mi.
Aalst, 8 Mei.
JV' 48.
TdOS VRIJHEID WAARHEID
RECHT
Fr. 4-00
Fr.
4-78
Compagnie Générale de Publicity Etrangère G. L. Daube et C!o. Paris, Londres, Frankfort s. M., Berlin, Vienne, Zurich etc
DE BROEDERSCHOOL TE RONSE.
Het proces dat te Audenaerde is af-
geloopen voor de korrektionnele
rechtbank, is een der schandelijkste
welke ooit in België is bepleten ge
worden.
Negen en twintig broeders uit een
gesticht, allen beschuldigd van de
walgelijkste misdrijven, van de gruwe
lijkste geweidaden op jonge kinderen
aan hunne zorgen touvertrouwd.
Ziedaar nog eens een bewijs
van wat wij zoo dikwijls zegden
Vaders, letwel op naar wat scholen gij
uwe lievelingen zendtMoeders, ver
trouwt uwe kinderen aan geen kloos
terscholen toe
Is het niet treurig te moeten besta-
tigen dat, telkenmaal men een hoek
je der gordijn opheft in die heilige
huizen, welke van buiten gezien allen
eerbied inboezemen, dat men dan,
zeggen wij, verbluft staat te ontdek
ken dat,daar waar alles moet zedeleer
en godsdienst, eerbaarheid en zui
verheid zijn, men niets vindt dan
eerloosheid, bedorvenheid, ontucht,
brutaliteit en verdierlijking.
Als wilde, ontembare, redelooze
dieren, verbasteren, ontaarden en
onteeren Die broeders der goede
werken de leerlingen, die zij in
Godes leering moeten onderwijzen.
Wanneer gij, Ouders en voogden,
die schandelijke debatten leest, daar
voor de rechtbank van Audenaarde
ontrold, wanneer gij nagaat dat »,an-
WAAROM MEVROUWDE BARONES
HAREN ZOON NAAR GEEN
GEMEENTEONDERWIJSGESTICHT
ZENDT.
De Barones. Weihoe, Mevrouw,
uw zoon ontvangt het onderwijs in de
gemeenteschool
De Burgeres. Wel zeker, Me
vrouw, en hij genieter een zeer goed
onderricht. De leerwijzen zijn uitmun
tend, en de leeraars op de hoogte der
laatste vordering van de onderwijs
kunde.
De Barones. Ik zeg niet dat er het
onderricht niet goed gegeven wordt
zeker is het dat een diploma, zelfs
voor de eenvoudige schoolmeesters,
altijd eene waarborg is, maar dat is
niet genoegzaam.
De Burgeres. En wat ontbreekt er
hun
De Barones. Hoe Gij hebt het
nooit bemerkt Dat heeft u niet geër-
sch het onderwijzend personeel van
een geestelijk gesticht, uren ver be
roemd en waar honderden kinderen
hun onderwijs ontvangen, op het
bankske der beschuldiging zitten,
gevoelt gij dan niet dat het meer dan
tijd wordt uwe kinderen aan officiëele
onderwijzers toe te vertrouwen?
Denkt gij dan niet met ons, dat in
de staats-en gemeentescholen, meer
waarborg voor de zedelijkheid uwer
kinderen bestaat
In liet officieel onderwijs wordt
niemand aangenomen, tenzij hij een
bewijs van goed gedrag door het
hoofd der gemeente waar hij woont
geteekend, kan afgeven wie dat be
wijs niet leveren kan, wordt onmee-
doogend afgewezen.
Wie waarborgt u het zedelijk ge
drag in de kloosterscholen
Niemand
Wie kent de mannen, welke in die
talrijke kloosters gehuisvest zijn
Niemand
Wie weet er wat in al die gesloten
gestichten omgaat, wat al geheime
schurkerijen in die donkere cellen
plaats hebben
Niemand Ten zij, dat nu en dan
het gerecht er de neus in steekt, en
op die manier iets doch nog niet
alles aan het licht komt,
Wordt er een dier mannen hier ver
oordeeld onder den naam van bree
der Jan, dan, is hij morgen in een an
der klooster opgenomen. om zijn
kuisch onderwijs voort te zetten
onder den naam van broeder Pier
en zoo verdij ten die mannen bun le
ven, tot dat zij oud en gebrekkig, tot
een ander leven overgaan en dan voor
loon hunner werken, om zoo veel
kinderen bedorven en naar ziel en lic
haam ongelukkig gemaakt te hebben
zalig en zelf heilig verklaard wor
den.
Nogmaals brengen wij het u voor
oogen, Ouders en Voogden, zoo gij
iet welzijn uwer kinderen beoogt
zoo hij het voorbeeld u door de broe
ders van Ronse gegeven wilt benut
tigen, haalt ze uit het bederf, geeft ze
over in handen der officieële onder
wijzers, en later zullen zij de vruchten
Hukken van het goede zaad, dat door
achtbare mannen is geplant, en zullen
zij eerbare lieden zijn, die op hunne
xeurt, de verderfelijke kloosterscho
len bevechten en het onkruid uitroei
en tot het welzijn des Vaderlands.
gerd
De Burgeres. Ik beken dat ik niet
weet, wat gij zeggen wilt.
De Barones. Maar de opvoedin
lieve Mevrouw, de opvoeding, die de
groote zaak is. Welke manieren wilt
gij, dat die lieden er uwen zoon in
prenten Zij bezitten geen enkel be
grip der wereldsclie gebruiken. Ik zou
ze slechts in een salon Avillen zien
treden En als zij moeten eten
Waarlijk, ik zou ze eens willen zien
middagmalen, met hun mes saus ne
men, hunne ellebogen op de tafe
plaatsen en eene menigte onvoegzaam
heden bedrijven
De Burgeres. Gij zoudt er mis
scliien zeer over aangedaan zijn, Me
vrouw. Ik bewoon gedurende den zo
mer een huis op den buiten, niet ver
van de stad een der onderwijzers van
de school, waar mijn oudste zoon ge
plaatst is, komt des avonds lessen aan
mijnen jongsten zoon geven, en neemt
NOG DE BROERKENS
De ongehoorde schandalen, door
het tribunaal van Audenaarde aan den
dag gebracht, ten laste der broerkans
van Ronse, geven aan la Flandre libé
rale de volgende woorden in den
mond.
Het kwaad der broerkens-zonde,
waarmede die congregatie sedert
langen tijd bevlekt is, maakt aan-
houdende vorderingen, breidt zich
x> uit en verspreidt zich onder de lage-
re klas, als eene pestziekte, al eene
doodelijke melaatschheid. Wij gelo-
soms met ons het avondmaal. Nooit
heeft er mij iets van al wat gij daar
zegt tegen de borst gestuit.
De Barones. Ik zie waarbij het
komt Gij wilt er niet in overstemmen,
omdat uw echtgenoot eene officieële
bediening heeft, die hem verplicht li
beraal te zijn of te schijnen, maar,
onder ons, zal dit tot geen gevolg
leiden, en gij zoudt mogen zeggen
wat er van is.
Het is zeker dat onder betrek van
opvoeding, het staatsonderwijs ver
het onderspit delft. Welk verschil bij
de geestelijke gestichten
Vooreerst heeft een priester of een
broerken altijd een betamelijk uiter
lijke en zelfs gelijk het behoort. Een
priesterrok is een priesterrok. Spreek
mij van uw geleerde gekken niet, die
den heer willen spelen en die, gelijk
God de Vader belachelijk gekleed zijn
met hunne jassen en Verviersch laken.
De Burgeres. Gelijk God de Va-
ven dat geheel het korps, met dezei
kanker besmet is, dat zij in bijn
alle soortgelijke gestichteu heersch
en dat het meerendeel der kinderei
aan die kerkonderwijzers toever-
trouwd, bevlekt, bedorven en on-
teerd uit hunne onzuivere handen
komen.
Wanneer eene besmettende ziek-
te onder de beesten uitbreekt, haast
het gouveruement, zich en met reden
er paal en perk aan te stellen, door
de veeartsen en gendarmen aan het
werk te zetten om de verspreiding
tegen te gaan. In het geval dat
ons bezig houdt, hoerscht eene
vreeslijkere besmetting dan die
waaraan de ossen en koeien de
slachtoffers van kunnen zijn, en
dat met eene razernij zonder voor-
beeld in alle broerkens-gestichten
de ziekte is ten toppunt gerezen
duizenden jeudige burgers, door het
verderf overmeesterd, vallen, in ze-
keren zin onder de aanvallen der
plaag, en men schijntniet te bemer-
ken wat onmetelijk, onherstelbaar,
nadeel, de broederkens aan de ze-
delijke en lichamelijke gezondheid
van het aankomende geslacht ver-
oorzaken
Zulken staat van zaken dient ver-
holpen te worden. Men mag niet
langer eene kwaal laten verergeren,
waarvan de gevolgen een dusdanig
algemeen belangen hebben.
De Chronique zegt Dat is goed ge
zegd en gedacht, maar welk zal het
middel zijn om het kwaad te keeren
Wij denken, dat er eene wet moet
uitgevaardigd worden, waardoor al de
kloosters, zoowel die der mannen,
als der vrouwen, van wat aard ook,
aan een streng onderzoek moeten on
der belachelijk gekleed schijnt mij een
weinig hevig voor eene weldenkende
vrouw
De Barones. Maar dat wordt ge
zegd, mijne lieve, dat leidt tot geen
gevolg. God wat zijt gij AAralloot
De Burgeres. JFat wilt gij Als
men uit de hooge Avereld niet is, heef t
men dergelijke kleine vooroordeelen.
De Barones. Maar laat ons ern
stig spreken. Welke gevoelens wilt
gij dat die geleerde gekken, die de
avonden in drinkhuizen, met slechte
dagbladen lezen overbrengen, uwen
zoon inprinten Van hetgeen oprecht
eerbiedwaardig is, hebben zij geen en
kel gedacht. Zij kennen niets van be
leefdheidsvorm. Die schelmen groeten
op dezelfde Avij/e hertogen, baronnen
en bisschoppen als eenvoudige bur
gers. Die verscheidenheden zijn noch
tans in den daselijkschen omgang van
het grootste gewicht. Het is noodig,
van de kindschheid af, dat iedereen
's jaars voor de stad.
15men den drukregel,
aankondigingen
VOORUIT
verschijnt wekelijks
den Donderdag
in den namiddag.
's jaars voor heel het
land.
Be abonnementsprijs
is voorop betaalbaar.
De aankondigingen
verzoekt men uiterlijk
des Woensdags voor
6 uren namiddag te
zenden.
taw jMPEuaiBPmmia'm/üri jaffagpn
OORUIT
