Joseph Plateau: leven tussen kunst en wetenschap
M0DESTAD
Sn
Antwerpen Modestnd
CSC-VORMINGSWERK
AALST-0UDENAARDE-R0NSE
GEWESTELIJKE KADERVORMINGS-
AVONDBASISMOBILITEIT
"Voor Allen" - 14 september 2001 7
Phenakistiscoopschijf in
houder met dansende apen.
De figuren zijn zo getekend
dat de dansende apen een
langzame rondedans uitvoe
ren.
In het kader van het 28ste In
ternationaal Filmfestival van
Vlaanderen - Gent, herdenken
het Provinciebestuur van
Oost-Vlaanderen, het Muse
um voor de Geschiedenis van
de Wetenschappen van de
Universiteit Gent en de Ciné-
mathèque Frangaise te Parijs
de tweehonderdste verjaardag
van de geboorte van Joseph
Plateau Brussel, 1801 - f
Gent, 1883). Voor die verjaar
dag worden in Gent drie ten
toonstellingen, een academi
sche zitting en een toverlan
taarnprojectie gehouden en
wordt een geïllustreerd boek
gepubliceerd. Dit alles onder
de noemer Plateau 2001.
De naam van Joseph Plateau
is rechtstreeks verbonden met
de creatie van bewegende
beelden. Hij ontdekte en for
muleerde het principe van de
gezichtstraagheid. Met zijn
phenakistiscoop legde hij de
basis voor de filmindustrie.
Hij wordt dan ook meestal ge
citeerd als onmiddellijke
voorloper van de film.
De phenakistiscoop is dan ook
de kern van de door Prof. Dr.
Maurice Dorikens samenge
stelde en gerealiseerde ten
toonstelling in het Caermers-
klooster. Hij bestaat uit een
houder met daarop gemon
teerd een ronde schijf met een
aantal lichtjes, verschillende
tekeningen, gescheiden door
smalle spleten. Laat men de
schijf voor een spiegel draaien
en bekijkt men door de voor
bijkomende spleten de reflec
tie van de opeenvolgende
beelden, dan ziet men een be
weging ontstaan. In de ten
toonstelling kan je zowat 100
phenakistiscoopschijven be
kijken. Daarnaast zijn er enke
le nooit eerder aan het publiek
getoonde stukken te zien, zo
als het enkele jaren geleden
ontdekte daguerreotypeportret
van Plateau uit 1843, zeven
originele handgekleurde pla
teauschijven (in confrontatie
met de commercieel uitgege
ven versies), de Bioscoop vol
gens Plateau (dit is een stereo
scopische phenakistiscoop
schijf) en een aantal onlangs
ontdekte brieven van Plateau.
Dankzij unieke stukken zoals
de Bioscoop volgens Plateau
komt de geschiedschrijving
van de ontwikkeling van de
film, in het bijzonder wat be
treft de eerste pogingen om
stereo-effect in beweging te
tonen, in een ander daglicht te
staan. Op de tentoonstelling
zijn er ook demonstratiemo
dellen, die de bezoeker zelf
kan bedienen.
Joseph Plateau verrichtte
voorts fundamenteel onder
zoek naar het gedrag van dun
ne vloeistofvliezen en naar de
visuele waarneming van kleu
ren. Ook dit veel minder be
kende aspect van Plateau
komt ruim aan bod in de ten
toonstelling.
De grootste fysici uit die tijd
behoorden tot zijn kennissen
kring. In 1843 wordt Plateau
langzaam volledig blind, niet
rechtstreeks als gevolg van
zijn experiment in 1829, waar
bij hij 25 seconden recht in de
zon keek, maar als gevolg van
een oogontsteking. Veertig
jaar zou hij nog de leiding
hebben bij tientallen experi
menten, die hij laat uitvoeren
door zijn vrienden, collega's
en familie.
Tentoonstelling
De tentoonstelling in het voor
de gelegenheid verduisterde
Caermersklooster telt ruim
280 voorwerpen, uitgestald in
87 speciaal ontworpen vitri
nes, die gegroepeerd staan in
11 thematische clusters. Er
loopt ook een videoprojectie
van de documentairefilm
Mijnheer Plateau/Monsieur
Plateau van Jean Brismée uit
1964.
In de pandgangen wordt met
een selectie foto's van de win
naars van de Joseph Plateau-
prijzen een hommage ge
bracht aan de erfenis van Pla
teau. Deze prijzen, die sinds
1984 op het Internationaal
Filmfestival van Vlaanderen-
Gent worden uitgereikt, zijn
uitgegroeid tot de belangrijk
ste prijzen voor het Belgische
filmberoep. Zij werden in het
leven geroepen om de Belgi
sche film te promoten, zowel
in het buitenland als in eigen
land.
De tentoonstelling Joseph
Plateau. Leven tussen Kunst
en Wetenschap eindigt bij de
cinematografie van Lumière.
In samenwerking met het In-
stitut Lumière uit Lyon wordt
in het Oud Huis van het Caer
mersklooster permanent de
nieuwste DVD geprojecteerd
met de vroegste films van de
gebroeders Lumière.
Bij de tentoonstelling ver
schijnt een nieuwe drietalige
referentiepublicatie over leven
en werk van Joseph Plateau.
Uitgebreide informatie over
Joseph Plateau en een virtuele
wandeling in de tentoonstel
ling is te zien op de website
van het Museum voor de Ge
schiedenis van de Weten
schappen van de Universiteit
Gent: http://mhsgent.rug.ac.be.
Locatie
Caermersklooster - Provinciaal
Centrum voor Kunst en Cul
tuur, Vrouwebroedersstraat 6
(Patershol), 9000 Gent.
Openingsuren:
Dagelijks van 10 tot 17 uur.
Gesloten op maandag.
De toegang is gratis.
Info tel. 09-269 29 10
fax 09-269 29 11
e-mail:
craemerskloosteroost-vlaanderen.be
http://www.oost-vlaanderen.be
Dinsdag 25 september 2001 om 20 uur
Volkshuis, Markt 8 te Zottegem
(Het decreet-basismobiliteit vertaald naar de regio
nale en lokale situatie qua openbaar vervoer (auto
bus
Cursusleiding Dirk VAN MELKEBEKE en
Ivan STRUBBE (resp. Kabinetschef
Een must voor alle CSC-afdelingsverantwoordelij-
ken
V
Op 29 september 2001 kan je samen
met het socio-cultureel centrum SW
van de socialistische mutualiteiten
Bond Moyson op ontdekkingstocht in
Antwerpen.
Dit jaar is Antwerpen bekroond als
modestad en mag het gerust concurre
ren met steden als Parijs, Milaan,
enz... Antwerpen heeft wereldwijd ge
kende modeontwerpers voortgebracht
die afstudeerden aan haar 'Mode Aca
demie'.
Ook jonge buitenlandse ontwerpers
kozen Antwerpen als uitvalsbasis.
Ze showen nu hun eigen ontwerpen in
binnen- en buitenland en hebben hun
exclusieve winkels waarvan je er ze
ker één in de Antwerpse binnenstad
zal vinden.
Enkele gekende namen van bij ons
zijn Ann Demeulemeester, Dries van
Noten, Walter Van Beirendonck, Lie
ve Van Gorp,...
Op 29 september bezoeken we in de
voormiddag de tentoonstelling 'Twee
vrouwen'.
In de namiddag heb je de keuze om
vrij door Antwerpen te dwalen of met
ons mee te gaan naar het 'Hoedensa-
lon'. Daarna maken we een wande
ling langs de gekende modewinkels
en -paleizen waar je met de creaties
van vele gekende modeontwerpers
kan kennis maken.
Je kan telefonisch inschrijven tijdens
de kantooruren met de vermelding
van je keuze op het nummer 09-364
98 22 van het SVV-secretariaat, De
Colfmaeckerstraat 11 te 9620 Zotte
gem.
Keuze 1:
1.000 bef.: tentoonstelling '2 Vrou
wen', Hoedensalon en Modewande
ling
Keuze 2:
500 bef.: tentoonstelling '2 Vrou
wen', vrij in Antwerpen
In deze prijzen is het busvervoer inbe
grepen.
Na storting op rekening 877-
8167001-02 van het SW-secretariaat
ontvang je een woordje uitleg en de
busregeling. Beslist de moeite waard
Cursus Djembé
in CC De Abdij
Na het grote succes van de vo
rige sessies herneemt het Cul
tureel Centrum De Abdij een
cursus "Djembé", met een
nieuwe basis- en vervolma-
kingscursus in het Koetsen-
huis van de St.-Adriaansabdij.
De lessenreeks van zes dinsda
gen hebben plaats op 18 en 25
september 2001 en op 2, 9, 16
en 23 oktober 2001
De basiscursus van 18 tot 20
uur en de vervolmakingscur-
sus van 20 tot 22 uur.
De kostprijs bedraagt 1.800
bef. met eigen Djembé en
2.400 bef. met huur van een
Djembé. Inschrijven kan in het
CC De Abdij, Abdijstraat 10 te
Geraardsbergen, tel. 054-41
13 94.
V