MEER BEWUST SOCIALISME (16)
De economie in dienst van de gemeenschap
Medezeggenschap
16 23 februari 2001 - "Voor Allen"
Historiek van de actie der
socialistische beweging
Naast de oprichting van talloze
organisaties, noemen wij en
essentie:
In oktober 1920 hield de svn
dikale kommissie (nu
A.B.V.V.) van België een
buitengewoon kongres ge
wijd aan de socialisatie der
voortbrengingsmiddelen.
Uit dit kongres vloeide de
oprichting voort van een
"economische raad" in de
schoot van de Syndikale
Commissie. De "economi
sche raad" begon onmiddel
lijk een studie betreffende het
arbeidstoezicht, en wijde
daaraan een syndikale studie
week te Morlanwelz (van 4
tot 10 september 1921 onder
het Voorzitterschap van H.
De Man) (zie boek Syndikale
Week, Stenografisch Verslag
met inleiding van Com. Mer-
tens - gewezen sekretaris der
organisatie - uitgegeven in
1921). Deze raad had een
wetsvoorstel opgemaakt. In
december 1922, betreffende
de oprichting van "bedrijfs-
en toezichtraden".
Het kongres van 1924 be
sloot tot de oprichting in de
Medezeggenschap betekent:
a) dat naast de ene partij (de koper
van arbeidskracht) ook de an
dere partij (verkoper van ar
beidsmacht) te zeggen heeft.
b) dat die partij (verkoper van ar
beidskracht) het recht heeft
iets te zeggen, een oordeel of
advies uit te spreken, zonder
dat hierdoor het medebeslissen
is voorbehouden.
Tot aan wereldoorlog
1940-44
De Paritaire Kommissie: Officiële
lichamen waarin een gelijk aantal
(paritair) vertegenwoordigers ze
telen van patroons- en arbeidsver-
bond met de opdracht arbeids
voorwaarden te bepalen en ar
beidsovereenkomsten (collectieve
overeenkomsten) op te maken, dit
voor een bepaald gewest of nij
verheidstak.
schoot van elke centrale van
een bijzondere commissie,
belast met de studie van het
"arbeidstoezicht" per bedrijf
stak.
In het Kerstkongres van
1933, wordt een resolutie
goedgekeurd waarbij de Bel
gische Werkliedenpartij (nu
S.P.) het "Plan van de Ar
beid" wordt voorzien. Om de
uitvoering van dit besluit te
verzekeren, heeft het Bureau
voor Sociaal Onderzoek on
middellijk 22 commissies in
gesteld, waarvan de werk
zaamheden geleid en samen-
geordend werden door een
bijzonder bestendig bureau;
Redaktiedienst genaamd. De
grote bezieler en ontwerper
was H. De Man. Popupair
uitgedrukt, werd dit plan
vlug "Plan De Man" ge
noemd. Een nooit gezien en
georganiseerde propaganda
werff-döor de verschillende
socialistische organisaties
gevoerd. De gedachten dron
gen door diep door in
alle lagen van de bevolking.
Een pijnlijk gevoel ontstond
bij de deelname aan de rege
ring door de socialisten, zon-
De Collektieve Overeenkomst: de
collektieve overeenkomst is een
geschreven overeenkomst tussen
een of meer patroons en de be
roepsorganisaties (=vakbond)
waarbij de arbeidsvoorwaarden
worden vastgelegd waaronder de
arbeiders van een of van verschil
lende bedrijven beperkte of onbe
perkte tijd zullen werken.
Voor het afsluiten van deze over
eenkomst worden de belangheb
benden door de vakbond geraad-
pleegd. Vorm en inhoud van de
overeenkomst (de resultaten)
worden rechtstreeks beïnvloed
door de svndikale sterkte!
Svndikale afgevaardigden: zodra
een syndikale organisatie in een
werkhuis of een onderneming
over een bepaalde macht beschik
te, duidde zij één of meer syndi
kale afgevaardigden aan, die een
verbindingsmiddel zijn tussen
hun medearbeiders en hun vak
bond in de strijd voor betere ar-
der dat deze tot ingrijpende
hervormingen konden over
gaan, om de economische in
zinking te doen keren. Het
verslag van het B.W.W. kon
gres van 16 tot 17 november
1935 laat het reeds zien.
In wereldoorlog 1940-44
hadden klandestiene bespre
kingen plaats tussen pa
troons- en arbeidersafgevaar
digden, met het doel zich te
verstaan over de sociale orga
nisatie van het land na de
oorlog. Uit deze kontakten
ontstond het "Pact van Socia
le Solidarteit" waarin onder
meer werd vastgesteld dat in
het ekonomisch leven van het
land na de bevrijding aange
paste organismen zouden
moeten opgericht worden,
die de arbeiders zouden moe
ten toelaten aktief deel te ne
men aan het beleid van de
ekonomie.
Na de wereldoorlog van
1940-44 zien wij:
- De 16 januari 1946 de Na
tionale Arbeidsconferentie
en een overeenkomst tot
stand komen, waarbij be
paalde dingen tussen werk
gevers en werknemers wer
den omlijnd.
- De 25 juni 1946 het wets
ontwerp door de Regering
neergelegd als resultaat van
gezegde besprekingen.
beidsvoorwaarden.
Na wereldoorlog
1940-44
De neergelegde ontwerpen zijn:
1Op 3 december 1947, organisa
tie van de ekonomie.
2. Op 3 december 1947, statuut
van de revisoren (weinig uit
werking in de praktijk)
3. Op 18 mei 1948, boekhoud
kundige registratie der onder
nemingen (weinig opgebracht)
De wet van 20 september 1948
houdende organi statie van het be
drijfsleven
Deze wet richt drie organismen
op de verschillende vlakken van
de ekonomische bedrijvigheid op:
a) De Centrale Raad voor het Be
drijfsleven (op nationaal plan)
b) Bedrijfsraden (op het plan van
de bedrijfstak)
c) Ondernemingsraden (op het
plan van de onderneming)
Uitgangspunt: (nemen wij uit de
- De 3 december 1947 nieuw
wetsontwerp houdende or
ganisaties van het Bedrijfs
leven.
- De 20 september 1948 de
wet houdende organisatie
van het Bedrijfsleven in
België, als resultaat van ge
noemd wetsontwerp (zie
andere rubriek)
- In 1954 (30 en 31 oktober)
het Buitengewoon kongres
van het ABVV= "Holdings
en Ekonomische Demokra-
tie" (zie het verslag). Gron
dige studie en voorstellen
tot een werkelijke ekonomi
sche demokratisering.
-In 1958 (12/13 en 14 de
cember) het Kongres van de
B.S.P
-In 1959 (4 en 5 juli) het
Buitengewoon Kongres van
de B.S.P, dat gelijkichtend
is aan het
- In 1967 14 en 15 oktober)
het Kongres der Vlaamse
Socialisten
- In 1967 (november) het
Kongres der Waalse Socia
listen
Beide kongressen zullen een
diepgaand onderzoek doen
naar:
de structuur van de staat
de structuur van de kapitalis
tische ekonomie
officiële memorie van toelichting)
Op demokratisch grondslag, om
in de behoeften van de gemeen
schap te voorzien, doch niet hen
die er de produktiemiddelen be
zitten te bevoordelen op kosten
van de gemeenschap.
"De gelijklopende ontwikkeling
van de demokratie en kapitalisme.
droeg nochtans de kiemen van
een opvallende tegenspraak in
zich, terwijl, de geleidelijke uit
breiding van het algemeen" stem
recht steeds hredere lagen van de
natie ging doen delen in het uitoe
fenen van de politieke macht-
bleef de economische macht het
uitsluitend aandeel van de kapi
taalhouders. Deze scheiding zou
vlug bewijzen, dat de individuele
vrijheden, alhoewel van rechtswe
ge erkend in hun uitoefening fei
telijk bedreigd waren: de vooruit-
gang van de industriële technie
ken en de financiële concentratie,
verzekeren aan enkelen een eco
nomische macht die feitelijk deelt
in de politieke macht, die derhal-
de betrekkingen tussen de
gemeenschappen
De eenheid der socialisten van
denken en aktie is hersteld.
Concrete voorstellen zijn uit
gewerkt.
België bevindt zich op de
drempel van grondige hervor
mingen
Fundamentele wijziging in het
begrip onderneming noodza
kelijkheid van de structuurher
vormingen
Klassieke opvatting
Volgens de Liberale economis
ten is de onderneming nog
steeds "een autonome organi
satie voor de produktie van
goederen en diensten, bestemd
om te worden verkocht met het
doel winst te verwezenlijken".
Aan de basis daarvan liggen:
de vrije mededinging
de autoriteit van de bezitter
van de onderneming over de
onderneming
zijn recht op winst, als drager
van het risico
de individuele vrijheid, aan
gezien de onderneming een
voorwerp van privaat bezit is.
ve anders verdeeld en uitgeoefend
wordt dan de democratie het eist-
Weldra. zal de economische
macht zelfs aan de kapitaalhou
ders ontsnappen ten voordele van
een klein aantal personen die een
algemeen meesterschap uitoefe
nen waarvan ze vaak een luttel
deel bezitten. De tegenspraak die
in zulk een toestand schuilt wordt
nog duidelijker, naargelang het ei
gendomsbegrip minder volstrekt
wordt en de evolutie van de tech
niek naar een doorgedreven aktie
van de openbare financieringsvor-
men van de economische bedrij
vigheid leidt. Aldus is zelfs het ju
ridisch fundament ineengestort,
waarop de uit de ekonomische
macht ontstane macht schijnt te
mogen steunen".
Uit deze rubrieken is overduide
lijk gebleken dat het doel en stre
ven van de socialistische arbei
dersbeweging steeds erin bestaan
heeft de exploitatie der bedrijven
zo goed en zo goedkoop mogelijk
in te richten.
A. Ruiz
