Prijsuitreiking.
v. b.
Het Onderwijs.
Eene vraag.
Met tijdvak van vrede, vrijheid, en
welvaart hetwelk wij sedert het jaar
1830 genoten hebben, "onder het wijs
t ehfer vau ons vorstelijk stamhuis,
doet onzen koning in den algemeenen
geestdrift begrijpen en het volk smelt
in de uitboezeming zijns gevoels den
vorstde vrijheid en het vaderland te
zamen.
Niet alleen in België maar in de na
burige landen ontmoet men eene her
telij ke deelneming in onze nationale
vreugde. De vreemde dagbladen, wel
ke de uitdrukking zijn van de gevoe
lens des volks, spreken met de groot
ste bewondering en den uitbundigsten
lof over het kleine land, waar men de
uitgebreidste vrijheid weet te paren
met de orde en eene bedrijvigheid
zonder wèerga.
Eene enkele snaar nogtans klinkt
valsch in den algemeenen triomfzang.
De ultramontanen zullen zich onthou
den van deel te nemen aan de natio
nale feesten. Hunne voornaamste or
ganen prediken die onthouding sedert
lang en een Romeinsch blad de Ob-
servatore romano komt dit feit beves
tigen.
Het liberalism, zegt dit blad stelt
de katholieken in de onmogelijkheid deel
te nemen aan de feesten die zonder
hunne deelneming niet nationaal zijn.»
De katholieken van den aard gelijk
de Journal de Brnxelles,» welke
meefeesten zijn niet begrepen bij de
zich onthoudende soort waarvan de
Observatore spreekt. De Ultramon
tanen alleen worden hier bedoeld
doch van hunnen kant moet het geens
zins verwonderen dat zij de nationale
vreugdefeesten geenen luister helpen
bijzetten.
Verdienen zij den naam van Belg
nog
Hun vaderland is elders zij stellen
den Paus boven den Koning in al hun
ne feesten zij kouden onzen vorst
voor eenen kwajongen weihennen met
de ooren zou moeten trekken zij ver
foeien onze grondwet en noemen ze
«eene vuilniskarwelke maar gedoogd
wordt in afwachting dat zij de macht
zouden verkrijgen om ze te vernieti
gen onze kostbaarste vrijheden wor
den door den Syllabus, aan denwel
ken zij zich aansluiten, gedoemd zij
zijn in opstand tegen de wet op het
onderwijs die hun geenszins benadeelt
terwijl zij nogtans door de militiewet
bevoordeeligd worden in een woord
zij zijn nog inboorlingen omdat zij
hunne huisvesting in België hebben,
doch zij zijn oprechte vreemdelingen
door hunne houding en strekkingen.
Het is dan geenszins te verwonde
ren dat zij, wien het gevoel der va
derlandsliefde ontbreekt, zich onttrek
ken aan de deelneming in het Natio
naal verjaarfeest, hetwelk al de zonen
des vaderlands zou moeten vereeni
gen.
Om het even willen de bastaard-
Belgen aan geheel de wereld hettoo-
neel geven van ontaarde kinderer# die
weigeren de vreugd hunner moeder
te deelen, onze feesten zullen er niet
te min luisterlijk om zijn.
Wat tot nu toe gedaan is, geeft den
voorsmaak van hetgeen omtrent het
midden der loopende maand zal plaats
hebben De feesten van half-oogst
zullen in luister en geestdrift al over
treffen wat in dien aard nog te zien
geweest is.
De nationale tentoonstelling leert
reeds aan de vreemde natiën, wat een
vrij en werkzaam volk vermag de
uitboezeming der vreugde zal hun
toonen hoe fier onze manhaftige bors
ten kloppen voor onze vrijheden,voor
onze vorsten en voor het behoud on
zer nationale instellingen.
Dan zullen de ultramontanen of bas-
taa 'd-Belgen zich op de vingers bijten,
in stomme woede hunnen nijd ver
kroppen, hunne onmacht bekennen
en in het geheim hunne onvoorzichtige
onthouding beweenen.
kende en het leven slijtende zonder
iemand te vervloeken, in zachte ziele-
rustDe Jesuieten hebben dat alte-
maal voor hem veranderd. En denkt
rnen dan nog dat de lagere geestelijk
heid, als zij zich van hen verlost acht,
gevoelig zal zijn aan den slag, hen
toegebracht Zou men niet eerder
dienen te gelooven dat zij zich, tot in
het diepst huner ziel gelukkig gevoe
len over haar bevrijding, en dat, in
dien zij durfde en niet de terugkomst
van die onmeedoogende meesters
vreesde, indien zij niet wist, dat, of
schoon verspreid.ze steeds machtig en
gevaarlijk blijven, die innerlijke vol
doening zich dan in uiterlijken jubel
ruim zoo lucht geven
Voor ons, wij gelooven het, en wij
gelooven ook dat de oplossing van den
godsdiensttwist afhangt van de han
delingen van dienzelfden clerus, zoo
lang in het juk geloopen maar die ein
delijk thans inziet dat de ultramon-
taansehe partij niet onkwetsbaar is.
(La gazette. J
DE LIBERALEN SLAAN DE KON-
TRIBUTIEN OP
Lezer, als gij over c!e markt gaat ver
geel niet eenen oogslag op den toren van
ons oud stadhuis te werpen.
Onze doorluchtige stadhuismannen
schijnen mei kernns vergelen te hebben
onzen nieuwen opgebouwden toren in
brand te steken, maar balen nu hunne
schade in nu zijn zij hem aan het af
breken.
Ja hel schijnt dal hij zoo wel her-
timmert is dat men nu genoodzaakt is
te hermaken wat men in 't begin van
T jaar gemaakt heeft
Wat slimme vogels, onze stadhuis
hazen, niet w aar
Zoo maar zonder overleg gelijk eenen
noop uilen een werk aanvangen en vol
tooien waar zij oprecht niets van ken
nen
Voor hen was hel genoeg dat hunne
namen in de klokken gegoten waren en
daarom moest liet werk gauw gedaan
zijn
Nu 't is te herbeginnen en te herbeta-
len
En met de kiezing zullen onze zwarte
gepatenteerde leugen gazelten uitroepen:
De liberalen moeten en zullen de kontri-
butien opslaan.
De reeks dier kinderenfeesten werd
maandag op eene schitterende wijze
geopend door de Vrije middelbare
meisjesschool onder het bestuur van
Mej. deDwingelo.
Het feest was onder alle opzichten
prachtig.
De schouwburgzaal, die netjes op-
gekuischt en sierlijk herschildert is,
had een eerlijk voorkomen dames
hoofdtooisels hadden de zaal in eenen
liefelijken bloemhof herschapen.
Het feest eigentlijk beschrijven is
moeijelijk.
Als ik zal gezegd hebben dat het
schoon, prachtig, overeerlijk was, als
ik zal gezegd hebben dat het al de
feesten die ik vroeger beschreef over
trof als ik zal g|^egd hebben dat het
onmogelijk is beter te doen hewel
dan zal ik verre beneden de waarheid
blijven.
Wat moeite en geduld moeten die
juffers onderwijzeressen zich getroos
ten om hunne leerlingen al die moei-
jelijke oefeningen met zoo eene vol
maaktheid aan te leeren, om zoo van
hunne vijf, zesjarige lievelingen een
horlogie werk te kunnen maken.
Gij moest gezien hebben, lezer, met
wat juistheid van gebaren en van stem
die meisjes die pas alleen kunnen
loopen die gymnastieke zangen uitvoe
ren, gelijk Wat eene goede moeder
doet Les petits batons en door groo-
tere leerlingen Les Cigales et les Four-
mis. Zag men één of honderd handen
allen hadden oogenblikkelijk de zelf
de beweging kuisschen, wasschen
koffij malen ging met eene mekanieke
gelijkheid En wat hartroerend
schouwspel als al die kleine bloeikens
hun kind (hunne pop) op de armen
inslaap wiegden, zij die zelf door moe
der den zelfden avond misschien op
de zelfde wijze te bed zouden gedra
gen worden
De zang in het algemeen doet eer
aan de juffer die hem aanleert dit moet
ook niet moeijelijk wezen als men
een nachtegaal stemmetje bezit gelijk
hetgene ik gehoord heb.
De fabels Le Nid en De Zwaluw en
de Hond zijn zeer wel uitgegalmd ge
weest.
De twee kooren onder het geleid
van M. Steppe zijn met veel juistheid
en samenhang gezongen geworden.
Nog eens wel, wel I Alexis
Schoone bewaarders onzer grondwet,
inderdaad zij die weigeren zich aan de
wetten te onderwerpen.
De liberale raadsiieeien hebben nog
tans een voorbeeld van hunnen eerbied
voor de wet gegeven, door de subsidien
voor gebouwen van den godsdienst en
de pastorijen te stemmen, terzelfder tijd
den wensch uitdrukkende dat die wet
gewijzigd woide.
Dat de klerikale raden ook zoo han
delen.
Indien zij eene vet slecht vinden, dat
zij er dan de wijziging of verandering
van voorstellen, maar zoolang zij be
slaat moeten zij er zich aan onderwer
pen. Zooals de meerderheid beslist, moet
zich de minderheid gedragen. Anders is
er geen bestuur mogelijk.
In alle geval winnen de gezegde pro
vincieraden niets door hunne ongrond-
wettelijke en belachelijke weigering der
subsidie» voor de scholen, want dezelve
worden in dit geval door het ministerie
van ambtsw ege op het budget gebracht.
Maar toch toont die i^ru -vijze dat
de klerikalen gecne opreed' '.elgische
maar wel Roomsche ondero*%n zijn,
dew ijl zij de Belgische wettetÉj^ver het
ioofd zien cm de hevelen van-^Tome te-
volgen.
Hew cl aan wie de schuld
Aan u, klerikale geldverprossers
Aan u diealtijil maar werkt en breekt
en koopt zonder naar de stadskas te kij
ken aan u die torens opiiminert om
ze dan drie maanden later af lebreken,
en zoo dubbel kost veroorzaaktaan u
die boulevards aansteekt, eigendommen
koopt kadeautjes van tachtig duizend
franken die voor niets kunnen dienen en
die zich weinig bekommeren of er geld
is ja of neen
De liberalen, treffelijke menschen
zijnde, moeten als zij aan 't bewind
komen de rekeningen béjalen,en vinden
de kas ledig zij moeten ze natuurlijk
vullen. £n wat middel is er om ze te
vullen de kontributien opslaan.
Maar nog eens aan wie de schuld
Aan niemand dan aan de klerikalen!
Moesten die alles opvretende mannen
langer aan 'l bestuur blijven zij zouden
zelf de kontributien moeten opslaan of
bankroet maken
Klerikale eerbied voor de wetten des lands
De zittingen van de provincieraden
welke nu ten einde geloopen zijn, heb
ben eens te meer bewezen hoe weinig
eerbied onze klerikalen voor de wetten
des lands koesteren.
De klerikalen onderwerpen zich niet
dan aan die wetten welke met hunne
persoonlijke belangen overeenkomen.
De liberalen, integendeel, gedragen
ziclt er aan alhoewel zij soms hun ge
dacht en hun gevoelen tegenwerken.
Dees jaar evenals het voorgaande
hebben de klerikale provincie raadshee
ren geweigerd zich naar de voorschrif
ten der wettig gestemde schoolwet te
gedragen.
Zij hebben, insgelijks hunne mede
werking aan het sel oolouderzoek ont
zegd.
De geestelijken zijn zooals alle bur
gers, uitgenoodigd geweest, hunne
klachten en tegenwerpingen intebren-
gen.
Zij onthouden zich« onder voorwend
sel dat liet onderzoek ongrondwettelijk
is en dal zij vooral gesteld zijn om de
grondwet te bandhaven.
Welk is de Zon, die aan den trans
Der volksbeschaving daagt
Die, door haar gouden stralenglans,
Het duister der domheid verjaagt
't Vergt geen bewijs
Die zon is 't onderwijs
Welk is de Baak, wier blakend licht,
Op 's levens Oceaan,
De klippen wijst, waartegen licht
Ons bootje te bersten zou slaan 1
't Vergt geen bewijs
Die Baak is 't onderwijs
Welk is het Oog, dat in den naclit
Van vroeger eeuwen ziet,
Ten zedeles voor 't jong geslacht
En leest in 't verwijderst verschiet'?
't Vergt geen bewijs
Dat Oog is 't onderwijs
Welk is van zelfbestaan en taal
Het dierbaarste onderpand
Het nooitverstompte, snijdend staal,
Verheven voor taal en voor land
't Vergt geen bewijs
Dat Staal is 't onderwijs
Wie is de held, die schrikt noch bukt
Voor beul of dwingelandij
Maar 't jok van 's menschen schouder
Met wakkere en krachtige hand'? [rukt
't Vergt geen bewijs
Die Held is 't Onderwijs
Wie is der Godheid trouwe tolk,
Die, met zijn reuzenhiel,
De kluisters breekt van 't vrije volk
De kluister aan geest of aan ziel
't Vergt geen bewijs
Die Tolk is 't onderwijs
Onder dien titel schreef De Koophan
del de verleden week de volgende on
bescheiden vraag
Mgr. Dumonl is zot verklaard.
De andere bisschoppen durven den
mond niet roeren, misschien wel uit
schrik dal ze ook spoedig zouden kun
nen afgezet en vervangen worden door
indringers, als M. Durousseaux.
Kardinaal Dechamps is ziek, zoodat
wij nel mogen zeggen dat het Belgisch
Bisdom op dit oogenbltk gansch ovet-
hoop ligt.
Maar er zijn ook wijbisschoppen on
der andere Mgr. Anthonis, van Meche-
len, die naar hel scheen niet heel 't ac-
coord was met Mgr. Dechamps, vervan
gen werd door Mgr. Van den Branden
de Reeth, en zekeren dag spoorloos ver
dween.
Zouden'de clerikale bladen ons niet
■yju.üa:.u .uuirg jïz a
