SOCIAAL NIEUWS
^ES OILSJT - VIES OILSJT - VIES OILSJT - VIES OILSJT - VIES OILSJT - VIES OILSJT - VIES OILSJT - VIES OILSJT
VIES OILSJT - VIES OILSJT - VIES OILSJT - VIES OILSJT - VIES OILSJT - VIFS Oil S.1T - VIES "OIL55.IT - VIFS Oil S.iT
ALI TURKISTAN
Wie aan de linkeroever van de Dender
woont, in de „coté" van de Binnenstraat
b.v. zal weten dat er gastarbeiders
wonen in Aalst. Wie zich in ietwat sjie-
kere milieus begeeft, zal veel minder
met hen gekonfronteerd worden. Het is
voor gastarbeiders immers praktisch on
mogelijk een huis te vinden aan de tradi
tioneel steeds rijkere rechterdenderoe-
ver ,,interdit aux étrangers" is nog vol
op populair in 't stad. Of veronderstel
nog dat je op je werk met hen te maken
hebt...
Toch zijn er heel heel weinig mensen die
ooit met een gastarbeider kontakt gehad
hebben in die mate dat ze weten wat er
in hen zoal omgaat.
Hier volgt een interview met een van
hen, Ali Turkistan.
Vies Oilsjt Hoelang ben je al in België
Ali Turkistan Ik ben hier aangeland in
1963, dus 15 jaar geleden.
V.O. Je had op dat moment dus al
enkele jaren gewerkt in je geboorteland
Ali Nog niet zóveel jaren want
tot mijn 17 jaar héb ik school gelopen.
Nadien heb ik gewerkt als helper in een
apotheek. Het was in Adana, één van de
minder arme provincies van Turkije in
het zuiden, waar katoen en fruit wordt
gekweekt.
V.O. Jouw situatie was dus in feite
niet van de slechtste, je had gestudeerd
en je had een job. Toch ben je uitgewe
ken
Ali In Turkije bestaat er geen
sociale verzekering op het platteland,
maar wel voor diegenen die op fabriek
in de stad werken. Dat betekent dat je
op het platteland niet moet rekenen op
enige vergoeding wanneer je ziek valt of
wanneer je werkloos bent.
En bovendien, als je een job wenst waar
ie goed je brood verdient, moetje altijd
een politieker onder de arm nemen,
goeverneur, senator, enz., ofwel moet je
lid zijn van een politieke partij. In die
tijd, begin van de jaren zestig, verdiende
ik per maand 300 Turkse lire. Dat stond
in die tijd gelijk met ongeveer 1500
Belgische frank.
Y;0. Ik veronderstel dat niet enkel
die twee redenen je doen besluiten heb
ben om naar België te komen. Was er
geen verdere oorzaak of aanleiding
Ali Wel ja, de Turkse regering
zette toen in de gazetten aankondigin
gen om arbeiders te rekruteren voor de
kolenmijnen in Europa. Daarin zegden
ze dat het daar beter leven was. Ik ken
de ook enkele vrienden die reeds in
Duitsland werkten en die schreven dat
het er goed was goed loon, goed eten
en sociale zekerheid. Ik besloot toen
naar het ministerie te schrijven om ook
naar Duitsland te kunnen vertrekken. Ze
vertelden mij echter dat ik voor Duits
land 4 maanden op de wachtlijst zou
moeten staan, terwijl er voor België geen
wachtperiode was. Op die manier heb ik
dan België gekozen.
V.O. Waren er nog andere formali
teiten te vervullen
Ali Ze aanvaardden alleen jonge,
gezonde mannen. Je mocht niet ouder
zijn dan 28 tot 30 jaar. En bovendien
moesten we minstens lagere school ge
volgd hebben.
In totaal heb ik drie medische onder
zoeken gepasseerd. Een eerste keer door
Turkse dokters, een tweede maal door
Belgische dokters in Turkije, en tenslot
te bij onze aankomst in België. Na dat
laatste onderzoek waren er nog van onze
kameraden die dienden terug te keren.
Voor we naar België vertrokken, moes
ten we een kontrakt tekenen met de
EGKS (Europese Gemeenschap voor
Kolen en Staai). Het was een verbintenis
om voor vijf jaar in de mijnen te wer
ken. Daarin stond geschreven dat ze
zouden zorgen voor een huis of gemeu
belde kamer. Ze garandeerden ons werk
voor vijf jaar in de mijnen, en zelfs wan
neer er daar geen werk zou zijn, zouden
we toch nog ons zelfde loon trekken.
V.O. Hoe ben je dan tenslotte naar
hier vervoerd
Ali We werden met 300 in een
vliegtuig gestopt. Toen we dan in Zaven-
tem aankwamen, mochten we een aantal
groepen vormen, elk met zijn eigen
vrienden. Eens dat gedaan, dienden we
elkaar bij de arm vast te houden om de
groep niet kwijt te raken. Elk van de
verschillende groepen werd dan naar een
bepaalde streek gezonden Luik,
Charleroi, Limburg. Ikzelf kwam in
Luik terecht, in de mijn Sainte Margue
rite.
Ali De steenkoolmijn zelf, dat
stond zo in ons kontrakt. Maar nadien
hebben ze vijftig procent van die reis
kosten afgetrökken van ons loon.
V.O. Werden de andere kontrak-
tuele voorwaarden gerespekteerd
Ali Helemaal niet, ze lapten die
overal aan hun hielen In Luik logeer
den we gedurende drie maand in barak
ken, zoals in militaire kazernes, met 5
tot 6 personen in één kamer. Elk be
taalde 700 fr. huur per maand. We aten
van een centrale keuken. De prijs van
dat eten was niet-begrepen in de huur
prijs.
Toen na enige tijd de mijn werd stilge
legd, werd mij geen enkel loon of ver
goeding uitbetaald. Na zeven maand ge
leefd te hebben op kosten van de Open
bare Onderstand betaalde de mijn dan
toch de helft van het verschuldigd loon
uit.
Ik beklaagde me bij het Turks konsulaat
waar ze beweerden dat het de Belgische
wet was, waaraan zij niets konden ver
anderen. Vandaar naar de ambassade.
De ambassadeur zorgde voor een plaats
in een fabriek van wasmiddelen, maar ik
weigerde omdat ik volgens mijn kon
trakt recht had op werk in een mijn.
Uiteindelijk kwam ik dan terecht bij een
priester die mij een job bezorgde in een
mijn te Jumet, bij Charleroi. Maar ook
daar werd na enkele jaren alles opge
doekt. Nadien herhaalde hetzelfde zich
nog eens in Chatelineau.
Dat was dan de laatste keer dat ik in de
mijnen werkte.
V.O.
Wie betaalde de reis
V.O. Hoe werd je behandeld in de
mijn
Ali Men had ons beloofd dat we,
alvorens af te dalen, onderricht zouden
krijgen over het ondergronds werk. Van
dat onderricht hebben we echter nooit
iets gehoord of gezien. Ze lieten ons wel
eerst een week bovengronds werken,
maar de volgende week werden we zon
der boe of ba de lift ingestopt, naar
beneden. Van honderd man waren er
een vijftal die in Turkije reeds in de
koolmijnen hadden gewerkt, en die be
reid waren om te werken voor dood.
Onze ploegbaas wilde dan uiteraard dat
ook alle anderen aan datzelfde tempo
draaiden. En dat terwijl we nog nooit
een mijn van binnen hadden gezien. We
hadden reeds de grootste moeite om
met al dat materiaal door de lage gangen I
te kruipen. Meerdere van onze kamera
den verongelukten. En ik herinner me I
zelfs dat op een keer de vrienden van
een verongelukt landgenoot niet wilden
afdalen, om de lijkkist te kunnen I
vergezellen naar het vliegveld. Maar I
de direktie dreigde toen met ontslag, en
zelfs de familieleden mochten niet mee j
naar het vliegveld.
V.O. Wat gebeurde er na die perio- j
de in de steenkoolmijnen
Ali In 1968 keerde ik terug naar!
Turkije en ik ben daar toen getrouwd, j
V.O. En ondanks al die ervaringen
in België ben je er toch teruggekeerd
Ali Ja, eigenlijk had ik weinig
keus. In Turkije was het moeilijk aan
werk te geraken, en bovendien had ik
geen geld meer. Dat was voor een groot
deel opgebruikt aan de reiskosten. Dus
ben ik samen met mijn vrouw terugge
keerd. Dank zij een priester in Charleroi
kregen we allebei werk bij UCO in
Laarne. We wilden immers met twee
werken, want wegens een opgelopen
armbreuk kon ik nog slechts als hand
langer dienst doen, en dat betaalt
minder. Ik kreeg in die tijd (1968)
400 fr. per dag.
Toen we een paar jaar geleden per auto
terugkeerden uit verlof in Turkije, vielen
we onderweg in panne. Ik stuurde toen
mijn vrouw per vliegtuig naar België ter
wijl ik zelf achterbleef om de auto te
laten herstellen. Zij kon nog tijdig in
Laarne arriveren om te beginnen wer
ken, maar ikzelf kwam 10 dagen te laat
en werd ontslagen. Tien maanden stem
pelen.
Toen vond ik werk bij General Motors
in Antwerpen, met een kontrakt voor
één jaar. Nadien opnieuw 5 maanden
dop, om dan in Gijzegem te belanden
tot februari van dit jaar.
Sedert mijn afdanking wegens gebrek
aan werk ga ik nog steeds stempelen.
V.O. Je komt uit een land waar de
leefgewoonten totaal anders zijn dan
hier. Welke zijn de voornaamste pro
blemen die je ontmoet als gastarbeider
Ali Naast het vinden van werk
moeten wij ons eerst en vooral zien aan
te passen aan het logement. Zo bijvoor
beeld worden in Turkije de muren van
de kamers niet behangen. Ze worden
