OREMUS
EEN WONDER IN EEN
LOGE.
Goed nieuws.
Burgerdeugd.
Laat ons de logiek van dit schrij
ven eens een weinig nagaan.
Vooreerst de bloedwet legt op den
burgersjongen een dwangjuk, zoo
spreken dia Nieuwsbladen, dat wil zeg
gen dat hij eenige jaren verplicht is
van soldaat te zijn. Doch terwijl de
schrijvers dit zoo sterk afkeuren, prij
zen zij hemelhoog degenen, die dit
dwangjuk vrijwillig op de schouders
willen nemen. Omdat het lot de verde
digers des vaderlands aanwijstis het
een wraakroepend onrecht, soldaat te
moeten worden, dit strijdt tegen de
natuur, de belangen, de rechten en
de waardigheid van den mensch
doch wanneer men vrijwillig afstand
doet van zijne vrijheid en zich in den
uniform laat opknoopen, dan strijdt
dit in het geheel niet meer tegen de
natuur noch tegen de waardigheid van
den mensch het wordt eene schoone
daad.
Maar het is waar, het vrijwillig af
stand doen van al wat de waardigheid
van eenen mensch uitmaakt, wordt
door vele klerikalen als eene helden
daad beschouwd. De kloosterlingen
doen afstand van hunne vrijheid, van
hunnen wil, van hunne gedachten
zij worden een lijk in de handen hun
ner oversten en begraven zich voor
gansch het leven tusschen vier muren
en dit strijdt volgens hen geenszins
tegen de natuur maar wanneer het
lot u aanwijst om gedurende drij jaar
niet vrij te zijn en de noodige exerci
tie te leeren, ten einde in tijd van
nood bekwaam te zijn, het vaderland
te helpen verdedigen, dit is wraakroe
pend.
O, logica
Maar kom, gij die door uw vrijwilli
gersleger de boerkens op geregelde
tijdstippen, zand in de oogen wilt
smijten, veroordeelt gij ir zeiven niet
eenige regels verder
Er zijn 1800 lotelingen, die 200
franks gestort hebben, in 't lot geval
len, zegt gij en voor die 1800 heeft
het gouvernementmaar787vrijwilligers
met premie kunnen aanwerven. Is dit'
geen voldoende bewijs, dat uw vrij
willigersleger slechts een droombeeld
is Men geeft schoone premiën, men
bezorgt aan de soldaten schoone plaat
sen na hunne aftreding van dienst en
nog vindt men geen voldoende getal
plaatsvervangers voor die welke zich
rijkaard, die eene dwaasheid zegt, en
men bespot den arme, die een wijs
woord spreekt. Men berekent de ver
dienste en het talent van den mensch
naar het cijfer van zijn inkomen en,
wanneer hij sterft, sluit men hem in
een looden doodkist, om hem voor de
wormen te bewaren, hem, die niets
en men laat verrotten hem, die
iets waard was.
Met één woord de mensch is de
mensch, dat wil zeggen, hettegenstrij-
digste schepsel der schepping en men
kan hem daaraan erkennen, dat hij
zijn leven slijt met te doen, wat hem
de natuurwetten verbieden, en te ver
mijden, wat zij hem voorschrijven
ook is hij onder alle dieren de eenige,
die zich ongelukkig gevoelt door het
levenslicht verkregen te hebben.
Ziedaar, mijne broeders al de
waarnemingen, die ik heb kunnen
bijeenbrengen over het valsch en lo-
genachtig wezen, dat men mensch
noemt.-
jaarlijks willen vrij koopen. Waar zult
gij dan geheel het contingent gaan
aanwerven
O, logica
De klerikale schrijvers weten zeiven
zeer goed, dat het laken van de milï-
ciewet en de grootsche woorden van
wraakroepend onrecht, dwangjuk
enz., enkel lokaas is, om de eenvou
dige boerkens aan hunne zijde te
houden.
Zij weten zoowel als wijdat het
eenigste wraakroepend onrecht het
welk de miliciewet aanbiedt bestaat
in de vrijstelling van de theologanten
en kloosterlingen, die beschermd door
het priesterkleed, ten nadeele der
andere lotelingen en zonder genood
zaakt te zijn zich te doen vervangen,
gerust gelaten worden.
Dit is een schreeuwend onrecht
hetwelk, wij twijfelen er niet aan,
welhaast uit onze wetboeken zal ver
dwijnen.
Laat ons bidde n voor liet land Een
nieuw bewijs van den walg waarmede
bel volk de ongelukswet ontvangt en aan
neemt.
Men weet dat er talrijke bewaarscho
len moeten gesticht worden ingevolge
art. 3 van de wel van 1 .Juli 1879. Om
de onderwijzeressen voor die scholen te
vormen heeft het Gouvernement nor
male leergangen ingericht te Antwerpen,
Brussel. Siut-Joost-ten-Oode. Brugge,
Luik. Charleroi. Namen en Gent.
Welnu, raadt eens Imevele personen
zich aangeboden hebben om deze leer
gangen te volgen, die zoowel als die der
normale scholen gevloekt en gedoemd
®JU 830
Wii zeggen ACIIT-ilONDERD DEK-
T1G
En volgens de lijsten in den Moniteur
afgekondigd, hebben er op die 830 vol
gelingen van de leergangen, 721 een be
kwaamheidsbewijs ontvangen, waardoor
zij thans in slaat gesteld zijn om tot de
bediening van onderwijzeres bij eene
gmneente-bewaarschool benoemd te wor
den.
Voegt daar nu bij rond de 300 jonge
jufvrouwen waarvan de Moniteur van
verleden week de aanvaarding in de
normale scholen van Brussel, Gent,
Doornik, Hasselt, enz., aankondigde en
gij zult meer dan duizend personen van
het vrouwelijk geslacht vinden, die met
de banvloeken van onze Hoogwaardig
heden de bisschoppen, lachen, juist
gelijk kamaraad VanuteUide nuntius,
melde waarheid lachte in zijne onder
handelingen nu t ons ministerie.
Viuat de waarheid zegt Pier en bij
liegt gelijk een ketellapper
N° o.
AL
Ziehier wat de Semaine religicuse
van Grenoble en van Nancy mcdedeelen
en waarvan zij de waarheid na rijp on
derzoek waarborgenWij nemen het uit
een katholiek blad over.
Terwijl dcDominikaun pater Jandel
te Lyon predikte, werd hij door eene
inwendige ingeving aangespoord om den
geloovigen de kracht van hel teeken des
H. Kruizes te toonen hij volgde die in
geving en predikte. Bij het uilgaan der
kathedraal werd hij gevolgd door een
man die hem zeide Mijnheer, gelooft
gij zelf hetgeen gij gepredikt hebt
Indien ik er niet aan geloofde zou ik het
niet leeren, zeide de pater. De kracht
van hel kruisteeken is door de Kerk er
kend ik geloof vast en zeker aan de
kracht van dat teeken. Welzoo, her
nam de ondervrager verbaasdge
loofd gij daaraan Nu. in beu vrijmetse
laar en ik geloof niets maar omdat ik
zeer verwonderd was over hetgeen gij
hebt geleerd, stel ik u voor bet teeken
van liet kruis eens op de proef tc- stellen.
Alle avonden vergaderen wij in die
«traat, dat nummer de duivel komt zelf
in onze vergaderingen voorzitten. Ga
van avond met mij mede; wij zullen aan
de deur der zaal postvatten gij zult het
kruisteeken over de vergadering maken
en ik zal zien of liet waar is wat gij ge
zegd hebt. Ik geloof aan de kracht
van liet kruis, antwoordde pater Jandel,
inaarik rnag, zonder tr rijpelijk over te
hebben nagedacht, mijn geloof niet op
de proef stellen geef mij drie dagen om
na te denken. Als gij uw geloof wilt
beproeven ben ik tol uw dienst, hervat
te de vrijmetselaar, terwijl hij den pater
zijn adres gaf.
Pater Jandel begaf zich aanstonds
naar mgr. de Bonald en vroeg hem of
lui in den naam van bet kruis de uitda
ging mogt aannemen. De aartsbisschop
ontbood eenige theologanten en besprak
langen tijd mét ben bel voor en tegen
der zaak. Eindelijk waren allen bet eens,
dat pater Jandel de uitdaging moest aan
nemen. Ga mijn zoon, zeide de bis
schop. terwiil bij hem zegende, en dat
God mol u zij.
Er bleven pater Jandel nog 48 uren
over hij bracht die in gebed en verster
ving door, beval zich aan in de gebeden
zijner vrienden en tegen den avond van
den bepaalden dag belde bij aan bij den
vrijmetselaar Deze wachtte hem. Niets
kon in pater Jandel den kloosterling ver
raden bij droeg een leekengewaad
alleen bad hij een groot kruis onder zijn
jas verborgen.
Zij gaan en komen weldra in eene
grooic zaal, wceldcriggemeubeld, en zoo
schitterend verlicht, dat de oogen er
door verblind werden. Zij blijven bij de
deur slaan. Langzamerhand wordt de
zaal gevuld en alle zetels w aren bijna in
genomen, toen de duivel verscheen. De
gezel van pater Jandel zeide hem daar
is bij, en de jiater oogenblikkelijk (iet
verborgen kruisbeeld van zijne borst ne
mende, heft hel met beide banden op
en maakt over de vergadering het tee
ken des kruizes.
Een bliksemslag kon geen onverwach
ter meer plotseling en treffender gevolg
teweeg brengen De kaarsen dooven
uit, de zeiels vallen door elkander, alle
vergaderde» nemen de vlucht... De vrij
metselaar neem! pater Jandel mede en
toen zij een eind w eg waren zonder zich
rekenschap Ie kunnen geven van de wij
ze, waarop zij aan deduislenis en de be
roering ontsnapten, werptde volgelingvan
Satan zich aan de voeten des priesters;
ik geloof, zegt hij, bid voor mij, aanhoor
mij toch.
Pater Jandel beeft dennaam van dezen
vrijmetselaar, die tol zijn dood een stich
tend leven leidde, nooit genoemd.
Deze persoonlijke lussclienkomst van
Satan in de Loges is geen alleenstaand
leit. Meermalen is bet geconstateerd, en
te Lyon is het bijzonder hebben thans nog
helsche verschijninge «plaats, verschrik
kelijke tooneelen, waarin de ijselijkste
godsonteeringen voorvallen en de H.
Hostiën bel oor werp zijn van de gru
welijkste heiligschennissen.
Ziel lezers, dat is de kost dien de kleri
kale gazetten aan hunne domme lezers
opdisschen. Is het rtu toch te verwonde
ren: dat het volk nog zoo dweepzieken
bijgeloovig blijft Ons verwondert dat
geenszins, tc meer, omdat de liberalen
niet genoeg werken om de drogredenen
en de logenlaal door de klerikale gazet
ten in onze boerendorpen rondgezaaid,
legen le werpen door liet verspieiden der
liberale dagbladen.
Wij voornemen met genoegen dat
onze moedige maatschappij Voor Taal
en Vrijheidbaar bereid om bet too-
neeljaar op eene schitterende wijze te
openen.
Onder de stukken die ter studie zijn
bemerken wij liet zoo hartroerend
drama De dochter van den muziekant
die elders waar liet gespeeld werdt al-
lijd hervraagdis.
Jammer, zegde de heer tooneel
bestuurder ons, dat er zoo weinig ac
teurs bij komen sedert acht jaar dat
wij bestaan hebben wij er geen een bij
geworven en zijn er verscheidene ver
trokken wij moeten soms heel fraaie
stukken laten te spelen omdat wij
't personeel niet hebben
Oogenblikkelijk heb ik daarop wei
nig geantwoord maar later, ons ge
sprek overwegende, ben ik eensklaps
angstig bewogen geworden.
De maatschappij is aan 'l kwijnen,
riep ik onwillekeurig uit, er kunnen van
dag tot dag door onvoorziene voorvallen
acteurs weggaan en als er geene bij ko
men moet zij om zeep
Hewel, voor de eer van Aalst, dit
zal niet gebeuren
Er zijn bier in de stad jongheden ge
noeg van 23 tot 30 jaren die alle mid
delen bezitten om goeden speler te wor
den zij zullen dit bloeijend gezelschap,
de ziel onzer stad, ni< t laten treuren
zij zullen eene opoffering doen op hun
ne gewone bezigheden, op hunne ge
wone vermaken en zij zullen helpen
werken voor de veredeling der ziel, voor
de ontwikkeling des geestes.
En dat geene valsche schaamte hen
weerboude Het is geene schande voor
't tooneel le werken, want was dit zoo
dan zou bet eene schande zijn voor den
welstand zijner geburen te zorgen, want
bet tooneel is de beste der scholen en
zijne medeburgers veredelen is de
schoonste aller daden.
Al de standen der samenleving moe
ten in eene eerbare maatschappij als die
van «Foor Taaien Vrijheid vertegen
woordigd zijn. en de zoon van etn ban
kier moet zich niet schamen op de plan
ken te treden met den geringsten der
werkmans integendeel bij moet er
trotsch om zijn, omdat bij ook zijnen
steen bijbrengt in het opbouwen des
tempels fan vermaak en verlichting.
Mochtte mijnen oproep door eenige
verstandige jonkbeden aanhoord worden,
dit is de vurigste wenseh van V. B.
Ja, burgerdeugd, gij heilgodin,
Ter neèrgedaald van 's hemels tin,
Wij kennen, schatten uwe waarde
De stille rust en de overvloed
Geleiden uwen weidschen stoet
Gij brengt den hemel hier op aarde.
De stille vrede heerschl in 't land,
Waar gij. o deugd, uw standaard plant;
Elk burger leeft en denkt er edel
De dichter, aan geen kwaad geboeid,
Verheft zijn lied. door'tschooneontgloeid,
Met lauwren om deu fleren schedel.
En 't volk,dat w ikt, met rijp versland,
Het ware heil van 't vaderland.
En zoekt het innig te betrachten
De waarheid sliert zijn tong en veêr,
Het leeft er slechts voor recht en eer,
En leert er 't booze diep verachten,
En is er haardstede en altaar,
Is 't vaderland in doodsgevaar,
Door waren leeuwenmoed gedreven,
Dan zucht het in den bangsten nood
De vrijheid of den heldendood
En waagt er goed en bloed en leven
O burgerdeugd de vrije Staat
Noemt u zijn zoon en toeverlaat,
En schat u steeds naar recht en waarde;
Door burgertrouw cn burgermoed
Is land en vrijheid 't eerste goed.
Gij brengt den hemel hier op aarde.
Putte-Stabroek. Felix Gillens
Voor burgertrouwen burgermoed
Is land en vrijheid't eerste goed
.1. A. De Laet.
(Koorzang België.)
