Nieuwe toeristische en culturele troef voor Zottegem
Euro-avond te Zottegem
14 28 september 2001 - "Voor Allen'
Zottegem kan bogen op een
bijzonder rijk archeologisch
patrimonium. Met de opening
van een archeologisch park
aansluitend op het Egmont-
kasteel kreeg onze stad er een
culturele en toeristische blik
vanger bij.
Grootschalig
onderzoek
Tijdens de restauratie van het
Egmontkasteel werd van de
gelegenheid gebruik gemaakt
om een grootschaliger archeo
logisch onderzoek op te star
ten in het erbij gelegen park,
een onderzoek dat plaats vond
in 1993-1994 onder de leiding
van Dirk Van Eenhooge, ver
bonden aan de Afdeling Mo
numenten en Landschappen
van het Ministerie van de
Vlaamse Gemeenschap.
Die had eerder, in 1986 en
1987, naar aanleiding van de
bouw van een nieuwe vleugel
voor de Stadsbibliotheek op
de site gespit en gespeurd.
Al dat gegraaf bracht bijzon
der belangrijke sporen aan het
licht. Grosso modo zijn ze op
te splitsen in twee fasen een
burchtfase (llde-14de eeuw) en
een kasteelfase (na 1477).
Zonder al te sterk in detail te
treden bestaan de belangrijk
ste sporen van de kasteelfase
uit een noordelijke woonvleu-
gel die haaks stond op de be
staande vleugel. De Noord
vleugel liep (in westelijke
richting) door tot aan de om
heiningmuur en bevatte onder
meer een ruim terras met een
waterput die bevoorraad werd
uit de kasteelgracht.
Het kasteel was immers langs
de vier zijden omwald, met
aan de "binnenkant" van de
gracht een omheiningmuur
voorzien van wal torentjes.
Van deze muur werden een
aantal meter blootgegraven.
Samen met de hoektoren en
één waltorentje krijgen we op
die manier een goed beeld van
de oorspronkelijke toestand.
Ook een gedeelte van het
poortgebouw, meer bepaald
waar het met de brug aansloot,
hoort hier bij.
Tot de interessantste sporen
uit de burchtfase behoort de
'burchtkapel'. Nu blijkt im
mers dat het hier gaat om een
echte 12de-eeuwse Romaanse
zaalkerk van 7 op 13 meter,
met een vierkant koor. Rond
het kerkje moet toendertijd
een kerkhof hebben gelegen,
maar alleen een gedeelte van
het grafveld ten noorden van
de kerk werd onderzocht. Een
dozijn kindergraven werden
teruggevonden, evenals het
gebeente van een volwassene
nabij het poortebouw. De
grootte van het bedehuis en de
aanwezigheid van een kerkhof
laat toe met een aan zekerheid
grenzende waarschijnlijkheid
te stellen dat deze 'castrale ka
pel' de vroegste parochiekerk
van Zottegem was. Deze zal
later verplaatst worden naar
haar huidige inplantingplaats
op de Markt. Geschreven
bronnen bieden extra argu
menten tot diep in de 18de
eeuw bleef de Zottegemse pa
rochiekerk rechtstreeks onder
het gezag van de Heren van
Zottegem.
Het oude Zottegem
Burcht en castrale kapel zijn
een tastbaar bewijs van het
"ontstaan" van Zottegem, een
verhaal dat zich laat aflezen
uit de toponymie. Luc Van
Dunne toonde zo op onna
volgbare manier aan hoe Zot-
tegem-Bevegem zich eerst
losmaakte van Strijpen en hoe
in een volgende fase de dorps
kern volledig werd verplaatst.
De ganse operatie waarbij het
vroegere dorp, dat zich ten
noordoosten van het huidige
kasteel bevond, werd 'ver
huisd' naar zijn huidige lig
ging, ten zuidoosten van de
kasteelsite, vondt plaats in het
laatste kwart van de 13de eeuw.
Deze ingrijpende operatie ver
klaart onder andere de bouw
van de huidige O.L.V.-Hemel-
vaartkerk, die als parochie
kerk de plaats innam van de
vroegere castrale kapel, en de
naar plaatselijke normen wel
erg brede en rechte Neerstraat
(nu Heldenlaan) die het Kas
teel van Egmont met de markt
verbindt.
Visualiseren
Het lag dus voor de hand dat
de resultaten van de opgravin
gen rond het Kasteel van Eg
mont op de een of andere ma
nier voor een breder publiek
moesten worden gevisuali
seerd. Niet alleen betekenen
ze een duidelijke meerwaarde
voor de kasteelsite, ze laten te
vens toe op een aangename en
'tastbare' manier de onstaans-
geschiedenis van Zottegem te
schetsen.
Er werd geopteerd voor een
interessant project dat beperkt
bleef tot de al opgegraven
bouwsporen. Tegelijk werden
ook de walmuur en de brug
aangepakt.
De brug, de oorspronkelijke
toegang tot het kasteel, ver
keerde in een sterke staat van
verval. Daarom werd hier ge
opteerd voor een doorgedre
ven restauratie. Het brugdek
werd vernieuwd en kreeg een
bestrating in kassei, zodat de
"historische" zichtlijn van
aan de inkom tot aan het kas
teel opnieuw werd gereali
seerd. Tegelijk werd een nieu
we gemene muur gemetseld
tussen de bewaarde kasteelsite
en het gedeelte dat in het be
gin van de twintigste eeuw
werd verkaveld. Voor de ver
dere aankleding werd gebruik
gemaakt van iconografisch
materiaal dat toeliet perfect
onder andere de twee brugpij-
lers bekroond met een sier-
vaas te reconstrueren.
Symbiose
De grote walmuur, die het ho
ger gelegen gedeelte van de
kasteelsite afbakent, werd ook
stevig aangepakt, met behoud
evenwel van het originele
metselwerk.
De grote hoektoren werd ge
deeltelijk heropgemetseld en
ook een stukje van de kleinere
walmuur en dito torentje. Van
aan de brug tot aan dat laatste
torentje werd een gracht ge
graven, op de plaats van de
oorspronkelijke wal. De dras
sige ondergrond leende zich
trouwens uitstekend om hier
met een 'moerasvegetatie' het
vroegere uitzicht op te roepen.
De oude bouwvolumes binnen
het kasteelcomplex werden op
een bijzonder originele manier
aangepakt. Enkel net boven
het maaiveld worden ze gevi
sualiseerd de kasteelfase (na
1477) wordt in rode gewassen
dolomiet 'ingekleurd'; de cas
trale kapel kreeg een gele do
lomietverharding. Voor de rest
werd alles met gras ingezaaid.
Het resultaat is een schitterend
archeologisch park waarbij de
geïnteresseerde in één oogop
slag de envergure van het oor
spronkelijke Kasteel van Eg
mont kan aflezen. Het eerder
gerestaureerde kasteel krijgt
hiermee een duidelijke meer
waarde en Zottegem heeft er
een blikvanger bijeen per
fecte symbiose tussen archeo
logie, stadsgeschiedenis en
toerisme.
Amfitheater
Dit archeologisch park is een
zoveelste fase in een groter
project om het Kasteel van
Egmont en zijn onmiddellijke
omgeving de uitstraling te ge
ven die het verdient. Op rela
tief korte termijn willen we
hier ook de vroegere molen
vijver opnieuw uitgraven,
wordt het Jan De Lichtepad,
dat Zottegem via Velzeke met
Zwalm verbindt, tot aan het
kasteel doorgetrokken en ten
slotte, maar niet in het minst,
zal aan de overkant van de
Bettelhovebeek een culturele
infrastructuur worden inge
plant, met respect voor het be
staande landschap en met de
nadruk op het accentueren an
de bestaande kasteelsite, die
zich op een heuvel bevindt.
Precies daarom wordt mo
menteel overwogen om het
geplande cultuurgebouw op te
trkken in de vorm van een am
fitheater.
Zeg dag tegen de
frank
Op 1 januari 1999 werd de nieu
we Europese eenheidsmunt, de
euro, met veel feestgedruis bo
ven de doopvont gehouden. De
invoering van die eenheidsmunt
is het sluitstuk van de oprichting
van de Economische en Mone
taire Unie (afgekort EMU); een
oude politieke droom om een
grote eengemaakte interne Eu
ropese markt te creëren waarin
economische groei een positieve
impact moet hebben op de
werkgelegenheid en de wel
vaart. Voortaan hebben de lidsta
ten die deelnemen aan die EMU
één munt, één gemeenschappe
lijk muntbeleid en één gemeen
schappelijke centrale bank.
Tijdens de overgangsfase, van
begin 1999 tot eind 2001, is het
gebruik wel beperkt tot de girale
euro, dit is de euro die wordt
aangewend voor betalingen via
rekeningen.
In de elf deelnemende landen,
op 1 januari 2001 aangevuld met
nieuwkomer Griekenland, was
men er begin 1999 stellig van
overtuigd dat de euro geleidelijk
aan door de bedrijfswereld en de
particulieren meer en meer zou
gebmikt worden. In de wereld
van financiën - banken, verzeke
ringsmaatschappijen, beurzen,
financiële markten, is de euro
inmiddels sterk ingeburgerd,
maar bij het publiek lijkt het ge
bruik van de euro nog niet te be
antwoorden aan de verwachtin
gen.
Mis de euro-trein
niet...
Om te vermijden dat het publiek
eind 2001 zou geconfronteerd
worden met een behoorlijk
bruuske overgang naar de euro,
hebben Europese en nationale
instanties initiatieven genomen
om de euro vanaf het tweede se
mester van 2001 meer in de verf
te zetten. Zo zullen bijvoorbeeld
grote nutsbedrijven (telefoon-,
gas-, water-, electriciteitsbe-
drijvn) facturen opmaken in eu
ro, vergezeld van overschrij
vingsformulieren in euro, zullen
de benzinepompen en de weeg
schaal bij uw slager de prijzen in
euro afficheren, zullen de bank
rekeningen worden geconver
teerd naar euro en dergelijke
meer. Allemaal initiatieven die u
toelaten verder vertrouwd te ge
raken met het gebruik van de eu
ro.
Euro-Avond
Om de overgang naar de Euro
voor u zonder verrassingen en
vlot te laten verlopen wordt door
Jongsocialisten en S.P.-Zotte-
gem een info-avond ingericht
met de Euro-Coördinator van
Fortis Bank, Daniële Lejeune,
als gastspreker. Op deze Euro-
Avond wordt het volledige over
gangsscenario, nuttige tips, en
praktische maatregelen toege
licht zodat de overgang voor u
zonder problemen kan verlopen.
Ook met allerhande (praktische)
vragen kan u terecht op de EU
RO-AVOND welke plaatsvindt
op vrijdag 12 oktober 2001 in
het Volkshuis op de Markt te
Zottegem om 20ul5'; de toe
gang is gratis.
Graag tot dan.
Kurt De Loor