m ha<*.
Zigeuners, gaat hij verder, zijn ook erg
muzikaal, ook al kunnen ze geen mu
zieknoot -zo groot als Aalst- lezen, In
hun muziek valt hem vooral het melan
cholische op en het heimwee naar ver
gane grootheid. Zelfs in hun opgewekte
melodieën zou die melancholie zeer
sterk naar voren treden. Hij zelf heeft
vroeger ook een zigeunerensemble
helpen oprichten. De leden ervan waren
drie broers en hun kinderen. Alles ging
goed -ze traden verscheidene keren op-
tot 1 ervan over de grens werd gezet. Op
een schrijven naar Koningin Elizabeth
kreeg hij het laconieke antwoord dat de
zaak geklasseerd was.
OVERHEID EIM POLITIE
Daar de meesten van hen niet kunnen
lezen, heeft dit natuurlijk gevolgen
i.v.m. kindergeld, pensioenen, alles
„waarvoor men papieren nodig heeft".
Eén van de meest tragische periodes uit
hun geschiedenis (én ook de onze) is de
oorlog geweest. Hitier maakte er geen
geheim van dat ze voor hem een minder
waardig ras waren en liet zijn politie
deze mensen naar kampen sturen, waar
velen van hen omkwamen. Waar zigeu
ners tijdens de oorlog niet te slecht
vaderland" te vechten of als helden te
sterven, waren ze na de oorlog net niet
goed genoeg om een pensioentje als
Een andere familie woonwagenbewoners
stond aan de Haring omdat -volgens de
bestuurder- de wagen defect was. Alle
leden van het gezin kregen een afzonder
lijk proces wegens het verboden parke
ren. Daarin is pater Gilbert echter per
soonlijk tussengekomen en heeft dit on
recht weten te verhinderen.
Soms wordt het de zigeuners zelf wat te
gortig en als ze dan reageren, wordt hun
proces alleen nog maar erger het be
dreigen van een rechtsdienaar is echt
geen lachtertje Het is dan ook niet ver
wonderlijk dat ze wantrouwing t.o.v.
politie en rijkswacht zijn.
Daarbij komt nog dat zigeuners kwets
baarder zijn dan gastarbeiders dezen
kunnen zich nog altijd op het argument
beroepen dat wij ze zelf naar hier ge
vraagd hebben. Bovendien werkt een ge
deelte van de de gastarbeiders met een
arbeidscontract. Zigeuners echter wer
ken links en rechts een beetje, drijven
vooral een weinig handel in oude ban
den en ijzer.
STAD
AALST.
Pater Gilbert
werk vooral als
TOEKOMSTMOGELIJKHEDEN
dienstverlening hij helpt hen zoveel hij
kan met het invullen en bijhouden van
alle mogelijke papieren. De overheid is
over het algemeen zeer blij dat iemand
hen wil helpen, wat toch een ontlasting
voor haar betekent.
Waarmee zigeuners nogal eens gecon
fronteerd worden, zijn politie en rijks
wacht. Als er ergens iets gebeurt, zijn zij
de eerste verdachten. Nochtans is het
2o, dat op dit ogenblik slechts één
2igeuner zich in de gevangenis bevindt.
Pater Gilbert getuigt zelfs „met mijn
hand op mijn hart durf ik verzekeren
dat zigeuners geen dieven zijn".
Dikwijls worden ze voor kleinigheden
geverbaliseerd. Zo vertelt pater Gilbert
het geval van een zigeuner die op het
boekje vloog omdat de nummerplaat
van zijn wagen rode letters op crème
kleurige en niet op witte achtergrond
had
De jongste jaren is de trekroute van de
meeste zigeuners kleiner geworden.
Zelfs naar Wallonië zullen onze zigeu
ners nog zelden trekken. Ook zijn er
meer en meer die een relatief langere
periode op één plaats verblijven (b.v.
woonwagenkampen in Antwerpen).
Dit betekent echter nog niet dat ze in
een huis zouden willen gaan wonen.
Vooral voor ouderen is dit onmogelijk.
Zelden gebeurt het wel eens dat ze één
winter in 'n huis doorbrengen, maar bij
de eerste lentezon moeten ze weer ver
der kunnen.
In gemengde huwelijken (zigeuners/niet-
zigeuners) is het meestal zo dat ook
voor de jongere generatie het zich aan
passen aan het burgerlijk leven en het
wonen in een huis slechts tijdelijk moge
lijk is. Echtscheidingen komen dan ook
frequenter in de groep voor die gepro
beerd heeft zich aan te passen dan in de
groep die -ondanks een gemengd huwe
lijk- toch zijn familie trouw blijft.
Pater Gilbert denkt dat in Aalst een
kampplaats voor een tiental woonwa
gens zeker reeds aan een eerste nood
zou voldoen. Voor Groot-Aalst vindt
hij 20-25 standplaatsen ruim voldoende.
Eerst als die er zijn, kunnen we aan een
ernstige werking gaan denken, voegt hij
er nog aan toe b.v. in verband met
onderwijs, geneeskundige hulp...
Luxueus hoeft het niet te zijn water,
electriciteit en een getraceerd terrein
zijn reeds een ruime verbetering. Hij zelf
denkt aan b.v. de koer van een leeg
staande school. Grotere terreinen wer
ken volgens hem eerder nadelig.
Ook is het zo dat op dit ogenblik een
kamp van 4-5 woonwagens reeds een
relatief grote familie vertegenwoordigt.
Het „samensteken" van te veel zigeu
ners zou zeker ghetto-vorming in de
hand werken. Het is niet de bedoeling ze
volledig in onze maatschappij te integre
ren, maar ze als nomaden hun eigen
leven te laten leiden. Het blijft echter
wel een open vraag hoe zij zelf op zo'n
kampen zullen reageren. Men kan moei
lijk zeggen ge moet daar naartoe gaan
en nergens anders nog moogt ge komen.
EIGEN ERVARINGEN
Een paar jaar terug heeft pater Gilbert
reeds pogingen in die richting gedaan.
De toenmalige gemeenteraad gaf hem
evenwel de raad als ge dat wilt, koop
dan zelf een terrein. In Erembodegem
vond hij een geschikt terrein, dat hij kon
huren (veel geld mocht het niet kosten,
want het moest toch ergens vandaan
komen). De toenmalige burgemeester
Boel zei echter dat het niet kon zonder
zijn toelating mocht geen enkele woon
wagen op de gemeente staan.
De jongste maanden is dit allemaal weer
actueel geworden door het voorstel van
mevr. Chris Lievens-Borms die op de ge
meenteraad pleitte voor het inrichten
van een dergelijk kamp voor zigeuners.
Op nationaal vlak is er het wetsvoorstel
De Bondt.
DOMICILIE
Alle zigeuners hebben wel een domicilie
adres net zoals foorreizigers e.a. Vroeger
was dit nogal eens een café. De jongste
jaren kunnen zij een nummer op het
stadhuis krijgen en aldus ingeschreven
worden in die gemeente.
Dit houdt meteen ook in dat zij in die
gemeente langer kunnen verblijven. Zo
zijn er b.v. een relatief groot aantal inge
schreven in de gemeente Wetteren.
Op een ogenblik kwam een zigeuner
naar pater Gilbert en vroeg wat hij
moest doen. Ze stonden aan de Tir en
moesten weg, vermoedelijk na klacht
van één der buren. Deden ze het niet uit
vrije wil, dan zouden ze weggesleept
worden. Het laconieke antwoord van
pater Gilbert was Laat u wegtrekken,
dan weet ge waar ge moogt staan. De
burgemeester telefoneerde naar pater
Gilbert en stond erop dat ze weggingen.
Daarop antwoordde deze dat dat moei
lijk zou gaan, daar ze in Aalst ingeschre
ven waren. Dan zullen we ze moeten la
ten staan, zuchtte de toenmalige burger
vader.
Dit verhaal toont dan ook duidelijk dat
niet-ingeschrevenen heel gemakkelijk
kunnen geweigerd worden.
Zij die als vaderlandslozen ingeschreven
zijn, hebben hun papieren op het
ministerie van justitie.
Tussen 16 en 20 jaar kunnen deze laats-
ten eventueel de Belgische nationaliteit
verkrijgen. Dit houdt evenwel in, dat zij
soldaat moeten worden. Voor pater Gil
bert vormt dit geen bezwaar zij wor
den in Mechelen in 'n speciale legeraf
deling opgevangen, waar zij leren lezen
en schrijven en bijgeschoold worden...
Het was laat die avond toen wij het
Capucijnenklooster verlieten. Voor ons
is het een enorme ervaring geworden.
Wij konden nog uren naar pater Gilbert
geluisterd hebben, maar ook voor hem
was het de volgende morgen vroeg dag
en moest hij weer aan het werk.
Erik Sorgeloos
Guido.
Voor meer inlichtingen
Vlaams Overlegorgaan Woonwagenwerk
Dirk Beersmans
p.a. Morpheusstraat 37,
2600 BERCHEM.
