Marie
Lizin et Philippe Moureaux hebben
samen met enkele sociaal-democra
tisch georiënteerde onderzoekers
een aanzet gegeven tot het debat in
La gauche face aux illusions néo-
libérales (Labor, Brussel, ISBN 2
8040 0141 5, 155 blz.).
Het aantal ideeën dat in dat werk
naar voren werd gebracht is bijzon
der groot en zeer interessant - ik
wil slechts één idee aanstippen uit
de bijdrage van Anne-Marie Lizin:
«La gauche doit parler de familie,
de relations entre les gens et non
plus prioritairement des institu
tions». Dat is een punt waarover
heel wat te zeggen valt, want het
gezin (ruim opgevat) vormt nog
steeds de hoeksteen van onze maat
schappij. Als het slecht gaat met de
gezinnen gaat het slecht met de
maatschappij en omgekeerd en dat
is een boodschap waarop we nu (en
in de toekomst) sterk de nadruk
zullen moeten leggen. Wij mogen
de (simplistische) 'gezinsvriendelij
ke' politiek van F. Swaelen niet
onderschatten - zijn boodschap
doet het blijkbaar goed. hoewel ze
een holle slogan is. Het is onze taak
de wisselwerking tussen gezin en
maatschappij aan te tonen en er
een vruchtbare dimensie aan te ge
ven. Onze maatschappij (une socié
té fondée sur l'égoïsme, zoals een
van de auteurs ze omschrijft) evo
lueert naar een nieuw-kapitalisti-
sche fase met alle daaraan verbon
den gevaren. Het indijken van die
evolutie is geen gemakkelijke opga
ve, maar het werk van Moureaux
en l.izin hevat alleszins een aantal
actiepunten die we dringend moe
ten realiseren als aanloop naar een
echt indijkings- en omkeringsoffen-
s'ef R.J. van de Maele
Daar gaat het hem precies om in dit
boek. De Vlaamssche Kronijken
gaat het oorlogsverleden na van
een aantal bekende Vlamingen.
Konklusie: terwijl de kleine garna
len gestraft werden zijn de grote
inktvissen nu nog altijd toonaange
vend in Vlaanderen, of moeten we
zeggen Flamenland? Een groot
deel onder hen werd gerekupereerd
door de naoorlogse CVP. Een aan
tal krasse gevallen worden in dit
boek behandeld. In een eerste stuk
krijg je eindelijk de naam van No
taris X te pakken: Luk Rochtus,
zoon van Leon Rochtus, erekonsul
in Antwerpen voor Zuid-Afrika,
Direkteur van de Paribas, financier
van de VMO en Protea, oud-lid van
de Hitlerjugend en ga zo maar
door. Een man die er door zijn
enorm kluwen van relaties met een
bepaalde rechtervleugel van het
Antwerpse gerecht in slaagde zijn
zoon uit de klauwen van dit gerecht
te halen. Volgende in de revue is
Felix Timmermans, de literatuur
stier van de nazi's die goede relaties
onderhield met nazi-Duitsland en
nu nog steeds zijn literatuur kan
afzetten in de diverse takken van
ons onderwijs. Of je uit de handen
van Hitier prijzen kon ontvangen of
niet telt niet mee als je in Vlaande
ren wil opgenomen worden bij de
verplichte literatuur. Wees vol
doende gezagsgetrouw en je komt
er wel.
Le Suivant, Clem De Ridder, ex-
voorzitter van het Davidsfonds en
in zijn jeugd publicist voor de Na-
tionaal-Socialist, in zijn later den
ken nauwelijks veranderd, idem
maar met een demokratisch geur
tje. Jan Willems typeert Arthur De
Bruyne, letterknecht van zwart
Vlaanderen en Hugo Ghijsels heeft
het over de zwarte jaren van ex-
VBO-voorzitter André Leysen,
komt ook al uit de Hitlerjugend.
Als slot wordt in dit boek nog de
geschiedenis van de nieuwe VMO
en van de IJzertoren uiteengezet.
Je zou voor minder. Nu het Vlaam
se parlement, onze Raad, dit ka
tholiek en zwartgeblakerd symbool
uitkoos als de Memoriaal voor de
Vlamingen, doen we er best aan
met zijn allen de koöptatie als ge
meenteraadslid in de Retour a Liè-
ge van Happart aan te vragen,
willen we hier nog vanaf geraken.
De Vlaamssche Kronijken geeft
een schokkend beeld over dit stuk
je grond vol brave burgers dat zo
liefelijk aanleunt bij de Noordzee.
Het boek wordt overigens storm
achtig onthaald in de Vlaamse
touw. Stormachtig positief door wie
zijn oogkleppen laat vallen en
stormachtig negatief door vb. Paul
Van Grembergen van de Volksunie
die ziedend de uitzending van Het
Vrije Woord verliet omdat het HV
later in de uitzending een interview
gepland had met Hugo Ghijsels
over het boek. Familie misschien?
Gelukkig is er Het Zwin nog en
wordt Bokrijk gemoderniseerd.
(f.d.b.)
De Vlaamssche Kronijken werd uit
gegeven bij EPO, Lange Pastoor
straat 25-27 2600 Berchem en is een
initiatief van Halt v.z.w. die het gelij
knamige tijdschrift uitgeeft. Het boek
telt 141 bladzijden en kost 498 fr.
IJzerbedevaartplechtigheid in de K.V.S. te Brussel (22 augustus
1943). Present zijn: de Zwarte Brigade", "Nationaal - Socialisti
sche Jeugd en de "Dietse Meisjesscharen"
Bij Gottmer (Bloemendaal) ver
scheen het prentenboek Rol Bol
van Pieke Stuvel (1987, 398 fr.).
Het is het verhaal van Twee, Drie
en Vier, die hoog in de bergen
wonen en zich soms schrap moeten
zetten tegen de woeste wind. Op
een dag krijgen ze het bezoek van
een onbekende, die een eigenaar
dig lied zingt en die ze Een noe
men. Na de komst van Een veran
deren de langbenige wezentjes zelf
in woeste bergen, maar aan de
betovering komt een einde. De te
keningen zijn bijzonder kleurrijk,
maar de vlotgeschreven tekst (in
volwassen handschrift) is voor
kleine lezers niet altijd makkelijk te
ontraadselen.
Job, de roestige spijker (Querido,
Amsterdam. 1987 390-fr.) is het
plezierig verhaal van het konijntje
Job dat in een spijker kan verande
ren. De schrijver van het verhaal is
William Steig. De vlotte tekst is
mooi geïllustreerd. Het grapje
waardoor Job zichzelf in een spij
ker verandert is best een nuttige
handeling, want als hij op een dag
vlinders wil vangen, valt hij in de
handen van de boze kater Ambro-
sius... en die lust jonge konijntjes.
Job besluit gauw een spijker te
worden, maar Ambrosius ontdekt
het geheim en neemt de spijker
mee. En omdat de spijker niet
opnieuw in een konijn verandert,
klopt hij hem nijdig in de houten
wand van zijn huis. Pas na een heel
lange tijd raakt Job bevrijd, maar
hij heeft het daarbij wel even heel
erg warm!
Voor kinderen vanaf 10 jaar ver
scheen een nieuw boek van Alet
Schouten, waarvan ik vroeger in
deze rubriek reeds twee werken
besprak. Het nieuwste boek heet
De Kikkerbruid (Fontein, Baarn,
1987, 398 fr.) en het werd op een
verfijnde manier geïllustreerd
door Francien van Westering. Het
verhaal vindt plaats in een lang
vervlogen verleden, waaraan we
zelfs als volwassenen nu en dan met
enige mystieke geladenheid den
ken. De beschaving lijkt als het
ware verdwenen en in een wat
eigenaardig dorp aan de rand van
bossen en onbekende gebieden
woont de jongen Urri, de zoon van
Bertram en Frawi. De jongen kan
niet schreeuwen en wordt ruw be
handeld door zijn vader, maar op
een dag krijgt hij van zijn grootva
der, Hokka, een varken. Dat var
ken heet Gijp en wordt Urris beste
vriend en zo begint het wonderlijke
verhaal. Het verhaal is nu en dan
wat griezelig, maar vergeleken met
het moderne strip- en science-fic-
tion-geweld valt alles best mee.
R.J. van de Maele
