SPAnders
"Voor Allen" - 31 augustus 2001 9
Sociaal Progressief Alternatief
De vernieuwing van de SP is
een proces van lange duur.
Twee jaar geleden waar
schuwde ik al voor te hoog ge
spannen verwachtingen op
korte termijn. Een partij gron
dig hervormen vraagt tijd. Dat
verklaart ook waarom een
deel van deze intentieverkla
ring voor sommigen bekend in
de oren zal klinken. Dat bete
kent niet dat er geen nieuwe,
belangrijke stappen te zetten
zijn.
Na twee jaren van hard wer
ken in de paarsgroene rege
ring en evenveel jaren van par
tijvernieuwing gaat het weer
beter met de partij. Vanzelf
sprekend is een intentieverkla
ring niet het geschikte medi
um om onze regeringsdeelna
me te evalueren. Maar half
weg de rit kunnen we ook niet
om de feiten heen. Vriend en
vijand erkennen dat de SP-ers
in de verschillende regeringen
uitstekend werk verrichten.
Onze ministers koppelen een
sterke persoonlijkheid aan
dossierkennis. Ze hebben een
visie, ze weten waar ze heen
willen: een goed en sociaal
bestuur waar de mensen beter
van worden.
Er ging de voorbije maanden
bij wijze van spreken dan ook
geen dag voorbij of Johan
Vande Lanotte, Frank Vanden-
broucke, Luc Van den Bos
sche, Greet Van Gooi, Steve
Stevaert en Renaat Landuyt
pakten uit met concrete, tast
bare maatregelen waar de
mensen echt iets aan hebben.
Het lijstje van hun realisaties
is indrukwekkend: het Zilver
fonds, de maximumfactuur in
de gezondheidszorg, het ar-
moedeplan, de werkwinkels,
de inkomensgarantie voor
ouderen, een sociaal recht
vaardige belastinghervor
ming, het gratis openbaar ver
voer voor jong en oud, meer
middelen voor verkeersveilig
heid, de afschaffing van het
kijk- en luistergeld, 500 Kwh
gratis elektriciteit. Het is maar
een greep uit de vele realisa
ties.
Ook de partijvernieuwing be
gint zijn vruchten af te wer
pen. Langzaam maar zeker
wint de SP weer aan aantrek
kingskracht. De vernieuwing
ging in de eerste plaats over
inhoud. De Open Brief en het
meer uitgewerkte boekje
"Over de Grenzen" wilden
een aanzet geven tot de ver
nieuwing van ons gedachte
goed. Ze wilden ook het debat
aanzwengelen over mogelijke
samenwerking met andere
progressieve krachten.
Dat de SP aan een grondige
vernieuwing bezig is, moet
ook blijken uit het politieke
personeel van de partij. Een
partij is een inhoudelijk pro
ject. Toch staat of valt een par
tij niet alleen met inhoud,
maar ook met mensen. De
jongste twee jaar hebben we
hard gewerkt aan de noodza
kelijke vernieuwing en ver
vrouwelijking van de partij.
Van de zes nieuwe parle
mentsleden die de SP sinds de
verkiezingen van 13 juni '99
mocht begroeten, zijn er vijf
vrouwen: Kathleen Van
Brempt, Fatma Pehlivan, Hil-
de Claes, Anne-Marie Baeke
en Els Haegeman. De zesde
volksvertegenwoordiger is
een jonge man: Peter De Rid
der. De nieuwe regeringscom
missaris is een vrouw: Greet
van Gooi. En Monica De Co-
ninck leidt sinds april in Ant
werpen het grootste OCMW
van het land. Als eerste vrouw
in de geschiedenis van de stad.
Kortom, de voorbije twee jaar
gingen binnen de SP zeven
van de acht te begeven belang
rijke mandaten naar vrouwen.
Dat is een unicum in de anna
len van onze partij.
Of de kiezer het vernieu-
wingswerk in regering en par
tij weet te waarderen, kunnen
we vandaag nog niet zeggen.
Maar er zijn gunstige tekenen.
De opiniepeilingen tonen al
vast een duidelijk opwaartse
lijn. De SP doet het, met ze
ventien procent in de recentste
en meest betrouwbare peiling,
volle twee procent beter dan
bij de verkiezingen van 1999.
Ook bemoedigend is dat in het
lijstje van de twintig populair
ste Vlaamse politici niet min
der dan zeven SP'ers voorko
men. Zo'n luxe hebben we
lang niet meer gekend.
Sterke prestaties in de rege
ring en hoopvolle maar nog
broze signalen rond de partij
maken sommigen onder ons
weer zelfgenoegzaam. Ze
denken dat we er al zijn en ze
zouden willen dat we liever
vandaag dan morgen de ver
nieuwing van de SP zouden
stopzetten.
Ze dwalen. De gunstige signa
len moeten ons er, integen
deel, toe aanzetten om met
nog meer energie en overtui
ging verder te gaan. We moe
ten de komende jaren niet
zelfvoldaan beginnen uithol
len, maar juist een tandje bij
steken en het tempo opvoeren.
We moeten de moed hebben
om de SP versneld te vernieu
wen en de partij op korte ter
mijn nog ingrijpender te ver
anderen. De SP moet als een
heel andere, een veel opener
partij naar de verkiezingen
van 2003 gaan. In de belang
rijke overgangsperiode waarin
we ons nu bevinden, mogen
we ons niet verliezen in oever
loze interne debatten. Daar
wordt de partij niet beter van
en de buitenwereld heeft er
helemaal geen boodschap aan.
We moeten de komende twee
jaar van een nog te veel in
zichzelf gekeerde SP een open
en naar buiten gerichte partij
maken. We moeten ons min
der met onszelf en veel meer
met de samenleving bezighou
den. We zijn er voor de men
sen, niet voor onszelf. Dat is
ongetwijfeld één van de groot
ste, zo niet de grootste uitda
ging voor de nieuwe SP.
De leden moeten beseffen hoe
belangrijk de vernieuwing
voor de toekomst van de partij
is. Ze moeten die vernieuwing
mee dragen en uitdragen. Dat
is cruciaal. Maar vanzelfspre
kend moet ook de kiezer we
ten dat de nieuwe SP die in
2003 aan de verkiezingen
deelneemt, een andere partij
is. Daarom stel ik voor om
met een veranderde, ver
nieuwde naam aan de eerst
volgende verkiezingen deel te
nemen.
spa
spa staat, eenvoudig, voor "SP
Anders". Niets meer, maar
ook niets minder. Het is een
naam met een duidelijke ver
wijzing naar de SP van van
daag. Hij bevestigt de band
met onze geschiedenis, want
onze doelstellingen blijven
ongewijzigd. Niemand twij
felt aan de waarden die de par
tij verdedigt. We drijven op
dezelfde verontwaardiging
over sociale ongelijkheid
waaruit destijds het socialisme
is gegroeid. Dat is dus geen
reden om onze naam te wijzi
gen. We hebben wel een aan
gepaste naam nodig om duide
lijk te maken dat we ons ge
drag willen veranderen. In een
periode waarin de meeste po
litieke partijen naar het cen
trum opschuiven, is er ook in
Vlaanderen nood aan een gro
te, linkse politieke partij,
spa moet zo'n open, linkse
partij zijn, waar iedereen wel
kom is die onze doelstellingen
onderschrijft. De nieuwe
naam drukt dus onze vastbera
denheid uit om op een andere
manier aan politiek te doen.
spa moet staan voor een partij
met een sterk en hedendaags
sociaal-democratisch pro
gramma. De centrale idee van
dit programma formuleerde ik
al in mijn eerste intentiever
klaring van twee jaar geleden
en scherpte ik verder aan in de
Open Brief. Het gaat om "het
realiseren van een samenle
ving waarin iedereen gelijke
kansen heeft om zich te ont
plooien en de verantwoorde
lijkheid om die kansen daad
werkelijk te benutten."
Een politiek programma dat
onze centrale waarde vandaag
geloofwaardig wil uitdragen
moet per definitie een breed
programma zijn. We moeten
dus verder kijken dan de the
ma's waarop de SP zich tradi
tioneel profileert, zonder deze
klassieke thema's te lossen.
Het spreekt voor zich dat
werk, sociale zekerheid en ge
zondheid van groot belang
blijven voor een moderne so
ciaal-democratische partij.
Maar we moeten, bijvoor
beeld, ook onze visie op de so
ciale zekerheid verder durven
aanpassen. De sociale zeker
heid moet evolueren van een
systeem dat mensen schade
loos stelt voor gemiste kan
sen, naar een systeem dat bij
komende en betere kansen
creëert.
Vandaag zijn er, los van de
klassieke sociale thema's, veel
andere beleidsdomeinen die
minstens evenveel en soms
zelfs meer invloed hebben op
de kansen die iemand krijgt in
onze samenleving. Daarom
moeten we onze visie op on
derwijs en levenslang leren,
huisvesting, mobiliteit, de
combinatie van werk en gezin,
leefmilieu of politieke partici
patie permanent blijven ver
nieuwen. Daarom ook moeten
we weer veel meer aandacht
hebben voor thema's die we
de jongste tijd hebben ver
waarloosd. Ik denk hier in de
eerste plaats aan cultuur en de
internationale dimensie van de
sociaal-democratie
spa wil zelf mee de politieke
agenda bepalen. We willen
niet alleen verdedigen wat we
dikwijls na moeizame strijd
hebben verworven. We willen
ook nieuwe thema's aanrei
ken, snel registreren wat er bij
de mensen leeft en daar mo
derne sociaal-democratische
antwoorden op geven. Kort
om, spa wil een offensieve
ploeg zijn. Daarom moeten
we, in de lijn van het Toe
komstcongres van 1998, per
manent ons roodgroen en toe
komstgericht programma blij
ven hernieuwen.
Een moderne sociaal-demo
cratische partij wil vooral kla
re doelstellingen formuleren.
Ze klampt zich niet vast aan
middelen uit het verleden. De
nieuwe SP mag dan ook niet
de blinde verdediger zijn van
het onveranderbare verleden,
maar moet voortdurend een
visie op heden en toekomst
blijven ontwikkelen.
We moeten dus ook niet koste
wat kost elk overheidsoptre
den verdedigen, maar op een
pragmatische manier afwegen
op welke manier we op lange
termijn de beste resultaten
kunnen halen. Dat kan met de
overheid, dat kan ook door het
vrij initiatief kansen te geven,
dat kan ook door overheid en
privé-sector samen te laten
werken.
Dat we niet langer de onvoor
waardelijke verdediger zijn
van de overheid, betekent niet
dat we van de weeromstuit
even blind in de vrije markt
zouden geloven. De zuivere
vrije markt is een slecht model
en niet geschikt om onze doel
stelling te realiseren: een meer
rechtvaardige wereld met ge
lijke kansen op ontplooiing
voor iedereen.
De a van spa staat dus ondub
belzinnig voor "anders". Maar
omdat het in de politiek om
mensen gaat, willen we ook
andere mensen aantrekken.
Met spa willen we ons toe
komstgericht programma niet
op eigen kracht ontwikkelen
en uitvoeren. Iedereen die
zich herkent in het gedachte
goed van de sociaal-democra
tie is welkom om samen onze
doelstellingen te realiseren.
De vernieuwde SP blijft een
ledenpartij. De ledenbewe
ging is onze rijkdom.
